Από θέση ισχύος το ΔΗΚΟ για την τοπική αυτοδιοίκηση

Ξεκαθαρίζει όλο και περισσότερο τις τελευταίες μέρες ότι θα είναι απολύτως απαραίτητη για την κυβέρνηση η εξασφάλιση της συμφωνίας του ΔΗΚΟ στα τρία νομοσχέδια που συνθέτουν τη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση, νοουμένου ότι το ΑΚΕΛ, παρά τις ενδείξεις που υπήρξαν το τελευταίο διάστημα για θετική αντίκριση του συνολικού σχεδιασμού, δεν έχει διαφοροποιήσει την «αιρετική» θέση του ως προς τη μεταρρύθμιση και τη διαδικασία υλοποίησής της. Όπως κατέστη σαφές με τη δήλωση του Άντρου Κυπριανού στην Αγία Νάπα την Παρασκευή, για την οποία έγραψε ο «Πολίτης» στην έκδοση του Σαββάτου, το ΑΚΕΛ εξακολουθεί να μην ευνοεί την έγκριση, σε αυτό το στάδιο, της μείωσης του αριθμού των δήμων μέσω συνενώσεων, κάτι όμως που η κυβέρνηση θέτει ως βασική προϋπόθεση για την έγκριση και εφαρμογή της αντικατάστασης του περί δήμων νόμου, ώστε να αναβαθμιστούν οι αρμοδιότητες και να αυξηθούν οι οικονομικοί πόροι των νέων δήμων.

Διαφοροποιήσεις από ΔΗΚΟ
Αν και η στροφή της κυβέρνησης προς την επιλογή της μείωσης του αριθμού των δήμων, με παράλληλη ενίσχυση της διοικητικής και οικονομικής τους αυτοτέλειας, είχε γίνει πριν περίπου δύο χρόνια σε συνεννόηση με τα κόμματα ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ και παρόλο ότι το ΔΗΚΟ εξακολουθεί να στηρίζει τη μεταρρύθμιση και τις συνενώσεις δήμων και κοινοτήτων, η υποστήριξη των τριών νομοσχεδίων της μεταρρύθμισης από το ΔΗΚΟ δεν μπορεί πλέον να θεωρείται δεδομένη χωρίς σημαντικές αλλαγές σε βασικές πρόνοιες των κειμένων, που άπτονται των αρμοδιοτήτων των δήμων. Το ΔΗΚΟ δεν έχει ακόμα επισημοποιήσει και δημοσιοποιήσει τις αλλαγές που ζητά, έγινε γνωστό όμως, χωρίς να διαψευστεί, ότι αυτές αφορούν μεταξύ άλλων μεταφορά στους υπό σύσταση επαρχιακούς οργανισμούς αυτοδιοίκησης αρμοδιοτήτων που το νομοσχέδιο της κυβέρνησης εκχωρεί στους νέους δήμους (αδειοδότηση αναπτύξεων), καθώς και αλλαγές στον τρόπο εκλογής των δημοτικών συμβούλων αλλά και των (έμμισθων) αντιδημάρχων. Το ΔΗΚΟ φέρεται ακόμα να μην ευνοεί την εκχώρηση στους δήμους της αρμοδιότητας λειτουργίας των σχολικών εφορειών. Ζητά επίσης σημαντικές αλλαγές σε ό,τι αφορά τη διοίκηση των επαρχιακών οργανισμών αυτοδιοίκησης, αφαιρώντας και πάλι αρμοδιότητες των δήμων και των δημάρχων. Διατηρεί, τέλος, διαφωνίες για κάποιες προτεινόμενες συνενώσεις, για παράδειγμα του Στροβόλου με τη Λευκωσία και της Γεροσκήπου με την Πάφο.

Η κυβέρνηση
Οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι για την ώρα η κυβέρνηση δεν συμφωνεί με τις πλείστες αλλαγές που συζητήθηκαν και φαίνεται να υιοθετούνται από το ΔΗΚΟ, καθώς αυτές ανατρέπουν σε κάποιο βαθμό το σκεπτικό της μετατροπής των νέων δήμων σε ισχυρές τοπικές κυβερνήσεις και ενδεχόμενη αποδοχή τους θεωρείται βέβαιο ότι θα προκαλέσει την έντονη αντίδραση της Ένωσης Δήμων, η οποία συμμετείχε ουσιαστικά στη διαβούλευση για την αντικατάσταση του περί δήμων νόμου και την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των δήμων και δεν φέρεται πρόθυμη να μπει σε νέα διαβούλευση για κουτσούρεμα αυτών των αρμοδιοτήτων, ιδιαίτερα αυτών που αφορούν την έκδοση πολεοδομικών αδειών και αδειών οικοδομής αλλά και της διαχείρισης των σχολικών εφορειών.

