Μπορεί η Κύπρος να καταστεί περιφερειακό κέντρο για κατάσβεση πυρκαγιών στην Α. Μεσόγειο; Τι δηλώνει στον «Π» ο ΠτΔ

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε δηλώσεις του στον Πολίτη, αποκαλύπτει ότι «η Κύπρος θέλει να λειτουργήσει ως ένα περιφερειακό κέντρο, με στόχο τη συνεργασία και τον συντονισμό των γειτονικών της χωρών για σκοπούς κατάσβεσης πυρκαγιών. Προς αυτήν την κατεύθυνση, συνεργαζόμαστε με την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ιορδανία και την Παλαιστίνη», αναφέρει.





Σύμφωνα πάντα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, «φαινόμενα όπως πυρκαγιές σεισμοί και άλλες καταστροφές, μπορούν και πρέπει να αντιμετωπίζονται συλλογικά και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση». Υπάρχει, βέβαια, ένα πρόβλημα. «Η θέση της Τουρκίας να επιμένει στη μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν επιτρέπει σταθερό συντονισμό, ακόμα και σε περιπτώσεις που απαιτείται κοινή δράση εντός Κύπρου».

Είναι πλέον εμφανές ότι η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει το φαινόμενο, κυρίως των πυρκαγιών. Χθες ήταν ο Πενταδάκτυλος. Αύριο μπορεί να είναι το Τρόοδος ή το δάσος γύρω από την Ιερουσαλήμ, τα δάση στο Τζάμπαλ Ατζλούν της Ιορδανίας, μια συνοικία του Καΐρου, τα δάση της Καραμανιάς στην Τουρκία ή το δάσος των πεταλούδων στη Ρόδο.

Ειδικότερα για τις πυρκαγιές, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, με αφορμή την πυρκαγιά στον Πενταδάκτυλο, τόνισε στον Πολίτη: «Από την πρώτη στιγμή, εκδηλώσαμε ενδιαφέρον να προσφέρουμε βοήθεια και στείλαμε δύο αεροπλάνα. Πάντα το κάναμε αυτό, γιατί η Κύπρος είναι η πατρίδα όλων μας. Παλιότερα μας ζητούσαν, πριν τρέξουμε να βοηθήσουμε, να αφαιρέσουμε τα διακριτικά της Κυπριακής Δημοκρατίας από τα αεροπλάνα μας, κάτι βεβαίως που ήταν απαράδεκτο. Αυτή τη φορά, δεν ζητήθηκε κάτι τέτοιο. Επιπλέον, ζητήσαμε συνδρομή από το Ισραήλ το οποίο ανταποκρίθηκε άμεσα και έστειλε επίσης δύο πτητικά μέσα. Ο Πρόεδρος του Ισραήλ, μάλιστα, ο κ. Χέρτζοκ, με πήρε στο τηλέφωνο ενώ βρισκόμουν στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ, για να διαπιστώσει αν χρειαζόμαστε κάτι ακόμα. Τον ευχαρίστησα θερμά».

Το κέντρο συντονισμού

Για το θέμα, πέρα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο Πολίτης συνομίλησε με τον υπουργό Πολιτικής Προστασίας της Ελλάδας Χρήστο Στυλιανίδη, τον πρέσβη του Ισραήλ στην Κύπρο Όρεν Ανόλικ και δύο υποψήφιους για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και τον ανεξάρτητο υποψήφιο Ανδρέα Μαυρογιάννη.

Ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας της Ελλάδας Χρήστος Στυλιανίδης ανέφερε στον Πολίτη ότι υπάρχει μια εν εξελίξει διαδικασία. «Σε πρόσφατη επίσκεψή μου στο Ισραήλ», διευκρινίζει, «είχαμε την ευκαιρία να υπογράψουμε μνημόνιο συνεργασίας με την κυβέρνηση της χώρας, το οποίο αποτελεί προστάδιο της επίτευξης μιας συμφωνίας Πολιτικής Προστασίας, που θα καλύπτει την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου από φυσικές καταστροφές».

Όπως αναφέρει, «οι συνομιλίες προς αυτήν την κατεύθυνση επιδιώκουν την επίτευξη συνεργασίας και με την Αίγυπτο, την Ιορδανία και την Παλαιστίνη. Η Ελλάδα που από φέτος αποτελεί κόμβο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού και του rescEU», προσθέτει ο κ. Στυλιανίδης, «διαθέτει 90 πτητικά μέσα και σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα αυτά θα γίνουν 120, αφού προχωρούν οι σχετικές παραγγελίες». Όπως διευκρίνισε, «το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι το κόστος αγοράς, όσο το κόστος συντήρησης ενός τέτοιου στόλου αεροπλάνων».

