Άλλο εμπορία προσώπων και άλλο πορνεία, λέει η ΚΙΣΑ

Για ένα συνονθύλευμα ηθικών και πατριαρχικών αντιλήψεων που μας μετατρέπει σε σταυροφόρους και σωτήρες που κήρυξαν τον πόλεμο κατά της πορνείας, έκανε λόγο στο politis.com.cy ο εκτελεστικός διευθυντής της ΚΙΣΑ, Δώρος Πολυκάρπου. "Έχουμε αναλάβει", όπως είπε, "τον ρόλο του προστάτη του γυναικείου σώματος, θεωρώντας ότι η γυναίκα δεν μπορεί να αποφασίσει για το σώμα της".

Η Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό (ΚΙΣΑ) διαφωνεί με την πρόταση νόμου για ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών από τους πελάτες της πορνείας, που κατατέθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής στις 17 Ιουλίου από  την κοινοβουλευτική ομάδα του ΑΚΕΛ και ήδη ενεγράφη για συζήτηση στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Νομικών.

Το politis.com.cy επικοινώνησε με τον εκτελεστικό διευθυντή της ΚΙΣΑ για να ρωτήσει τους λόγους που ως μη κυβερνητική οργάνωση διαφωνεί με τη συγκεκριμένη πρόταση νόμου. "Το νομοσχέδιο", όπως ανέφερε, "δεν έχει ξεκάθαρους στόχους για το τι θέλει να ρυθμίσει και να καταπολεμήσει, με αποτέλεσμα να μπερδεύουμε την εμπορία προσώπων με την πορνεία. Υπάρχει επίσης μια σύγχυση στο θέμα της καταπολέμησης όλων των μορφών σεξουαλικών υπηρεσιών είτε από γυναίκες, είτε από άντρες".

"Στην αρχή", συνέχισε, "το νομοσχέδιο είχε τη μορφή μιας πρότασης νόμου για ποινικοποίηση της αγοράς υπηρεσιών σεξ. Δηλαδή να ποινικοποιηθεί το άτομο που αγοράζει υπηρεσίες σεξ. Αυτή είναι η προσέγγιση των σκανδιναβικών χωρών και της Σουηδίας, η οποία διχάζει τις οργανώσεις που ασχολούνται με το θέμα".

"Έτσι", πρόσθεσε, "αναπτύχθηκε μια δημόσια συζήτηση στη βάση αυτού του νομοσχεδίου. Όταν όμως ασκήσαμε κριτική και είπαμε ότι η συγκεκριμένη πρόταση θα ποινικοποιήσει με έμμεσο τρόπο τα ήδη ευάλωτα άτομα που εργάζονται σε αυτό τον τομέα, η πρόταση επανήλθε βελτιωμένη με την πρόσθεση ενός σχεδίου δράσης για την υποστήριξη και την προστασία των ατόμων, που συλλαμβάνονται ή εντοπίζονται να προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες".

Η πορνεία δεν αφορά μόνον τις γυναίκες

Ερωτηθείς γιατί η ΚΙΣΑ διαφωνεί με τη συγκεκριμένη προσέγγιση ο κ. Πολυκάρπου απάντησε ότι: "Η δική μας η θέση βασίζεται σε ορισμένες διαχρονικές αρχές. Υποστηρίζουμε ότι θα πρέπει να υπάρξει μια ξεκάθαρη γραμμή διαχωρισμού μεταξύ της πορνείας και της εμπορίας προσώπων. Η εμπορία προσώπων έχει πολλές μορφές και δεν αφορά μονάχα τη σεξουαλική εκμετάλλευση ατόμων. Η εμπορία προσώπων ανήκει στο οργανωμένο έγκλημα και θεωρείται ένα από τα πιο σοβαρά εγκλήματα παγκοσμίως και θα πρέπει να παραμείνει ψηλά στις προτεραιότητες της δίωξης και της καταπολέμησης".

