Στα σκαριά η νέα μεταναστευτική στρατηγική: Κλειστό κέντρο για τους πρόσφυγες

Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να είναι έτοιμη η νέα στρατηγική της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων μεταναστευτικών ροών. Το Υπουργείο Εσωτερικών βάζει τις τελευταίες πινελιές στα μέτρα που ετοιμάζεται να προωθήσει στο Υπουργικό Συμβούλιο, έτσι ώστε να προχωρήσουν οι απαραίτητοι σχεδιασμοί και η υλοποίηση μέτρων. Σύμφωνα με τον μέχρι τώρα σχεδιασμό, προτεραιότητα για το υπουργείο είναι η αντιμετώπιση των ροών οι οποίες αφορούν κυρίως οικονομικούς μετανάστες οι οποίοι έρχονται στην Κύπρο παράτυπα, χωρίς ωστόσο να δικαιούνται πολιτικό άσυλο. Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών Νίκο Νουρή, ο οποίος μίλησε στην εκπομπή Κοντρόλ Πάνελ στο ραδιόφωνο του «Πολίτη», το μεταναστευτικό έχει εξελιχθεί σε τεράστιο πρόβλημα για την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς όπως επισημαίνει «φτάσαμε στο σημείο να έχουμε πέραν του 3,8% του πληθυσμού της χώρας, αιτήσεις για πολιτικό άσυλο σε αντίθεση με άλλες χώρες πρώτης γραμμής όπως η Ιταλία και η Ελλάδα που το ποσοστό αυτό φτάνει μόλις το 1%». Στόχος είναι η χαλιναγώγηση, όπως αναφέρει, των μεταναστευτικών ροών με ορθόδοξο και σωστό τρόπο, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και διαχωρίζοντας τους πρόσφυγες από τους οικονομικούς μετανάστες.

Η βοήθεια από ΕΕ

Φυσικά θα πρέπει να επισημάνουμε κάπου εδώ πως το πρόβλημα φαντάζει σήμερα πιο έντονο λόγω και της μη ανταπόκρισης των εταίρων μας στην ΕΕ στον βαθμό που θα αναμέναμε. Όπως επίσης και στο ότι δεν έγιναν ιδιαίτερα έντονες προσπάθειες και δεν αναλώθηκαν ιδιαίτερα υψηλά κονδύλια για κοινωνική ενσωμάτωση των προσφύγων στην κυπριακή κοινωνία. Η γραμμή μεταξύ της ορθολογιστικής διαχείρισης τέτοιων ζητημάτων και της δημιουργίας λανθασμένων αντιλήψεων στην κοινωνία είναι πολύ λεπτή και πρόκειται αναμφισβήτητα για ανθρωπιστικά ζητήματα που χρήζουν πολύ προσεκτικής προσέγγισης. Ο υπουργός Εσωτερικών μεταφέρει πάντως, μετά τις επαφές που είχε στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας στο πλαίσιο του Άτυπου Συμβουλίου ΥΠΕΣ, την εικόνα μιας ΕΕ έτοιμης να ενδυναμώσει τη βοήθεια που παρέχει στην Κύπρο ειδικά σε επίπεδο υλικοτεχνικής στήριξης και σε σχέση με την επανεγκατάσταση ή επιστροφή προσφύγων. Μπορεί το δόγμα ισότιμης κατανομής να μην φαντάζει εφικτό, ωστόσο ο κ.Νουρής έχει ζητήσει μεταξύ άλλων να δημιουργηθεί ένας ενιαίος κατάλογος για όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ, με ασφαλείς χώρες που θα μπορεί να γίνεται επιστροφή προσφύγων, με την προϋπόθεση μάλιστα πως η διαπραγμάτευση για την επιστροφή θα είναι κεντρική αρμοδιότητα των Βρυξελλών. Ζήτησε επίσης την ενεργοποίηση μηχανισμών επιστροφής σε τρίτες χώρες, από τη Frontex.

Κλειστό κέντρο

Ένα από τα κεντρικά σημεία της νέας στρατηγικής, που θέλει να εφαρμόσει το υπουργείο, είναι η δημιουργία ενός «κλειστού κέντρου» για τους πρόσφυγες. Πρόκειται για μια πρακτική που χρησιμοποιείται σε χώρες που αντιμετωπίζουν ζητήματα με τις ροές μεταναστών. Στην ουσία θα δημιουργηθεί ένας χώρος όπου θα τίθεται υπό επιτήρηση αριθμός μεταναστών των οποίων οι αιτήσεις εξετάζονται και θα πρέπει να απαντηθούν το αργότερο σε 28 μέρες. Στη διάρκεια της παραμονής θα παρέχονται στους μετανάστες όλα όσα προνοούν τόσο η ΕΕ όσο και ο ΟΗΕ. Η δημιουργία του κέντρου αυτού θα δώσει την ευχέρεια, όπως υποστηρίζει ο κ. Νουρής, να ελέγχονται οι αιτήσεις και εκεί που είναι πρόδηλο πως δεν δικαιούται κάποιος πολιτικό άσυλο θα επιστρέφεται στη χώρα καταγωγής του. Σύμφωνα με τον ΥΠΕΣ στόχος είναι να διαχειριστούν τις μεταναστευτικές ροές, έτσι ώστε να μπορέσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες να παρέχουν φροντίδα σε όλους αυτούς που πρέπει και τη δικαιούνται.

Πράσινη γραμμή

Στις 27 Νοεμβρίου ο κ. Πετρίδης, ως υπουργός Εσωτερικών τότε, εξήγγειλε σειρά από αλλαγές για τον κώδικα εφαρμογής του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή. Έκτοτε, υπήρξαν έντονες επικρίσεις από την κοινωνία των πολιτών αλλά και από το ΑΚΕΛ, καθώς υποστήριξαν ότι κάποια από τα μέτρα πάσχουν νομικά ή ενδεχομένως να δημιουργούν άνιση μεταχείριση πολιτών. Τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί δεν έχουν ακόμα σταλεί στην Κομισιόν για να εγκριθούν, με τον νυν ΥΠΕΣ να υποστηρίζει πως δεν υπάρχει βιασύνη (οι αποφάσεις βρίσκονται υπό εξέταση) μιας και στόχος είναι να μην γίνουν λάθη, ιδιαίτερα λόγω του ότι το θέμα είναι συνδεδεμένο και με το πολιτικό ζήτημα του Κυπριακού.

Έντονες επικρίσεις

Το ΑΚΕΛ παρουσιάζεται έντονα επικριτικό και κατηγορεί την κυβέρνηση πως, με τον τρόπο που προσεγγίζει το θέμα, υπάρχει ο κίνδυνος να προωθεί αντιλήψεις ρατσισμού ή/και ξενοφοβίας στους πολίτες. Κυβέρνηση και ΔΗΣΥ απορρίπτουν τις κατηγορίες αυτές λέγοντας πως όχι μόνο δεν στέλνονται λανθασμένα μηνύματα αλλά «έχουμε δώσει δείγματα γραφής για τον σεβασμό και την ανθρώπινη προσέγγιση». Ο ΥΠΕΣ ωστόσο αναφέρει πως για να μπορέσει η κυβέρνηση να εκπονήσει περαιτέρω προγράμματα σωστής ένταξης θα πρέπει να το επιτρέπουν και οι αριθμοί. Για να δημιουργηθούν αντίστοιχα προγράμματα, τονίζει, θα πρέπει να περιοριστεί και ο αριθμός.