Διοικητής ΚΤΚ: Οι τράπεζες να εξετάσουν τον χειρισμό όσων μείνουν εκτός ΕΣΤΙΑ

Απογοητευτικές χαρακτήρισε τις μέχρι σήμερα αιτήσεις για το σχέδιο ΕΣΤΙΑ ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ) Κωνσταντίνος Ηροδότου και κάλεσε τις τράπεζες να εξετάσουν τον τρόπο χειρισμού όσων ενδεχομένως μείνουν εκτός του σχεδίου.

Παρουσιάζοντας τον προϋπολογισμό της ΚΤΚ ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, ο κ. Ηροδότου ανέφερε ότι οι αιτήσεις για το σχέδιο ΕΣΤΙΑ για αντιμετώπιση των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ), στα μέσα Νοεμβρίου ήταν γύρω στις 1050 από τις οποίες πολλές δεν ήταν επαρκώς συμπληρωμένες και αντιστοιχούσαν σε αξία γύρω στα €206 εκ. Όπως είπε, από τα στοιχεία που υπήρχαν στις 31 Μαρτίου 2019, το σύνολο των δυνητικών δανειοληπτών που πιθανώς να δικαιούντο να ενταχθούν στο σχέδιο ΕΣΤΙΑ ήταν πέραν των 13,800 με συνολική αξία στα 2,7 δισ. Πρόσθεσε ότι τις τελευταίες εβδομάδες οι αριθμός των αιτήσεων έχει αυξηθεί, ωστόσο οι αριθμοί είναι πολύ πιο κάτω από τους δυνητικούς δανειολήπτες του Σχεδίου.

«Με βάση τα ως τώρα απογοητευτικά ευρήματα, οι τράπεζες οφείλουν να εξετάσουν τον τρόπο χειρισμού όσων ενδεχομένως μείνουν εκτός Εστία», ανέφερε και συμπλήρωσε ότι η ΚΤΚ θα αναμένει την πρόταση των τραπεζών μέσω του τριετούς τους πλάνου για τη διαχείριση των ΜΕΧ, αλλά και τον χειρισμό τους για αυτό ειδικά το χαρτοφυλάκιο δανείων, που θα παρουσιάσουν στους επόπτες.

Αναφερόμενος στους λόγους που μπορεί να επεξηγούν το χαμηλό αριθμό αιτήσεων, αναφέρθηκε σε προσδοκίες που υπάρχουν στον κόσμο για καινούριο και καλύτερο σχέδιο, σημειώνοντας ωστόσο ότι δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στα πλάνα. Η θέση της ΚΤΚ, πρόσθεσε, είναι πως το σχέδιο είναι αυτό και πρέπει να το εκμεταλλευτεί ο κόσμος. Είπε επίσης ότι οι περιορισμένες αιτήσεις, ενδεχομένως να δείχνουν  ότι ένα μεγάλο ποσοστό του κόσμου δεν θέλει να αποκαλύψει τα πραγματικά του περιουσιακά στοιχεία, ενώ οι πραγματικά ευάλωτοι μπορεί να θεωρήσουν ότι θα απορριφθούν από το σχέδιο, κάτι που όπως είπε είναι κρίμα γιατί πρέπει να προσδιοριστούν τουλάχιστον για περαιτέρω χειρισμό. Αναφέρθηκε, επίσης, και στο θέμα της γραφειοκρατίας που μπορεί να δυσκολεύει τον δανειολήπτη και είπε πως θα εξεταστεί αν πρέπει κάτι να αλλάξει στο μηχανισμό της ΚΤΚ.

Παράλληλα τόνισε τη σημασία ενός σταθερού νομικού πλαισίου το οποίο να διέπει τους εξωδικαστικούς πλειστηριασμούς παράλληλα με την ύπαρξη ενός αποτελεσματικού μηχανισμού αφερεγγυότητας, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των ΜΕΧ. Πρέπει να διασφαλιστεί, όπως είπε, ότι όσοι στρατηγικά επιλέγουν να μην ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους θα βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα αποτελεσματικό νομικό πλαίσιο, αλλά και ο εκσυγχρονισμός του συστήματος απονομής δικαιοσύνης, ώστε οι αποφάσεις να λαμβάνονται εντός σύντομου χρονικά διαστήματος.

