Και δεύτερο μεταποιημένο αεροσκάφος σχετίζεται με την Κύπρο - Επιχειρούσε με τις δυνάμεις του Χαφτάρ

Η έμμεση ή παθητική εμπλοκή του νησιού μας στον υπό… ύφεση εμφύλιο της Λιβύης δεν περιορίζεται μόνο στην παρουσία του Thrush 510G. Ως γνωστόν, το εν λόγω αεροσκάφος εντοπίστηκε σε υπόστεγο (hangar) που διατηρεί κυπριακός Όμιλος εταιρειών στο αεροδρόμιο Πάφου.

Έκθεση εμπειρογνωμόνων που ετοιμάστηκε για λογαριασμό του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (08/03/2021), περιλαμβάνει εννέα αναφορές στο όνομα της Κύπρου. Κι αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι το νησί μας χρησιμοποιήθηκε ως ενδιάμεσος σταθμός αεροσκαφών, ενώ οι αρχές μας λόγω της γεωγραφικής μας θέσης μοιραία συλλέγουν πληροφορίες που αφορούν την αεροπορική κίνηση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το Pilatus PC-6

Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση με το δεύτερο αεροσκάφος που αξιοποίησε τη γεωγραφική θέση του νησιού μας. Πέρασε από την Κύπρο πριν βρεθεί στη Λιβυή, όπου φέρεται να επιχειρούσε για λογαριασμό των δυνάμεων του στρατάρχη Χαφτάρ (από το φθινόπωρο του 2020 άρχισαν ειρηνευτικές διαδικασίες, ενώ προγραμματίζονται εκλογές στη χώρα για τον προσεχή Δεκέμβριο).

Σύμφωνα με την έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου Ασφαλείας, πρόκειται για το Pilatus PC-6 B2-H4 (αριθμός εγγραφής: #790). Το συγκεκριμένο αεροσκάφος, αποκτήθηκε στις 22 Μαΐου του 2019 από την Airborn Technologies (εδρεύει στην Αυστρία). Η τελευταία φημίζεται για τις μετασκευές αεροπλάνων και τη σχέση της με ομάδες μισθοφόρων και τον… μετρ του είδους, τον γνωστό Αμερικανό βετεράνο «βατραχάνθρωπο» Έρικ Πρινς.

Έναν μήνα μετά και συγκεκριμένα στις 24 Ιουνίου του 2019, το PC-6 μεταπωλήθηκε και βρέθηκε υπό τον έλεγχο εταιρείας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ενώ ένα 24ωρο αργότερα ήταν στην Κύπρο. Στις 25 Ιουνίου ο Αμερικανός πιλότος Τράβις Άλντεν Μακί μέσω του νησιού μας έφτασε στον τελικό προορισμό του, τη Λιβύη, όπου το αεροσκάφος μέχρι σήμερα φέρεται να επιχειρεί.

Το ερώτημα που προκύπτει έχει να κάνει με τις ακριβείς συνθήκες που το «στρατικοποιημένο» πλέον PC-6 χρησιμοποίησε την Κύπρο πριν καταλήξει στο κράτος της Βορείου Αφρικής.

Στην ειδική έκθεση σημειώνεται μεταξύ άλλων: «Το PC-6 που ανήκει στην Η L-6 FZE (σ.σ. εταιρεία των ΗΑΕ) μεταφέρθηκε στη Λιβύη στις 25 Ιουνίου του 2019. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων βρίσκει ότι μετέφερε στρατιωτικό εξοπλισμό και παραβιάστηκε η παράγραφος 9 του ψηφίσματος 1970 (2011) από την L-6 FZE και τον πιλότο τους Τράβις Μάκι».

Όπως γίνεται αντιληπτό, δεν γίνεται καμία αρνητική αναφορά και δη για το ενδεχόμενο παραβίασης του μορατόριουμ από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας κατά την επίμαχη περίοδο που ο Χαφτάρ «πολιορκούσε» την Τρίπολη. Ως γνωστόν, το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών από το 2011 επέβαλε εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Σκοπός της συγκεκριμένης μακροσκελούς έκθεσης που ετοιμάστηκε τον περασμένο Μάρτιο ήταν να διαπιστωθεί ποιες χώρες ή πρόσωπα είχαν προχωρήσει σε σχετικές παραβιάσεις.

