Quo vadis, Πρόεδρε; Από την καινοτομία στην κενοδοξία

Ο Νίκος Αναστασιάδης εκλέχθηκε για δεύτερη φορά Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας με «Όραμα, σχέδιο και έργο για την Κύπρο της Νέας Εποχής» όπως ήταν ο τίτλος του προγράμματος διακυβέρνησής του για την περίοδο 2018-2023. Με την επισήμανση ότι «τα τελευταία πέντε χρόνια, όλοι μαζί, οι Κύπριες και οι Κύπριοι, καταβάλαμε τεράστια προσπάθεια για να διασώσουμε τη χώρα μας. Με τις θυσίες, το πείσμα και τη σωφροσύνη μας, σηκώσαμε την Κύπρο από το τέλμα και την επαναφέραμε σε τροχιά ανάπτυξης», ο Νίκος Αναστασιάδης μιλούσε -στην προεκλογική του 2017- για την «Κύπρο που αναγεννάται και με σταθερά βήματα μπροστά γίνεται κάθε μέρα καλύτερη». Και έταζε «Νέο Μοντέλο της Κύπρου», ένα «νέο και ολοκληρωμένο μοντέλο ανάπτυξης, μια δίκαιη, σύγχρονη και ψηφιακή πολιτεία, ένα κράτος που αποτελεσματικά φροντίζει για τους πολίτες του, μια χώρα που αξιόπιστα κατακτά τον ενεργειακό και γεωστρατηγικό της ρόλο, και μια πατρίδα που περήφανα διεκδικεί την επανένωσή της, σε συνθήκες γνήσιας ανεξαρτησίας, ασφάλειας και στο πλαίσιο ενός κανονικού, ευρωπαϊκού κράτους».

Ακυβέρνητο καράβι


Είκοσι μήνες μετά την επανεκλογή του στην προεδρία της Δημοκρατίας, ο κ. Αναστασιάδης πελαγοδρομεί και η κυβέρνησή του δείχνει να είναι ακυβέρνητο καράβι μέσα σ’ έναν ωκεανό από προβλήματα. Η Τουρκία εισέβαλε στην κυπριακή ΑΟΖ με δύο γεωτρύπανα -κάνοντας σκόνη και θρύψαλα τη νέα (ΔΗΚΟγενή) στρατηγική του Προέδρου- και ετοιμάζεται να εποικίσει την κατεχόμενη Αμμόχωστο. Το νέο μοντέλο ανάπτυξης μεταφράστηκε σε «χρυσά» διαβατήρια και πύργους του λόμπι των ντιβέλοπερς / μεγαλοδικηγόρων / μεγαλολογιστών, τη «δίκαιη» πολιτεία που έφτιαξε την καμαρώνει ο Πρόεδρος από ψηλά, καθώς παίρνει ύψος το ιδιωτικό τζετ που χρησιμοποιεί για τα ταξίδια του, την ώρα που τα αεροπορικά εισιτήρια είναι πανάκριβα ακόμα και για τους καλοπληρωμένους εργαζόμενους, το ψηφιακό κράτος χάθηκε μέσα στις στοίβες των φακέλων του Κτηματολογίου και των δικαστηρίων, o στόχος για μια σύγχρονη χώρα πνίγηκε στα σκουπίδια, η εκπαίδευση παιδεύεται από συνδικαλιστές και υπουργό / υπουργείο. Μόνο το ΓεΣΥ βρίσκεται σε τροχιά υλοποίησης και παλεύει να επιβιώσει οικονομικά και να σταθεί στα πόδια του, εάν το αφήσουν τα μεγαλοσυμφέροντα που το κυκλώνουν από παντού. Άιντε να πούμε ότι είναι σε εξέλιξη και η συζήτηση για τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης, για την οποία -μετά από μελέτες Ιταλών, Βρετανών και την άρνηση δημάρχων και κοινοταρχών για συνένωση- τώρα ζούμε τον απόλυτο σουρεαλισμό της μεταξύ τους συνεννόησης για το ποιος θα απορροφήσει ποιον.

