Προεκλογική του τηλεφώνου, του twitter και των webmeetings - Τα likes δεν μετρούν στην τενέκα

Σε ένα εντελώς διαφοροποιημένο τοπίο διεξάγεται η προεκλογική εκστρατεία ενόψει των βουλευτικών εκλογών της 30ής Μαΐου 2021. Η πανδημία αναγκάζει κόμματα και υποψηφίους να δρουν εναλλακτικά προκειμένου να περάσουν προεκλογικά μηνύματα και να πείσουν τους ψηφοφόρους. Συνάξεις σε ανοιχτούς χώρους δεν μπορούν να γίνουν, ούτε επισκέψεις σε συλλόγους, συνδέσμους, καφενεία, αλλά ούτε η τακτική του «από πόρτα σε πόρτα» μπορεί να εφαρμοστεί. Απομένουν το τηλέφωνο, το οποίο καίει κυριολεκτικά στο αφτί των υποψηφίων από τη χρήση, και το διαδίκτυο, με τους φαν των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να βρίσκονται ένα βήμα μπροστά από άλλους οι οποίοι τα απαξίωναν.

Τα παραδοσιακά όπλα του προεκλογικού αγώνα είναι η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, τα σάιτ και οι εφημερίδες, τα οποία ευνοούν συνήθως τα ηγετικά στελέχη που επιλέγονται για να καταθέσουν τις απόψεις των κομμάτων τους σε θέματα της πρώτης γραμμής και οι διαφημιστικές πινακίδες που ευνοούν τους υποψηφίους με οικονομική επιφάνεια.

Θα έλεγε κανείς πως δεδομένου ότι η πανδημική κρίση αφορά τους πάντες, όλοι εκκινούν από την ίδια αφετηρία και οδεύουν ισότιμα προς τις εκλογές του Μαΐου. Παρ' όλα αυτά, τα κόμματα και οι υποψήφιοι κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα αναμένοντας καθημερινά με πολύ άγχος την ανακοίνωση του Υπουργείου Υγείας για την επιδημιολογική πορεία της χώρας και ελπίζοντας ότι θα τους δοθεί η ευκαιρία, έστω την υστάτη, να τρέξουν τον προεκλογικό τους αγώνα με τον τρόπο που ξέρουν καλά!

Κάποιοι καλύτερα

Το «παιχνίδι» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν μαθαίνεται από τη μία μέρα στην άλλη. Αν ασχολείσαι, το κατέχεις, αν όχι, τότε ο βαθμός δυσκολίας είναι μεγάλος και η λύση που επιλέγουν αρκετοί, της ανάθεσης σε άλλον να τα χειρίζεται, δεν είναι η καλύτερη. Όποιος νομίζει ότι με μία-δύο αναρτήσεις την ημέρα κάνει τη δουλειά του, απλώς χάνει το παιχνίδι, γιατί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα και με τους πιο ειδικούς, στηρίζονται στη διαδραστικότητα, η οποία στην εποχή της πανδημίας μεταφράζεται και σε κοινωνικοποίηση, λόγω απαγόρευσης των συναθροίσεων. Likes, retweets, shares, comments και views στα stories μετρούν περισσότερο από ποτέ αυτήν την περίοδο, αφού για τους περισσότερους πολίτες αποτελούν τη μόνη επαφή με τους υποψήφιους βουλευτές.

Άρα, λοιπόν, τυχεροί αυτοί οι οποίοι χειρίζονται facebook, twitter και Instagram καλά. Ή ίσως όχι όλοι;

 ΑΚΕΛ και online συλλογικά

 Είναι καλά γνωστό ότι το ΑΚΕΛ ανέκαθεν ήταν ενάντια στην προσωπική προβολή των υποψηφίων του κατά τις προεκλογικές περιόδους. Κανένας υποψήφιος του ΑΚΕΛ δεν έχει προσωπικό σύνθημα, δεν θα δείτε διαφημιστικές πινακίδες ενός μόνο υποψηφίου του ΑΚΕΛ, ούτε και αναρτήσεις προεκλογικού χαρακτήρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πόσω μάλλον προσωπικά σποτάκια και σίγουρα όχι χορηγούμενες διαφημίσεις. Η φιλοσοφία του κόμματος είναι η συλλογικότητα και για τον λόγο αυτόν το ΑΚΕΛ συντονίζει την προεκλογική εκστρατεία κεντρικά.

Παρ' όλα αυτά, το κόμμα της Αριστεράς αναλογιζόμενο τις δυσκολίες που αναφύονται λόγω πανδημίας χαλάρωσε τους κανόνες που αφορούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιτρέποντας αναρτήσεις υποψηφίων από συμμετοχές σε τηλεοπτικές εκπομπές.