Από τη CIA…

Το Pilatus PC-6 μπορεί να μην… γεμίζει το μάτι σε όσους δεν έχουν εξειδικευμένες  γνώσεις στον κλάδο, όμως οι ειδικοί αναφέρουν πως οι επιδόσεις του είναι εντυπωσιακές. Προσγειώνεται κι απογειώνεται χωρίς να χρειαστεί μεγάλου μήκους δίαυλο. Μάλιστα, γι' αυτό του το χαρακτηριστικό αναφέρεται ως «αεροσκάφος με δυνατότητες ελικοπτέρου».

Το PC-6 κατασκευάζεται από ελβετική εταιρεία και οι φοβερές επιδόσεις στην προσγείωση και στην απογείωση, το καθιστούν ιδιαίτερα επιθυμητό. Χρησιμοποιείται για διάφορες αποστολές, όπως αναγνωρίσεις, παρακολουθήσεις, διασώσεις και μεταφορές. Έχει αναφερθεί πως χρησιμοποιείται ευρέως για ελεύθερες πτώσεις με αλεξίπτωτο. Διόλου τυχαίο φαίνεται να είναι το γεγονός ότι κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών CIA, χρησιμοποιούσε ταυτόχρονα για διάφορες αποστολές 23 αεροσκάφη PC-6. Αρκετά απ' αυτά επιχείρησαν στη νοτιοανατολική Ασία συμπεριλαμβανομένου και του Βιετνάμ.

Μετασκευασμένο

Η Airborn Tecnologies μετασκεύασε το συγκεκριμένο αεροσκάφος που βρέθηκε στην Κύπρο, τοποθετώντας σ' αυτό προηγμένα τεχνολογικά συστήματα. Μέσω αυτών των συστημάτων εντοπίζονται ακριβείς θέσεις του εχθρού ακόμη και τη νύχτα. Διαθέτει ένα μηχανισμό εντοπισμού εχθρικών θέσεων, κάτω από κάθε φτερό. Λαμβάνει εικόνες υψηλής ευκρίνειας και τη νύχτα (θερμικές κάμερες), ενώ ανιχνεύει με συντεταγμένες τις εχθρικές θέσεις. Ταυτόχρονα, είναι σε θέση να μεταδίδει άμεσα τα δεδομένα που συλλέγει. Στην ειδική έκθεση περιλαμβάνεται και οπτικό υλικό, μέσω του οποίου φαίνεται ότι το… μετεξελιγμένο PC-6 της Airborn Tecnologies, όχι μόνο μπορεί να παρουσιάσει θέσεις εχθρικών δυνάμεων με αξιοσημείωτη ευκρίνεια, αλλά και την πορεία που αυτές ακολούθησαν.

Πετά παράνομα

Οι εμπειρογνώμονες ενημερώνουν το Συμβούλιο Ασφαλείας ότι βάσει μαρτυρικού υλικού, το PC-6 επιχειρούσε από τις 19/09/2019 μέχρι και τις 29/12/2020 στην ανατολική Λιβύη. Σημειώνουν ακόμη στην έκθεσή τους ότι το συγκεκριμένο PC-6 πετούσε παράνομα, χωρίς να τηρεί βασικά πρωτόκολλα (είναι μη εγγεγραμμένο στην ουσία).

Opus και πάλι… Πρινς

Το αεροσκάφος PC-6 συνδέεται με την «Project Opus», μια καλά χρηματοδοτούμενη εταιρεία, η οποία σύμφωνα με την έκθεση είναι στη… δούλεψη του στρατάρχη Χαφτάρ και εκτελούσε ειδικές αποστολές. Η εν λόγω εταιρεία συνδέεται με τρεις επιχειρηματικές οντότητες, μια εκ των οποίων είναι η L-6 FZE των ΗΑΕ, που παρουσιάζεται ως ιδιοκτήτρια του μεταποιημένου αεροσκάφους. Στην έκθεση αναφέρεται ότι πίσω από τις πιο πάνω εταιρείες βρίσκεται ο Έρικ Ντιν Πρινς, ο οποίος φέρεται ως ο ιδιοκτήτης του Pilatus PC-6 και παραβίασε επανειλημμένα -σύμφωνα με την ομάδα εμπειρογνωμόνων- το εμπάργκο όπλων της Λιβύης.