Νέα εγκύκλιος Διοικητή προς τις τράπεζες

Ανέφερε ακόμα ότι η ΚΤΚ απαιτεί από τις τράπεζες τη δίκαιη και σωστή εφαρμογή της οδηγίας για τη διαχείριση των καθυστερήσεων καθώς και του κώδικα συμπεριφοράς που περιλαμβάνεται σε αυτήν. Η απαίτηση αυτή επαναβεβαιώθηκε, όπως είπε, σε εγκύκλιο προς τις τράπεζες ημερομηνίας 21/11/2019, μέσω της οποίας οι τράπεζες καλούνται να υποβάλουν στην Κεντρική Τράπεζα τον τρόπου που χειρίστηκαν παράπονα που έλαβαν από την 1η Ιανουαρίου 2018 και εντεύθεν. Με την εν λόγω εγκύκλιο η ΚΤΚ ζητά από τις τράπεζες να προσφέρουν βιώσιμες αναδιαρθρώσεις, να εφαρμόζουν δίκαιη και βιώσιμη τιμολογιακή πολιτική και να λαμβάνουν όλα τα δέοντα μέτρα ώστε οι χρεώσεις που επιβάλλουν σε ΜΕΧ να είναι εντός του ισχύοντος νομικού πλαισίου σε σχέση με τον ανατοκισμό, τον υπολογισμό του ημερήσιου επιτοκίου και σε σχέση με τον τόκο υπερημερίας.

«Η άποψή μου παραμένει ότι εκεί όπου αποδεικνύεται ότι οι τράπεζες συμπεριφέρθηκαν εκτός συγκεκριμένων πλαισίων, τότε πρέπει να καλούνται να υποστούν τις συνέπειες των πράξεών τους», ανέφερε.

Πρόσθεσε ότι η προθεσμία για αν απαντήσουν οι τράπεζες είναι εντός Δεκεμβρίου και στόχος είναι να εξεταστούν οι πληροφορίες και να σταλεί τεκμηριωμένη εισήγηση στο ΥΠΟΙΚ.

Έκανε λόγο για μεγάλη πρόοδος κυρίως από τις μεγάλες τράπεζες σε σχέση με τα ΜΕΧ και είπε ότι και οι μικρές τράπεζες έχουν αρχίσει να κάνουν τα πρώτα βήματα. Σημείωσε ωστόσο ότι πρέπει να υπάρξει μεγάλη πρόοδος στην εταιρική διακυβέρνηση, στη συμπεριφορά προς τον κόσμο και στις χρεώσεις.

Πρωτοβουλία για μηχανισμό παραπόνων για συνεργάσιμους δανειολήπτες

Αναφορικά με την πρωτοβουλία που ανέλαβε πριν από τρεις μήνες για σχεδιασμό ενός μηχανισμού παραπόνων από συνεργάσιμους δανειολήπτες, και την οποία είχε δεσμευτεί να φέρει ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών της Βουλής, είπε ότι οι τεχνοκράτες της ΚΤΚ και ο ίδιος βρίσκονται σε επαφές με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και συζητούν εκτενώς το μηχανισμό που έχουν σχεδιάσει. Ανέφερε ότι στο σημείο αυτό, έχουν πάρει κάποια αρχικά σχόλια της ΕΚΤ και τους ζητήθηκε να αποσταλεί και το σχετικό νομοσχέδιο.

Ο Διοικητής παραδέχθηκε ότι υπήρξε καθυστέρηση σε σχέση με τη δέσμευση που ανέλαβε  ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών για τον μηχανισμό, ωστόσο, ανέφερε ότι τελείωσαν τον μηχανισμό έγκαιρα και έστειλαν στην ΕΚΤ μια αρκετά λεπτομερή περιγραφή του μηχανισμού και έπεισαν την ΕΚΤ να δώσει κάποια ανεπίσημα σχόλια με βάση την περιγραφή του μηχανισμού.