«Μέχρι στιγμής», αναφέρει στον Πολίτη ο πρέσβης του Ισραήλ στην Κύπρο Όρεν Ανόλικ, «οι κυβερνήσεις Κύπρου και Ισραήλ συνεργάζονται ad hoc σε θέματα πυρκαγιών, πάρα πολύ καλά. Το θέμα της συνεργασίας σε περιπτώσεις πυρκαγιών είναι πολύ ψηλά στην ατζέντα των δύο χωρών». Όπως διευκρινίζει, «δεν υπάρχει μαγική συνταγή σε τέτοιες περιπτώσεις. Όποτε υπάρξει ανάγκη, οι κυβερνήσεις μας επικοινωνούν και η βοήθεια θεωρείται δεδομένη. Στην περίπτωση της πυρκαγιάς στον Πενταδάκτυλο, η Κυπριακή Δημοκρατία ζήτησε βοήθεια από το Ισραήλ και αμέσως την προσφέραμε». Ο κ. Ανόλικ, απαντώντας σε ερώτηση του Πολίτη για τις προοπτικές δημιουργίας ενός κέντρου πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, ανέφερε ότι «υπάρχει ευρύτερο ενδιαφέρον από όλες τις χώρες της περιοχής και ιδιαίτερα από την Ελλάδα και την Κύπρο, για ύπαρξη μιας μονιμότερης και σταθερότερης συνεργασίας στους τομείς των φυσικών καταστροφών και προς αυτήν την κατεύθυνση εργαζόμαστε όλοι».

Αβέρωφ - Μαυρογιάννης

Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου τονίζει στον Πολίτη «ότι η χώρα μας είναι ένα ενιαίο οικοσύστημα, άρα σε περιπτώσεις πυρκαγιών και άλλων φυσικών καταστροφών, αυτό που υπερέχει είναι η προστασία της Κύπρου μας. Δεν πιστεύω ότι η προσπάθεια διάσωσης του Πενταδακτύλου μπορεί να θεωρηθεί ως αναγνώριση του ψευδοκράτους».

Ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, μιλώντας στην εφημερίδα μας, αναφέρει ότι επιβάλλεται η δημιουργία «ενός πιο οργανωμένου συστήματος πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, όπως οι πυρκαγιές και οι σεισμοί». Συμπληρώνει ότι «αυτό δεν είναι μόνο θέμα κυβερνητικών αποφάσεων, αλλά εμπλοκής όλων στην αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Τα εμπλεκόμενα υπουργεία, τα πανεπιστήμια, οι περιβαλλοντικές ομάδες, το εκπαιδευτικό μας σύστημα, έχουν λόγο και ρόλο να αναλάβουν».

Ειδικά για την Κύπρο, αναφέρει ο Αβέρωφ Νεοφύτου, θα μπορούσε να υπάρξει μια συνεργασία μέσω Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία οι Τουρκοκύπριοι δεν θα πρέπει όμως να αντιμετωπίσουν αλά καρτ». Όπως διευκρινίζει, «λέμε ναι σε συνεργασία και σε περίπτωση πυρκαγιών και σεισμών, αλλά η συνεργασία θα πρέπει να επεκταθεί και σε άλλα θέματα, όπως π.χ. το μεταναστευτικό».

Σε ό,τι αφορά την περιφερειακή συνεργασία, ο υποψήφιος Ανδρέας Μαυρογιάννης τάσσεται υπέρ της δημιουργίας μιας θεσμοθετημένης περιφερειακής συνεργασίας σε πρώτη φάση, για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. «Ένα περιφερειακό κέντρο», όπως αναφέρει, «θα μπορούσε να σημαίνει υποδομές σε όλες τις συνεργαζόμενες χώρες, ούτως ώστε τα πτητικά μέσα και οι δυνάμεις πυρόσβεσης να μπορούν να μετακινούνται όπου υπάρχει ανάγκη. Θα μπορούσε αυτό να σημαίνει πρακτικές διευθετήσεις μεταξύ κρατικών υπηρεσιών για γρήγορη και αποτελεσματική ανταπόκριση, με τη σύμπραξη ακόμα και του ιδιωτικού τομέα. Αυτό το εγχείρημα χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και οργάνωση, αλλά είναι ένα αναγκαίο βήμα το οποίο πρέπει όλοι να κάνουμε».



Τι λέει ο Πρόεδρος για την Τουρκία;

Ρωτήθηκε από τον «Πολίτη» ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αν στη δημιουργία ενός Κέντρου Προστασίας (ΧΑΠ) από τις πυρκαγιές θα μπορούσε να συμμετάσχει και η Τουρκία. Όπως ανέφερε, «οι φυσικές καταστροφές δεν λαμβάνουν υπόψη σύνορα και κυβερνήσεις. Εμείς θέλουμε να συνεργαστούμε με όλους, αλλά δυστυχώς η Τουρκία επιμένει να μην αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος».

