Τα 5 μεγάλα έργα του υπουργείου Μεταφορών - Στο μισό δις ευρώ οι αναπτυξιακές δαπάνες για 2022-'24

Έργα ύψους €1,2 δισ. αναλαμβάνει να υλοποιήσει το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων. Κάποια από τα έργα που έχουν παραληφθεί ή και ολοκληρώνονται εντός του 2021 περιλαμβάνουν το Επαρχιακό Δικαστήριο Αμμοχώστου (€9 εκατ.), ενεργειακή αναβάθμιση των κυβερνητικών κτηρίων της Πάφου (€8 εκατ.), κατασκευή του βόρειου παρακαμπτήριου δρόμου Γεροσκήπου (€6,2 εκατ.), ανέγερση του νέου πυροσβεστικού σταθμού της Λεμεσού (€5,3 εκατ.), την πνευμονολογική κλινική του Νοσοκομείου Κυπερούντας (€4,8 εκατ.), την κατασκευή της Φάσης Α’ και Β’ που αφορά την ποδηλατική υποδομή των πανεπιστημίων της Λευκωσίας (€2,5 εκατ.) και την αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Μουσείου της Πάφου (€2,2 εκατ.). Τα κυριότερα έργα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή υπό εκτέλεση, αφορούν τον δρόμο Πόλης Χρυσοχούς – Πάφου (€83,3 εκατ.), τον περιμετρικό δρόμο Λευκωσίας (€72,3 εκατ.), το σύστημα φωτοεπισήμανσης (€34,1 εκατ.) και τον δρόμο Λεμεσού – Σαϊττά (€31,1 εκατ.). Όσον αφορά τα κυριότερα έργα που βρίσκονται σε διαδικασία προσφορών, αυτά είναι τα κεντρικά γραφεία του Κτηματολογίου (€22 εκατ.), τον δρόμο Λάρνακας – Δεκέλειας (€20,8 εκατ.), τη βελτίωση του δρόμου Σωτήρας – Δερύνειας (€16 εκατ.) και το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αθαλάσσας (€13 εκατ.). Σε ό,τι αφορά τα έργα που πρόκειται να προκηρυχθούν/υπογραφούν περί τα τέλη του 2021 και εντός του 2022, αφορούν το νέο Κυπριακό Μουσείο (€136 εκατ.) για το οποίο οι προσφορές προκηρύχθηκαν στις 22/12, τον αυτοκινητόδρομο Αστρομερίτη – Ευρύχου (€80 εκατ.), τον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας – Παλαιχωρίου (τμήμα Ανάγιας – Αγροκηπιάς) (€72 εκατ.), την κατασκευή των στάσεων και των στεγάστρων των λεωφορείων (€45 εκατ.) και τη φάση Β3 του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας (€26 εκατ.). Όσον αφορά τα κυριότερα έργα άλλων υπουργείων, αναμένεται όπως το 2022 να προκηρυχθούν/υπογραφούν τα έργα που αφορούν το Κρατικό Χημείο (€63 εκατ.), το Νέο Κέντρο Μεταναστών «Λίμνες» στη Μενόγεια (€60 εκατ.) και τη βελτίωση των λεωφόρων Ιπποκράτους και Αργυρουπόλεως (€26 εκατ.).



Να αξιοποιηθεί η ΕΕ

Στόχος του Υπουργείου είναι να αξιοποιηθούν πλήρως και οι πόροι της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προβλέπονται για την προγραμματική περίοδο 2021-2026 από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και την Πολιτική Συνοχής. Στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Υπουργείο ανέλαβε την υλοποίηση της Ολοκληρωμένης Εφαρμογής Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών με τη Χρήση Τεχνολογίας Ψηφιακού Δίδυμου Digital Twin με προϋπολογισμό €4 εκατ. Οι αναπτυξιακές δαπάνες κάτω από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων, συμπεριλαμβανομένων και των συγχρηματοδοτούμενων δαπανών για την τριετία 2022 -2024, ανέρχονται στα €504,9 εκατ.