Πρόσθεσε ότι αυτά τα πρώτα σχόλια τα συζητούν ήδη με τους νομικούς τους συμβούλους, ενώ έχουν ήδη συγγράψει το νομοσχέδιο το οποίο έχει σταλεί και στο Υπουργείου Οικονομικών. Ο Διοικητής είπε ότι αμέσως μετά επρόκειτο να συναντηθεί με τον ΥΠΟΙΚ για τα δικά του σχόλια. Στόχος είπε να έρθει το τελικό νομοσχέδιο πριν από τα Χριστούγεννα.

Ξέπλυμα χρήματος και πολιτογραφήσεις

Αναφορικά με τις προσπάθειες της Κύπρου για  καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος, εξέφρασε δυσαρέσκεια για τον τρόπο που παρουσιάζονται κάποιες αναφορές στα ΜΜΕ, αναφέροντας ότι δεν αντικατοπτρίζουν τις πολύ σοβαρές και συγκεκριμένες ενέργειες που έχουν αναληφθεί τα τελευταία χρόνια για πάταξη του φαινομένου αυτού. Τα αποτελέσματα αυτών των ενεργειών, συμπλήρωσε, έχουν τύχει αναγνώρισης τόσο από διεθνείς οργανισμούς όσο και από ανταποκρίτριες τράπεζες διεθνούς βεληνεκούς, την εμπιστοσύνη των οποίων ανακτούν ξανά η ΚΤΚ, η οικονομία μας και τα κυπριακά τραπεζικά ιδρύματα.

«Η ΚΤΚ εργάζεται απρόσκοπτα με στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωση του κανονιστικού πλαισίου, την αποτελεσματική εφαρμογή του αλλά και την ενημέρωση των σημαντικών κέντρων του εξωτερικού για την πρόοδο που κάνουμε. Έχουμε δώσει ξεκάθαρο μήνυμα στις τράπεζες γι’ αυτό που αναμένουμε, την ορθή δηλαδή και πιστή εφαρμογή του νόμου και των οδηγιών μας, χωρίς όμως να επηρεάζονται δυσμενώς οι νόμιμες συναλλαγές», είπε.

Πρόσθεσε ότι τα μηνύματα αυτά έχουν δοθεί τόσο προφορικά όσο και με σχετική εγκύκλιο τον περασμένο Σεπτέμβριο, καλώντας τις τράπεζες να εφαρμόζουν διαδικασίες φιλικές ως προς τους πελάτες τους με σεβασμό και αξιοπρέπεια, δίδοντας ταυτόχρονα τη δέουσα προσοχή στην αποτελεσματική εφαρμογή του ισχύοντος πλαισίου σε εξατομικευμένη βάση και χωρίς υπερβολές, βελτιώνοντας το χρόνο διεκπεραίωσης των διαδικασιών τους.

Ανέφερε ακόμα πως την ερχόμενη βδομάδα, η Επιτροπή Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης θα ασχοληθεί ανάμεσα σε άλλα με την 5η αξιολόγηση της Κύπρου στη βάση των προτύπων και της μεθοδολογίας της διακρατικής Financial Action Task Force.
«Έγιναν τεράστιες προσπάθειες για να επιδείξουμε στους αξιολογητές το έργο που επιτελείται. Εννοείται ότι οποιεσδήποτε συστάσεις προκύψουν θα ληφθούν σοβαρά υπόψη», είπε.

Αναφορικά με το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ), διευκρίνισε ότι η ΚΤΚ και οι τράπεζες ούτε ήταν ούτε είναι μέρος της διαδικασίας πολιτογραφήσεων και του ελέγχου που γίνεται σε σχέση με τις πολιτογραφήσεις.

«Από δικής μας πλευράς, ελέγχουμε τις διαδικασίες που εφαρμόζουν οι τράπεζες όταν αξιολογούν υποψήφιους πελάτες τους και όταν παρακολουθούν τις συναλλαγές που γίνονται μέσω της τράπεζας, ώστε να παρεμποδίζεται η χρησιμοποίηση του τραπεζικού συστήματος της χώρας μας για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος», ανέφερε.