"Εμπορία προσώπων", εξήγησε, "έχουμε όταν με τον άλφα ή βήτα τρόπο καθιστώ κάποια άτομα ανίκανα να αποφασίσουν για τη ζωή τους, ούτως ώστε να εκμεταλλευτώ την εργασία τους ή τα ζωτικά τους όργανα ή το σώμα τους κ.λπ. Αυτό επιτυγχάνεται είτε μέσα από τη βία, είτε μέσα από την εξάρτηση και τον περιορισμό της ελευθερίας του θύματος. Σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για άτομα τα οποία βρίσκονται σε τέτοιας μορφής εξάρτηση, που θεωρείται ότι δεν συμμετέχουν με δική τους βούληση. Σε ό,τι αφορά την πορνεία εμείς θεωρούμε πως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Υπάρχουν άτομα που επιλέγουν το επάγγελμα αυτό. Και θέλω να ξεκαθαρίσω κάτι, ότι δηλαδή εμείς δεν τοποθετούμαστε υπέρ ή κατά της πορνείας".

Μιλώντας για τις ελλείψεις του νομοσχεδίου, ο εκτελεστικός διευθυντής της ΚΙΣΑ ανέφερε ότι: "Το νομοσχέδιο κάνει αναφορά σε υπηρεσίες στον τομέα του σεξ. Σήμερα έχουμε πάρα πολλές μορφές υπηρεσιών στον τομέα του σεξ. Έχουμε τα μασατζίδικα που προσφέρουν και υπηρεσίες σεξ. Υπάρχουν επίσης εταιρείες οι οποίες προσφέρουν πανάκριβα πακέτα escort κ.λπ. Επίσης όταν λες ότι θέλω να διώξω όλες τις μορφές αγοράς υπηρεσιών σεξ, δεν μπορείς να περιοριστείς μονάχα στην πορνεία που αφορά γυναίκες. Υπάρχει και ένας αυξανόμενος αριθμός αντρών, οι οποίοι προσφέρουν υπηρεσίες στον τομέα του σεξ. Και όμως καταλήξαμε να συζητούμε μονάχα για την πορνεία των γυναικών".

Οι κόκκινες γραμμές της ΚΙΣΑ

Ο κ. Πολυκάρπου εξέφρασε την ανησυχία του για το γεγονός ότι δεν έχουμε εικόνα του τι συμβαίνει στο συγκεκριμένο θέμα και διαφώνησε με τη νοοτροπία του "αποφασίζω και διατάζω".

"Ενώ στις άλλες χώρες", επισήμανε, "υπάρχουν μη κυβερνητικές οργανώσεις που εξειδικεύονται στον τομέα του σεξ και δουλεύουν με τα άτομα που προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες, στην Κύπρο δεν υπάρχει ούτε ένας οργανισμός. Συνεπώς δεν έχουμε εικόνα της κατάστασης, με αποτέλεσμα να αντλούμε δεδομένα και εμπειρίες από το εξωτερικό. Μα τα δεδομένα από το εξωτερικό μας λένε ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η θέση και η άποψη των ατόμων που εργάζονται σε αυτό τον τομέα και αν θεωρούμε ότι πρέπει να τους δοθεί μια ευκαιρία, τότε οφείλουμε να σχεδιάσουμε προγράμματα στήριξης και να αποταθούμε σε αυτούς τους ανθρώπους. Για εμάς είναι κόκκινη γραμμή να μην αποφασίζουμε για τις ζωές ή τα σώματα των άλλων ανθρώπων".

"Επίσης", συμπλήρωσε, "θεωρούμε λανθασμένο να αποφασίζουμε από μια θέση ισχύος, αγνοώντας την άποψη και τη βούληση των ανθρώπων που απασχολούνται σε αυτό τον τομέα. Δεν μπορείς να έρχεσαι και να λες ότι όλες οι γυναίκες που εργάζονται σε αυτό τον τομέα εξαναγκάζονται, και γι αυτό και αποφασίζω να καταργήσω το επάγγελμα για να τις απελευθερώσω. Αυτό δεν είναι λογικό, και φαίνεται στα παραδείγματα και στις μελέτες που έγιναν σε χώρες όπου ήδη εφαρμόστηκε μια τέτοια νομοθεσία. Υπάρχει ακόμα ερευνητικό έργο από τη Διεθνής Αμνηστία και το Human Right Watch, που είναι παγκόσμιοι οργανισμοί, οι οποίοι έχουν ασχοληθεί με αυτά τα θέματα".

