Συντήρηση της διαδικασίας στο Κυπριακό - Στον πάγο μέχρι την άνοιξη

Σε ένα πλαίσιο ξεκάθαρης προσπάθειας για συντήρηση της διαδικασίας στο Κυπριακό παραπέμπει στην ουσία της η δήλωση Αντόνιο Γκουτέρες μετά την τριμερή συνάντηση στο Βερολίνο με τους Αναστασιάδη και Ακιντζί. Ο γ.γ. του ΟΗΕ απέφυγε να θέσει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα σε σχέση με το επόμενο βήμα στο Κυπριακό, παρά το γεγονός πως αναγνωρίζει ότι αυτό δεν μπορεί να είναι άλλο από μια άτυπη πενταμερή διάσκεψη με τη συμμετοχή των δύο πλευρών, των τριών εγγυητριών δυνάμεων και των Ηνωμένων Εθνών.

Πηγές αναφέρουν στον «Π» πως οι προσπάθειες σε σχέση με τους όρους αναφοράς στρέφονται πλέον κυρίως στις εγγυήτριες δυνάμεις, ενώ δεν προβλέπεται συμφωνία πριν από την ενδεχόμενη άτυπη πενταμερή. Η ε/κ πλευρά θεωρεί σημαντική τη δέσμευση Γκουτέρες, όπως καταγράφεται στη δήλωση, σύμφωνα με την οποία τα Ηνωμένα Έθνη θα διερευνήσουν με τις εγγυήτριες δυνάμεις και τις πλευρές το ενδεχόμενο σύγκλησης άτυπης πενταμερούς, ωστόσο η αναφορά για κατάλληλο στάδιο παραπέμπει σε δυσκολίες ως προς το να γίνει κάτι τέτοιο σύντομα, δηλαδή τον Δεκέμβριο όπως επεδίωξε η ε/κ πλευρά. Πληροφορίες αναφέρουν πως δεν πρόκειται να υπάρξουν ουσιαστικές εξελίξεις το επόμενο διάστημα, τουλάχιστον για τρεις λόγους: ο πρώτος έχει να κάνει με τις «εκλογές» στα κατεχόμενα, ο δεύτερος με την αστάθεια που παρατηρείται αυτό το διάστημα στη Βρετανία λόγω Brexit και εκλογών και ο τρίτος με τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην περιοχή.

Όπως προκύπτει από τη δήλωση Γκουτέρες, αναγνωρίζονται ως βασικά συστατικά των όρων αναφοράς τόσο η κοινή δήλωση της 11ης Φεβρουαρίου 2014 όσο και οι συγκλίσεις που οδήγησαν στο Κραν Μοντανά και τα 6 σημεία του πλαισίου Γκουτέρες όπως ο ίδιος το παρουσίασε στις 30 Ιουνίου του 2017.



Σύμφωνα με πηγές εντός της ε/κ πλευράς, δεν τίθεται θέμα συζήτησης της αποτελεσματικής συμμετοχής και της πολιτικής ισότητας ξεχωριστά από τις άλλες παραμέτρους του πλαισίου Γκουτέρες και αυτό φαίνεται να το κατανοεί και ο γ.γ. του ΟΗΕ. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως όλα τα ζητήματα του πλαισίου θα συζητηθούν ως πακέτο και πάντα σε συμφωνία και αρμονία με τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ και συγκεκριμένα το 716 (1991). Παραμένει η λογική της στρατηγικής συμφωνίας, η οποία αποτελεί επιδίωξη σύμφωνα με τη δήλωση Γκουτέρες.

Αναφέρθηκε επίσης σε επέκταση της προσπάθειας για συνομολόγηση όρων αναφοράς, οι οποίοι όπως όλα δείχνουν παραπέμπονται σε μια ενδεχόμενη άτυπη πενταμερή, έτσι ώστε να αποτελέσουν σημείο εκκίνησης μέσω συναίνεσης για σταδιακές, ουσιαστικές και προσανατολισμένες στην επίτευξη αποτελέσματος διαπραγματεύσεις.

«Αναγνωρίζεται ότι αυτή τη φορά πρέπει να είναι διαφορετικά», καταλήγει ο γ.γ. Η ε/κ πλευρά θεωρεί πως έχει γίνει ένα θετικό πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της επανέναρξης, καθώς ο γ.γ. του ΟΗΕ παρουσιάζεται πρόθυμος να εμπλακεί προσωπικά στην προσπάθεια αυτή, ενώ η τ/κ πλευρά θεωρεί ότι υπάρχουν θετικά στοιχεία καθώς πρόκειται, σύμφωνα με πηγές εντός της τ/κ πλευράς, για μια ισορροπημένη δήλωση, που κάνει συγκεκριμένη αναφορά στην πολιτική ισότητα καθώς θεωρεί πως το ψήφισμα 716, στο οποίο γίνεται αναφορά, δίνει μια ερμηνεία που βολεύει τις επιδιώξεις της τ/κ πλευράς στο ζήτημα. Θεωρούν επίσης σημαντική την αναφορά για phased (σε φάσεις) διαπραγμάτευση, όρος που περιλαμβάνεται στη δήλωση.