Η μεγάλη απώλεια του «από πόρτα σε πόρτα» οδηγεί το κόμμα στην ψηφιοποίηση της προεκλογικής εκστρατείας, ενώ όπως πληροφορούμαστε θα δούμε σύντομα βιντεάκια με όλους τους υποψηφίους του. Μέχρι τα μέσα της περασμένης βδομάδας γίνονταν ακόμη γυρίσματα, οπόταν είναι θέμα ημερών να δοθούν στη δημοσιότητα.

Πάντως, υπάρχουν νέοι υποψήφιοι, αλλά και παλαιότεροι οι οποίοι τηρώντας τους κανόνες του ΑΚΕΛ καταφέρνουν να έχουν αισθητή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι οι Λεόντιος Φιλοθέου στο twitter, Γιώργος Κουκουμάς στο facebook, Ειρήνη Χαραλαμπίδου και Χρίστος Χριστοφίδης και στα δύο Μέσα.

 Webmeetings ΔΗΣΥ και trolls

 Στον ΔΗΣΥ τα πράγματα είναι πιο ελεύθερα, αν και υπάρχει κώδικας δεοντολογίας για τους υποψηφίους που εστιάζει κυρίως στον εσωκομματικό ανταγωνισμό, απαγορεύοντας τα υπονοούμενα εναντίον συνυποψηφίων ή τακτικισμούς του στυλ συμφωνίες ανάμεσα σε υποψηφίους για μία συν μία ψήφο.

Επιτρέπονται κάθε είδους αναρτήσεις, αλλά και η λειτουργία προσωπικών εκλογικών κέντρων και εννοείται πως οι τοποθετήσεις των υποψηφίων θα πρέπει να συνάδουν με την πολιτική του κόμματος.

Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και των δυνατοτήτων του διαδικτύου μπορεί να γίνει από τον κάθε υποψήφιο ξεχωριστά χωρίς απαγορεύσεις. Ήδη εδώ και καιρό ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος Δημήτρης Δημητρίου χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για επαφή με πολίτες. Καλός τουιτεράς θεωρείται ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος Νίκος Τορναρίτης, ενώ το facebook είναι το φόρτε των Ξένια Κωνσταντίνου, Σάβιας Ορφανίδου και Μιχάλη Σοφοκλέους.

Το καινούργιο στοιχείο που εισάγει ο ΔΗΣΥ είναι τα trolls στο twitter, δηλαδή τα ψεύτικα προφίλ προκειμένου να αντιμετωπίσει τον καταιγισμό των επικρίσεων από τους χρήστες του κοινωνικού δικτύου. Το πρόβλημα για τον ΔΗΣΥ είναι πως τα συναγερμικά trolls είναι τόσο ορατά που μπορεί κανείς να μαντέψει ακόμα και το άτομο που πληκτρολογεί υπό την απόκρυψη του ψευδωνύμου.

Μπούμερανγκ με αντι-trolls

Η μαζική και ξαφνική εμφάνιση των συναγερμικών trolls στο twitter γύρισε μπούμερανγκ για τον ΔΗΣΥ, ο οποίος είδε να χρησιμοποιούνται τα γραφικά του για προβολή των υποψηφίων του με σατιρική διάθεση και πολλά υπονοούμενα. Ο ΔΗΣΥ στα εν λόγω γραφικά βάζει τη φωτογραφία και το όνομα του υποψηφίου με την ιδιότητά του. Σε χρόνο ρεκόρ από την ώρα που έκαναν την εμφάνισή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησαν παράλληλα τα ίδια γραφικά με φωτογραφίες όπως του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου με τίτλο «Συντονιστής της ομάδας διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς», ή του Πάμπλο Εσκομπάρ με τίτλο «Υπεύθυνος του γραφείου καταπολέμησης ναρκωτικών του ΔΗΣΥ», και άλλα.

Η αρνητική διαφήμιση μπορεί να απαγορεύεται, ωστόσο υπό το καθεστώς της ανωνυμίας δεν μπορεί κανένας να την ελέγξει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και ο πόλεμος αυτός αναμένεται ότι θα συνεχιστεί μέχρι και την τελευταία ημέρα πριν από τις βουλευτικές εκλογές.

 Η πρωτιά στο ΔΗΚΟ

Trolls επιστρατεύονται από όλα τα κόμματα, ακόμα και από το ΑΚΕΛ. Και επειδή αναφερθήκαμε στην αποτυχία του ΔΗΣΥ, αποτυχημένα θα πρέπει να θεωρούνται και τα trolls του ΔΗΚΟ, γιατί στα πολιτικά και δημοσιογραφικά πηγαδάκια όλοι ξέρουν ποιος ΔΗΚΟϊκός κρύβεται πίσω από κάθε ψεύτικο λογαριασμό.

