Nοσοκομείο Αθαλάσσας: Εδώ νοσηλεύονται άνθρωποι (φωτογραφίες)

Το νερό μπάζει από παντού: Από τα ταβάνια, τους τοίχους, μέσα από τις λάμπες και τα καλοριφέρ. Μούχλα και υγρασία. Έντονη και ανυπόφορη η μυρωδιά… Πατώματα σπασμένα - πλήρως κατεστραμμένα. Πενιχρά και παλιά έπιπλα, τουαλέτες σε εξαιρετικά άσχημη κατάσταση. Πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για τις κτηριακές εγκαταστάσεις του Νοσοκομείου Αθαλάσσας. Οι εικόνες ντροπής κάνουν, συχνά, τον γύρο του διαδικτύου για να μας θυμίζουν πως κάτω από αυτές τις άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες νοσηλεύονται κάποιοι συνάνθρωποί μας. Άνθρωποι με ψυχικά και ψυχιατρικά προβλήματα χωρίς φωνή… Παραδομένοι στην αδιαφορία της Πολιτείας, προδομένοι από την κοινωνία που δεν διεκδικεί για αυτούς τα αυτονόητα. Ο χειμώνας πλησιάζει και το προσωπικό αγχώνεται. Δεν είναι εύκολη η κατάσταση στο παμπάλαιο κτήριο τους χειμερινούς μήνες. Ούτε για τους ψυχικά νοσούντες ούτε για το προσωπικό. Τις περισσότερες μέρες δεν υπάρχει ζεστό νερό για το μπάνιο των ασθενών. Οι θερμάνσεις δεν λειτουργούν πάντα… Ρούχα δεν υπάρχουν για τους ασθενείς και πολλές φορές απλοί πολίτες και το ίδιο το προσωπικό προσφέρει απλόχερα για τις ανάγκες τους. Πέρυσι, η Παγκύπρια Συντεχνία Νοσηλευτών (ΠΑ.ΣΥ.ΝΟ) αγόρασε 30 κουβέρτες για τους νοσηλευόμενους στο νοσηλευτήριο…

Στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας -κτίσμα του 1964- μπαινοβγαίνουν ετησίως γύρω στους 1.100-1.200 ασθενείς. Για περίπου 15 άτομα το νοσηλευτήριο αποτελεί «το σπίτι τους», ενώ σε καθημερινή βάση νοσηλεύονται από 75 μέχρι και 110 άτομα. Οι κλίνες, ωστόσο, δεν αρκούν για τις ανάγκες που υπάρχουν σήμερα. Σύμφωνα με έρευνα της Στατιστικής Υπηρεσίας της ΕΕ (Eurostat) για το 2017, η Κύπρος καταλαμβάνει την προτελευταία θέση ανάμεσα στα 28 κράτη  μέλη στον αριθμό των προσφερόμενων νοσοκομειακών κλινών για παροχή ψυχιατρικής φροντίδας σε ασθενείς. Συγκεκριμένα, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 69 νοσοκομειακές κλίνες, στην Κύπρο διαθέτουμε μόλις 21 κλίνες ανά 100.000 κατοίκους.



Προς δύο νέους θαλάμους

Το 2017, σε ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο, υπό τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, αποφασίστηκε η ανακαίνιση τεσσάρων θαλάμων του νοσοκομείου, ενώ, μετά από πολλά χρόνια συζητήσεων, στην ίδια σύσκεψη λήφθηκε απόφαση και για την ανέγερση νέου ψυχιατρικού νοσοκομείου. Τον Φεβρουάριο του 2018 παραδόθηκαν στη διεύθυνση του νοσηλευτηρίου από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη οι δύο πρώτοι ανακαινισμένοι θάλαμοι (ο θάλαμος 21 και ο 34). Η ελπίδα για ανθρώπινες συνθήκες νοσηλείας και για αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας γεννήθηκε... Λίγα, όμως, λεπτά βροχής χρειάστηκαν για να σβήσει κάθε προσδοκία. Οι κακοτεχνίες ήρθαν στην επιφάνεια: Λίμνες στους διαδρόμους, νερό να στάζει μέσα από τα κλιματιστικά και τις θερμάνσεις που… μια λειτουργούν και δύο όχι. Η οροφή στο δωμάτιο αλλαγών πληγών επιδιορθώθηκε (;) πριν από έναν χρόνο. Η καταιγίδα, όμως, ανέδειξε -και πάλι- τις τσαπατσοδουλειές. Μέρος του ταβανιού υποχώρησε…



Ο αρμόδιος υπουργός Κωνσταντίνος Ιωάννου την περασμένη βδομάδα βρέθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία ασχολήθηκε με το Νοσοκομείο Αθαλάσσας. Εκεί αποκάλυψε ότι ο ιδιώτης μελετητής με επιστολή του τον περασμένο Σεπτέμβριο προς το υπουργείο σημείωνε πως η ανακαίνιση των θαλάμων είναι οικονομικά ασύμφορη και πρότεινε την ανέγερση νέων. Το κόστος, ωστόσο, είναι τριπλάσιο… Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Ιωάννου, το υπουργείο προχωρεί με τα έργα ευελπιστώντας ότι θα αρχίσουν εντός του 2020. Τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου, αναμένεται να παραδοθεί και το masterplan για το νέο ψυχιατρικό νοσοκομείο. Ένα στόχος που χαρακτηρίζεται ως επιτακτική ανάγκη για την Κύπρο και για τους ψυχικά ασθενείς συνανθρώπους μας.