Χιλιάδες τόνοι είχαν εντοπιστεί μέσω… Κύπρου

Χιλιάδες τόνοι πολεμικού εξοπλισμού μεταφέρονταν από τη Ρωσία στη Λιβύη το 2020, μέσω της αεροπορικής βάσης της αχανούς χώρας στη Συρία (Χμέιμιμ).

Αυτό αναφέρει η έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι δεν παραλείπουν να σημειώσουν ότι είχαν πρόσβαση σε σχετικές πληροφορίες χάρη και στην κυπριακή Υπηρεσία Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας. Συγκεκριμένα, γίνεται λόγος για 505 πτήσεις από συγκεκριμένο αεροσκάφος που εντός του 2020 παρέδωσε 23.328 τόνους φορτίο με πολεμικό εξοπλισμό. Στην έκθεση προστίθεται ότι «τα πλάνα πτήσεων δεν δηλώνονται απευθείας στον οργανισμό Eurocontrol για είσοδο στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο. Η είσοδος συνήθως γίνεται αντιληπτή από την κυπριακή αρχή ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας (ATC) αφού το αεροσκάφος χρησιμοποιεί κωδικό ΖΖΖΖ {…}».

Ο κωδικός

Εδώ να σημειωθεί ότι τα αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας χωρών που χρησιμοποιούν τον εναέριο χώρο της περιοχής μας (τονίζουμε, όχι της Κύπρου), αποφεύγουν να δηλώσουν από πού προέρχονται, δηλαδή από ποια αεροδρόμια απογειώνονται. Έτσι, λοιπόν, χρησιμοποιούν τον τετραψήφιο κωδικό «ΖΖΖΖ».

Η υπηρεσία ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας της Πολιτικής Αεροπορίας, λόγω του ότι καλύπτει μεγάλο μέρος του εναέριου χώρου στην ευρύτερη περιοχή, «συλλαμβάνει» τις κινήσεις τους.

Το πλάνο πτήσης

Πάντως, ο τρόπος μεταφοράς πολεμικού υλικού από τη Ρωσία στη Λιβύη είχε απασχολήσει εμπειρογνώμονες, ενώ αποτελούσε θέμα διαφόρων δημοσιευμάτων με αντικείμενο παρεμφερή ζητήματα.

Όπως προκύπτει, τα ρωσικά αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας, πετούσαν πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα και την Τουρκία, πριν καταλήξουν στην αεροπορική βάση της Ρωσίας στο Χμέιμιμ (Συρία). Από τη συριακή βάση απογειώνονταν με προορισμό τη Λιβύη και σε εκείνο το σημείο τα «ραντάρ» του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας της δημοκρατίας τα εντόπιζε.

Στο συγκεκριμένο κεφάλαιο της έκθεσης παρουσιάζεται αεροφωτογραφία με ρωσικό πολεμικό αεροσκάφος, το οποίο βρίσκεται στη βάση Αλ Καντίμ της Λιβύης (24/12/2020). Όπως φαίνεται από το σχεδιάγραμμα ακολούθησε το δρομολόγιο που περιγράψαμε πιο πάνω, περνώντας από εναέριο χώρο που ελέγχεται από την Κύπρο. Η κατάληξη στο παράρτημα της έκθεσης αναφέρει πως η Ρωσία παραβίασε το εμπάργκο εξοπλισμού που επιβλήθηκε στη Λιβύη.











Το Thrush 510G που βρίσκεται σε υπόστεγο που διατηρεί κυπριακός Όμιλος εταιρειών στο αεροδρόμιο Πάφου, έχει κι αυτό τη δική του ιστορία. Από την οποία δεν λείπουν τα… κοινά σημεία. Συνδέεται, όπως και το Pilatus PC-6, με τον Έρικ Πρινς που προσφέρει μισθοφορικές υπηρεσίες σε εμπόλεμες ζώνες. Ο ειδικός στη βιομηχανία ανορθόδοξου πολέμου, το 2014-2015 διευθέτησε τη μετατροπή του Thrush 510G σε στρατιωτικό αεροσκάφος ειδικών επιχειρήσεων.