Στο ΔΗΚΟ πάντως πιστώνουμε την πρωτιά στη συνειδητοποίηση του ότι αυτή η προεκλογική εκστρατεία θα διεξαγόταν ψηφιακά. Οργανώθηκαν πολύ νωρίτερα από τα άλλα κόμματα αξιοποιώντας με εξαιρετική ταχύτητα όλες τις δυνατότητες που παρέχει το διαδίκτυο. Η παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αδιάλειπτη και επαγγελματικά άρτια, με μηνύματα που παρουσιάζονται με γραφικά, ήχους, εικόνα και έξυπνους τίτλους. Στα αρνητικά, το ότι επιλέγεται η παρουσίαση των κακώς εχόντων της κυβέρνησης παρά η παράθεση θέσεων.

Εδώ και καιρό γίνονται επίσης παρουσιάσεις όλων των υποψηφίων online, ενώ πραγματοποιούνται και podcasts με συζητήσεις.

Τα προσωπικά σποτάκια υποψηφίων επιτρέπονται και ήδη έχουν κάνει την εμφάνισή τους μερικά, τα οποία είναι μάλιστα καλοφτιαγμένα από επαγγελματικό χέρι.

Ο πρόεδρος του κόμματος Νικόλας Παπαδόπουλος είναι πασιφανώς εξ αυτών που έχουν εκχωρήσει τη διαχείριση του twitter και του facebook σε τρίτους (με ελάχιστες εξαιρέσεις συγκεκριμένων αναρτήσεων). Η απουσία διάδρασης με τους χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που αυτήν τη στιγμή είναι η μόνη επαφή με τους ψηφοφόρους, τον απομακρύνει από τη βάση του κόμματός του.

Οικολόγοι, ΔΗΠΑ, Θεολόγου και άλλοι

Για τα μικρά κόμματα, λόγω και των οικονομικών τους δυνατοτήτων, το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ανέκαθεν ήταν χώροι δράσης. Περισσότερο από ποτέ, τώρα που όλα τα υπόλοιπα μέσα δύσκολα μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Οι Οικολόγοι ενέταξαν στο δυναμικό τους άτομα ενεργά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως η Θεανώ Καλαβανά, η Αλεξάνδρα Ατταλίδου και ο Μιχάλης Παρασκευάς, ενώ έντονη είναι η παρουσία του στα webinars και webmeetings με online εκδηλώσεις στο facebook. Σοβαρή προσπάθεια κάνει ο Μάριος Καρογιάν να επανέλθει στο twitter, ενώ ισχυρός στα ΜΚΔ θεωρείται ο Άγγελος Βότσης ο οποίος τα χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια.

Πιο έντονη η παρουσία της κ. Άννας Θεολόγου, η οποία επέλεξε εξολοκλήρου social media καμπάνια, που φαίνεται ξεκάθαρα και από τις επιλογές των υποψηφίων του σχηματισμού της που απαρτίζεται από προβεβλημένα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης άτομα, ενώ οι online συζητήσεις που πραγματοποιεί μετρούν κάθε φορά εκατοντάδες views. Για πολλούς αποτελεί μεγάλο ερώτημα το πώς θα τα πάει στις βουλευτικές εκλογές, δεδομένων και των ποσοστών που λαμβάνει στις δημοσκοπήσεις.

Προσοχή: Τα likes δεν μετρούν στην τενέκα

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι μεν εργαλείο επικοινωνίας θέσεων, απόψεων και προβολής, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να δώσει λανθασμένα μηνύματα στους υποψήφιους, οι οποίοι μετρώντας likes μπορεί να σχηματίσουν τη λανθασμένη εντύπωση ότι μετρούν ταυτόχρονα και ως σταυροί προτίμησης.

Οι πολίτες συμπεριφέρονται διαφορετικά ως χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και διαφορετικά ως ψηφοφόροι. Αν μια συγκεκριμένη ανάρτηση υποψηφίου αρέσει σε κάποιον χρήστη, δεν σημαίνει ότι τον εγκρίνει για να καθίσει και σε έδρανο της Βουλής.

Παραδείγματα influencers, οι οποίοι απέτυχαν σε εκλογικές αναμετρήσεις, υπάρχουν πολλά και στο πρόσφατο και στο μακρινό παρελθόν!

Εκνευριστικά είναι επίσης για πάρα πολλούς ψηφοφόρους τα μαζικά μηνύματα σε groups που σχηματίζουν υποψήφιοι σε πλατφόρμες επικοινωνίας (Viber και WhatsApp) για τις καθημερινές δραστηριότητές τους ή τις δηλώσεις που κάνουν σε ΜΜΕ, ενώ προσοχή συστήνουν επικοινωνιολόγοι και στη συχνότητα των προσωπικών τηλεφωνημάτων, καθώς η επανάληψη φέρνει δυσανασχέτηση.