Δείπνο... με δύο μενού και επιδόρπιο

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΚΟΥΡΗ

Στα πρώτα λεπτά του αποψινού δείπνου μάλλον θα κριθεί αν η διάθεση του Προέδρου Αναστασιάδη και του Τ/Κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί για πρόοδο και ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων είναι αρκετή για να ξεπεραστούν οι διαφωνίες, αλλά και οι τακτικισμοί στους οποίους επέμειναν οι ηγέτες από την πρώτη στιγμή της κρίσης για το ενωτικό δημοψήφισμα. Οι ηγέτες πάντως θα προσέλθουν με διαφορετικό «μενού» επιδιώξεων ο καθένας, ενώ ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε θα επιδιώξει να τους βοηθήσει να βρουν τη μέση οδό. Το δείπνο παραθέτουν στους δύο ηγέτες τα Ηνωμένα Έθνη στις 7.30 στο Λήδρα Πάλας.

Η συνάντηση θα γίνει χωρίς την παρουσία των διαπραγματευτών, με τον κ. Άιντε να ποντάρει στην αξιοποίηση της πάλαι ποτέ προσωπικής φιλίας των δύο ηγετών, αν και είναι προφανές πλέον πως η απώλεια εμπιστοσύνης μπορεί να αποτελέσει το οριστικό τέλος αυτής της προσπάθειας. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης προσέρχεται στο δείπνο περιμένοντας σημάδια, μετά το δημοψήφισμα, από την Τουρκία, αλλά και επιμένοντας στην κωδικοποίηση των μέχρι σήμερα συγκλίσεων, ενώ ο κ. Ακιντζί προκρίνει το γρήγορο κλείσιμο της εσωτερικής πτυχής, φέρνοντας παράλληλα στο προσκήνιο τα ΜΟΕ.

Και ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ έχει να αντιμετωπίσει το δικό του στοίχημα, καθώς πιστεύει πως η συμφωνία είναι ακόμα εφικτή με ορίζοντα το καλοκαίρι, αναμένοντας να ξεκαθαρίσει το τοπίο μετά και το δημοψήφισμα στην Τουρκία. Για αυτό και επιδιώκει, από τη μια, παρασκηνιακή συνεννόηση μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας με non paper για τις εγγυήσεις, παρά τις δύσκολες σήμερα διμερείς σχέσεις, ενώ ταυτόχρονα βολιδοσκοπεί την ΕΕ για την πρακτική διάσταση του αιτήματος της Τουρκίας για τις τέσσερις ελευθερίες. Την εκτίμηση Άιντε για τις θέσεις της Τουρκίας, όμως, δεν φαίνεται να τη συμμερίζεται ο ίδιος ο γ.γ. του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος σύμφωνα με διπλωματικές πηγές είναι πιο επιφυλακτικός για το κατά πόσο πρέπει να αναμένουμε οτιδήποτε από την Άγκυρα υπό τις σημερινές συνθήκες.

Τ/Κ: Υπόσχονται για ασφάλεια

Πηγή κοντά στην τ/κ ηγεσία επέμεινε στον «Π» πως ο στόχος των Τ/Κ είναι η επανέναρξη της συζήτησης επί όλων των εκκρεμούντων ζητημάτων με στόχο τη γρήγορη ολοκλήρωση της εσωτερικής πτυχής. Για την τ/κ πλευρά η εσωτερική πτυχή αφορά τη συμφωνία στο θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας, για την οποία θεωρούν πως υπάρχει συναντίληψη και πως ο κ. Αναστασιάδης την κρατά ως διαπραγματευτικό χαρτί, και της αποτελεσματικής εκπροσώπησης στα ομοσπονδιακά σώματα.

Από εκεί και πέρα, διαβεβαιώνουν οι Τ/Κ τους συνομιλητές τους στην ε/κ πλευρά αλλά και στα Ηνωμένα Έθνη, έχει υπάρξει συνεννόηση με την Τουρκία πως με τα εσωτερικά κεφάλαια εν πολλοίς κλειστά η Άγκυρα θα κάνει εκείνες τις αναμενόμενες κινήσεις στο κεφάλαιο της ασφάλειας. Κινήσεις που, όπως οι Τ/Κ αφήνουν να νοηθεί, θα ικανοποιούν τις ανησυχίες της ε/κ πλευράς.

