Το β’ μέρος της συνέντευξης του Γιώργου Λακκοτρύπη στον «Π»: Τρία μέτρα για φθηνό ηλεκτρισμό εν μέσω της ενεργειακής μετάβασης

Ο τέως υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Λακκοτρύπης, στο β’ μέρος της συνέντευξης που παραχώρησε στον «Π», αναφέρεται στις δυνατότητες αξιοποίησης του φυσικού αερίου της κυπριακής ΑΟΖ, όπως και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, σε σχέση με τις προσπάθειες για μείωση της τιμής του ηλεκτρισμού στην Κύπρο. Ο κ. Λακκοτρύπης διετέλεσε υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, της κυβέρνησης Αναστασιάδη για επτά χρόνα



Γιατί δεν έχει καταφέρει η Κύπρος να έχει μεγαλύτερη διείσδυση πράσινης ενέργειας (να αξιοποίησει τον ήλιο της) ώστε να έχουμε φθηνό ηλεκτρισμό για παράδειγμα;

Ας μην ξεχνάμε ότι ολόκληρη ενεργειακή μας υποδομή, όπως και στον υπόλοιπο πλανήτη, είναι σχεδιασμένη και κτισμένη γύρω από τα ορυκτά καύσιμα. Όλα τα συστήματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) που είναι εγκατεστημένα στην Κύπρο σήμερα, συνεχίζουν να χρειάζονται την αδιάλειπτη παροχή που προσφέρουν οι συμβατικές μορφές καυσίμων. Ούτε ο ήλιος λάμπει συνέχεια, ούτε και ο άνεμος φυσάει πάντοτε. Ενώ κάποιες τεχνολογίες, όπως τα φωτοβολταϊκά, έχουν γίνει ανταγωνιστικές σε κόστη, κάποιες άλλες, όπως η αποθήκευση ενέργειας, παραμένουν ακριβές. Έως ότου μπορέσουν να εγκατασταθούν μαζικά τεχνολογίες για αποθήκευση ενέργειας, η εξάρτησή μας από τους υδρογονάνθρακες θα συνεχίσει να υφίσταται. Κατ’ επέκταση, κάποιος μπορεί να ισχυριστεί ότι ο ήλιος έχει «δημοκρατικοποιήσει» την ενέργεια, αφού είναι διαθέσιμος σε όλους, και θα έχει δίκαιο, αλλά δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι δωρεάν, αφού οι συνολικές υποδομές που χρειαζόμαστε για πλήρη απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα δεν είναι ακόμη φτηνές. Είναι γι' αυτό τον λόγο που τα κράτη γίνονται αρωγοί με σχέδια χορηγιών και χρηματοδοτικά εργαλεία για να μετριάσουν το κόστος της ενεργειακής μετάβασης στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις.



Για φθηνή ενέργεια

Πού πρέπει να επικεντρωθεί η Κύπρος για να έχουμε φθηνή ενέργεια τα επόμενα χρόνια;

Η ενεργειακή μετάβαση κοστίζει. Δύο πολύ απλά παραδείγματα που βλέπουμε σήμερα είναι το κόστος των δικαιωμάτων των ρύπων και η τιμή φυσικού αερίου, ως καύσιμο - γέφυρα, διεθνώς. Οι τιμές και των δύο έχουν εκτοξευθεί γιατί όλοι σπεύδουν να προμηθευτούν σε συνθήκες μειωμένης προσφοράς. Ένα άλλο παράδειγμα που δεικνύει το κόστος της πράσινης μετάβασης, είναι αυτό της ηλεκτροκίνησης. Γύρω στο 50% των ρύπων που εκπέμπει η χώρα μας προέρχονται από τις μεταφορές. Για να μετατραπούν, ας πούμε, 500.000 επιβατικά αυτοκίνητα σε ηλεκτρικά, με έναν συντηρητικό μέσο όρο κόστους τις 20.000 ευρώ ανά όχημα, η οικονομία της Κύπρου, και κατ’ επέκταση ο φορολογούμενος ή/και ο καταναλωτής, θα πρέπει να επιβαρυνθεί με 10 δισ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει κάτι περισσότερο από 40% του ΑΕΠ! Εφόσον λοιπόν η ενεργειακή μετάβαση είναι αναπόφευκτη, θα πρέπει να ληφθούν εκείνα τα μέτρα ούτως ώστε να τη διαβούμε το συντομότερο δυνατό με τις λιγότερες επιπτώσεις στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις.

Υπάρχουν πολλά μέτρα που μπορεί μια χώρα να πάρει, εγώ θα αναφερθώ σε τρία:

• Πρώτον, θα πρέπει να αντικαταστήσουμε το βασικό συμβατικό μας καύσιμο με φυσικό αέριο, κάτι που θα μειώσει την έκθεση της χώρας μας στην άνοδο των τιμών των ρύπων.


• Δεύτερον, θα πρέπει να προχωρήσει η ανάπτυξη τουλάχιστον ενός εκ των κοιτασμάτων μας, ούτως ώστε να διασφαλιστεί, αφενός μειωμένη τιμή στην αγορά φυσικού αερίου (ακόμη και με τη μέθοδο του swap), και αφετέρου έσοδα από την πώληση υδρογονανθράκων.


• Τρίτον, θα πρέπει να διοχετευθούν περισσότεροι πόροι από την ΕΕ ή/και από τα έσοδα πώλησης φυσικού αερίου, για να στηριχθούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις στις ανάγκες τους σε βιώσιμες υποδομές (ΑΠΕ, αποθήκευση ενέργειας, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, κ.λπ.).

Αξιοποίηση φυσικού αερίου

Στο άμεσο μέλλον θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε το κυπριακό φυσικό αέριο ή θα μας προλάβει η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ;

Στη φάση της ενεργειακής μετάβασης που βρισκόμαστε σήμερα, πιστεύω ότι τα δύο δεν είναι αλληλοσυγκρουόμενα. Το φυσικό αέριο θεωρείται καύσιμο - γέφυρα για τη μετάβαση από συμβατικές σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η πρόσφατη εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου διεθνώς οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, αφενός στην υψηλή ζήτηση για αντικατάσταση πιο ρυπογόνων μορφών άνθρακα (κάρβουνο, λιγνίτη, μαζούτ, πετρέλαιο κ.λπ.) με φυσικό αέριο, και αφετέρου στη μείωση των επενδύσεων σε καινούργια έργα παραγωγής φυσικού αερίου. Κατ’ επέκταση, θεωρώ ότι για τουλάχιστον τις επόμενες δύο δεκαετίες, το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να έχει ρόλο στο ενεργειακό μίγμα της παγκόσμιας οικονομίας. Το γεγονός ότι έχουμε αυτές τις πηγές φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ, ενδεχομένως να μας προσφέρει την ευκαιρία να διέλθουμε της ενεργειακής μετάβασης με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Για παράδειγμα, κάποια από τα έσοδα από το φυσικό αέριο θα μπορούσαν να διατεθούν για να ενισχυθούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις της χώρας μας στις επενδύσεις τους σε ΑΠΕ, συστήματα αποθήκευσης, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, κ.ά.

kateliadi@politis-news.com