Αυτή είναι η αυστηρή επιστολή της Κομισιόν προς την Κυπριακή Δημοκρατία για τα χρυσά διαβατήρια

Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δικαιοσύνης, Didier Reynders, εκ μέρους της Κομισιόν απέστειλε χθες αυστηρή 10σέλιδη επιστολή στον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Χριστοδουλίδη, για το θέμα των χρυσών διαβατηρίων. Ως γνωστόν, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε δύο μήνες προθεσμία στις κυβερνήσεις της Κύπρου και της Μάλτας, για να απαντήσουν στις προειδοποιητικές επιστολές της Κομισιόν, για τα επενδυτικά τους προγράμματα που αφορούν στις κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεις.

Συγκεκριμένα, ο κ. Reynders γράφει στον Κύπριο ΥΠΕΞ, «Κύριε υπουργέ, Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στο γεγονός ότι τα εθνικά μέτρα που προβλέπουν τη θέσπιση και τη λειτουργία προγράμματος χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές, όπως το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα, δεν συνάδουν με το δίκαιο της Ένωσης, και ιδίως με το άρθρο 4 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και το άρθρο 20 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Μας ζήτησαν να καταργήσουμε το Πρόγραμμα

«Η πρόσφατη επικοινωνία μεταξύ της Κύπρου και της Επιτροπής έλαβε χώρα στα τέλη του 2019 και το 2020, τόσο μέσω ανταλλαγής επιστολών όσο και μέσω συνεδριάσεων.

Με επιστολή της 19ης Φεβρουαρίου 2020, οι κυπριακές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα είχε υποστεί τροποποιήσεις [..] Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι τροποποιήσεις δεν αντιμετώπιζαν επαρκώς τις ανησυχίες που είχαν εκφραστεί προηγουμένως, η Επιτροπή, με επιστολή της 1ης Απριλίου 2020, επανέλαβε την άποψή της ότι προγράμματα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές, όπως το πρόγραμμα που εφαρμόζει η Κύπρος, θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως προγράμματα που εκμεταλλεύονται το κοινό επίτευγμα της ιθαγένειας της ΕΕ κατά παράβαση της καλόπιστης συνεργασίας μεταξύ όλων των κρατών μελών. Η Επιτροπή υπογράμμισε επίσης τους εγγενείς κινδύνους τους οποίους εγκυμονούν τα εν λόγω προγράμματα, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια, τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, τη φοροδιαφυγή και τη διαφθορά, όπως επισημαίνεται στην έκθεση της Επιτροπής του Ιανουαρίου του 2019. Λαμβανομένων υπόψη των ανησυχιών αυτών, η Επιτροπή ζήτησε από την Κύπρο να καταργήσει σταδιακά το πρόγραμμα χορήγησης ιθαγένειας σε επενδυτές».

Όχι στέρηση ιθαγένειας

«Με επιστολή της 6ης Απριλίου 2020, οι κυπριακές αρχές απάντησαν ότι, σύμφωνα με πάγια αρχή της διεθνούς νομολογίας, η επενδυτική δραστηριότητα αποτελεί επαρκή λόγο για τη χορήγηση ιθαγένειας σε αλλοδαπούς. Οι κυπριακές αρχές σημείωσαν επίσης ότι οι ισχύοντες κανόνες δεν επιτρέπουν τη στέρηση της ιθαγένειας από πρόσωπα που την απέκτησαν βάσει του άρθρου 111Α του περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου.

Χωρίς πραγματικό δεσμό

Στην ίδια επιστολή σημειώνεται ότι «Η ίδια η επένδυση, ενώ δημιουργεί οικονομικό δεσμό μεταξύ του επενδυτή και άλλων οικονομικών παραγόντων στην Κύπρο, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί τη βάση για πραγματικό δεσμό ιθαγένειας μεταξύ ενός προσώπου και ενός κράτους [..] Αντίθετα, η επένδυση ενός προκαθορισμένου ποσού είναι το αντάλλαγμα για την απόκτηση της κυπριακής ιθαγένειας και, ως εκ τούτου, της ιθαγένειας της ΕΕ».

Επιπρόσθετα, επισημαίνεται ότι «Πολλοί οικονομικοί φορείς που συμμετέχουν στην εν λόγω διαδικασία προωθούν ενεργά το πρόγραμμα, τονίζοντας, στο διαφημιστικό υλικό τους, την αξία των δικαιωμάτων που θα αποκτήσουν έναντι των άλλων κρατών μελών οι αιτητές που θα λάβουν την κυπριακή ιθαγένεια».

Θέλουν πραγματικά στοιχεία

«Επιπλέον, ο αριθμός των αιτήσεων που υποβλήθηκαν και εγκρίθηκαν και ο πολύ περιορισμένος αριθμός απορρίψεων δείχνουν ότι η ιθαγένεια χορηγείται συστηματικά στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος [..] Η Επιτροπή καλεί την κυβέρνησή σας να της παράσχει τον αριθμό των προσώπων που πολιτογραφήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος, συμπεριλαμβανομένων των τυχόν εξαρτώμενων προσώπων, ανά έτος από το 2013».

Υπονόμευση εμπιστοσύνης μεταξύ κρατών ΕΕ

Αναφέρεται ακόμα ότι «η Επιτροπή θεωρεί ότι το πρόγραμμα που εφαρμόζει η Κύπρος για τη χορήγηση ιθαγένειας σε επενδυτές είναι ικανό να υπονομεύσει —προς το οικονομικό όφελος ενός μόνο κράτους μέλους— την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών μελών στις διαδικασίες πολιτογράφησης των άλλων κρατών μελών, η οποία αποτελεί προϋπόθεση για την ουσιαστική ιθαγένεια της ΕΕ»

Τέλος, η Επιτροπή καλεί την κυπριακή κυβέρνηση να της «υποβάλει τις παρατηρήσεις της σχετικά με τα προαναφερθέντα, εντός δύο μηνών από την παραλαβή της παρούσας επιστολής. Η Επιτροπή, αφού εξετάσει τις εν λόγω παρατηρήσεις, ή αν δεν της υποβληθούν εμπρόθεσμα παρατηρήσεις, διατηρεί το δικαίωμα να εκδώσει, αν συντρέχει λόγος, αιτιολογημένη γνώμη, όπως προβλέπεται στο ίδιο άρθρο».