Η ζωή και οι δυσκολίες στον Κορμακίτη: Σε ισχύ το σχέδιο για νέα ζευγάρια

Το κατεχόμενο χωριό του Κορμακίτη, το οποίο κατοικείται μόνο από μέλη της μαρωνιτικής κοινότητας μέχρι σήμερα, αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα μοναδικό φαινόμενο το οποίο αξίζει ο καθένας να επισκεφτεί έστω για μια φορά, έτσι ώστε να δει πώς μια κοινότητα κατάφερε να λειτουργεί αρμονικά και να ελκύει ακόμα και νεαρά ζευγάρια με τα παιδιά τους να μετακομίζουν στο χωριό. Τον τελευταίο χρόνο γύρω στις 10-15 νέες οικογένειες με παιδιά έχουν αξιοποιήσει τα προγράμματα που παρέχει η Κυπριακή Δημοκρατία και έχουν μεταφέρει τη μόνιμη κατοικία τους στο χωριό. Γονείς οι οποίοι στην πλειοψηφία τους εργάζονται στη Λευκωσία και πηγαινοέρχονται καθημερινά με τα παιδιά τους, έτσι ώστε να τα πηγαίνουν στο σχολείο στις ελεύθερες περιοχές. Άλλοι επιλέγουν να ασχοληθούν με τη γεωργία ως νέοι γεωργοί και να δραστηριοποιούνται στο χωριό.

Το νέο πρόγραμμα

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο των Μαρωνιτών στη Βουλή, Γιαννάκη Μούσα, τα νέα αυτά ζευγάρια, τα οποία μετακόμισαν στο χωριό μέσα στους τελευταίους έξι μήνες, θα έχουν την ευκαιρία να επωφεληθούν από το νέο πρόγραμμα το οποίο έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση και αφορά νέους μέχρι την ηλικία των 45 ετών. Το σχέδιο αυτό λειτουργεί ουσιαστικά ως κίνητρο ή ως αντιστάθμισμα για τη μετακόμιση των ζευγαριών αυτών στο κατεχόμενο χωριό. Την περίοδο αυτή η κυβέρνηση δέχεται αιτήσεις οι οποίες θα εξεταστούν και αμέσως μετά θα εγκριθούν ή θα απορριφθούν. Όσοι εγκριθούν, θα πάρουν ένα ποσό 15 χιλιάδων ευρώ αν έχουν παιδιά κάτω των 18 και 10 χιλιάδων ευρώ αν δεν έχουν εξαρτώμενα παιδιά ή δεν έχουν παιδιά. Το ποσό αυτό αφορά μόνο σκοπούς στέγασης και οι εγκριθέντες θα πάρουν το 50% του ποσού μόλις εγκριθούν και το υπόλοιπο 50% μόλις περάσει ένα χρονικό διάστημα 6 με 12 μήνες αφού εκδοθεί πιστοποιητικό από το κοινοτικό συμβούλιο ότι όντως το ζευγάρι διαμένει μόνιμα στο χωριό. Από εκεί και πέρα, το κάθε ζευγάρι θα πάρει επιπρόσθετο ποσό 2 χιλιάδων ευρώ για αγορά οικοσυσκευών, μετά από έξι μήνες. Αν το ζευγάρι επιθυμεί να ξεκινήσει δική του επιχείρηση στο χωριό, είτε να ασχοληθεί με τη γεωργία, τότε παίρνει επιπρόσθετο ποσό 3 χιλιάδες ευρώ. Η προθεσμία για τις αιτήσεις, όπως μας πληροφορεί ο κ. Μούσας, λήγει στο τέλος του έτους. Όπως πληροφορούμαστε, ποσό γύρω στα 850 ευρώ τον χρόνο δίνεται σε κάθε ζευγάρι ως αντιστάθμισμα για τις καθημερινές μεταφορές των παιδιών από το χωριό στα σχολεία στις ελεύθερες περιοχές. Ευχή των αρμόδιων αρχών στη μαρωνιτική κοινότητα, είναι η κυβέρνηση να δείξει την απαραίτητη ευαισθησία και να προχωρήσει στην έγκριση των ζευγαριών με συνοπτικές διαδικασίες, έτσι ώστε να μπορέσει να αποδεσμευτεί το κονδύλι για κάθε οικογένεια το συντομότερο δυνατόν, καθώς πρόκειται για νεαρά άτομα που δεν έχουν ιδιαίτερη οικονομική άνεση. Γύρω στα 250 άτομα διαμένουν μόνιμα στον Κορμακίτη και προέρχονται όλα από τη μαρωνιτική κοινότητα.

