ΜΟΚΑΣ προς Ερευνητική Επιτροπή: Δεν είχαμε θεσμικό ρόλο στις πολιτογραφήσεις

Η επίρριψη ευθυνών στην ΜΟΚΑΣ, από την ερευνητική επιτροπή Νικολάτου, για «ατυχείς» πολιτογραφήσεις στο πλαίσιο του ΚΕΠ, φαίνεται πως οφείλεται σε παρεξήγηση της φύσης των αρμοδιοτήτων της μονάδας. Ο «Π» εξασφάλισε επιστολή, ημερομηνίας 6 Μαΐου 2021, με την οποία η εισαγγελέας, επικεφαλής της ΜΟΚΑΣ Εύα Ρωσσίδου - Παπακυριακού, σχολιάζει τις αναφορές της ερευνητικής επιτροπής στη μονάδα όπως αυτές περιλαμβάνονται στη ενδιάμεση έκθεση που διαβιβάστηκε στις 16 Απριλίου στον γενικό εισαγγελέα. Αυτό που τονίζεται, μεταξύ άλλων, είνα πως η ΜΟΚΑΣ «ουδέποτε ερωτήθηκε για το Επενδυτικό Πρόγραμμα, δεν γνώριζε τα κριτήρια και δεν είχε οποιονδήποτε θεσμικό ρόλο στη διαδικασία έγκρισης των αιτήσεων». Η κ. Παπακυριακού θεωρεί ως ιδιαίτερα προσβλητική την αναφορά σε «ευθυνοφοβία» της ΜΟΚΑΣ, καθιστώντας σαφές πως δεν ήταν αρμοδιότητά της να ελέγξει συναλλαγές μέσω τραπεζών, καθώς ο ρόλος αυτός ανήκει πρωτίστως στις ίδιες τις τράπεζες και στην Κεντρική Τράπεζα ως εποπτική αρχή.  Ο «Π» επικοινώνησε με την κ. Παπακυριακού για να ζητήσει κάποια σχόλια και διευκρινίσεις. ωστόσο η επικεφαλής της ΜΟΚΑΣ, δεν θέλησε να κάνει καμία δήλωση, αναφέροντας απλώς ότι τα σχόλιά της έχουν διαβιβαστεί στην ερευνητική επιτροπή.

Περισσότερα από όσα έπρεπε

Στην επιστολή της κ. Παπακυριακού προς την ερευνητική επιτροπή, η οποία κοινοποιήθηκε στον γενικό και τον βοηθό γενικό εισαγγελέα, αναφέρεται πως «η όλη 'κριτική' και η εσφαλμένη ερμηνεία των προνοιών του Νόμου, αφορά 246 περιπτώσεις από τις 6.700 πολιτογραφήσεις και δίδεται η εικόνα ότι η ΜΟΚΑΣ δεν έπραξε όσα έπρεπε, ενώ η πραγματικότητα είναι ότι, χωρίς θεσμικό ρόλο στο πρόγραμμα, κάναμε πάρα πολλά, τα οποία είχαν συζητηθεί και με τους αξιολογητές της Επιτροπής MONEYVAL».

Δουλειά της Αστυνομίας

Στην ίδια επιστολή που εξασφάλισε ο «Π» από αξιόπιστη πηγή, η ΜΟΚΑΣ εκφράζει απορία για εισήγηση όπως διερευνήσει υποθέσεις που περιγράφονται στο ενδιάμεσο πόρισμα. Σημειώνεται πως «η διερεύνηση πιθανής διάπραξης ποινικών αδικημάτων είναι αρμοδιότητα της Αστυνομίας, και εφόσον διαπιστωθεί κατά τη διάρκεια του ανακριτικού έργου η ανάγκη δέσμευσης παράνομων εσόδων, η Αστυνομία θα επικοινωνήσει με τη ΜΟΚΑΣ για τη σχετική συνεργασία...». Επισημαίνεται ότι αυτό έχει γίνει πολλές φορές και αναφέρονται ως παραδείγματα η δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων του Jho Low, Κινέζων «επενδυτών» κ.ά. Το ότι ο γενικός εισαγγελέας διαβίβασε το ενδιάμεσο πόρισμα της ερευνητικής επιτροπής στην Αστυνομία για διερεύνηση ποινικών αδικημάτων, καταδεικνύει και ποιος έχει την αρμοδιότητα για τέτοιες έρευνες... και δεν είναι η ΜΟΚΑΣ.