Περιμετρικός Λευκωσίας

Ένα από τα μεγαλεπήβολα έργα που αποτελεί στοίχημα για την κυβέρνηση είναι ο περιμετρικός αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας, που όταν ολοκληρωθεί θα έχει έναν και μοναδικό σκοπό: Την επίλυση του κυκλοφοριακού προβλήματος της Λευκωσίας. Αποτελείται από οδικό δίκτυο αυτοκινητοδρόμων μήκους 32 χλμ περίπου και πέραν των 25 χλμ οδικού δικτύου δρόμων πρωταρχικής σημασίας και δρόμων του δευτερεύοντος οδικού δικτύου, περιλαμβανομένης και της Α' φάσης του αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας - Παλαιχωρίου. Το έργο προγραμματίζεται να κατασκευαστεί σε πέντε φάσεις, με κόστος που προκαταρκτικά εκτιμάται στα €350 εκατ. Με την ολοκλήρωσή του θα συνδέσει περιφερειακά τους κύριους ακτινωτούς δρόμους της Λευκωσίας και τους αυτοκινητόδρομους Λευκωσίας - Λεμεσού, Λευκωσίας - Κοκκινοτριμιθιάς και τον προτεινόμενο αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας - Παλαιχωρίου. Ουσιαστικά θα λειτουργεί ως ένας δακτύλιος και θα συμβάλει στην ουσιαστική αποσυμφόρηση των αστικών δρόμων της πρωτεύουσας και θα απαλλάξει το αστικό δίκτυο από διαμπερείς κινήσεις. Ο δρόμος έχει ενταχθεί στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΤΕΝ-Τ). Η υλοποίηση του έργου προωθείται τμηματικά και ανάλογα με τη συγχρηματοδότηση που εξασφαλίζεται από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η πρώτη φάση του έργου 7,5 χλμ το οποίο είναι υπό κατασκευή, αρχίζει από την περιοχή Χαλεπιανές στον υφιστάμενο αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας - Λεμεσού και καταλήγει στον δρόμο Στροβόλου - Τσερίου στο ύψος της οδού Πεύκου, παρά τη βιομηχανική ζώνη Λακατάμιας. Διαλαμβάνει τρεις ανισόπεδους κόμβους, από τους οποίους ο ένας είναι κόμβος μεταξύ αυτοκινητόδρομων και ένα ισόπεδο τερματικό στον δρόμο προς Τσέρι. Ανάδοχος του έργου είναι η εταιρεία «Cyfield Construction Ltd» με ποσό συμβολαίου €72.286.550 (€60.745.000+ΦΠΑ). Οι εργασίες άρχισαν στις 23 Μαρτίου 2020 και η διάρκεια κατασκευής θα είναι τρία χρόνια, με επίβλεψη από το Τμήμα Δημοσίων Έργων. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο «Συνδέοντας την Ευρώπη- CEF» του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών, με ποσό €43.8 εκατ. Η φάση Β1 αφορά την επέκταση του αυτοκινητόδρομου προς Λακατάμια για σύνδεση του δρόμου Στροβόλου - Τσερίου με τον δρόμο Λευκωσίας - Παλαιχωρίου. Διαλαμβάνει 3,2 χλμ υπογειοποιημένο τμήμα στη Λακατάμια και τρεις ανισόπεδους κόμβους. Η φάση Β2 με 2,5 χλμ και κόστος €8 εκατ. αφορά πολεοδομικό έργο εντός των Δήμων Λακατάμιας και Τσερίου, που τέμνει τη φάση Β1.



Η φάση Β3 με 2,1 χλμ και κόστος 20 εκατ. ευρώ, αποτελεί συνέχεια της φάσης Β1, από τη λεωφόρο Μακαρίου στη Λακατάμια μέχρι τον υφιστάμενο δρόμο προς Παλαιχώρι. Προωθείται κατά προτεραιότητα και έχει εξασφαλιστεί συγχρηματοδότησή από το Ευρωπαϊκό Ταμείο «Συνδέοντας την Ευρώπη- CEF» του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών για την προγραμματική περίοδο 2020 – 2023. Προγραμματίζεται η προσφοροδότηση εντός του 2022. Η Γ' φάση του έργου 7 χιλιομέντρων και κόστους 70 εκατ. ευρώ αφορά το τμήμα Ανθούπολη – Ανάγυια, με τέσσερις ανισόπεδους κόμβους. Βρίσκεται στη φάση της ολοκλήρωσης των μελετών/αναθεωρήσεων, με στόχο να καταστεί δυνατή η συγχρηματοδότησή του από το Ευρωπαϊκό Ταμείο. Η τέταρτη φάση πέντε χιλιομέτρων και κόστους 35 εκατ. ευρώ αφορά επέκταση του περιμετρικού ανατολικότερα της φάσης Α', μέχρι τη βιομηχανική περιοχή Γερίου και διαλαμβάνει δύο ανισόπεδους κόμβους. Τέλος, η φάση Ε', 4,5 χιλιομέτρων και κόστους 55 εκατ. ευρώ, αφορά επέκταση δυτικότερα της φάσης Γ', μέχρι τον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας - Τροόδους και διαλαμβάνει δύο ανισόπεδους κόμβους.