Συγκεκριμένα «μεταμορφώθηκε» από την αυστριακή Airborne Technologies, με τέτοιο τρόπο ώστε να φέρει έξι υποδοχές επιθετικού οπλισμού κάτω από τα φτερά, αλλά και να μπορεί να κάνει αναγνωρίσεις  μέσω ειδικού εξοπλισμού που είχε τοποθετηθεί στο ρύγχος του.

Το ιδιοκτησιακό του καθεστώς παρουσιάζει αξιοπρόσεκτες μεταβολές. Αρχικά ανήκε σε βουλγαρική εταιρεία, την περίοδο 2014-15 εγγράφηκε στο μητρώο αεροσκαφών του Σαν Μαρίνο, μετά στο μητρώο της Πολιτικής Αεροπορίας της Βουλγαρίας, ενώ τον Αύγουστο του 2018 ενεγράφη στη Σερβία ως YU-TSH.

Στις 19 Ιουνίου του 2019 αποκτήθηκε από την L-6 FZE των ΗΑΕ (έναντι 3.364,500 δολαρίων), εταιρεία που συνδέεται με -ποιόν άλλον;- τον Έρικ Πρινς και την Opus.

Περί τα τέλη Ιουνίου το μεταποιημένο αεροσκάφος βρέθηκε στο Αμάν της Ιορδανίας και παρέμεινε εκεί μέχρι και τις 11 Ιουλίου του 2019 όταν ένας από τους συνεργάτες του Πρινς υποχρεώθηκε από τις αρχές της χώρας να αφαιρέσει τον εξοπλισμό του.

Ακολούθησε καταρτισμός πλάνου για να ταξιδέψει στη Λάρνακα περί τις 22 Ιουλίου του 2019. Στην έκθεση σημειώνεται ότι «αυτό το πλάνο πτήσης είναι ανακριβές καθώς ο εναέριος έλεγχος της Κύπρου δεν έχει αρχείο για την εκεί προσγείωσή του». Πάντως, όπως πληροφορηθήκαμε την περασμένη εβδομάδα, όταν το αεροσκάφος αναζητήθηκε τον τελευταίο μήνα στη βάση της έκθεσης της ομάδας εμπειρογνωμόνων για λογαριασμό του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα μέλη της Πολιτικής Αεροπορίας της Κύπρου διαπίστωσαν πως οι ξένοι ειδικοί είχαν διαφορετικούς αριθμούς εγγραφής του αεροσκάφους.


Η κυπριακή εταιρεία

Το αεροσκάφος στη συνέχεια με εσωτερική πτήση κατέληξε στο αεροδρόμιο Πάφου όπου από το 2019 φυλασσόταν στο υπόστεγο (hangar) γνωστού κυπριακού Ομίλου εταιρειών.  Η εν λόγω εταιρεία, είναι εγγεγραμμένη στην Κύπρο και ειδικεύεται σε ναυτιλιακές και αεροναυτιλιακές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου. Εξυπηρετεί αεροσκάφη, υποστηρίζει θαλάσσιες μεταφορές αλλά και γενικότερα οργανισμούς που έχουν δραστηριότητες σε διεθνή ύδατα. Έχει και ρόλο φορέα επίγειας εξυπηρέτησης (handling agent).

Όπως γράψαμε στον «Π» την περασμένη Πέμπτη, οι μέτοχοί της έχουν καταγωγή από την Κύπρο και άλλα γειτονικά κράτη της ανατολικής Μεσογείου. Πριν από πέντε έτη και κατόπιν συμφωνίας με τη διαχειρίστρια των κυπριακών αεροδρομίων, Hermes, εξασφάλισε άδεια για δημιουργία του δικού της υπόστεγου αεροσκαφών (hangar). Όπως προκύπτει από τις έρευνες των αρμόδιων υπηρεσιών της Κυπριακής Δημοκρατίας, η γνωστή εταιρεία δέχθηκε να φιλοξενείται το ύποπτο αεροσκάφος στο υπόστεγό της στο αεροδρόμιο Πάφου (hangar), έναντι ενοικίου. Βάσει των πληροφοριών μας που δημοσιεύτηκαν, το άτομο που παρουσιάστηκε ως υπεύθυνος για το αεροσκάφος κι έκανε τη διευθέτηση για να παραμείνει σταθμευμένο στο hangar, έχει καταγωγή από τα Βαλκάνια και κατά πάσα πιθανότητα είναι Σέρβος. Για την ώρα το εν λόγω πρόσωπο δεν έχει εντοπιστεί.


