Καταφύγιο παραβατών τα προσωπικά δεδομένα - Κρυφτούλι για να καλύπτουν παραβάτες και εγκληματίες

Tείνουμε να φτάσουμε στο άλλο άκρο με τα προσωπικά δεδομένα σε τούτον τον τόπο. Πλέον, με μεγάλη ευκολία όλοι επικαλούνται τη νομοθεσία που διέπει την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για να αποφύγουν τη διαφάνεια και τη δημόσια λογοδοσία, για να κρύψουν τα διαπλεκόμενά τους, τη σύγκρουση συμφέροντος, τον αθέμιτο πλουτισμό, τη διαφθορά τους. Ο νόμος για την προστασία των προσωπικών δεδομένων μετατρέπεται σε λάστιχο στα χέρια πολιτικών, κρατικών και αιρετών αξιωματούχων, καρεκλοκένταυρων και δικηγόρων. Ανάλογα με το πώς τους βολεύει ερμηνεύουν και τη νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα, σε βάρος πάντα της ενημέρωσης του κοινού. «Έχετε διαπιστώσει και εσείς τη διαρκή μαζική κατάχρηση που τυγχάνει η νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα; Και εάν ναι, τι προτίθεστε να πράξετε;» ρωτήσαμε την επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα κ. Ειρήνη Λοιζίδου Νικολαίδου, επιβεβαιώνοντάς μας ότι πρόκειται για συχνό φαινόμενο. «Η επίκληση των προσωπικών δεδομένων, όπως έχω δηλώσει και αρκετές φορές δημοσίως, θα πρέπει να γίνεται όταν πραγματικά ο σκοπός είναι η προστασία και ο σεβασμός της ιδιωτικότητας. Όντως, σε αρκετές περιπτώσεις γίνονται αναφορές στην προστασία των προσωπικών δεδομένων χωρίς να τυγχάνει εφαρμογής το νομικό πλαίσιο. Ο ρόλος του Γραφείου μας, και αυτό πράττουμε, είναι να διαπιστώνουμε τέτοιες περιπτώσεις και να τις διευκρινίζουμε χωρίς να αφήνουμε περιθώριο αμφισβήτησης για το πεδίο εφαρμογής του νόμου», δήλωσε στον «Π» η κ. Νικολαίδου.  Το μήνυμα που στέλνει η Επίτροπος προς κάθε λογής μπαγαπόντηδες και δήθεν άμωμους και αμόλυντους σ’ αυτόν τον τόπο είναι σαφές και ξεκάθαρο: Η άνευ κριτηρίων επίκληση των προσωπικών δεδομένων ως απόλυτη απαγόρευση για δημοσιοποίηση στοιχείων είναι παράνομη και δεν συμβαδίζει ούτε με το εθνικό, ούτε με το ευρωπαϊκό συνταγματικό νομικό πλαίσιο στο οποίο κατοχυρώνεται η ενημέρωση του κοινού για θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος.

Είναι πάμπολλες οι περιπτώσεις όπου στο όνομα των προσωπικών δεδομένων απεκρύβησαν σημαντικά στοιχεία από το κοινό. Μάλιστα, επικαλέστηκαν γνωματεύσεις της επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για να μη δημοσιοποιήσουν τα στοιχεία, ενώ δεν υφίστατο τέτοιο νομικό κώλυμα. Γεγονός που προκάλεσε τη δημόσια παρέμβαση της Επιτρόπου η οποία τους διέψευσε κατηγορηματικά, αλλά και πάλι τα επίμαχα στοιχεία δεν είδαν το φως της δημοσιότητας. Αρκούντως χαρακτηριστικές είναι οι ακόλουθες πρόσφατες περιπτώσεις που παραθέτουμε παρακάτω με κοινό στοιχείο την εμπλοκή μεγαλοδικηγόρων στο σκάνδαλο με τα «χρυσά» διαβατήρια. Συγκεκριμένα:

1. Δικηγόροι και ξέπλυμα: Τον περασμένο μήνα αποκαλύφθηκε ότι πέντε δικηγορικά γραφεία που παραβίασαν την κείμενη νομοθεσία και την οδηγία του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου για την καταπολέμηση του βρόμικου χρήματος τιμωρήθηκαν με διοικητικά πρόστιμα από το Συμβούλιο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, που ενεργεί ως Εποπτική Αρχή. Το μεγαλύτερο πρόστιμο που επιβλήθηκε σε δικηγορικό γραφείο ήταν ύψους €79.000. Τα πέντε δικηγορικά γραφεία αντιμετώπιζαν κατηγορίες που αφορούσαν την παράλειψη λήψης επαρκών μέτρων με σκοπό την αποτελεσματική αντιμετώπιση και παρεμπόδιση των κινδύνων διάπραξης ή απόπειρας διάπραξης αδικημάτων από μέρους πελατών τους για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Κάποια από αυτά τα δικηγορικά γραφεία παραβίασαν τον νόμο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες λόγω ακριβώς της εμπλοκής τους στα «χρυσά» διαβατήρια. Εν ολίγοις, έβγαλαν εκατομμύρια ευρώ και την γλύτωσαν με πρόστιμο, μάλλον ευτελές για την τσέπη τους.

Ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, κ. Χρίστος Κληρίδης, μιλώντας στις 19/4/2022 στην εκπομπή «Alpha Ενημέρωση» ρωτήθηκε από τη συνάδελφο Κάτια Σάββα γιατί ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος δεν δημοσιοποιεί τα ονόματα των δικηγορικών γραφείων που καταδικάστηκαν για παραβίαση του νόμου που παρεμποδίζει το ξέπλυμα παράνομου χρήματος. Η απάντηση που έδωσε ο κ. Κληρίδης ήταν ότι δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο η επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Μάλιστα, αναφέρθηκε και σε σχετική γνωμάτευση της κ. Νικολαίδου. «Είμαστε σε συνεννόηση με την επίτροπο, θα ζητήσουμε σε κάποιες περιπτώσεις που είναι πολύ σοβαρές και αξίζει να δημοσιευθούν τα ονόματα να έχουμε τη σχετική άδεια», ανέφερε στην κατακλείδα των δηλώσεών του ο κ. Κληρίδης. Δίνοντας την εντύπωση στους τηλεθεατές ότι η επίτροπος δεν επιτρέπει τη δημοσιοποίηση των ονομάτων των δικηγορικών γραφείων και ότι ο ίδιος ως υπέρμαχος της διαφάνειας θα καλέσει την επίτροπο να δώσει τη συγκατάθεσή της ώστε να υπάρξει διαφάνεια σε κάποιες σοβαρές υποθέσεις. Ωστόσο, η τοποθέτηση της επιτρόπου ήταν εντελώς διαφορετική. Η κ. Νικολαίδου μιλώντας την επόμενη ημέρα (20/4/2022) στην ραδιοφωνική εκπομπή «Πρωινή Επιθεώρηση» του Πολίτη δήλωσε ότι ουδέποτε έδωσε τέτοια γνωμάτευση στον κ. Κληρίδη, για τον απλούστατο λόγο ότι το Γραφείο της δεν έχει αρμοδιότητα στα νομικά πρόσωπα. «Το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των προσωπικών δεδομένων δεν αφορά σε νομικά πρόσωπα άρα δεν υπάρχει κανένα θέμα προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο των νομικών προσώπων», δήλωσε η κ. Νικολαΐδου. Επισημαίνοντας, παράλληλα, πως στις περιπτώσεις των φυσικών προσώπων η κατεύθυνση που δίνεται από το Γραφείο της είναι ότι αυτός που αποφασίζει να δημοσιοποιήσει έχει την ευθύνη να κάνει την ανάλογη στάθμιση και μπορεί να κατονομάσει πρόσωπα όταν αφορά θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος. Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για δικηγορικά γραφεία και δικηγόρους που είχαν εμπλοκή στο σκάνδαλο με τα «χρυσά» διαβατήρια το οποίο σαφώς περιλαμβάνεται στην ατζέντα της δημόσιας σφαίρας. Δεν ισχυριζόμαστε ότι ο κ. Κληρίδης ενήργησε από πρόθεση ή με δόλιο τρόπο. Ωστόσο, παρά την ξεκάθαρη τοποθέτηση της Επιτρόπου δεν δημοσιοποιήθηκαν από το Συμβούλιο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου μέχρι και σήμερα, σχεδόν τρεις εβδομάδες μετά, τα ονόματα των εν λόγω δικηγορικών γραφείων και κατ’ επέκταση των δικηγόρων που τα διευθύνουν.

Καμία διαφάνεια

Κληθείσα η επίτροπος από τον «Π» να σχολιάσει το γεγονός ότι το Συμβούλιο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου δεν προχώρησε στη δημοσιοποίηση των ονομάτων των δικηγορικών γραφείων που καταδίκασε, απάντησε επί λέξει: «Κατά πρώτον, θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν χρειάζεται έγκριση/ άδεια του Γραφείου μας προκειμένου να δημοσιοποιήσει ένα όργανο/ σώμα τις αποφάσεις που εκδίδει. Το Γραφείο μας έχει δώσει σε αρκετές περιπτώσεις κριτήρια και κατευθύνσεις που θα πρέπει να ακολουθήσει το εν λόγω όργανο/σώμα προκειμένου η δημοσιοποίηση να είναι νόμιμη. Τέτοια κατεύθυνση δόθηκε και γραπτώς προς τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο την 4/3/2021 μετά από σχετικό ερώτημα. Συγκεκριμένα, και μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε ότι «...η γνωστοποίηση των αποφάσεων στην ιστοσελίδα του Συλλόγου που αφορά σε φυσικά πρόσωπα θα πρέπει να υπακούει πρωτίστως στη νομιμότητα και θα πρέπει οι αποφάσεις να τυγχάνουν και της απαραίτητης επεξεργασίας, ούτως ώστε να επιτυγχάνεται ο επιδιωκόμενος σκοπός που είναι η διαφάνεια και ο παραδειγματισμός χωρίς αναφορά σε δεδομένα που δεν δικαιολογούν τον επιδιωκόμενο σκοπό».