Ο ρόλος της Λουτ και οι συνεχείς διεργασίες

Από την πρώτη κιόλας ημέρα της άφιξης στη γερμανική πρωτεύουσα, οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών άρχισαν τις διεργασίες πίσω από κλειστές πόρτες, με την Τζέιν Χολ Λουτ. Η κ. Λουτ σε όλη αυτή τη διαδικασία διαδραμάτισε κομβικό συντονιστικό ρόλο με έμφαση στις διαδικαστικές λεπτομέρειες και με πάσα μυστικότητα, όπως μας έχει συνηθίσει όλο αυτό το διάστημα εμπλοκής της με το Κυπριακό. Υπήρχε, από την πρώτη στιγμή της άφιξης στο Βερολίνο, σαφής εικόνα του τι ήθελε να βγάλει ως αποτέλεσμα διαδικαστικό με τις πλευρές και πάνω σε αυτό δούλεψε με τους διαπραγματευτές. Όπως αναφέρουν οι πηγές, ο ρόλος της ήταν ξεκάθαρος όπως και οι παρεμβάσεις της, οι οποίες δεν επέτρεψαν διαφορετικές αναγνώσεις. Οι δύο αντιπροσωπείες διέμεναν στο ίδιο ξενοδοχείο και αυτό καθιστούσε την μεταξύ τους επικοινωνία και συντονισμό, γύρω από τα διαδικαστικά ζητήματα της συνάντησης, πιο αποτελεσματική. Την Κυριακή έγινε μια πρώτη συνάντηση μεταξύ Λουτ-Μαυρογιάννη-Ερτσίν, ενώ στη συνέχεια η κ. Λουτ είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Ερχάν Ερτσίν, σύμβουλο της τ/κ πλευράς για το Κυπριακό.Το πρωί της Δευτέρας, οι διεργασίες συνεχίστηκαν, με συνάντηση Μαυρογιάννη-Λουτ, οπόταν και ολοκληρώθηκαν οι διαδικαστικές λεπτομέρειες, ενόψει του δείπνου. Μέσα από τις διεργασίες αυτές, ολοκληρώθηκε και το περιεχόμενο της δήλωσης προθέσεων την οποία κοινοποίησε ο γ.γ. του ΟΗΕ μετά το τέλος της συνάντησης με τους Αναστασιάδη και Ακιντζί.



Η πληροφόρηση καθόλη τη διάρκεια της ημέρας ήταν πολύ προσεκτική και συγκεκριμένη από ε/κ πλευράς, με την τ/κ πλευρά να διαρρέει περισσότερες λεπτομέρειες προς τον Τύπο. Ο Αντόνιο Γκουτέρες είχε πρώτα ξεχωριστές συναντήσεις με τους Αναστασιάδη και Ακιντζί, έτσι ώστε να ξεκαθαρίσει τις θέσεις της κάθε πλευράς και ακολούθως κάθισαν και οι τρεις μαζί σε μια κοινή συνάντηση.

Η στάση Γκουτέρες

Τα Ηνωμένα Έθνη από την αρχή της άτυπης αυτής τριμερούς συνάντησης έδειξαν πως δεν ήθελαν να δοθεί το μήνυμα πως επρόκειτο για μια επίσημη συζήτηση. Κατ’ αρχάς, άφησαν τις δύο πλευρές να ανακοινώσουν μέσω twitter την ημερομηνία και τις λεπτομέρειες της συνάντησης. Κατά δεύτερον, καθυστερούσαν να διευκρινίσουν προς τις πλευρές ποια θα ήταν η κάλυψη και τι θα έβγαινε προς τα έξω ως αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης. Κατά τρίτο, με απόφαση των Ηνωμένων Εθνών, δεν επετράπη σε φωτογράφους και κάμερες να απαθανατίσουν σκηνές από τις συναντήσεις και το δείπνο, ενώ ο Αντόνιο Γκουτέρες αφίχθη στο ξενοδοχείο Adlo Kempinski υπό πλήρη μυστικότητα, από την πίσω πόρτα, για να αποφύγει φωτογράφους και δημοσιογράφους.