ΥΠΕΣ: Επακόλουθο του υπερδανεισμού το πρόβλημα στέγασης

Στην Κύπρο το πρόβλημα της στέγασης προέκυψε κατά κύριο λόγο ως επακόλουθο του υπερδανεισμού του παρελθόντος, που δεν λάμβανε υπόψη την ικανότητα αποπληρωμής του χρέους, αλλά και των μη βιώσιμων πολιτικών στέγασης που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν, είπε ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης.

Πρόσθετα, σημείωσε, η αυξανόμενη ζήτηση στέγης λόγω της αύξησης των φοιτητών και η αύξηση του ενδιαφέροντος σε μισθώσεις τύπου Airbnb, «μείωσαν» το κτιριακό απόθεμα της αγοράς. Παράλληλα, δεν υπήρξε ούτε και ικανοποιητική αύξηση του κτιριακού αποθέματος για περίοδο ετών λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά και της δυσκολίας παραχώρησης δανειοδότησης εκ μέρους των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων λόγω αυστηρότερων ελέγχων που έχουν επιβληθεί.

Ο κ. Πετρίδης μιλούσε στην παρουσίαση «Στεγαστική Πολιτική-Προσιτή Κατοικία, Αξιοποίηση Κινήτρων, Εργαλείων και Μέτρων» αναφέροντας ότι σημαντικά λάθη έγιναν και στον πολεοδομικό σχεδιασμό στο παρελθόν. Δεν χρησιμοποιήθηκαν, σημείωσε, σύγχρονα πολεοδομικά εργαλεία στον σχεδιασμό, αλλά ενδεχομένως ικανοποιήθηκαν πρόσκαιρες πιέσεις για συνεχείς επεκτάσεις οικιστικών περιοχών, που ουσιαστικά όχι μόνο δεν έλυσαν διαρθρωτικά το θέμα της στέγασης του πληθυσμού, αλλά συνέτειναν και στη δημιουργία σοβαρών προβλημάτων.

«Τα στεγαστικά σχέδια τα οποία εφαρμόζονταν δεν είχαν συγκεκριμένη στόχευση και εναρμόνιση με άλλες πολιτικές και ως αποτέλεσμα σημαντικοί κρατικοί πόροι είχαν περιορισμένη αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα, χωρίς να επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα. Εν τη απουσία ορθών δημόσιων πολιτικών αλλά και κατάλληλων συστημάτων ελέγχου τα προβλήματα που μπορούν να δημιουργηθούν είναι μεγάλα. Προβλήματα κοινωνικά, περιβαλλοντικά, προβλήματα δημόσιων συγκοινωνιών, ακρωτηριασμένες προοπτικές ανάπτυξης», πρόσθεσε.

Το σύστημα όμως, συνέχισε, όντως οφείλει να ισορροπήσει μεταξύ μιας βιώσιμης μακροπρόθεσμης πολιτικής και τους σοβαρούς ελέγχους που αυτή η πολιτική συνεπάγεται, και όντως περιττών γραφειοκρατικών διαδικασιών.

Είναι γι’ αυτό ακριβώς το λόγο, εξήγησε, που στις πλείστες ανεπτυγμένες χώρες χρησιμοποιούνται και πιο «ευέλικτες» προσεγγίσεις, ειδικά σε περιόδους που λόγω της απότομης αλλαγής των δεδομένων χρειάζονται πιο «γρήγορες» ή ευέλικτες ρυθμίσεις. Στην Κύπρο αυτές οι πιο γρήγορες ρυθμίσεις υπό τη μορφή των «εντολών Υπουργού» ή «αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου» χρησιμοποιήθηκαν τον καιρό της κρίσης και έφεραν αποτέλεσμα.

Σε ότι αφορά στη διευκόλυνση των επενδύσεων, είπε ότι το Υπουργείο του προχώρησε με την ετοιμασία του Επενδυτικού Νόμου, που μεταξύ άλλων προνοεί για τη Δημιουργία της Διαχείρισης Στρατηγικών Επενδύσεων στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, καθώς και λειτουργία υπηρεσίας μιας στάσης για επενδυτές. Με τη νέα νομοθεσία θεσπίζονται γρήγορες διαδικασίες με αυστηρά χρονικά πλαίσια για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αδειοδότησης της μεγάλης επένδυσης (μέγιστος χρόνος έκδοσης αδειών εντός 1 χρόνου).

Προσιτή Στέγαση και Νέο Πλαίσιο Στεγαστικής Πολιτικής

Προσιτή στέγαση, με βάση τη διεθνή πρακτική, είπε ο κ. Πετρίδης, σημαίνει ότι το νοικοκυριό δεν πρέπει να ξοδεύει περισσότερο από το 30% του ακαθάριστου εισοδήματός του για σκοπούς στέγασης - επομένως, η πρόκληση που αντιμετωπίζουμε ως κράτος και ως κοινωνία, είναι η αυξημένη ζήτηση οικιστικών μονάδων οι οποίες να είναι οικονομικά προσιτές.

