Ψυχικά ασθενής επιθετικός επειδή τον «κοροϊδεύουν»

Την αγωνία των δικαστηρίων για την ανυπαρξία νομοθεσίας που θα επέτρεπε μια ειδική μεταχείριση των ψυχικά παθόντων παραβατών έστειλε ένας ακόμα δικαστής. Αυτή τη φορά το μήνυμα προς τους νομοθέτες έρχεται από τη Σοφία Κλεόπα Χατζηκυριάκου, η οποία εκδίκασε υπόθεση με κατηγορούμενο πρόσωπο που έχει μεγαλώσει σε ιδρύματα, είναι χαμηλής μόρφωσης και έχει μειωμένο νοητικό επίπεδο, ενώ πάσχει και από σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας, για τα οποία λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που το εν λόγω πρόσωπο, ηλικίας σήμερα 36 ετών, βρισκόταν στο εδώλιο για συμπεριφορές που έχουν να κάνουν με επιθέσεις, εξυβρίσεις, ανησυχία, απειλή βιαιοπραγίας κλπ. Προηγήθηκε καταδίκη του το 2015 σε 4 μήνες φυλάκιση με 3ετή αναστολή για είσοδο σε ξένη περιουσία, η οποία συνοδεύτηκε με μεταφορά επιθετικού οργάνου, δημόσια εξύβριση, βιαιοπραγία και κοινή επίθεση. Εν προκειμένω ο 36χρονος δικάστηκε για παρόμοια υπόθεση η οποία περιλάμβανε και το αδίκημα της πρόκλησης πραγματικής σωματικής βλάβης, ενώ με τη συγκατάθεση της κατηγορούσας αρχής λήφθηκε υπόψη για επιμέτρηση της ποινής ακόμα μια υπόθεση που αφορούσε και σε μαχαιροφορία και δεν είχε ακόμα καταχωριστεί.

Συγκεκριμένα το υπό κρίση περιστατικό έλαβε χώρα τον Απρίλιο του 2013 σε καφετέρια στην παλιά Λευκωσία. Η παραπονούμενη είχε συνοδεύσει τη μητέρα της μέχρι τον αστυνομικό σταθμό Πύλης Πάφου για να καταγγείλει ότι ο κατηγορούμενος δύο ημέρες προηγουμένως της είχε επιτεθεί ενώ βρισκόταν στην πλατεία Σολωμού, ενώ η ίδια μετέβη σε καφετέρια με μια φίλη της μέχρι να τελειώσει η μητέρα της. Εκεί την συνάντησε ο κατηγορούμενος ο οποίος άρχισε να την εξυβρίζει δημόσια με χυδαίες φράσεις, ενώ ακολούθως της επιτέθηκε δίνοντάς της ένα χαστούκι στο μάγουλο και μια κλοτσιά στο πόδι. Μετά από αυτό η παραπονούμενη με τη φίλη της εισήλθαν σε κατάστημα από φόβο και ανέμεναν την άφιξη της Αστυνομίας.

Η δεύτερη υπόθεση που λήφθηκε υπόψη αφορούσε άλλους παραπονούμενους. Στην περίπτωση αυτή ζευγάρι βρισκόταν σε δικαστήριο για εκδίκαση υπόθεσης που αφορούσε επίσης εξύβριση και επίθεση σε βάρος τους από τον κατηγορούμενο, όταν ο τελευταίος τους επιτέθηκε ξανά και αυτή τη φορά τους απείλησε με μαχαίρι. Ο ίδιος ο 36χρονος, ο οποίος συντηρείται με δημόσιο βοήθημα και εμφανίστηκε στην εκδικαζόμενη υπόθεση χωρίς δικηγόρο, υποστήριξε ότι ο λόγος που αντιδρά έτσι είναι επειδή τον κοροϊδεύουν. Ο άνθρωπος αυτός είναι ουσιαστικά μόνος του αφού η Ε/κ μητέρα του διαβιεί σε στέγη ηλικιωμένων λόγω σωματικών και ψυχιατρικών προβλημάτων, ενώ ο Τ/κ πατέρας του τον είχε εγκαταλείψει όταν ξαναπαντρεύτηκε και έφυγε στην Αγγλία.

Τρεις μήνες φυλάκιση με 3ετή αναστολή ήταν η ποινή που έκρινε αρμόζουσα η δικαστής, ενώ διέταξε και την έκδοση διατάγματος επιτήρησης για το διάστημα που θα ισχύει η αναστολή.

Υπάρχει ανεπάρκεια, το είπαν κατ’ επανάληψη

Έχει σημασία το πώς τοποθετήθηκε η κ. Χατζηκυριάκου για την απουσία νομοθεσίας. Αναφέρει: «Αυτό που θεωρώ ιδιαίτερα σημαντικό είναι τα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζει ο κατηγορούμενος, ένεκα των οποίων φαίνεται να στερείται της ικανότητας να αντιληφθεί τις συνέπειες των πράξεών του. Χρήζει συνεχούς παρακολούθησης και θεραπείας από ειδικούς ψυχικής υγείας, ενώ ο εγκλεισμός του στις φυλακές ενδεχομένως να μην επιφέρει τα επιθυμητά σωφρονιστικά αποτελέσματα. Ενόψει αυτών των ιδιαίτερων περιστατικών καταλήγω ότι δικαιολογείται η αναστολή της ποινής, έτσι ώστε να του δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία για να συνεχίσει τη θεραπεία του και να αναμορφώσει την παραβατική του συμπεριφορά.

Στο σημείο αυτό θεωρώ επιτακτικό να τονίσω τα όσα αναφέρθηκαν κατ’ επανάληψη από τα δικαστήρια σε σχέση με την ανεπάρκεια των μέσων που τους παρέχονται για την αντιμετώπιση παραβατών με ψυχιατρικά ή ψυχολογικά προβλήματα. Στη Λεμής ν. Δημοκρατίας (1989) λέχθηκε ότι η μεταχείριση τέτοιων παραβατών πρέπει να απασχολήσει τις αρχές προς τον σκοπό διεύρυνσης των μέσων τα οποία παρέχονται για την τιμωρία και αναμόρφωσή τους. Τα ίδια επαναλήφθηκαν και σε άλλες υποθέσεις όπως στις Νικολάου ν. Αστυνομίας (2006) και Μιχαλάκης Αρέστη Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας, όπου το Ανώτατο Δικαστήριο εξέφρασε την αγωνία του για το εν λόγω ζήτημα και ανέφερε ότι ως αποτέλεσμα της έλλειψης αυτής, τα δικαστήρια αρκούνται να λαμβάνουν υπόψη τις ψυχικές διαταραχές ατόμων ως παράγοντα στην επιμέτρηση της ποινής, ενώ θα μπορούσαν να είχαν, όπως έχουν τα δικαστήρια άλλων χωρών, την ευχέρεια να εκδώσουν διαφορετικής φύσεως διατάγματα».