Οι κυρώσεις της Βρετανίας στον φίλο του Πούτιν που έγινε μεγιστάνας μέσω Κύπρου

Κυπριακό χρώμα έχουν οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν διεθνώς στη Ρωσία μετά την αναγνώριση των αποσχισθεισών περιοχών του Ντονμπάς και την εισβολή της στην Ουκρανία.

Κι αυτό υπό την έννοια ότι κάποιοι οργανισμοί και επιχειρηματίες-κροίσοι που είδαν τα περιουσιακά τους στοιχεία να παγώνουν από τις 22 Φεβρουαρίου και εντεύθεν, χρησιμοποίησαν στο παρελθόν την Κύπρο ως όχημα για τις – σκιώδεις σε κάποιες περιπτώσεις - δραστηριότητές τους.

Ίσως η πιο χαρακτηριστική να είναι η περίπτωση του Ρώσου δισεκατομμυριούχου και προσωπικού φίλου του Πούτιν από τη δεκαετία του ’90, Γκενάντι Τιμτσένκο. Πρόκειται για έναν από τους τρεις μεγιστάνες, οι οποίοι στις 22/02 συμπεριλήφθηκαν στην πρώτη φουρνιά κυρώσεων του Ηνωμένου Βασιλείου, μαζί με άλλους πέντε τραπεζικούς οργανισμούς. Αυτή την εξέλιξη είχε προαναγγείλει τη Δευτέρα (21/02) με δηλώσεις του ο Βρετανός Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον…

Κίνηση ματ μέσω Κύπρου

Δημοσίευμα της διεθνούς κοινοπραξίας διερευνητικών δημοσιογράφων (ICIJ), αναφέρει ότι το επενδυτικό ταμείο του 69χρονου επιχειρηματία, Volga Resources, κατά το 2010 απέκτησε το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της Novatek. Πρόκειται για… πρώτης γραμμής εταιρεία φυσικού αερίου στη Ρωσία. Μέσω αυτής της επενδυτικής κίνησης, ο Τιμτσένκο κατάφερε να γίνει σημαντικός παίκτης στον ενεργειακό τομέα.



Οι εταιρείες-κελύφη

Η Κύπρος μπήκε στο κάδρο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων του με την αποκάλυψη των Pandora Papers τον Οκτώβριο του 2021. Τα περίφημα έγγραφα έφεραν στην επιφάνεια μεγάλες δανειακές συμβάσεις που έγιναν κατά το 2007 και το 2008, μεταξύ εταιρειών-κελύφη και μια εγγεγραμμένη στην Κύπρο εταιρεία πίσω από την οποία, σύμφωνα με την αμερικανική κυβέρνηση, βρίσκεται ο Τιμτσένκο. Όπως ανέφεραν και σε δημοσίευμά τους οι Moscow Times, αυτή η εταιρεία ήταν η White Seal Holdings και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο για να μπορέσει ο Τιμτσένκο να επενδύσει στον ενεργειακό κολοσσό Novatek.

Να σημειωθεί ότι η WHITE SEAL HOLDINGS LIMITED ενεγράφη στον Έφορο Εταιρειών Κύπρου στις 22/02/2007, ενώ στις 27/04/2016 έγινε «εκούσια εκκαθάριση» από τους μετόχους της, κι αφού πρώτα εξυπηρέτησαν τους σκοπούς τους. Η εν λόγω εταιρεία είχε δηλωμένη ως διευθυντή μια άλλη κυπριακή εταιρεία, την WAIDELOTTE DIRECTORS LIMITED, πίσω από την οποία βρίσκεται ο Αντρέι Τσβετκόφ. Ο τελευταίος είναι γνωστός συνεργάτης του Τιμτσένκο, σύμφωνα και με δημοσιεύματα που εντοπίσαμε σε ρωσικές ιστοσελίδες.