Δεν ήθελε το Υπ. Εσωτερικών

Η επιστολή της κ. Παπακυριακού είναι ιδιαιτέρως αποκαλυπτική ως προς τον τρόπο που χειριζόταν κάποιες υποψίες για «επενδυτές» το Υπ. Εσωτερικών. Μεταξύ άλλων σημειώνεται πως «το Υπουργείο Εσωτερικών δεν επιθυμούσε να αποταθούμε στις χώρες των αιτητών, προφανώς λόγω της τήρησης εμπιστευτικότητας των σχετικών αιτήσεων». Και ενώ το υπουργείο δεν ήθελε ούτε καν να ερωτηθούν οι αρχές των χωρών από τις οποίες κατάγονταν οι «επενδυτές», η ερευνητική επιτροπή αποφάνθηκε πως η ΜΟΚΑΣ θα έπρεπε να γνωρίζει στοιχεία τα οποία ήταν αδύνατον να γνωρίζει. Σημειώνεται πως για να αποσταλούν αιτήματα σε άλλες μονάδες (όπως η ΜΟΚΑΣ), σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις και τις ευρωπαϊκές οδηγίες και την κυπριακή νομοθεσία «πρέπει να υπάρχουν υπό ανάλυση ύποπτες συναλλαγές που σχετίζονται με ξέπλυμα παράνομου χρήματος, χρηματοδότηση της τρομοκρατίας και άλλα αδικήματα» και δεν νομιμοποιείται η μονάδα να ρωτά «αν κάποιο πρόσωπο τους έχει απασχολήσει γενικά και αόριστα». Το ίδιο απαιτεί και η ΜΟΚΑΣ όταν λαμβάνει σχετικά αιτήματα από άλλες μονάδες του εξωτερικού.

«Αποτρεπτικός» ρόλος

Η ΜΟΚΑΣ θεωρεί επίσης λανθασμένη την αντίληψη της ερευνητικής επιτροπής, ότι οι αντίστοιχες μονάδες με την ίδια φύση αρμοδιοτήτων ενεργούν «αποτρεπτικά». Όπως αναφέρεται στην επιστολή, ο σχετικός νόμος «περιλαμβάνει πρόνοιες για 'προληπτικά' («αποτρεπτικά») μέτρα, που εφαρμόζονται από τις υπόχρεες οντότητες, και ελέγχονται από τις εποπτικές αρχές που καθορίζονται στον νόμο και όχι από τη ΜΟΚΑΣ». Επίσης, οι εποπτικές αρχές έχουν την εξουσία υποβολής αναφορών υπόπτων συναλλαγών στη ΜΟΚΑΣ, όταν υπάρχει εύλογη υποψία ότι χρηματικά ποσά αποτελούν έσοδο από παράνομες δραστηριότητες. Η ΜΟΚΑΣ, για να δεσμεύσει περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να υπάρχει ποινική υπόθεση υπό διερεύνηση από την Αστυνομία ή ποινική υπόθεση ενώπιον δικαστηρίου, ή στη βάση αιτιολογημένων αιτημάτων από ξένες χώρες.