Η «μεταμόρφωση»

Τα συγκεκριμένου τύπου αεροσκάφη κατασκευάστηκαν αρχικά από την αμερικανική Thrush (Thrush 510G το μοντέλο), που εδρεύει στη Georgia των ΗΠΑ. Προοριζόταν για γεωργική χρήση, δηλαδή αεροψεκασμούς. Λόγω των τεχνικών χαρακτηριστικών του, μετεξελίχθηκε από την Airborne Technologies, ώστε να χρησιμοποιείται σε πολεμικές και άλλες επιχειρήσεις.

Όπως γίνεται αντιληπτό από το δημοσίευμα, πρωταγωνιστικό ρόλο στις «πατέντες» αυτές φαίνεται να διαδραμάτισε ο Έρικ Πρινς, βετεράνος «βατραχάνθρωπος» του αμερικανικού στρατού. Στην έκθεση της ομάδας εμπειρογνωμόνων των ΗΕ για τον εμφύλιο στη Λυβύη, ο Πρινς παρουσιάζεται να κρύβεται πίσω από τη συνεργασία μισθοφορικών εταιρειών με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, επικεφαλής του Εθνικού Στρατού της Λιβύης (LNA).

Ο Πρινς ίδρυσε παλιότερα την εταιρεία μισθοφόρων Blackwater μέσω της οποίας αναλάμβανε αποστολές σε διάφορες χώρες. Η Blackwater μετά από καταγγελίες για παράνομη δράση διαλύθηκε, ωστόσο, ο Πρινς φέρεται να συνέχισε ακάθεκτος τις δραστηριότητές του σε εμπόλεμες ζώνες. Είναι ενδεικτική η είδηση που έτυχε ευρείας προβολής περί τα τέλη Αυγούστου. Σύμφωνα με σχετικά δημοσιεύματα, συμμετείχε στην πρόσφατη μαζική αποχώρηση φιλοδυτικών πολιτών από το Αφγανιστάν, μεταφέροντας κόσμο εκτός της χώρας με αεροπλάνα που εκμίσθωσε. Χρέωνε 6.500 δολάρια το… κεφάλι.


Κατά της Τουρκίας το Project Opus

Για την εταιρεία Project Opus έχουν γραφτεί αρκετά στον διεθνή Τύπο. Γερμανικά ΜΜΕ ανέφεραν το καλοκαίρι του 2020 πως πίσω από την Opus κρύβονταν οκτώ κράτη, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Ιορδανία, η Μάλτα, η Λιβύη, η Αγκόλα, η Μποτσουάνα, η Νότια Αφρική και οι ΗΠΑ. Φέρονται να είχαν ως στόχο αποτροπή της αποστολής όπλων από την Τουρκία στη Λιβύη. Θυμίζουμε ότι μετά την αποτυχημένη πολιορκία του Χαφτάρ (Λιβυκός Εθνικός Στρατός – LNA) να καταλάβει την Τρίπολη (2020), υπογράφηκε συμφωνία εκεχειρίας με την κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA) και συμφωνήθηκε όπως η χώρα οδηγηθεί σε εκλογές. Αναμένεται να διεξαχθούν τον Δεκέμβριο με τον Χαφτάρ να θέτει υποψηφιότητα.

Η Ρωσία, παρά τις διαψεύσεις, εντούτοις θεωρείται σίγουρο πως ήταν στο πλευρό του Χαφτάρ. Με την υποστήριξη του τελευταίου έχουν συνδεθεί και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ανεπίσημα στηρίζει Χαφτάρ και το Ισραήλ, ενώ με το μέρος του στρατάρχη είναι και η Ιορδανία.