Η διαδικασία

Ο Κορμακίτης έχει την ιδιαιτερότητα πως διατηρεί δύο κοινοτικά συμβούλια τα οποία λειτουργούν παράλληλα, το ένα στο χωριό και το άλλο στις ελεύθερες περιοχές. Το πρώτο αναγνωρίζεται από τις κατοχικές αρχές και ψηφίζεται μόνο από τους σημερινούς μόνιμους κατοίκους, ενώ το δεύτερο αναγνωρίζεται από την Κυπριακή Δημοκρατία και είναι η επίσημη κοινοτική αρχή. Για να θεωρηθεί κάποιος μόνιμος κάτοικος του χωριού θα πρέπει να πιστοποιηθεί από τις αρχές του χωριού πως περνά τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας στο χωριό. Λόγω των ιδιαιτεροτήτων που υπάρχουν, και για να είναι απολύτως βέβαιο το κοινοτικό συμβούλιο πως κάποιος διαμένει μόνιμα στο χωριό χρησιμοποιεί πλέον πολλές μεθόδους επαλήθευσης. Μια από αυτές, μετά από συμφωνία των δύο κοινοτικών συμβουλίων του χωριού, είναι η βεβαίωση που εκδίδεται από την «επαρχιακή διοίκηση Κερύνειας», η οποία ωστόσο δεν αναγνωρίζεται επίσημα από την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς πρόκειται για «αρχή» του ψευδοκράτους. Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ πως οι οικογένειες που διαμένουν στο χωριό λαμβάνουν και μηνιαίο επίδομα (300-580 ευρώ, ανάλογα με το αν είναι ένα ή δύο τα άτομα). Υπάρχουν όμως και κάποιοι οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν σε κάποιο βαθμό παλαιότερα αντίστοιχα σχέδια και δεν διαμένουν μόνιμα στο χωριό, αλλά το επισκέπτονται τα Σαββατοκύριακα μόνο.



Αυξήθηκαν οι έλεγχοι

Το προηγούμενο σχέδιο που είχε εξαγγείλει παλαιότερα η κυβέρνηση παρουσίαζε κενά κυρίως ως προς τους μηχανισμούς ελέγχου για το κατά πόσον ένα ζευγάρι όντως έμενε μόνιμα στο χωριό ή όχι. Το γεγονός αυτό μετά από καταγγελίες και μαρτυρίες έχει εντοπιστεί και οι μηχανισμοί ελέγχου έχουν βελτιωθεί μετά την εξαγγελία του νέου προγράμματος, το οποίο βρίσκεται σε εφαρμογή. Σύμφωνα λοιπόν με το νέο πρόγραμμα, θα γίνεται επανεξέταση της κατάστασης για κάθε ζευγάρι ανά εξάμηνο, έτσι ώστε να διαφαίνεται κατά πόσον το ζευγάρι όντως συνεχίζει να διαμένει μόνιμα στο χωριό. Πληροφορίες του «Π» αναφέρουν πως από το 2003 μέχρι και σήμερα γύρω στα 400 σπίτια στο χωριό είτε έχουν ανακαινιστεί, είτε τους έχουν γίνει βελτιωτικά έργα έτσι ώστε να είναι κατοικήσιμα. Συγκεκριμένη μαρτυρία κάνει λόγο για άτομα τα οποία δήλωσαν ως μόνιμη κατοικία τον Κορμακίτη, ωστόσο επισκέπτονταν το χωριό μόνο τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές, παρ’ όλα αυτά τους δινόταν το σχετικό επίδομα. Πρόκειται βέβαια για μεμονωμένα περιστατικά τα οποία έχουν σε μεγάλο βαθμό εντοπιστεί πια. Το κοινοτικό συμβούλιο κάνει συνεχείς προσπάθειες να αντλεί πληροφορίες με όποιον τρόπο μπορεί, όμως στόχος δεν είναι σε καμία περίπτωση η στοχοποίηση ατόμων, αλλά η ορθολογιστική διαχείριση του κονδυλίου που παρέχεται από την κυβέρνηση. Η πλειονότητα άλλωστε των περιπτώσεων έχει να κάνει με ανθρώπους οι οποίοι έχουν βγει πλέον σε σύνταξη και ενδεχομένως επιθυμούν να δημιουργήσουν μια στέγη στο χωριό στο οποίο έχουν γεννηθεί, έτσι ώστε να μπορέσουν να βιώσουν στο χωριό τους εμπειρίες ζωής. Στα παλιά χρόνια ο Κορμακίτης αριθμούσε σε κάποιες εποχές πριν από το 1974 μέχρι και 1.850 κατοίκους, όπως φαίνεται μέσα από μαρτυρίες ανθρώπων που ζουν στο χωριό ολόκληρη τη ζωή τους.