Όμως, όσο και αν διαφωνεί η κυβέρνηση με τις αλλαγές που προτίθεται να ζητήσει το ΔΗΚΟ, τα περιθώρια ελιγμών της δεν είναι πολλά, καθώς αν το ΑΚΕΛ επιμείνει μέχρι τέλους στη θέση ότι πρέπει μεν να ενισχυθούν με νέες αρμοδιότητες και πρόσθετους οικονομικούς πόρους οι 30 υφιστάμενοι δήμοι, αλλά η μείωση του αριθμού τους μέσω των συνενώσεων πρέπει να αφεθεί να αποφασιστεί με δημοψηφίσματα σε 3-5 χρόνια και στο μεσοδιάστημα να γίνουν απλώς συμπλεγματοποιήσεις υπηρεσιών όμορων δήμων, η κυβέρνηση είτε θα πρέπει να δεχθεί τροποποίηση του νομοσχεδίου στη βάση των επιθυμιών του ΔΗΚΟ, αφού τις διαπραγματευτεί, είτε θα εμμείνει στις θέσεις της, διακινδυνεύοντας την απόρριψη του νομοσχεδίου ή την ουσιαστική τροποποίησή του από την πλειοψηφία της Βουλής. Από την άλλη, ενδεχόμενη εμφάνιση στη Βουλή τριών «στρατοπέδων» (κυβέρνηση, ΑΚΕΛ, ΔΗΚΟ) δυνατό να παρατείνει τις διαβουλεύσεις και να γίνει αυτό που φοβάται ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής: Να εισέλθουμε στην προεκλογική εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές χωρίς απόφαση για τη μεταρρύθμιση, κάτι που θα περιπλέξει τα πράγματα και ίσως οδηγήσει σε άλλη μια αναβολή της μεταρρύθμισης.

Αλλαγές
Οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι στο παρόν στάδιο η κυβέρνηση δεν προτίθεται να τροποποιήσει ουσιαστικά το νομοσχέδιο που ετοιμάστηκε επί ημερών του Κωνσταντίνου Πετρίδη και θα το καταθέσει -μάλλον περί τα τέλη Ιανουαρίου- στη Βουλή με όλες τις αρμοδιότητες, εξουσίες και έσοδα που προέβλεπε το κείμενο που συμφωνήθηκε από την Ένωση Δήμων και εγκρίθηκε (με μόνο δύο αποχές) από τη γενική συνέλευση της Ένωσης Δήμων. Ήδη έγιναν αρκετές αλλαγές στο αρχικό κείμενο και πιθανό να γίνουν και άλλες, όμως πρόκειται, όπως μας αναφέρθηκε, για αλλαγές νομοτεχνικού χαρακτήρα, οι οποίες κρίθηκαν αναγκαίες στο στάδιο του νομοτεχνικού ελέγχου από τη Νομική Υπηρεσία και την επίτροπο νομοθεσίας.

Η θέση του ΑΚΕΛ για συνενώσεις και η τότε δήλωση Νουρή
Η βουλευτής του ΑΚΕΛ και πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών ανέφερε χθες μιλώντας στο Πρωινό Δρομολόγιο του Τρίτου ότι η θέση του ΑΚΕΛ υπέρ συμπλεγματοποιήσεων υπηρεσιών δήμων σε αυτή τη φάση και, αργότερα, μετά από μια μεταβατική περίοδο μερικών χρόνων να διεξαχθούν κατά τόπους δημοψηφίσματα για να διαπιστωθεί αν οι τοπικές κοινωνίες ευνοούν συνενώσεις δήμων και κοινοτήτων, είναι η επίσημη θέση του κόμματος που λήφθηκε τον περασμένο Ιανουάριο από το Πολιτικό Γραφείο του ΑΚΕΛ. Η κυρία Μαύρου ανέφερε στον «Πολίτη» ότι εκείνη η απόφαση δεν έχει τροποποιηθεί στο μεσοδιάστημα, ενώ πρόσθεσε ότι τα όργανα του κόμματος δεν συζήτησαν ακόμα τις πρόσφατες εξελίξεις γύρω από τη μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση, δηλαδή την ολοκλήρωση του νομοσχεδίου για την αντικατάσταση του περί δήμων νόμου και τη δημοσιοποίηση της κυβερνητικής πρότασης για τις συνενώσεις.

