Τα θαλάσσωσε με χατ τρικ ο Συλλούρης

Από τρία μέρη αποτελείται η γνωμοδότηση του γενικού εισαγγελέα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (ΠτΔ) αναφορικά με την απόφαση της Βουλής για δημοσιοποίηση της λίστας Γιωρκάτζη, με κάθε ένα από τα μέρη της να έχει τη σημασία του όσον αφορά τον χειρισμό του όλου θέματος κυρίως από τον πρόεδρο της Βουλής. Καταρχάς με την επιστολή Σαββίδη στον ΠτΔ, που κοινοποιήθηκε χθες στη Βουλή, γίνεται κατανοητό πως το ότι η δημοσιοποίηση της λίστας πήρε από το νομοθετικό σώμα τη μορφή Απόφασης, βάσει του άρθρου 52 του Συντάγματος, για την οποία έπρεπε να υπογράψει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και να δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα, αποτέλεσε ουσιαστικά τέχνασμα της τελευταίας στιγμής για να μην καταστεί εφικτή η αυθημερόν δημοσιοποίηση ως ψήφισε η πλειοψηφία της Βουλής στις 17/7/2020. Το κρίσιμο λοιπόν ερώτημα που αναλύει διεξοδικά ο κ. Σαββίδης είναι κατά πόσο η Απόφαση της Βουλής για τη λίστα αποτελεί απόφαση η οποία εμπίπτει εντός των σχετικών άρθρων του Συντάγματος. Επικαλούμενος νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου (θύμισε την Απόφαση της Βουλής το 1985 με την οποία εκαλείτο ο τότε ΠτΔ να παραιτηθεί από το αξίωμά του και να προχωρήσει με την προκήρυξη προεδρικών εκλογών σε περίπτωση που αυτός δεν συμμορφωνόταν με το ψήφισμα της Βουλής για το κυπριακό πρόβλημα) ο κ. Σαββίδης υπογραμμίζει: Η Απόφαση δεν αποτελεί απόφαση η οποία δύναται να εκδοθεί δυνάμει του Άρθρου 52 του Συντάγματος, γιατί η απόφαση αυτή αποτελεί έκφραση πολιτικής βούλησης, η λήψη της οποίας δεν προβλέπεται από καμία συνταγματική διάταξη και ως εκ τούτου δεν εμπίπτει στον όρο «απόφαση» όπως αυτός χρησιμοποιείται στο Άρθρο 52 του Συντάγματος. «Καταλήγω ότι η Απόφαση δεν δύναται να εκδοθεί από εσάς» ήταν η θέση του κ. Σαββίδη προς τον κ. Αναστασιάδη. Από πλευράς του ο κ. Συλλούρης απάντησε χθες πως «για μένα δεν υπάρχει θέμα. Και δεν θα το συζητήσω. Δεν είναι κατ' επιλογή που παίρνουμε το Σύνταγμα. Κι αν υπάρχει τέτοιο θέμα θα πρέπει να διευκρινιστεί ποιες αποφάσεις είναι νόμος και ποιες δεν είναι. Εγώ νομίζω ότι όλες οι αποφάσεις είναι νόμοι».

Γιατί αναπομπή

Υπό το φως των πιο πάνω η Απόφαση δεν αναπέμπεται επί της ουσίας στη Βουλή, για να κάνει δεύτερες σκέψεις για το περιεχόμενό της, αλλά ως ένα επί συνόλου 20 νομοσχεδίων / αποφάσεων που ψηφίστηκαν στη συνεδρία της Ολομέλειας στις 17/7 υπό την προεδρία του κ. Συλλούρη που εκείνη τη μέρα ασκούσε εν τη απουσία του κ. Αναστασιάδη το λειτούργημα του ΠτΔ. Και αυτό οδηγεί στο δεύτερο μέρος της γνωμοδότησης του κ. Σαββίδη, ο οποίος εγείρει συνταγματικά ζητήματα τα οποία άπτονται της προεδρίας της συνεδρίας της Ολομέλειας εκείνη τη μέρα. Σύμφωνα με τον κ. Σαββίδη, που τονίζει ότι μελέτησε και τις δύο προηγούμενες γνωματεύσεις του προκατόχου του (του 2014 και 2019) τις οποίες επικαλείται ο κ. Συλλούρης, σε συνάρτηση ειδικότερα με τα Άρθρα 36 (σε περίπτωση προσωρινής απουσίας του ΠτΔ ο ΠτΒ ασκεί το λειτούργημα του πρώτου) και 41 του Συντάγματος (το λειτούργημα του ΠτΔ είναι ασυμβίβαστο προς το αξίωμα του υπουργού ή του βουλευτού) «έχω καταλήξει στη νομική θέση ότι η συνδυασμένη εφαρμογή των δύο αυτών Άρθρων αλλά και γενικότερα η εφαρμογή της Αρχής της Διάκρισης των Εξουσιών δεν αφήνουν πολλά περιθώρια να θεωρείται συνταγματική η ταυτόχρονη άσκηση αρμοδιοτήτων των δύο λειτουργημάτων». Ο κ. Σαββίδης σχολιάζει και το γεγονός ότι ο κ. Συλλούρης κατά την ψήφιση της Απόφασης είχε αποχωρήσει από την αίθουσα της Ολομέλειας. «Υπήρξε δε συντονισμός / προεδρία της συνεδρίασης της Ολομέλειας από τον πρόεδρο της Βουλής και έκφραση απόψεών του από το βήμα αυτής κατά τη συζήτηση του ενδεχομένου δημοσιοποίησης της λίστας Γιωρκάτζη», σημειώνει, καταλήγοντας στο δεύτερο μέρος της γνωμάτευσής του πως «η άνω θέση περί αντισυνταγματικότητας δεν επηρεάζει μόνο την Απόφαση της Βουλής αλλά και τη νομιμότητα όλου του νομοθετικού έργου που παρήγαγε η Ολομέλεια στις 17/7/2020».

