Ο Χρίστης Λοϊζίδης υπό τον έλεγχο Νομικής Υπηρεσίας, Ελεγκτικής και Γεν. Λογιστηρίου

Η αποχώρηση του Χρίστη Λοϊζίδη από τον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) δεν συνεπάγεται και με πλήρη απαλλαγή των υποχρεώσεών του έναντι του δημοσίου τομέα.

Κι αυτό γιατί ο μέχρι πρότινος εκτελεστικός διευθυντής του ΟΚΥπΥ, για τα επόμενα δύο χρόνια θα είναι υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας και δη της Νομικής και Ελεγκτικής Υπηρεσίας, καθώς και του Γενικού Λογιστηρίου.

Η μεταπήδηση του κ. Λοϊζίδη από τομέα του δημοσίου στον ιδιωτικό και συγκεκριμένα η πρόσληψή του σε πολυεθνική εταιρεία, τον θέτει αυτόματα υπό τον έλεγχο τριμελούς επιτροπής που απαρτίζεται από τις προαναφερθείσες υπηρεσίες του κράτους, στη βάση κείμενης νομοθεσίας.

Ο λόγος για τον «περί του Ελέγχου της Ανάληψης Εργασίας στον Ιδιωτικό Τομέα από Πρώην Κρατικούς Αξιωματούχους και Ορισμένους Πρώην Υπαλλήλους του Δημοσίου και του Ευρύτερου Δημόσιου Τομέα Νόμο του 2007 (114(I)/2007)».

Ασχολήθηκε στις 16/02

Η εν λόγω επιτροπή που αποτελείται από την Έλενα Ζαχαριάδου (πρόεδρο, εκπρόσωπος Νομικής Υπηρεσίας), τον Γιάγκο Παπακυριακού (μέλους, εκπρόσωπο Ελεγκτικής Υπηρεσίας) και Ανδρέα Σοφοκλέους (μέλους, εκπρόσωπο Γενικού Λογιστηρίου), στη συνεδρία της την περασμένη Τετάρτη (16/02) εξέτασε την περίπτωση του κ. Χρίστη Λοϊζίδη και έλαβε σχετικές αποφάσεις. Οι ίδιες πληροφορίες μας αναφέρουν ότι ο πρώην πλέον εκτελεστικός διευθυντής του ΟΚΥπΥ δεν ελέγχεται για κάτι συγκεκριμένο, ωστόσο, θα κληθεί να ενεργήσει στο πλαίσιο του νόμου, για προστασία ευαίσθητων πληροφοριών του Δημοσίου και μη εκμετάλλευσή τους. Θα κληθεί, συγκεκριμένα, να δώσει κάποιες διευκρινίσεις, σύμφωνα με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.

Κλίμακα Α13 και άνω

Ο νόμος ψηφίστηκε από τη Βουλή το 2007 και αποσκοπούσε στον αποκλεισμό του ενδεχομένου να εκμεταλλευτούν τη θέση τους αξιωματούχοι του κράτους και να καπηλεύονται με οποιονδήποτε τρόπο την πρόσβαση που είχαν σε ευαίσθητες πληροφορίες, αξιοποιώντας τις για ιδίον όφελος και δη αποκόμιση κέρδους στον ιδιωτικό τομέα. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου κρίθηκε πως στον νόμο θα πρέπει να γίνουν ανάλογες αναπροσαρμογές. Είναι ενδεικτικό ότι το 2019 έγινε τροποποίηση στον νόμο προκειμένου να τίθενται υπό έλεγχο υπάλληλοι «υπουργείου, τμήματος, υπηρεσίας ή οργανισμού δημόσιου δικαίου που υπηρετούν σε θέση στην κλίμακα Α13 και άνω ή και σε αντίστοιχη μ’ αυτήν κλίμακα». Ακριβώς επειδή ο κ. Λοϊζίδης ενέπιπτε στην κατηγορία αυτή των υπαλλήλων οργανισμού δημοσίου δικαίου με κλίματα Α13 και άνω, κρίθηκε από την εν λόγω επιτροπή πως η περίπτωσή του έπρεπε να τύχει εξέτασης.

Ο κ. Λοϊζίδης με την υποβολή της παραίτησής του στο διοικητικό συμβούλιο του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας, ενημέρωσε για προσφορά που του έγινε από πολυεθνική εταιρεία που εδρεύει στη Χάγη και την οποία αποδέχθηκε.

Δεν επιθυμεί να σχολιάσει

Ο κ. Χρίστης Λοϊζίδης, με τον οποίο μιλήσαμε τηλεφωνικώς χθες, δεν θέλησε να σχολιάσει οτιδήποτε σε σχέση με τη μεταπήδησή του από τον δημόσιο τομέα στον ιδιωτικό. Του αναφέραμε, συγκεκριμένα, ότι η αρμόδια επιτροπή εξέτασε την περίπτωσή του στις 16 Φεβρουαρίου, ωστόσο, μας ανέφερε ότι βρίσκεται στη Χάγη και δεν επιθυμεί να προβεί σε τοποθέτηση.