Υποβάλαμε ερώτηση στην κυρία Μαύρου ότι από στελέχη του ΑΚΕΛ έγιναν δηλώσεις μετά την πρόταση του ΥΠΕΣ για τις συνενώσεις, βάσει των οποίων υπήρχαν μόνο 2-3 επιφυλάξεις για τις προτεινόμενες συγχωνεύσεις και απάντησε ότι το ΑΚΕΛ θα επιμείνει μέχρι τέλους στην πραγματοποίηση δημοψηφισμάτων, ώστε να αποφασίσουν οι ίδιες οι επηρεαζόμενες κοινωνίες για το μέλλον τους.

Η απόφαση του ΑΚΕΛ τον περασμένο Ιανουάριο, όπως είχε ανακοινωθεί από τον Σταύρο Γερολατσίτη, επικεφαλής Γραφείου Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΚΕ ΑΚΕΛ, ανέφερε επί λέξει τα εξής στην παράγραφο 4: «Θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρξει ένα μεταβατικό στάδιο 3-5 χρόνων, κατά τη διάρκεια του οποίου θα λειτουργήσουν υποχρεωτικά συμπλέγματα υπηρεσιών δήμων και κοινοτήτων και τα οποία με δημοψηφίσματα να ενοποιηθούν σε μεγαλύτερες οντότητες. Θεωρούμε, δηλαδή, ότι η όποια ενοποίηση θα πρέπει να είναι εθελούσια και αποδεκτή από τις τοπικές κοινωνίες». Διαπιστώνεται μία αντίφαση στη θέση του ΑΚΕΛ: Από τη μια αναφέρει ότι πρέπει να γίνουν υποχρεωτικές (δηλαδή διά νόμου) συμπλεγματοποιήσεις υπηρεσιών δήμων, χωρίς κατ’ ανάγκη να συναινέσουν οι αρμόδιες αρχές ή πολύ περισσότερο οι δημότες και από την άλλη για τις συνενώσεις, σε 3-5 χρόνια, το ΑΚΕΛ τονίζει ότι πρέπει να μην είναι υποχρεωτικές αλλά να διεξαχθούν δημοψηφίσματα. Η θέση αυτή του ΑΚΕΛ συγκρούεται με το άρθρο 3 του νομοσχεδίου για τον νέο περί δήμων νόμο, το οποίο προβλέπει τη σύσταση 17 νέων δήμων, αποτελούμενων από τους 30 δήμους που λειτουργούν σήμερα και 50 κοινότητες. Για τη σύσταση των 17 νέων δήμων θα απαιτηθεί μεν μία μεταβατική περίοδος, ώστε να προετοιμαστούν οι συγχωνεύσεις και να περάσουν σταδιακά στους νέους δήμους οι νέες αρμοδιότητες και να συσταθούν νέα όργανα και επιτροπές, με έναρξη ισχύος είτε το 2021 (μάλλον απομακρυσμένο σενάριο) είτε το 2024, ωστόσο αν υιοθετηθεί η θέση του ΑΚΕΛ προκαλείται πρόσθετο μπέρδεμα, καθώς στη μεταβατική περίοδο δεν θα γίνει η προεργασία για τις συνενώσεις, αλλά θα συσταθούν συμπλέγματα υπηρεσιών. Συνεπώς, όταν με τη λήξη της μεταβατικής περιόδου (σε 3-5 χρόνια, λέει το ΑΚΕΛ) θα πρέπει μετά τα δημοψηφίσματα (κι αν δεν ανατραπεί ο σχεδιασμός από κάποια «όχι» σε κρίσιμους δήμους ή κοινότητες) να ξεκινήσει νέα διαδικασία προετοιμασίας για όσες συγχωνεύσεις θα εγκρίνουν οι τοπικές κοινωνίες.

Αξίζει να σημειωθεί πως όταν (Ιανουάριος 2019) ανακοινώθηκε εκείνη η απόφαση του ΑΚΕΛ, ο τότε αντιπρόεδρος του ΔΗΣΥ και μέλος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών Νίκος Νουρής, σημερινός υπουργός Εσωτερικών, είχε εκδώσει δήλωση, με την οποία σημείωνε πως «η όποια πρόταση φιλοδοξεί να αναστείλει τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης θα πέσει στο κενό». Ο κ. Νουρής δήλωσε επίσης τότε ότι «ξενίζει η σημερινή αλλαγή προσέγγισης του ΑΚΕΛ, το οποίο ξαφνικά εισηγείται μια ενδιάμεση λύση υποχρεωτικών συμπλεγματοποιήσεων διάρκειας 3-5 χρόνων και στη λήξη της συγκεκριμένης περιόδου τη διενέργεια δημοψηφισμάτων, ώστε εθελούσια να αποφασιστεί η συγκρότηση των νέων οντοτήτων. Παραπέμπει λοιπόν στις ελληνικές καλένδες τη μεταρρύθμιση, το κόμμα που με κάθε ευκαιρία ασκούσε κριτική για την καθυστέρηση εφαρμογής της».