Από πλευράς του ο κ. Συλλούρης για αυτό το ζήτημα εξηγεί πως «είναι μια πρακτική που ακολουθούσα όλα αυτά τα χρόνια στη βάση της γνωμάτευσης του πρώην γενικού εισαγγελέα, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι δεν υπήρχε κώλυμα να προεδρεύεις της Δημοκρατίας και της Βουλής».

Πλην όμως σύμφωνα με επιστολή ημερ. 2/7/2019 του κ. Κώστα Κληρίδη προς τον κ. Συλλούρη, αναφορικά με γνωμάτευση που είχε δώσει την προηγούμενη μέρα στον υφυπουργό παρά τω Προέδρω για την αναπλήρωση του Προέδρου (υπενθυμίζεται πως ο κ. Αναστασιάδης πέρσι είχε ατύχημα στο πόδι του), εξηγούσε στον πρόεδρο της Βουλής πως «όπως είχαμε αναφέρει στην παλαιότερη γνωμάτευση του 2014, δεν εμποδίζεται ο πρόεδρος της Βουλής από του να ασκεί παράλληλα τα τρέχοντα καθήκοντά του, ενόσω αναπληροί τον Πρόεδρο». Ο κ. Κληρίδης στηριζόταν στην ανυπαρξία απαγορευτικής διάταξης στο Σύνταγμα, για να προσθέσει ωστόσο πως «είχαμε δε προσθέσει στη γνωμάτευση του 2014 ότι ως θέμα ορθά ακολουθούμενης πρακτικής, ο ΠτΒ αποφεύγει για παράδειγμα να προεδρεύει συνεδριών της Ολομέλειας καθ' όσον χρονικό διάστημα ασκεί προσωρινά τα καθήκοντα του ΠτΔ». Ο κ. Κληρίδης τόνιζε στην περσινή του επιστολή προς τον κ. Συλλούρη πως «ο ΠτΒ ενόσω αναπληρώνει τον ΠτΔ θα πρέπει να απέχει κατά το δυνατόν από την άσκηση των καθηκόντων του λειτουργήματός του τα οποία ενδεχόμενα να δημιουργήσουν καταστάσεις σύγκρουσης εξουσιών».

Αποχαρακτηρίστε πρώτα τη λίστα και ρωτήστε ειδικούς

Το τρίτο μέρος της γνωμάτευσης Σαββίδη αφορά την ουσία της δημοσιοποίησης της λίστας, θέμα που επίσης προέκυψε τεχνηέντως ενόσω συζητείτο ακόμη τι αυτή περιέχει. «Είναι τουλάχιστον αντιφατικό η Απόφαση να αναφέρει, αφενός, ότι δυνατόν να οδηγήσει σε παραπλάνηση των πολιτών και ότι αυτή θα πρέπει να διορθωθεί και να επικαιροποιηθεί και, αφετέρου, ότι η λίστα θα πρέπει να δημοσιοποιηθεί αυτούσια» εξηγεί. Την ίδια ώρα ο κ. Σαββίδης κρίνει σκόπιμο να υποδείξει στη Βουλή -που θα αποφασίσει σχετικά στην αυριανή Ολομέλεια- πως αν επιθυμεί να δημοσιοποιήσει τη λίστα «ενδείκνυται να λάβει προηγουμένως νομική συμβουλή, καθώς και γνωμάτευση από την επίτροπο Προσωπικών Δεδομένων. Περαιτέρω θα πρέπει με την αρωγή των νομικών της να αξιολογήσει κατά πόσο τα στοιχεία της λίστας λήφθηκαν νόμιμα, ενώ αν είναι διαβαθμισμένη σε εμπιστευτική/απόρρητη (το δήλωσε ο ΠτΒ) θα πρέπει να προηγηθεί ο αποχαρακτηρισμός της.