Αδιέξοδο στο Κυπριακό

Το ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης άφησε να περάσουν δύο χρόνια χωρίς κινητικότητα στο Κυπριακό έδωσε τη δυνατότητα στην Τουρκία να δοκιμάσει πράγματα και να προβεί σε ενέργειες οι οποίες αυτή τη στιγμή μας έχουν φέρει σε πάρα πολύ δύσκολη θέση. Δόθηκε χρόνος και τόπος στην Άγκυρα, χωρίς οποιαδήποτε πίεση, να (εξ)απλωθεί στην κυπριακή ΑΟΖ και τα κυπριακά χωρικά ύδατα, να σχεδιάσει το άνοιγμα των Βαρωσίων υπό τη διοίκηση του ψευδοκράτους και να συζητεί νέα μοντέλα λύσης του Κυπριακού. Ο Πρόεδρος, χωρίς πειστική διάψευση, χρεώνεται πολλές ιδιωτικές συνομιλίες εντός κι εκτός Κύπρου για λύση δύο κρατών ή/και συνομοσπονδίας, κι ενώ τον Ιούλιο του 2017 ήμασταν -σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη και τον γ.γ. του ΟΗΕ- κοντά σε μια λύση του Κυπριακού, σήμερα είμαστε ίσως πιο μακριά από ποτέ. Και ακόμα και τώρα που μιλάμε, ούτε για τους Κύπριους ούτε για τον διεθνή παράγοντα είναι ξεκάθαρες οι πραγματικές προθέσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας αναφορικά με την επίλυση του κυπριακού προβλήματος.

Πύργους στην άμμο

Μπορεί η «επιχείρηση» της κατ’ εξαίρεση πολιτογράφησης ξένων μεγαλοεπενδυτών να έδωσε το φιλί της ζωής στην υπό κατάρρευση κυπριακή οικονομία την ώρα που έσκαγε η φούσκα των τραπεζών και της αγοράς ακινήτων, όμως καταλήξαμε στο άλλο άκρο, όπως γίνεται πολύ συχνά στον τόπο μας. Η κάστα που δραστηριοποιείται γύρω από τον κλάδο των κατασκευών, με τις γνωστές ισχυρές πολιτικές άκρες, έστησε τη βιομηχανία των «χρυσών» διαβατηρίων αλά κυπριακά. Ένα ευρωπαϊκό / κυπριακό διαβατήριο για ένα διαμέρισμα σε πύργο. Κι αντί για μεγαλοεπενδυτές, προσελκύσαμε ολιγάρχες του ξανθού γένους που οι προφητείες θέλουν ακόμα να μας σώζει, μεγιστάνες που σε κάποιες περιπτώσεις το αίτημά τους απορρίφθηκε από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πολιτικά εκτεθειμένους κροίσους που δεν ξέρουν ούτε πού πέφτει η Κύπρος, ακόμα και δικτάτορες που μοιράζουν με τη σέσουλα στον εαυτό τους λευκά ποινικά μητρώα. Είτε γιατί μας «διέφυγε» η περίπτωσή τους είτε στο πλαίσιο της «εξυπηρέτησης» των κουμπάρων και των πολιτικών φίλων. Κι έτσι, 7-8 χρόνια μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση στην Κύπρο, έχουμε μια οικονομία που εξαρτάται από τους πύργους της κυπριακής άμμου, δηλαδή επενδύσεις σε πολυτελή διαμερίσματα – μια οικονομική πράξη που δεν αποτελεί βάση για να ανοίξουν μόνιμες θέσεις εργασίας. Μεροκάματα παίρνει αρκετός κόσμος που δουλεύει στον κύκλο εργασιών της ανέγερσης ενός ψηλού κτηρίου, όμως όλος ο πλούτος από αυτή την ιστορία δεν διαχέεται στην κοινωνία, αλλά διοχετεύεται σε ελάχιστους συγκεκριμένους ανθρώπους που κάθονται πλέον σε αναμμένα κάρβουνα, λόγω αυστηροποίησης των κανόνων του παιχνιδιού και της δυναμικής εισόδου της Ελλάδας στη βιομηχανία των «χρυσών» διαβατηρίων. Οικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η κυπριακή οικονομία δεν έχει μπούσουλα, στέκεται σε πήλινα πόδια, και εκτιμούν ότι σε συνδυασμό με την αποτυχία διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων δεν θα αργήσει να μην έχει τη σημερινή απόδοση και τους ρυθμούς ανάπτυξης. Υποτίθεται ότι θα αλλάζαμε οικονομικό μοντέλο - αφότου θα είχαμε εξυγιάνει την οικονομία μας, θα την κάναμε να είναι παραγωγική, να βασίζεται στη δημιουργικότητα και την καινοτομία, μετά από την ανεπανόρθωτη ζημιά που επέφεραν στον τόπο μας ανορθόδοξες οικονομικές πρακτικές που πολλοί τις αποκαλούν «ξέπλυμα βρόμικου χρήματος». Έγιναν κάποια βήματα, αλλά σίγουρα όχι όλα όσα θα έπρεπε ώστε η χώρα να ανακτήσει την αξιοπιστία της.