Παίζουν με τα ΜΟΕ

Ο κ. Ακιντζί αναμένεται ακόμα σήμερα πως θα θέσει εκ νέου το θέμα των ΜΟΕ που είχαν συμφωνηθεί και εκκρεμούν, αναφερόμενος στις νομικές ρυθμίσεις που υπολείπονται από ε/κ πλευράς για τη διασυνδεσιμότητα της κινητής τηλεφωνίας και στη διασύνδεση των ηλεκτρικών δικτύων που έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, θεωρώντας πως θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στη βελτίωση της σημερινής ατμόσφαιρας.

Η ε/κ πλευρά θεωρεί πως οι αναφορές στα ΜΟΕ αποτελούν και παιχνίδι τακτικής, αντιπαραβάλλοντας πως έχει προτείνει τεχνικές λύσεις που δεν αγγίζουν την ε/κ φοβία της έμμεσης αναγνώρισης του ψευδοκράτους. Τα μόνα ΜΟΕ τα οποία θα μπορούσαν να θεωρηθούν ώριμα είναι τα δύο οδοφράγματα, με αυτό της Δερύνειας να υπάρχει δυνατότητα να ανοίξει σε δύο μήνες. Η τ/κ πλευρά προκρίνει ταυτόχρονα άνοιγμα του οδοφράγματος της Λεύκας, όπου οι εργασίες έχουν καθυστερήσει λόγω της μορφολογίας του εδάφους αλλά και λόγω της περιβαλλοντικής μελέτης που χρειάστηκε να γίνει, κάτι που ο κ. Ακιντζί παρουσιάζει ως καθυστέρηση της ε/κ πλευράς. Πάντως, από ε/κ πλευράς έρχεται το μήνυμα ότι το άνοιγμα του κάθε οδοφράγματος μπορεί να γίνει όταν είναι έτοιμα.

Ε/Κ: Ξεκαθάρισμα με τρίπτυχο

Από ε/κ πλευράς, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιμένει στην πρόταση που τακτικά ανασύρει από την εποχή του Ντερβίς Έρογλου για κατάρτιση ενός τρίπτυχου με τις συγκλίσεις, τις αποκλίσεις και τα σημεία όπου υπάρχει προσέγγιση. Η ε/κ πλευρά έχει ετοιμάσει αυτές τις θέσεις της, και μάλιστα οι διαπραγματευτικές ομάδες ανταλλάζουν τις τελευταίες εβδομάδες απόψεις μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την ουσία των ζητημάτων.

Ε/κ διπλωματική πηγή σχολίασε πως το σκεπτικό αυτής της προσέγγισης είναι πως έχει γίνει κουραστικό η τ/κ πλευρά να υπαναχωρεί από θέσεις και συγκλίσεις της ελπίζοντας σε καλύτερη διαπραγμάτευση κάποιου άλλου κεφαλαίου, συμπεριφορά που διασταυρώνεται και από τα Ηνωμένα Έθνη. Ως παράδειγμα, η ίδια πηγή αναφέρθηκε στη συζήτηση στη Γενεύη για την αποτελεσματική εκπροσώπηση των Τ/Κ στα ομοσπονδιακά σώματα. Συγκεκριμένα, αν και από τα 70 σώματα και επιτροπές η ε/κ πλευρά είχε συμφωνήσει για ίση εκπροσώπηση Ε/Κ – Τ/Κ σε περίπου 10 από αυτές και στην πρόνοια να χρειάζεται έστω μία ψήφος Τ/Κ για να ληφθεί απόφαση σε μερικές άλλες, και ετοιμαζόταν υπό όρους να συζητήσει ανάλογες ρυθμίσεις για μερικές ακόμα, εκεί η τ/κ πλευρά υπαναχώρησε ζητώντας αναλογία 50-50 ή τη ρύθμιση της μίας ψήφου σε όλες τις επιτροπές. Επίσης, σημείωσε η ε/κ πηγή, είχε προηγηθεί και η υπαναχώρηση στο θέμα της αναλογίας 4 προς 1 για τους εργαζόμενους από Ελλάδα και Τουρκία.