Προειδοποιούσαμε

Σε σχέση με αναφορά στο ενδιάμεσο πόρισμα της ερευνητικής επιτροπής, ότι για να μην μείνει εκτεθειμένη η ΜΟΚΑΣ απαντούσε στο Υπουργείο Εσωτερικών πως  δεν είχε στοιχεία για κάποιον, δεν σήμαινε απαραιτήτως πως ήταν «καθαρός», σημειώνει η κ. Παπακυριακού: «Αντίθετα, προειδοποιούσαμε ή/και διευκρινίζαμε ότι, το γεγονός ότι δεν μας είχε απασχολήσει κάποιο πρόσωπο, δεν σήμαινε ότι θα μπορούσε να προχωρήσει η αίτηση πολιτογράφησης στη βάση της δικής μας και μόνο απάντησης. Ο λόγος της αναφοράς σε κάποιο στάδιο με επιστολή προς το υπουργείο το 2019, ότι εάν δεν απαντούμε εντός 5 εργάσιμων ημερών, θα εκληφθεί η μη απάντηση ότι δεν έχουμε οτιδήποτε στην κατοχή μας, έγινε, γιατί είχαμε πληροφορηθεί ότι όταν στην απάντηση γινόταν αναφορά ότι δεν είχαμε οτιδήποτε, θεωρείτο ότι ο αιτητής ήταν 'καθαρός', εφόσον δεν είχε απασχολήσει τη ΜΟΚΑΣ και γινόταν σχετική επίκληση της απάντησής μας για θετική απόφαση επί της αίτησης. Ήταν μορφή προειδοποίησης ότι έπρεπε να γίνονται και άλλοι έλεγχοι. Αυτό είχε επεξηγηθεί και προφορικά προς τους αρμόδιους λειτουργούς».

Κτηματομεσίτες και Developers

Η κ. Παπακυριακού σημειώνει πως η ΜΟΚΑΣ διετέλεσε εποπτική αρχή για τους κτηματομεσίτες και όχι για τις εταιρείες ανάπτυξης γης (Developers), που και αυτοί  λειτουργούσαν ως πάροχοι και μεσάζοντες στο ΚΕΠ για συγκεκριμένους «επενδυτές».  Επισημαίνεται πως από το 2018 μέχρι σήμερα, αρμόδια εποπτική αρχή είναι το Συμβούλιο Εγγραφής Κτηματομεσιτών. Όταν η ΜΟΚΑΣ ήταν εποπτική αρχή, εξέδωσε εγκυκλίους καθοδήγησης των κτηματομεσιτών σε σχέση με τις υποχρεώσεις τους και διοργάνωσε εκπαιδευτικά σεμινάρια. Οι κτηματομεσίτες έκαναν όλες τις συναλλαγές μέσω τραπεζών, οι οποίες θεωρείτο ότι εφάρμοζαν διαδικασίες προληπτικού ελέγχου.

Η ΜΟΚΑΣ, με ανακοίνωση που απέστειλε στον «Π» σε σχέση με χθεσινό δημοσίευμα με τίτλο «Στο μεγάλο φαγοπότι και κτηματομεσίτες», σημειώνει πως «στα όσα αναφέρονται για τη ΜΟΚΑΣ, που προκύπτουν από το ενδιάμεσο πόρισμα της ερευνητικής επιτροπής, σας πληροφορούμε ότι πολλές από τις αναφορές στο εν λόγω πόρισμα είναι εσφαλμένες, ή/και έχουν παρερμηνευθεί πρόνοιες του Νόμου σε σχέση με τις αρμοδιότητες και εξουσίες της ΜΟΚΑΣ. Έχει αποσταλεί σχετική επιστολή στην ερευνητική επιτροπή, με τις παρατηρήσεις και τα σχόλιά μας, με εισήγηση για σχετικές διορθώσεις, την οποία κρίνουμε ότι δεν είναι ορθό να δημοσιοποιήσουμε».

Ποινική έρευνα

Ο γενικός εισαγγελέας έχει ήδη προχωρήσει στην πρώτη ποινική δίωξη για το ΚΕΠ και αναμένεται να υπάρξουν και άλλες. Η πρώτη δίωξη αφορά δικηγορικό γραφείο το οποίο εκπροσωπούσε Ιρανό καταζητούμενο  ο οποίος είχε αλλάξει το όνομά του. Επίσης, πολιτογραφήθηκαν ο πατέρας και η μητέρα του Ιρανού. Η υπόθεση είχε προκύψει μέσα από τα στοιχεία που έφερε στο φως η έρευνα της τριμελούς επιτροπής υπό την κ. Καλογήρου.