Σύμφωνα με τα αρχεία που αποκαλύφθηκαν, μια άλλη εγγεγραμμένη στην Κύπρο εταιρεία-κέλυφος, η Vidrio Enterprises Limited, δάνεισε στην White Seal συνολικά 572 εκατομμύρια δολάρια μεταξύ των ετών 2007 and 2008. Μάλιστα, όπως προκύπτει από τις ημερομηνίες, η αποπληρωμή κάποιων δανείων έγινε μόλις έναν χρόνο μετά την παραχώρησή τους. Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, δηλαδή. Εδώ να σημειωθεί ότι η Vidrio ιδρύθηκε στις 28/04/2004, ενώ κήρυξε διάλυση στις 26/12/2016, λόγω «εκούσιας εκκαθάρισης», όπως και στην περίπτωση της White Seal…

Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Το 2018, η White Seal έλαβε επιπρόσθετα 150 εκατομμύρια δολάρια από μια άλλη κυπριακή εταιρεία, την Bodela Holdings. Και με την Bodela παρατηρήθηκε το ίδιο modus operandi. Ιδρύθηκε στις 09/03/2004, ενώ διαλύθηκε στις 28/12/2016 λόγω ολοκλήρωσης «εκούσιας εκκαθάρισης».

Σύμφωνα με την έρευνα της διεθνούς κοινοπραξίας διερευνητικών δημοσιογράφων (ICIJ), δεν είναι ξεκάθαρο ποιος βρίσκεται πίσω από τις Vidrio και Bodela Holdings. Την ίδια στιγμή, ο Τιμτσένκο δεν απάντησε σε ερωτήσεις για τα πρόσωπα που βρίσκονται πίσω από τις δυο εταιρείες. Το 2007, η White Seal έλαβε δάνεια 320 εκατομμυρίων δολαρίων από άλλη μια εταιρεία-κέλυφος, τη Lerma Trading S.A., που είναι εγγεγραμμένη στον Παναμά. Οι δικηγόροι του Τιμτσένκο όταν ρωτήθηκαν από τους δημοσιογράφους του ICIJ, απάντησαν ότι «η ξεκάθαρη θέση του περλάτη μας είναι ότι πάντα ενεργούσε καθ΄ όλα νόμιμα κατά τη διάρκεια της καριέρας του και των επιχειρηματικών συμφωνιών του».

Τον συνέδεσαν και οι Αμερικανοί

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις στην εγγεγραμμένη στην Κύπρο White Seal και στη Lerma Trading με το αιτιολογικό ότι «ενεργούσαν για τον ή εκ μέρους» του Τιμτσένκο.

Ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας, ήταν επίσης διευθυντής στη LTS Holding Limited και ιδιοκτήτης της Roxlane Corporate Limited. Και οι δύο είναι εγγεγραμμένες στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους (BVI). Να σημειωθεί ότι εταιρεία με την ονομασία LTS Holding Limited είναι εγγεγραμμένη και στην Κύπρο.

Τι λένε οι Βρετανοί

Σε κυβερνητική ιστοσελίδα του Ηνωμένου Βασιλείου, εντοπίσαμε τη λίστα με τους Ρώσους υπηκόους στους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις. Για τον Τιμτσένκο, που έλαβε τη θέση 181 στον σχετικό κατάλογο, σημειώνεται πως από τις 22 Φεβρουαρίου «πάγωσαν» τα περιουσιακά του στοιχεία και ότι απαγορεύεται η είσοδός του στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όσο δε για την αιτιολογία που δίδεται στην επίσημη ιστοσελίδα της βρετανικής κυβέρνησης, αυτή έχει να κάνει με τη μετοχική σχέση του 69χρονου επιχειρηματία με τη ρωσική τράπεζα Rossiya.