Παρόλο, σημείωσε, που με βάση τα τελευταία στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (για το 2017) η Κύπρος συγκρίνεται ευνοϊκά σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς το ποσοστό του πληθυσμού που καταβάλλει περισσότερο από το 30% των εισοδημάτων του για στέγαση είναι μόλις 2,8% του πληθυσμού στην Κύπρο μετά τη Μάλτα (1,4%), ενώ ο μέσος όρος των 28 της ΕΕ είναι 10,4%, το Υπουργείο προχώρησε σε σχεδιασμό μέτρων που τέθηκαν σε εφαρμογή τον Ιούλιο 2019.

Μέσω του νέου πλαισίου στεγαστικής πολιτικής, είπε, αποσκοπούμε, αφενός στην αύξηση προσφοράς οικιστικών μονάδων για προσιτή στέγαση, και αφετέρου σε στοχευμένη διάθεση κρατικών πόρων σε ομάδες πληθυσμού και περιοχές στόχου για απόκτηση στέγης, με αποτελεσματικότερο και αποδοτικότερο τρόπο, υιοθετώντας απλουστευμένες διαδικασίες.

Ανέφερε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών σε συνεργασία με διάφορους εμπλεκόμενους φορείς, όπως ο ΚΟΑΓ, το ΕΤΕΚ, οι Τοπικές Αρχές, ο Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης, η ΠΕΠ, έχει διαμορφώσει 7 πυλώνες πολιτικές, οι οποίοι εφαρμόζονται μέσα από μέτρα και δράσεις, από τον Ιούλιο.

Το Υπουργείο Εσωτερικών είπε ο κ. Πετρίδης έχει προχωρήσει στην Εισαγωγή Πολεοδομικών Κινήτρων και Εργαλείων για παραγωγή προσιτής κατοικίας και δημιουργία αγοράς προσιτού ενοικίου, στην Εισαγωγή Νέων Απλοποιημένων και Στοχευμένων Στεγαστικών Σχεδίων (σε ορεινές και ακριτικές περιοχές και Παγκύπρια, χωρίς γεωγραφική κάλυψη αναθεώρηση των κριτηρίων παραχώρησης στεγαστικής βοήθειας σε εκτοπισθέντες), σε νέο Πρόγραμμα Δημιουργίας Οικιστικών Μονάδων από ΚΟΑΓ, Διαφοροποίηση Ρόλου του ΚΟΑΓ.

Επίσης προχώρησε στην Επιδότηση του ενοικίου σε εκτοπισθέντες (αυξήθηκε για να συνάδει με τις διακυμάνσεις της αγοράς ενοικίου), στην Συντήρηση/επιδιόρθωση προσφυγικών οικισμών & συνοικισμών αυτοστέγασης (καλύτερος προγραμματισμός από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως) και στην Συνεργασία με Τοπικές Αρχές

Στεγαστικά Σχέδια

Όπως ανέφερε ο κ. Πετρίδης, έχουν εισαχθεί νέα απλουστευμένα και στοχευμένα στεγαστικά σχέδια παροχής οικονομικής ενίσχυσης για απόκτηση ιδιόκτητης κατοικίας για μόνιμη ιδιοκατοίκηση. Αφορούν σε ορεινές περιοχές (110 κοινότητες με υψόμετρο άνω των 600 μ.), σε ακριτικές περιοχές (περιοχές κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής στους Δήμους Λευκωσίας και Αγίου Δομετίου και σε 18 Κοινότητες και Δήμους που γειτνιάζουν με την Γραμμή Αντιπαράθεσης). Προωθείται ενιαία στεγαστική πολιτική σε ότι αφορά στην οικονομική ενίσχυση από το Κράτος για απόκτηση κατοικίας και ως εκ τούτου, αναθεωρήθηκαν και τα κριτήρια παροχής στεγαστικής βοήθειας στους πρόσφυγες και παραχωρείται αυξημένο ποσό ενίσχυσης με βάση νέα διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια, στο ύψος που ισχύει και για τα νέα στεγαστικά σχέδια.

Από την 1η Ιουλίου 2019 που εφαρμόζονται τα Νέα Στεγαστικά Σχέδια έχουν ληφθεί: για τις Ακριτικές περιοχές 44 προτάσεις ύψους €1,4εκ, από τις οποίες εγκρίθηκαν 17 για ποσό €555.000 περίπου, και για τις Ορεινές περιοχές λήφθηκαν 8 προτάσεις ύψους €235.000, από τις οποίες εγκρίθηκαν 2 για ποσό €70.000.

KYΠΕ