Απορρύθμιση αντί μεταρρύθμισης

Εκκρεμούν από την πρώτη θητεία του Προέδρου Αναστασιάδη έναν σωρό μεταρρυθμίσεις, που θα εκσυγχρονίσουν το κράτος και θα βελτιώσουν την καθημερινότητα των πολιτών: μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των δικαστηρίων / απονομής δικαιοσύνης, εκπαίδευσης κ.ά. Στη δημόσια υπηρεσία εξακολουθούν σχεδόν όλοι να είναι εξαίρετοι, δεν έχει αυξηθεί ουσιαστικά η παραγωγικότητα, η ΠΑΣΥΔΥ ζητάει πίσω όλα τα επιδόματα που είχαν αποκοπεί την περίοδο της οικονομικής κρίσης (ακόμα και αυτό της καλής διαγωγής). Στην τοπική αυτοδιοίκηση τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου. Έντονες βροχοπτώσεις και καταιγίδες μετατρέπουν σε Βενετία πολλές περιοχές λόγω ανύπαρκτων έργων υποδομής, σκουπίδια παντού, ξανασυσσωρεύτηκαν χρέη από την αλόγιστη διαχείριση του νερού κ.λπ. Παρά το ότι έχει γίνει αρκετή δουλειά στο θέμα της μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης, σημειώνεται αδικαιολόγητη καθυστέρηση, αφού οι δικαστές προβάλλουν αντίσταση και κάνουν πίσω σχεδόν σε όλα τα ζητήματα. Ούτε στον τομέα της εκπαίδευσης γίνεται βασικά κάποια σοβαρή μεταρρύθμιση. Καταβάλλονται προσπάθειες, οι οποίες ευνουχίζονται ή πνίγονται εντελώς από τις εκπαιδευτικές οργανώσεις, που σήκωσαν μπαϊράκι και απ’ ό,τι φαίνεται δεν πρόκειται να ηρεμήσουν οι συνδικαλιστές εάν δεν δουν την κεφαλήν του υπουργού Παιδείας επί πίνακι. Γενικά, εάν διαβάσει κανείς το πρόγραμμα διακυβέρνησης Αναστασιάδη για τη 2η πενταετία του, εύκολα διαπιστώνει το πόσο μεγάλη απόσταση υπάρχει από το να υλοποιηθούν όλες εκείνες οι προεκλογικές υποσχέσεις του. Πού είναι η πολεοδομική μεταρρύθμιση (Νήσος Κύπρος, νέα Έξυπνη Βιομηχανική Πολιτική κ.λπ.), η ψηφιακή / ηλεκτρονική διακυβέρνηση, η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας, τα σοβαρά μέτρα για την ατμοσφαιρική ρύπανση (μεγάλα πρόστιμα για τους ρύπους), η σοβαρή διαχείριση των απορριμμάτων (μυρίζει σκάνδαλο) και των υδάτων, η αναδιαμόρφωση της προσφυγικής και στεγαστικής πολιτικής, η αποκρατικοποίηση / μετοχοποίηση ημικρατικών οργανισμών και άλλες πάρα πολλές δεσμεύσεις;