Προσπαθεί με non paper για τις εγγυήσεις και βολιδοσκοπήσεις για τις 4 ελευθερίες

Το επιδόρπιο του Άιντε

Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε προσέρχεται στο δείπνο επιχειρώντας να κρατήσει ισορροπίες για τα «θέλω» και των δύο κοινοτήτων, τόσο όσον αφορά την επιθυμία Αναστασιάδη να γνωρίζει πως τυχόν κινήσεις του θα έχουν ανταπόκριση από την Τουρκία όσο και σχετικά με την προσπάθεια του ίδιου του Άιντε να αναγνώσει τις πραγματικές δυνατότητες συζήτησης του αιτήματος της Άγκυρας για τις τέσσερις ελευθερίες.

Όσον αφορά το πρώτο θέμα, ο κ. Άιντε αναγνωρίζει, σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει την προσέγγιση του Νορβηγού διπλωμάτη ,πως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δεν μπορεί να κάνει βήματα μπροστά χωρίς να έχει πραγματική και συγκεκριμένη εικόνα για τις προθέσεις της Τουρκίας αναφορικά με τις εγγυήσεις. Για αυτό και προωθεί την ιδέα της ανταλλαγής απόψεων Ελλάδας και Τουρκίας για το θέμα μέσω non paper, προσπάθεια που κρίνεται δύσκολη λόγω και των σχέσεων των δύο χωρών, αλλά που δημιουργεί μια προοπτική εφόσον Αθήνα και Άγκυρα θα ήθελαν να εξομαλύνουν τα ελληνοτουρκικά μέσω Κύπρου.

Όσον αφορά το δεύτερο, ο Νορβηγός διπλωμάτης επιχείρησε στις πρόσφατες επαφές του στις Βρυξέλλες να εξετάσει πώς και αν μπορεί να αντιμετωπιστεί το αίτημα της Τουρκίας για τις τέσσερις βασικές ελευθερίες για τους Τούρκους υπηκόους, δεδομένου ότι η όποια ρύθμιση θα πρέπει να συνάδει με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και να λαμβάνει υπόψη και να έχει ως βάση τα όσα ήδη προβλέπονται ή μπορούν να γίνουν μέσω της τελωνειακής ένωσης. Όπως πληροφορείται ο «Π», ο κ. Άιντε επιχείρησε να εξετάσει ένα προς ένα τα ζητούμενα θέλοντας να επικεντρωθεί στην ουσία τυχόν εύλογων αιτημάτων της Τουρκίας, χωρίς όμως να ανοίγει τον δρόμο για αποκλίσεις που δεν θα είναι προς το συμφέρον των Κυπρίων.

Για την τ/κ πλευρά, όσον αφορά την εσωτερική πτυχή, σχετίζεται με τη συμφωνία στο θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας, για την οποία θεωρούν πως υπάρχει συναντίληψη και πως ο κ. Αναστασιάδης την κρατά ως διαπραγματευτικό χαρτί, και της αποτελεσματικής εκπροσώπησης στα ομοσπονδιακά σώματα.

Από ε/κ πλευράς, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επιμένει στην πρόταση που τακτικά ανασύρει από την εποχή του Ντερβίς Έρογλου για κατάρτιση ενός τρίπτυχου με τις συγκλίσεις, τις αποκλίσεις και τα σημεία όπου υπάρχει προσέγγιση.

Ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε προσέρχεται στο δείπνο επιχειρώντας να κρατήσει ισορροπίες για τα «θέλω» και των δύο κοινοτήτων, τόσο όσον αφορά την επιθυμία Αναστασιάδη να γνωρίζει πως τυχόν κινήσεις του θα έχουν ανταπόκριση από την Τουρκία όσο και σχετικά με την προσπάθεια του ίδιου του κ. Άιντε να αναγνώσει τις πραγματικές δυνατότητες συζήτησης του αιτήματος της Άγκυρας για τις τέσσερις ελευθερίες.