Οι τράπεζες, είπε, οφείλουν να ακολουθούν τους σχετικούς κανονισμούς και διαδικασίες, είτε η συναλλαγή αποσκοπεί στην πολιτογράφηση είτε όχι. Η ΚΤΚ διεξάγει περιοδικούς ελέγχους στις τράπεζες, ανέφερε, για να εξακριβώσει αν τηρούν τις σωστές εσωτερικές διαδικασίες σε σχέση με τους νόμους και τους κανονισμούς της ΚΤΚ.

Ανέφερε ακόμα ότι δεν είναι πάντα ορατό σε μια τράπεζα αν τα λεφτά που ήρθαν μέσα είναι αναγκαστικά συνδεδεμένα με ένα διαβατήριο, αφού μπορεί να έρθουν έμμεσα μέσω πώλησης ακινήτου με τον developer ή από ένα δικηγορικό γραφείο.

Brexit και κίνδυνοι για την οικονομία

Αναφερόμενος στους δυνητικούς κινδύνους για την κυπριακή οικονομία, αναφέρθηκε στις εξωτερικές γεωπολιτικές εξελίξεις (Brexit, εμπορικοί πόλεμοι κλπ), το υψηλό εγχώριο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα και τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια σε συνάρτηση με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας.

Σε σχέση με το Brexit είπε ότι η ΚΤΚ έκανε αναλύσεις και οι τομείς που επηρεάζονται περισσότερο είναι ο τουρισμός, τα ακίνητα και οι εξαγωγές υπηρεσιών λογισμικού με την κατάσταση να παρουσιάζεται διαχειρίσιμη. Ανέφερε ωστόσο ότι σε βάθος χρόνου το αποτέλεσμα μπορεί να είναι χειρότερο από οποιοδήποτε σενάριο, αφού η Αγγλία στην προσπάθειά της να πάει καλά η οικονομία της μπορεί να επιδοθεί σε μεγάλο ανταγωνισμό με την ΕΕ, κάτι για το οποίο είναι δύσκολο να γίνουν σενάρια.

Οι Διοικητής είπε επίσης ότι οι μακροοικονομικές προβλέψεις που έχουν περιληφθεί στον κρατικό Προϋπολογισμό συνάδουν σε γενικές γραμμές με αυτές της ΚΤΚ και, ως εκ τούτου, αξιολογούνται ως ρεαλιστικές. Η οικονομική ανάπτυξη προβλέπεται να επιβραδυνθεί σε σχέση με το 2018 γύρω στο 3,0% το 2019 και λίγο χαμηλότερα τα έτη 2020-22.

Πρόσθεσε ότι ο αναμενόμενος ρυθμός ανάπτυξης στην Κύπρο αντανακλά την επιβραδυνόμενη πορεία της εγχώριας ζήτησης. Η ιδιωτική κατανάλωση, πρόσθεσε, αναμένεται να επιβραδυνθεί λόγω της  επιτάχυνσης στις αποπληρωμές δανείων, η οποία, μεταξύ άλλων, αντανακλά και τις  συνεχιζόμενες  προσπάθειες για μείωση του επιπέδου των ΜΕΧ αλλά και την εισαγωγή συντελεστών εισφορών προς το ΓεΣΥ. Είπε επίσης ότι η προβλεπόμενη επιβράδυνση των επενδύσεων οφείλεται σε σταδιακή ολοκλήρωση των επενδυτικών έργων, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται ότι θα κινηθεί σε υψηλότερα θετικά επίπεδα το 2020 σε σχέση με το 2019, λόγω κυρίως της συνέχισης της θετικής πορείας της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και της αναμενόμενης περαιτέρω αύξησης των μισθών.

Μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη συζήτηση ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Άγγελος Βότσης ανέφερε ότι η αγωνία των βουλευτών έχει να κάνει με τη λύση που η ΚΤΚ ανέλαβε να βρει σε σχέση με τον μηχανισμό παραπόνων, για το δικαίωμα των πολιτών να αντιμετωπίσουν τα ΜΕΧ και τις εκποιήσεις. Εξέφρασε ανησυχία για την καθυστέρηση που υπήρξε, αν και όπως είπε, κατανοεί τα προβλήματα. Αναφορικά με το ΕΣΤΙΑ εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξουν περισσότερες, κάτι που θα βοηθήσει στη μείωση των ΜΕΧ.

ΚΥΠΕ