Ρεζίλι διεθνώς

Ο Νίκος Αναστασιάδης έταξε στον λαό του -που τον πίστεψε και τον εξέλεξε για 2η φορά Πρόεδρο της Δημοκρατίας με ποσοστό 55,99%- ότι θα πατάξει τη διαφθορά, θα θεσμοθετήσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Αντί αυτών, τον δημόσιο διάλογο μονοπωλούν συζητήσεις που αφορούν δημοσιεύματα σε ξένα media και πλατφόρμες που ασχολούνται με τη διαφάνεια σε ζητήματα ξεπλύματος και διαφθοράς, που μας κάνουν ρεζίλι ανά το παγκόσμιο και που σε κάποιες περιπτώσεις εμπλέκουν και τον ίδιο τον Πρόεδρο και το στενό του περιβάλλον σε κάποιες -κατ' ισχυρισμό- τέτοιες υποθέσεις. Μέχρι και σε ταινία για τα Panama Papers γίνεται αναφορά στην Κύπρο (The Laundromat, Netflix), ενώ ο γενικός ελεγκτής της Δημοκρατίας διεξάγει έλεγχο για το κατά πόσον τηρήθηκαν οι ορθές διαδικασίες στη χρήση ιδιωτικού αεροσκάφους από τον Πρόεδρο και άλλα κυβερνητικά στελέχη για τις μετακινήσεις τους. Επιπλέον, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υποσχέθηκε ότι θα προστατεύσει τους εργαζόμενους και τα εργασιακά τους δικαιώματα, θα στηρίξει τη μεσαία τάξη και τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, θα αμβλύνει τις συνέπειες της κρίσης, θα συρρικνώσει την κοινωνική ανισότητα. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία (Eurostat, Οκτώβριος 2019), το ποσοστό του πληθυσμού που κινδυνεύει από τη φτώχεια ήταν στην Κύπρο 23,3% το 2008 και 23,9% το 2018 (ή 181.000 και 206.000 άτομα αντίστοιχα).

Restartor Repeat


Αυτές τις μέρες στον λόφο του Προεδρικού γίνονται συζητήσεις επί όλων των προαναφερθέντων θεμάτων ενόψει του ανασχηματισμού της κυβέρνησης, ο οποίος καθυστερεί και λόγω Κυπριακού [αναμενόταν η ημερομηνία της συνάντησης των Αναστασιάδη - Ακιντζί με τον γ.γ. του ΟΗΕ. Την Παρασκευή ανακοινώθηκε ότι η τριμερής θα πραγματοποιηθεί στις 25 Νοεμβρίου]. Ένα από τα σημαντικά προβλήματα που εντοπίζονται σε σχέση με την άσχημη εικόνα της κυβέρνησης -πέραν της αδράνειας και της έλλειψης συντονισμού, των τοξικών δηλώσεων / απαντήσεων που δίνονται από το Προεδρικό προς πολιτικούς αντιπάλους που τους χρειάζονται ως συμμάχους για Κυπριακό (ΑΚΕΛ) και οικονομία (ΔΗΚΟ), του απολίτικου και άνευρου φιζίκ κάποιων υπουργών, οι οποίοι αντί να διαγωνίζονται στο ποιος θα δείξει περισσότερο έργο, αναλώνονται στο ποιος δεν θα κάνει την γκάφα- είναι και το ότι δεν γίνεται κατορθωτό να διαμορφώνει την ατζέντα του δημόσιου διαλόγου. Αντιθέτως, άγεται και φέρεται και φθείρεται από τη συζήτηση που αναπτύσσει δημοσίως η αντιπολίτευση. Αυτή τη στιγμή, το στοίχημα για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη είναι κατά πόσον θα καταφέρει να γυρίσει σελίδα, να αφήσει πίσω τον κακό εαυτό του και να κάνει επανεκκίνηση στη διακυβέρνηση του τόπου ή θα αφεθεί να βουλιάξει μέσα στα μικρά, τις παρατεταμένες εκκρεμότητες και τη διαφθορά, μένοντας στην ιστορία ως ο Πρόεδρος που ανήγαγε σε επιστήμη την πολιτική της διαπλοκής και της αρπαχτής.