Η στάση αυτή της Τουρκίας, σύμφωνα με πληροφορίες, αποτελεί και το μεγαλύτερο πρόβλημα στις φιλοδοξίες της Κύπρου να καταστεί περιφερειακό κέντρο πρόληψης και προστασίας από φυσικές καταστροφές. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η γεωγραφική θέση της Κύπρου θα καθιστούσε τη δημιουργία του κέντρου ως μια λογική εξέλιξη. Τόσο όμως το Ισραήλ όσο και η Αίγυπτος, προβληματίζονται κατά πόσον η δημιουργία αυτού του κέντρου θα εκληφθεί από την Τουρκία «ως μια ακόμα τριμερής με στόχο τον αποκλεισμό της». Διπλωματικές πηγές τόνισαν στον Πολίτη ότι η χώρα που προκρίνεται αυτή τη στιγμή είναι περισσότερο η Ελλάδα, η οποία μπορεί να αναλάβει αυτή τη δράση και με επιπλέον ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ως προέκταση του προγράμματος RescEu, το οποίο αναπτύσσεται αυτή τη στιγμή πιλοτικά από τον υπουργό Πολιτικής Προστασίας της Ελλάδας Χρήστο Στυλιανίδη, ως πανευρωπαϊκό πρόγραμμα πολιτικής προστασίας. Σε αυτόν τον μηχανισμό, από τη στιγμή που δεν θα εμπλέκονται πολιτικά θέματα, η Τουρκία κάποια στιγμή θα μπορούσε να ενταχθεί και προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς πιέζουν και οι Βρυξέλλες και η Ουάσινγκτον.



Δήλωση Στυλιανίδη στον Πολίτη 

«Μέσα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό»

«Ως Ευρωπαίος επίτροπος Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Διαχείρισης Κρίσεων εντόπισα από την πρώτη στιγμή μια βασική αδυναμία στο ευρωπαϊκό σύστημα πολιτικής προστασίας: την απουσία ουσιαστικής περιφερειακής συνεργασίας στον τομέα της πολιτικής προστασίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Γι’ αυτό και ανέλαβα την πρωτοβουλία για αναβάθμιση και ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας με τη δημιουργία του rescEU, προωθώντας, ταυτόχρονα, και τη συνεργασία σε περιφερειακό επίπεδο.

Μέσα από το rescEU, ενισχύεται ο ευρωπαϊκός εναέριος στόλος με τη δρομολόγηση της αγοράς των πιο σύγχρονων Canadair 515 με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Έτσι, τα ευρωπαϊκά εναέρια μέσα θα μπορούν να επιχειρούν και σε πιο μακρινές αποστάσεις και να συμβάλλουν άμεσα στην αντιμετώπιση πυρκαγιών, όπως η πρόσφατη στον Πενταδάκτυλο.

Ως υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας της Ελλάδας, με τη στήριξη του Έλληνα Πρωθυπουργού, συνεχίζω αυτή τη μεγάλη προσπάθεια σε συνεργασία με την Κύπρο, το Ισραήλ και άλλες χώρες της περιοχής.

Η πρόσφατη επίσκεψή μου στο Ισραήλ είχε ακριβώς αυτόν τον στόχο: την προώθηση μιας θετικής ατζέντας συνεργασίας στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου σε θέματα αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Στο πλαίσιο αυτό, υπέγραψα το πρώτο μνημόνιο συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας και είχα πολλές συναντήσεις με συναρμόδιους υπουργούς.

Προχωρούμε στην περιφερειακή συνεργασία στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, βήμα-βήμα και με ρεαλισμό.

Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι για να είναι αποτελεσματική αυτή η περιφερειακή συνεργασία, πρέπει να λειτουργήσει στο πλαίσιο του rescEU και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Μεταξύ άλλων, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός προσφέρει και χρηματοδοτικά εργαλεία. Μόνο, λοιπόν, μέσα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό μπορεί να υλοποιηθεί με επιτυχία αυτή η περιφερειακή συνεργασία.

Ως γνωστόν, η Ελλάδα αποτελεί από φέτος κόμβο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού και του rescEU για την περιοχή μας, με ένα ειδικό πιλοτικό πρόγραμμα προ-τοποθέτησης Ευρωπαίων πυροσβεστών για παροχή συνδρομής προς τους Έλληνες συναδέλφους τους, αλλά και με ένα επιπλέον ελικόπτερο με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για ενίσχυση της δασοπροστασίας στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή.

Παράλληλα, μέσω του φιλόδοξου πολυετούς προγράμματος αναβάθμισης της ελληνικής πολιτικής προστασίας 'ΑΙΓΙΣ', που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ, η Ελλάδα θα ενισχύσει σημαντικά τον εναέριο στόλο της (με airtractors, Canadair, ελικόπτερα) και έτσι θα ενισχυθεί ακόμα περισσότερο ο ρόλος της και οι δυνατότητές της ως περιφερειακός κόμβος.

Η Ελλάδα, λοιπόν, μπορεί και φιλοδοξεί να παίξει τον ρόλο του καταλύτη, έτσι ώστε η περιφερειακή συνεργασία να πάρει σάρκα και οστά. Πάντα, με ρεαλισμό και ουσιαστικές πρωτοβουλίες.

Ελλάδα και Κύπρος από κοινού, ως τα μόνα κράτη μέλη της ΕΕ στην περιοχή, μπορούν να προωθήσουν αποτελεσματικές πολιτικές περιφερειακής συνεργασίας για αντιμετώπιση και διαχείριση όλου του φάσματος των φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, πλημμύρες, σεισμούς κ.λπ.)».