Αυτοκινητόδρομος Λεμεσού – Σαϊττά

Οι εργασίες της πρώτης φάσης αυτοκινητόδρομου Λεμεσού – Σαϊττά προχωρούν με γοργούς ρυθμούς, πράγμα το οποίο ικανοποιεί, τόσο τους κατοίκους των ορεινών περιοχών όσο και τους κοινοτάρχες. Ο αυτοκινητόδρομος είναι συνολικού μήκους 22,5 χλμ περίπου, με εκτιμώμενο κόστος €170 εκατ. και ο σχεδιασμός του προωθείται σε τρεις φάσεις. Οι εργασίες άρχισαν στις 14 Σεπτεμβρίου του 2020 έναντι ποσού συμβολαίου €26 εκατ. και αναμένεται να ολοκληρωθούν σε 30 μήνες. Περιλαμβάνει έναν ανισόπεδο κόμβο και δευτερεύον οδικό δίκτυο. Η μελέτη της φάσης Α2 είναι ουσιαστικά ολοκληρωμένη. Η τελική μελέτη αναμένεται να υποβληθεί περί τα μέσα του 2022, εφόσον υποβληθούν οι μελέτες όλων των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας. Η φάση αυτή περιλαμβάνει τρεις ανισόπεδους κόμβους, τέσσερις κοιλαδογέφυρες, υπέργειες και υπόγειες διαβάσεις και δευτερεύον οδικό δίκτυο. Το κόστος υπολογίζεται σε €65 εκατ.+ΦΠΑ. Εντός του 2022 θα υποβληθεί σημείωμα έργου (PCN) στη ΓΔΕΠΣΑ για αξιολόγηση. Εφόσον αξιολογηθεί θετικά και εγκριθούν στη συνέχεια οι αναγκαίες πιστώσεις, θα μπορεί να προσφοροδοτηθεί αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία των απαλλοτριώσεων.



Για τη φάση Β' έχει υποβληθεί η προκαταρκτική τελική μελέτη. Το προσχέδιο τελικής μελέτης και η τελική μελέτη αναμένεται να υποβληθούν περί το τέλος του 2022. Το κόστος υπολογίζεται σε €75 εκατ.+ΦΠΑ. Περιλαμβάνει τέσσερις ανισόπεδους κόμβους, μία σήραγγα εκσκαφής και επικάλυψης (cut&cover) μήκους 310 μέτρων στην περιοχή Σαϊττά, δύο κοιλαδογέφυρες, υπέργειες και υπόγειες διαβάσεις και δευτερεύον οδικό δίκτυο. Για τη φάση Β' δεν έχει προς το παρόν καθοριστεί χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, καθώς στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Τροόδους προβλέπεται επανεξέταση του σχεδιασμού για μείωση του κόστους και για μετριασμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η περαιτέρω προώθηση της φάσης αυτής θα αποφασιστεί αφού προηγηθεί η επανεξέταση του σχεδιασμού και η αναθεωρημένη περιβαλλοντική μελέτη, με το ενδεχόμενο κατασκευής δύο λωρίδων σε πρώτο στάδιο. Η έναρξη κατασκευής του έργου με βάση την Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων προβλέπεται μετά το 2026, με διάρκεια τέσσερα χρόνια.

Αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας – Τροόδους

Μέχρι στιγμής, έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή των φάσεων Α' και Β' Ανθούπολη - Κοκκινοτριμιθιά – Δένεια. Η Φάση Δ' αφορά το τμήμα  Αστρομερίτης – Ευρύχου. Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τον Μάρτιο του 2021 την υλοποίηση του αυτοκινητόδρομου Αστρομερίτη – Ευρύχου, ως Έργου Σημαντικού Δημοσίου Συμφέροντος. Ακολούθως, το Τμήμα Περιβάλλοντος εξέδωσε όρους για μετριασμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και θα ενημερώσει σχετικά την ΕΕ.



Η προκήρυξη του έργου με εκτιμώμενο κόστος €75 εκατ. έγινε στις 15.12.2021 και οι προσφορές θα υποβληθούν στις 11.3.2021. Υπολογίζεται ότι οι κατασκευαστικές εργασίες θα αρχίσουν περί το τέλος του 2022, με διάρκεια τρία χρόνια. Για τη φάση Γ' εξετάστηκε εναλλακτική όδευση νότια των κοινοτήτων Ακακίου και Περιστερώνας, μετά από την παγοποίηση της αρχικής, βόρειας όδευσης μέσω της νεκρής ζώνης, η οποία δεν ολοκληρώθηκε λόγω ενστάσεων του κατοχικού στρατού. Για τη φάση αυτή θα υποβληθεί σημείωμα έργου (PCN) και νοουμένου ότι το έργο τύχει θετικής αξιολόγησης από το Υπουργείο Οικονομικών, θα προωθηθούν οι διαδικασίες για ετοιμασία των αναγκαίων εγγράφων για προώθηση της υλοποίησης του έργου με συμβόλαιο τύπου μελέτη-κατασκευή. Ο νέος δρόμος θα είναι μήκους 19 χλμ περίπου και το κόστος κατασκευής του θα είναι της τάξης των €100 εκατ.

Αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας - Παλαιχωρίου

Σε δύο στάδια θα υλοποιηθεί η κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας – Παλαιχωρίου σύμφωνα με τον Υπουργό Μεταφορών, Γιάννη Καρούσο. Σε πρώτο στάδιο θα προωθηθεί το τμήμα του δρόμου από Ανάγυια μέχρι την Αγροκηπιά. Ο νέος αυτοκινητόδρομος θα είναι μήκους 8 χλμ και θα περιλαμβάνει επιπλέον 8,5 χλμ δευτερεύον οδικό δίκτυο. Το έργο διαλαμβάνει επίσης μία υπέργεια γέφυρα, δύο ισόπεδους κυκλικούς κόμβους στην περιοχή Εργατών παρά τη Βιομηχανική Περιοχή και στη συμβολή με τον δρόμο προς Αγροκηπιά, δύο ανισόπεδους κόμβους στις συμβολές με τους δρόμους προς Άγιο Ιωάννη και προς το περιφερειακό γυμνάσιο στη Μαλούντα, καθώς και προσβάσεις, τόσο προς τις κοινότητες όσο και προς τις γεωργικές περιοχές. Το κόστος υπολογίζεται σε €72 εκατ. συν το κόστος των απαλλοτριώσεων. Η προκήρυξη προσφορών αναμένεται να γίνει αρχές του 2022, νοουμένου ότι θα ολοκληρωθούν έγκαιρα όλες οι εκκρεμείς διαδικασίες. Η έναρξη των εργασιών τοποθετείται περί το φθινόπωρο του 2022 με διάρκεια κατασκευής γύρω στα 3 - 3,5 χρόνια. Σε δεύτερο στάδιο θα προωθηθεί το τμήμα του δρόμου από Ανθούπολη μέχρι Ανάγυια μήκους 9 χλμ, το οποίο έχει περιληφθεί στο έργο για την κατασκευή του περιμετρικού αυτοκινητόδρομου Λευκωσίας ως φάση Γ'.



Αναμένεται η συγχρηματοδότηση του έργου από το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ και το Ταμείο των Διευρωπαϊκών Δικτύων (CEF), με το συνολικό κόστος της φάσης αυτής να υπολογίζεται γύρω στα €89 εκατ.

Κυπριακό Μουσείο

Σε πορεία υλοποίησης μπήκε την περασμένη Τετάρτη και επίσημα το νέο Κυπριακό Μουσείο, μετά την προκήρυξη του διαγωνισμού για τη σύμβαση κατασκευής του έργου. Η περίοδος υποβολής των προσφορών θα διαρκέσει μέχρι την 1η Ιουλίου 2022 και η σύμβαση εκτιμάται ότι θα υπογραφεί περί τα τέλη του 2022.



Οι κατασκευαστικές εργασίες του έργου θα αποπερατωθούν εντός 42 μηνών από την υπογραφή της σύμβασης, ενώ μετά την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών εργασιών προνοείται περίοδος 18 μηνών για την ολοκλήρωση των μουσειογραφικών εργασιών, περιλαμβανομένης και της μεταφοράς και εγκατάστασης των εκθεμάτων. Η συνολική διάρκεια για την παράδοση του έργου είναι 60 μήνες. Το νέο Κυπριακό Μουσείο θα ανεγερθεί σε επιφάνεια 40.000 τ.μ. και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται στα €121,38 εκατομμύρια, ποσό που είναι το υψηλότερο στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Μεταφορών για το 2022. Θα περιλαμβάνει μόνιμους εκθεσιακούς χώρους που θα φιλοξενούν γύρω στις 6.500 αρχαιότητες, χώρους περιοδικών εκθέσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, εργαστήρια συντήρησης, αποθήκες αρχαιοτήτων, βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο, γραφεία και εκτενή τοπιοτέχνιση. Επιπλέον, το έργο του νέου Κυπριακού Μουσείου περιλαμβάνει δημιουργία δημόσιας πλατείας. Η διάταξη του κτηρίου δημιουργεί μία μεγάλη εισαγωγική πλατεία, η οποία ταυτόχρονα λειτουργεί ως πλατεία αναφοράς για το κτήριο στο οποίο στεγαζόταν η Βουλή των Αντιπροσώπων. Η κύρια είσοδος υποχωρεί όσο χρειάζεται για να δεχθεί την κίνηση από τον δημόσιο κήπο, ενώ η δυτική πλευρά των εργαστηρίων διαχέεται στο τοπίο της περιοχής του ποταμού.