Σοβαρά προβλήματα με τις παλιές υποδομές

Στον Κορμακίτη κατοικούν άτομα τα οποία γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στο χωριό, ενώ δεν έφυγαν ποτέ ακόμα και μετά την εισβολή του 1974. Βρεθήκαμε στο κατεχόμενο χωριό του Κορμακίτη και είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε με κατοίκους έτσι ώστε να πάρουμε μια ιδέα για το πώς είναι η ζωή στο χωριό σήμερα. Το πιο βασικό πρόβλημα που έχουν να αντιμετωπίσουν, όπως μαρτυρούν, είναι το γεγονός ότι οι υποδομές στο χωριό είναι παλιές και συνεχώς υπάρχει ανάγκη για αναβάθμιση. Γι’ αυτόν τον λόγο ζητούν και έχουν, όπως μας λένε, τη βοήθεια από την κυβέρνηση, στην οποία εκφράζουν τις ευχαριστίες τους μέσω του «Π». Όπως λένε, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με τις «αρχές» στα κατεχόμενα, ούτε ωστόσο και ιδιαίτερη βοήθεια στη βελτίωση των υποδομών.

Η κ. Αννέττα

Στο κέντρο του κατεχόμενου χωριού, δίπλα από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, υπάρχει ένα καφενείο το οποίο διαχειρίζεται από το 1988 μέχρι και σήμερα η κ. Αννέττα. Πάντοτε με το χαμόγελο, έτοιμη για να υποδεχθεί τους επισκέπτες με τον καλύτερό της τρόπο. Τελείωσε μόλις το δημοτικό, ζει όλη τη ζωή της στο κατεχόμενο χωριό και είναι 73 ετών. Μιλά ελληνικά, αγγλικά και τουρκικά. Τα αγγλικά της μάλιστα μας προκάλεσαν ιδιαίτερη εντύπωση, καθώς μπορεί να συνεννοηθεί με κάθε τουρίστα άνετα. Η κ. Αννέττα μιλά με νοσταλγία για το χωριό, για τα χρόνια που πλημμύριζαν οι πλατείες και οι δρόμοι με παιδιά πριν από τον πόλεμο. Όταν της ζητήσαμε να μας μιλήσει για τα δεδομένα μετά την εισβολή, στο πρόσωπό της φανερώθηκε μια μελαγχολία, μια λύπη, καθώς, όπως μας λέει, ο κόσμος σιγά-σιγά έφευγε από το χωριό, τα παιδιά δεν υπήρχαν πουθενά καθώς δεν υπήρχε πλέον σχολείο και έμειναν στο χωριό λίγοι μόνο κάτοικοι. Τώρα όμως, σύμφωνα με την κ. Αννέττα, τα πράγματα πάνε καλύτερα. Έρχονται νέα ζευγάρια, δίνουν νέα πνοή, καθώς και πολύς κόσμος τα Σαββατοκύριακα και τα χαμόγελα επανέρχονται, όπως μας λέει. Μας μιλά για τις στερήσεις, την έλλειψη δουλειάς, για τη ζωή μακριά από την οικογένεια, αλλά πάντα με μια ζεστασιά, μια αγάπη υπέρμετρη για τον τόπο της. Τη ρωτήσαμε αν αντιμετωπίζουν προβλήματα με το ψευδοκράτος για να λάβουμε την απάντηση: «Σιγά-σιγά μαθαίνεις τον χαρακτήρα, τις απαιτήσεις, πάεις με άλλα δεδομένα πλέον και όλα μια χαρά».

* O κ. Μούσα ερωτηθείς αν υπάρχουν νεότερα για την πρωτοβουλία Οζερσάι για παραχώρηση σπιτιών στο χωριό Καρπάσια, επεσήμανε ότι υπήρξε όντως τουρκοκυπριακή πρωτοβουλία για το θέμα αυτό. Πρόκειται για δεκαοκτώ σπίτια τα οποία χρησιμοποιούνται από τον στρατό και γίνεται προσπάθεια να παραχωρηθούν για χρήση στους Μαρωνίτες νόμιμους κατοίκους. Ωστόσο τόνισε ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει οτιδήποτε νεότερο στο θέμα αυτό και βρίσκονται σε επικοινωνία και ελπίζουν πως κάποια μέρα θα γίνει εφικτό.