2. Ο Νουρής και τα «χρυσά» διαβατήρια: Ο υπουργός Εσωτερικών κ. Νίκος Νουρής αρνήθηκε να καταθέσει στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής τον ονομαστικό κατάλογο των ελεγκτικών, λογιστικών και δικηγορικών γραφείων όπως και των γραφείων των ντιβέλοπερς που είχαν εμπλοκή στην έκδοση των «χρυσών» διαβατηρίων. Ζητήθηκε, επίσης, από τον κ. Νουρή να καταθέσει στη Βουλή τον συνολικό αριθμό των αιτήσεων που υπέβαλε το κάθε γραφείο χωριστά από την ημέρα έναρξης του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος μέχρι και τον τερματισμό του. Ο κ. Νουρής επικαλέστηκε τον νόμο για τα προσωπικά δεδομένα για να μην καταθέσει τα παραπάνω στοιχεία στη Βουλή. Όταν, όμως, η επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα υπέδειξε στη Βουλή, μετά από σχετική ερώτηση της Ειρήνης Χαραλαμπίδου, ότι δεν υφίσταται τέτοιο κώλυμα και ότι δεν προκύπτει κανένα ζήτημα προσωπικών δεδομένων, ο υπουργός Εσωτερικών προσποιήθηκε πως δεν άκουσε και δεν είδε τίποτα. Τα εν λόγω στοιχεία ουδέποτε κατατέθηκαν στη Βουλή από τον κ. Νουρή, προστατεύοντας έτσι και το δικηγορικό γραφείο των θυγατέρων του Προέδρου Αναστασιάδη, το οποίο βρίσκεται στο στόχαστρο των βουλευτών της αντιπολίτευσης εξαιτίας της εμπλοκής του και στα «χρυσά» διαβατήρια.

Ο τελικός κατάλογος με τα «χρυσά» διαβατήρια που εξέδωσε το κάθε δικηγορικό – ελεγκτικό γραφείο που ενεπλάκη στο Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα καταγράφεται στην έκθεση που ολοκλήρωσε προ ημερών η Ελεγκτική Υπηρεσία και απέστειλε στο Υπουργείο Εσωτερικών για σχόλια και παρατηρήσεις. Με τη δημοσιοποίηση της έκθεσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναμένεται να ξεκινήσει ένας δεύτερος γύρος αντιπαράθεσής και συζητήσεων στη Βουλή καθώς οδεύουμε προς τις προεδρικές εκλογές.

Μπορούν να δημοσιοποιούνται τα ονόματα των παιδεραστών, αλλά…

Σε αρκετές χώρες του εξωτερικού όπως είναι η Βρετανία ψηφίστηκε νομοθεσία με βάση την οποία δημοσιοποιούνται τα ονόματα και τα επαγγέλματα των παιδεραστών για να γνωρίζουν οι γονείς ως μέτρο προστασίας των παιδιών τους. Διότι, στα χέρια αυτών των διεστραμμένων καταστράφηκαν εκατοντάδες αθώες παιδικές ψυχές στον τόπο μας. Τις φωτογραφίες και τα ονόματα των παιδεραστών δημοσιοποιεί και η Ελλάδα. Δεν μπορεί να γίνει κάτι ανάλογο και στην Κύπρο; Ρωτήσαμε την επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα γιατί στον τόπο μας τυγχάνουν προστασίας οι παιδεραστές για να λάβουμε την εξής απάντηση: «Ποιος είπε ότι τυγχάνουν προστασίας στην Κύπρο; Η κρίση για τη δημοσιοποίηση ή όχι και ποιων ακριβώς στοιχείων βρίσκεται σε αυτόν που έχει την ευθύνη να δημοσιοποιήσει. Αν γίνει η ανάλογη στάθμιση και ακολουθηθούν τα κριτήρια, κάποια από τα οποία είναι η ελευθερία της έκφρασης, η ενημέρωση και η προστασία του κοινού, ο επιδιωκόμενος σκοπός, ο παραδειγματισμός, η ιδιότητα του καταδικασθέντα, οι όροι αποφυλάκισης κτλ., τότε δεν τίθεται θέμα παραβίασης. Η κάθε επεξεργασία κρίνεται με βάση τα δικά της χαρακτηριστικά».

Είναι ξεκάθαρο με βάση την απάντηση της επιτρόπου ότι στο όνομα της ενημέρωσης και της προστασίας του κοινού μπορούν να δημοσιοποιούνται τα ονόματα των παιδεραστών που αποφυλακίζονται. Το γιατί δεν γίνεται θα πρέπει να μας το απαντήσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο σήμερα εποπτεύει 50 περίπου παιδεραστές που αποφυλακίστηκαν και κυκλοφορούν ανάμεσά μας.