Πάντως, από το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου ο κ. Λοϊζίδης με γραπτή του τοποθέτηση, γνωστοποίησε την αποχώρησή του από τον ΟΚΥπΥ, ενώ ενημέρωσε ότι παραμένει στη διάθεση του οργανισμού για οτιδήποτε απαιτηθεί ώστε να είναι ομαλή η μεταβίβαση των ευθυνών και των αρμοδιοτήτων του.

Αυτούσια η γραπτή δήλωσή του που δημοσιεύτηκε στις 10/01: «Έχω πληροφορήσει τον πρόεδρο και αντιπρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας για την πρόθεσή μου να αποχωρήσω έως το τέλος του μήνα από τη θέση του γενικού εκτελεστικού διευθυντή του ΟΚΥπΥ. Θα συνεχίσω την επαγγελματική μου πορεία σε πολυεθνική εταιρεία. Με απόλυτο σεβασμό και εμπιστοσύνη προς το ιατρικό, νοσηλευτικό, παραϊατρικό και διοικητικό  προσωπικό του οργανισμού μας αποχωρώ από τον ΟΚΥπΥ βέβαιος ότι θα τα καταφέρουμε επιτυχώς να διαχειριστούμε τις συνέπειες της πανδημίας. Παραμένω στη διάθεση του οργανισμού για οτιδήποτε απαιτηθεί για την ομαλή μεταβίβαση των ευθυνών και αρμοδιοτήτων μου».

Έχει διαπιστωθεί, πάντως, και στο παρελθόν ότι αρκετοί Κύπριοι αξιωματούχοι αγνοούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον σχετικό νόμο.

Είναι ενδεικτικό ότι εντός του 2017 η Νομική Υπηρεσία είχε ασχοληθεί με δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι είχαν μεταπηδήσει από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα και μάλιστα εργοδοτήθηκαν σε ιδιωτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στον ίδιο κλάδο.

Τότε είχαν παραλείψει να κάνουν ενημέρωση βάσει των προνοιών του νόμου και ελέγχονταν από τη Νομική Υπηρεσία.

Δεν είναι τυχαίο που εντός του 2017 δύο βουλευτές, ο Γιώργος Περδίκης και η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, είχαν εγγράψει θέμα προς συζήτηση στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών.

Πάντως, για πολλούς την ίδια στιγμή, είναι αυτονόητο πως η μεταπήδηση ενός υψηλόβαθμου δημόσιου λειτουργού στον ιδιωτικό τομέα, θα πρέπει να γίνεται υπό προϋποθέσεις.

Το προοίμιο του σχετικού νόμου, δίνει μια καλή εικόνα σε όσους δεν μπορούν να αντιληφθούν αυτή την ηθική υποχρέωση:

•           «η εργασία στον ιδιωτικό τοµέα από πρώην κρατικούς αξιωµατούχους και δηµόσιους υπαλλήλους πρέπει να αναλαµβάνεται χωρίς να κινδυνεύει το δηµόσιο συµφέρον από τη χρησιµοποίηση προνοµιακής πληροφόρησης, την οποία τα πρόσωπα αυτά κατέχουν λόγω της θέσης που είχαν, προς όφελος νοµικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου ή φυσικών προσώπων και ενάντια στο κράτος»

•           «θα πρέπει να επιδιωχθεί η αποτροπή των δηµόσιων υπαλλήλων ή κρατικών αξιωµατούχων από του να ενεργούν για προσωπικό συµφέρον και συνεπώς ενάντια στο δηµόσιο συµφέρον κατά τη διάρκεια της εργοδότησής τους στη δηµόσια υπηρεσία ή κατά τη διάρκεια της θητείας τους»

•           «η διαφάνεια στη δημόσια ζωή εξυπηρετεί την παρεμπόδιση της εκμετάλλευσης δημοσίου αξιώματος, θέσης ή ιδιότητας και αποσκοπεί στην πρόληψη και καταπολέμηση της διαπλοκής και διαφθοράς στη δημόσια ζωή»

•           «ο περιορισμός του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή των προσώπων που κατέχουν δημόσια θέση ή διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα ή διαδραματίζουν ρόλο στη δημόσια πολιτική και οικονομική ζωή του τόπου δικαιολογείται από αποχρώντες λόγους δημοσίου συμφέροντος, καθώς προάγει τη διαφάνεια του πολιτικού και δημόσιου βίου και υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον».



Υποχρεώσεις και ποινές

Εξάλλου, στον ίδιο νόμο καταγράφονται τα ποινικά αδικήματα που προκύπτουν από την παραβίαση της νομοθεσίας, αλλά και οι σχετικές ποινές. Τα παραθέτουμε:

•           Πρόσωπο που παραλείπει να υποβάλει αίτηση στην επιτροπή, σύμφωνα με το εδάφιο (1) του άρθρου 5, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες ευρώ (€10.000) ή σε φυλάκιση μέχρι ένα έτος ή και στις δύο αυτές ποινές.