Σημειώνεται ανάμεσα σ΄ άλλα: «Ο Γκενάντι Τιμτσένκο είναι κύριος μέτοχος της τράπεζας Rossiya. Η τράπεζα είναι έταιρος-κλειδί στον Εθνικό Ειδησεογραφικό Όμιλο (National Media Group) που υποστηρίζει τη ρωσική πολιτική που αποσταθεροποίησε την Ουκρανία. Ακολουθώντας την προσάρτηση της Κριμαίας, η Rossiya επέκτεινε τα υποκαταστήματα της τράπεζας και την παροχή ασφαλιστικών κι επενδυτικών υπηρεσιών στην Κριμαία και στη Σεβαστούπολη και προσφέρει υποστήριξη σε στρατιωτικές κινήσεις {…} Η Rossiya υποστήριξε την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσική Ομοσπονδία, ενσωματώνοντας το οικονομικό σύστημα {..} Ο Τιμτσένκο αναμείχθηκε, παρέχοντας υποστήριξη, ή προώθησε πολιτικές ή ενέργειες που αποσταθεροποίησαν την Ουκρανία ή έθεσαν υπό απειλή την ακεραιότητα της περιοχής, κυριαρχίας ή ανεξαρτησίας της Ουκρανίας. Επιπρόσθετα, ο Τιμτσένκο είναι συνεργαζόμενος με πρόσωπο αναμεμειγμένο στην αποσταθεροποίηση της Ουκρανίας ή υπονόμευσε ή απείλησε την ακεραιότητα της περιοχής, την κυριαρχία ή την ανεξαρτησία της Ουκρανίας».

Η μοίρα της Rossiya είναι συνδεδεμένη με την Κύπρο. Είναι ενδεικτικά τα διεθνή δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης στην Κύπρο (2012-13), περίπου το ένα τρίτο της ρευστότητας της τράπεζας (26,3 δισεκατομμύρια ρούβλια, από τα 85,4) «πάγωσαν» σε κυπριακούς λογαριασμούς. Στις 28 Ιουνίου του 2013, οι κύριοι μέτοχοι τού εν λόγω χρηματοπιστωτικού οργανισμού, ήταν ο Γιούρι Κόβαλτσουκ (30%), ο Ντμίτρι Γκορέλοφ και Νικολάι Σαμάλοφ (από 10,5%), ο Γκενάντι Τιμτσένκο (8%), η Γκάζπρομ (16%) και ο Αλεξέι Μορντάσοφ (6%).

Σχέσεις με Πούτιν

Ο Γκενάντι Τιμτσένκο είναι προσωπικός φίλος του Ρώσου Πρόεδρου Βλαντίμιρ Πούτιν από τη δεκαετία του 1990. Τότε ο 69χρονος ήταν επιχειρηματίας στην Αγία Πετρούπολη και συμμετείχε σε πετρελαϊκές εταιρείες. Την ίδια στιγμή, ο Πούτιν έθετε τις βάσεις για να μπει δυναμικά στην πολιτική σκηνή της Ρωσίας. Ταυτόχρονα ήταν πρόεδρος της επιτροπής διεθνών σχέσεων της Αγίας Πετρούπολης, ενώ δημοσιεύματα τον φέρουν να είχε βοηθήσει τον Τιμτσένκο να λάβει άδεια εξαγωγών. Ο Τιμτσένκο ίδρυσε τον οίκο Gunvor, που δραστηριοποιείται στον τομέα των εξαγωγών πετρελαίου. Μέχρι και το 2007, διαχειριζόταν το 30% όλων των εξαγωγών ρωσικού πετρελαίου και έγινε δισεκατομμυριούχος. Την ίδια χρονιά, ο πολιτικός επιστήμονας Στάνισλαβ Μπελκόβσκι είχε κατηγορήσει τον Πούτιν πως έχει μερίδιο στα κέρδη της εταιρείας. Η τελευταία, το αρνήθηκε.

Στον Τιμτσένκο επιβλήθηκαν κυρώσεις από την αμερικανική κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα το 2014. Το αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών είχε αναφέρει τότε ότι «οι δραστηριότητες του Τιμτσένκο στον ενεργειακό τομέα έχουν συνδεθεί απευθείας με τον Πούτιν. Ο Πούτιν έχει επενδύσει στην Gunvor και ίσως έχει πρόσβαση στα κεφάλαιά της».

Το Forbes υπολογίζει ότι η περιουσία του Τιμτσένκο ανέρχεται στα 23,9 δισ. δολάρια και έχει στην κατοχή του πολλά ιδιωτικά τζετ και ένα γιοτ 40 μέτρων που φέρει το όνομα της συζύγου του, Έλενας. Είναι ανάμεσα στους 10 πιο πλούσιους Ρώσους.

Γεννήθηκε στην Αρμενία, ενώ απέκτησε και φινλανδική υπηκοότητα.