Έμμεση ποινικοποίηση

"Πολλές μελέτες", υποστήριξε, "δείχνουν ότι η ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών ποινικοποιεί με έμμεσο τρόπο και την προσφορά, με αποτέλεσμα να καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη η προστασία των ατόμων που ασκούν το συγκεκριμένο επάγγελμα. Όταν το επάγγελμα σου είναι παράνομο τότε πως θα καταγγείλεις περιστατικά βίας στην Αστυνομία;".

Oι αγοραστές αυτών των υπηρεσιών, συνέχισε "δεν θα αποκαλύπτουν την ταυτότητα τους, αφού πλέον θα είναι ποινικό αδίκημα η αγορά υπηρεσιών στο τομέα του σεξ. Και όπως γνωρίζει και η ίδια η Αστυνομία, τις περισσότερες καταγγελίες περιστατικών εμπορίας προσώπων τις κάνουν οι αγοραστές".

Τι θα γίνει με τα trans άτομα;

Ο κ. Πολυκάρπου αναφέρθηκε και στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα trans άτομα στην Κύπρο και διερωτήθηκε κατά πόσον έχουμε βάλει στόχο να τα καταργήσουμε.

«Αυτά τα άτομα», όπως είπε, «είναι κοινωνικά αποκλεισμένα και ο συγκεκριμένος τομέας είναι μέρος της κοινωνικής τους δραστηριοποίησης. Δεν μπορείς να έρθεις και να τους πεις ότι θα σας καταργήσω. Ένας μεγάλος αριθμός των trans ατόμων ζουν με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, διότι τους δίνει ο γιατρός χαρτί ότι είναι άρρωστοι. Αν είναι δυνατόν! Αντί να επικρίνουμε την κοινωνία που τους στιγματίζει, στιγματίζουμε αυτά τα άτομα».



Εγκλωβισμένες σε εικονικούς γάμους

Έντονη ανησυχία εξέφρασε και για τις μετανάστριες γυναίκες που εγκλωβίζονται όπως είπε σε εικονικούς γάμους.

"Λέχθηκε από κάποιους", ανέφερε, "ότι είναι πολλές οι μετανάστριες που ασκούν το επάγγελμα της πορνείας και πρέπει να τις προστατεύσουμε. Η δική μας η θέση είναι ότι υπάρχουν πιο αποτελεσματικοί τρόποι, αν θέλουμε πραγματικά να τις προστατεύσουμε. Σήμερα έχουμε μετανάστριες στην Κύπρο, που λόγω του μοντέλου μετανάστευσης που εφαρμόζουμε το οποίο τις καλεί μετά από ένα χρονικό διάστημα να αποχωρήσουν, μια από τις επιλογές που έχουν είναι η τέλεση εικονικών γάμων. Υπάρχουν για παράδειγμα γυναίκες εγκλωβισμένες σε εικονικούς γάμους, όπου ασκείται βία και σεξουαλική εκμετάλλευση. Και όμως δεν έχουμε κάνει τίποτα ως κοινωνία".

Φταίνε οι κοινωνικές συνθήκες

"Είναι αποδεδειγμένο", υποστήριξε, "ότι μια τέτοια νομοθεσία καθιστά πιο ευάλωτα τα άτομα που εργάζονται στον τομέα του σεξ. Δεν εξαλείφει αλλά ούτε περιορίζει το φαινόμενο, ενώ συνεχίζουν να υπάρχουν οι κοινωνικές συνθήκες που τροφοδοτούν τον συγκεκριμένο τομέα όπως η ανισότητα φύλου, οι οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, τα ψυχολογικά και τα κοινωνικά προβλήματα κ.λπ".

"Αν λοιπόν", κατέληξε, "πιστεύουμε ως κοινωνία ότι είναι οι συνθήκες που οδηγούν τους ανθρώπους να επιλέγουν αυτό το επάγγελμα, τότε δεν έχουμε παρά να επικεντρωθούμε στις κοινωνικές συνθήκες που οδηγούν κάποιο άτομο στην πορνεία. Και σε αυτή τη φάση πρέπει πρώτα να γίνουν κάποιες μελέτες, ώστε να αποκτήσουμε μια εικόνα του τι συμβαίνει".

Στην φωτογραφία ο Δώρος Πολυκάρπου.