•           Πρόσωπο που κατά την υποβολή στοιχείων, σύμφωνα με το εδάφιο (2) του άρθρου 5, εν γνώσει του υποβάλλει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τριάντα χιλίαδες ευρώ (€30.000) ή σε φυλάκιση μέχρι τρία (3) έτη ή και στις δύο αυτές ποινές.

•           Πρόσωπο που παραβιάζει τις διατάξεις του εδαφίου (3) του άρθρου 5 είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τριάντα χιλιάδες ευρώ (€30.000) ή σε φυλάκιση μέχρι τρία (3) έτη ή και στις δύο αυτές ποινές.

•           Πρόσωπο που παραβιάζει τις διατάξεις του εδαφίου (4) του άρθρου 5 είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τριάντα χιλιάδες ευρώ (€30.000) ή σε φυλάκιση μέχρι τρία (3) έτη ή και στις δύο αυτές ποινές και, σε περίπτωση που το πρόσωπο συνεχίζει την παραβίαση, υπόκειται σε πρόστιμο που δεν υπερβαίνει τα πεντακόσια ευρώ (€500) ημερησίως.

•           Πρόσωπο που παραβιάζει τις διατάξεις του άρθρου 6 είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις οκτώ χιλιάδες ευρώ (€8.000) ή σε ποινή φυλάκισης μέχρι ένα (1) έτος ή και στις δύο αυτές ποινές.



Ποιους αφορά

Ο νόμος βάσει και των τελευταίων τροποποιήσεων, αφορά τους ακόλουθους:

•  «υπουργό, κυβερνητικό εκπρόσωπο, γενικό ελεγκτή της Δημοκρατίας, βοηθό γενικού ελεγκτή της Δημοκρατίας, αρχηγό της Αστυνομίας, υπαρχηγό της  Αστυνομίας, διευθυντή του Γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, επίτροπο, έφορο ή ρυθμιστή, που διορίζονται με βάση νόμο ή απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου»

•  «κάθε υπάλληλο υπουργείου, τμήματος, υπηρεσίας ή οργανισμού δημόσιου δικαίου που υπηρετεί σε θέση στην κλίμακα Α13 και άνω ή και σε αντίστοιχη μ’ αυτήν κλίμακα».



Υποχρεώσεις

Επιπλέον, «κάθε πρόσωπο που έχει υπηρετήσει ως κρατικός αξιωματούχος ή ως υπάλληλος του δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα και έχει με οποιοδήποτε τρόπο αφυπηρετήσει ή τερματίσει την υπηρεσία ή τη θητεία του υποχρεούται να υποβάλει αίτηση στην επιτροπή για την πρόθεσή του να αναλάβει οποιαδήποτε εργασία σε συγκεκριμένο εργοδότη στον ιδιωτικό τομέα εντός των πρώτων δύο ετών από την ημερομηνία αφυπηρέτησης ή τερματισμού της υπηρεσίας ή της θητείας του».



Η επιτροπή

Την ευθύνη για την τήρηση του νόμου έχει αρμόδια τριμελής επιτροπή. Η ανεξάρτητη ειδική τριμελής επιτροπή και απαρτίζεται από: (α) έναν εκπρόσωπο της Νομικής Υπηρεσίας, ο οποίος ορίζεται από τον γενικό εισαγγελέα της Δημοκρατίας και ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής, (β) έναν εκπρόσωπο της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ο οποίος ορίζεται από τον γενικό ελεγκτή της Δημοκρατίας και (γ) έναν εκπρόσωπο του Γενικού Λογιστηρίου, ο οποίος ορίζεται από τον γενικό λογιστή της Δημοκρατίας.

Η διάρκεια της θητείας του προέδρου και των μελών της επιτροπής είναι τριετής, με δυνατότητα ανανέωσής της για ακόμα μια θητεία.

Για την περίοδο 26/06/2019 - 25/06/2022 η σύνθεση της επιτροπής είναι η εξής:

α) Έλενα Ζαχαριάδου, εισαγγελέας της Δημοκρατίας - πρόεδρος

β) Γιάγκος Παπακυριακού, διευθυντής Ελέγχου - μέλος

γ) Ανδρέας Σοφοκλέους, διευθυντής Λογιστικών Υπηρεσιών - Μέλος

Να σημειωθεί ότι ο πρόεδρος και τα μέλη της επιτροπής δεν τυγχάνουν αποζημίωσης. Η διάρκεια της θητείας του προέδρου και των μελών της επιτροπής είναι τριετής με δυνατότητα ανανέωσής της για ακόμα μια θητεία. Το Υπουργείο Οικονομικών παρέχει στην επιτροπή την αναγκαία γραμματειακή και υλικοτεχνική υποστήριξη.