Δέον να σημειωθεί ότι η δημιουργία νέου νοσηλευτηρίου αποτελεί και προεδρική δέσμευση. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στα εγκαίνια των δύο θαλάμων του νοσοκομείου δήλωσε επί λέξει: «Γνωρίζοντας την πάγια ανάγκη της δημιουργίας ενός νέου ψυχιατρικού νοσοκομείου έχουμε δώσει οδηγίες να τροχοδρομηθούν οι ενέργειες υλοποίησής του, σύμφωνα με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές θεραπείας, αποκατάστασης και επανένταξης ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως προβλέπεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τις συστάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Σαν «σαρδέλες»

Ο Πρόεδρος του Κλάδου Ψυχικής Υγείας της ΠΑΣΥΝΟ Γιώργος Πηχίδης, σχολιάζοντας στον «Π» την κατάσταση στο νοσοκομείο, είπε πως με το σκεπτικό της ανακαίνισης των άλλων δύο θαλάμων «σαρδελοποιήσαμε τους ασθενείς τριών θαλάμων σε έναν». «Δύο χρόνια μετά πληροφορούμαστε ότι τα σχέδια έχουν αλλάξει και πάμε για νέο νοσοκομείο», σημείωσε για να προσθέσει ότι «η κατάσταση που επικρατεί, ακόμη και στους ανακαινισμένους θαλάμους είναι άθλια και πρέπει οι αρμόδιοι φορείς να δουν επιτέλους με πάσα σοβαρότητα τα προβλήματα». Πριν από μερικές μέρες ένα περιστατικό με ασθενή θορύβησε σε τεράστιο βαθμό το προσωπικό. Στο δωμάτιο ειδικής παρακολούθησης, όπου μεταφέρονται περιστατικά που κρίνονται επικίνδυνα για τον εαυτό τους και για τους άλλους, ασθενής τα έκανε… γης Μαδιάμ. Πρόκειται για θάλαμο ασφαλούς νοσηλείας που σημαίνει ότι κατασκευάζεται με υλικά τα οποία δεν μπορούν να καταστούν επικίνδυνα για τον ασθενή ή/και τους γύρω του.



«Ο ασθενής άρχισε να χτυπάει, έσπασε τα κάγκελα και μαζί με τη ζελατίνη κατέληξαν στα χέρια του ως αιχμηρά αντικείμενα» ανέφερε ο κ. Πηχίδης, αναφερόμενος στο περιστατικό. Νοσηλευτές παρενέβησαν και πρόλαβαν να μαζέψουν τα αιχμηρά αντικείμενα χωρίς να τραυματιστεί κανείς, πρόσθεσε. Υπερτονίζοντας τη σοβαρότητα του περιστατικού είπε πως εάν δεν ήταν έγκαιρη η παρέμβαση των νοσηλευτών «θα μιλούσαμε για θύματα». Υπέδειξε ότι η διεύθυνση του νοσηλευτηρίου απέστειλε επιστολές σε ΟΚΥπΥ, Υπουργείο Υγείας και Δημόσια Έργα, ωστόσο «καμία απάντηση δεν λάβαμε». «Έχουμε βεβαίως δει ξανά το έργο. Ο ένας ρίχνει την ευθύνη στον άλλο και η κατάσταση στο μοναδικό ψυχιατρικό νοσοκομείο της Κύπρου παραμένει άθλια, απάνθρωπη και απαράδεκτη», κατέληξε.

Zωές σε κίνδυνο

Στο μεταξύ, νοσηλευτές ψυχικής υγείας, μέλη της ΠΑΣΥΔΥ, πριν από μερικές μέρες κατήγγειλαν και το εξής απαράδεκτο: Δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για τη νοσηλεία των ψυχικά ασθενών, οι οποίοι μεταφέρονται στο γενικό νοσοκομείο Λευκωσίας λόγω παθολογικών προβλημάτων. Όπως εξηγούν οι νοσηλευτές, με τη μεταφορά στο νοσοκομείο Λευκωσίας για νοσηλεία ακυρώνεται η διαδικασία διατάγματος υποχρεωτικής νοσηλείας που έχουν στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας. Επιπλέον, οι χώροι νοσηλείας στο Νοσοκομείο Λευκωσίας δεν πληρούν τις προδιαγραφές ενός ασφαλούς θεραπευτικού περιβάλλοντος και δεν έχουν κηρυχθεί από τον υπουργό Υγείας ως κέντρα ασφαλούς νοσηλείας. Αποτέλεσμα των πιο πάνω είναι να τίθεται σε κίνδυνο η ζωή των ψυχικά ασθενών, να θίγεται η αξιοπρέπειά τους και σε περιπτώσεις εκδήλωσης επιθετικών συμπεριφορών να απειλείται η σωματική ακεραιότητα των υπολοίπων νοσηλευόμενων ή επισκεπτών, αλλά και του ίδιου του προσωπικού.