Από 6 έως και $12 δις έσοδα από Αφροδίτη

Η Κυπριακή Δημοκρατία έκανε χθες άλλο ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της αξιοποίησης του κοιτάσματος Αφροδίτη, παραχωρώντας άδεια εκμετάλλευσης στην κοινοπραξία Noble-Shell-Delek. Ταυτόχρονα, οι δύο πλευρές υπέγραψαν αναθεωρημένο συμβόλαιο αναλογικής κατανομής εσόδων κατά την περίοδο της εκμετάλλευσης και σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής του κοιτάσματος.

Η έναρξη παραγωγής εμπορεύσιμου φυσικού αερίου από το Αφροδίτη υπολογίζεται να γίνει, υπό τις καλύτερες προϋποθέσεις, το 2025. Για να επιτευχθεί όμως αυτός ο στόχος, πρέπει έως τότε να γίνουν άλλα τέσσερα εξίσου σημαντικά βήματα, εντός των χρονοδιαγραμμάτων που προβλέπει το σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής.

Συγκεκριμένα:

• Θα πρέπει σε 18 έως 24 μήνες από σήμερα η κοινοπραξία να πραγματοποιήσει τη δεύτερη επιβεβαιωτική γεώτρηση στο κοίτασμα Αφροδίτη. Η γεώτρηση αποκαλείται Α3 και εκτός από επιβεβαιωτική του πραγματικού αποθέματος του Αφροδίτη (σήμερα υπολογίζεται στα 4,1 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια) θα είναι και γεώτρηση παραγωγής, θα χρησιμοποιηθεί δηλαδή όταν αργότερα θα αρχίσει η άντληση φυσικού αερίου. Λόγω της διπλής χρησιμότητας της γεώτρησης, το κόστος πραγματοποίησής της υπολογίζεται κοντά στα 100 εκατ. δολάρια.


• Μέχρι τα τέλη του 2021 πρέπει να είναι έτοιμο το FEED (Front End Engineering Design), δηλαδή η λεπτομερής μελέτη-ανάλυση των τεχνικών απαιτήσεων και του κόστους της επένδυσης. Η μελέτη FEED υπολογίζεται να κοστίσει άλλα 100 εκατ. δολάρια.


• Μέσα στο 2022 θα πρέπει να είναι έτοιμο να υπογραφεί το FID (Final Investment Decision), δηλαδή η τελική επενδυτική απόφαση για τις υποδομές και τις πωλήσεις φυσικού αερίου.


• Θα ακολουθήσει, αμέσως μετά το FID, πιθανό μέσα στο 2023, το GSPA (Gas Sales and Purchase Agreement) δηλαδή η τελική εμπορική συμφωνία της κοινοπραξίας με τον αγοραστή, που όπως αναφέρθηκε χθες θα είναι η Shell, υπό την ιδιότητα του διαχειριστή του τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στο Ίντκου της Αιγύπτου.


• Αν τα πιο πάνω χρονοδιαγράμματα τηρηθούν χωρίς μεγάλες αποκλίσεις, μέσα στο 2023 αναμένεται να ξεκινήσουν τα έργα κατασκευής των υποθαλάσσιων υποδομών, ώστε σε περίπου δύο χρόνια να μπορεί να αρχίσει η παραγωγή και η διοχέτευση του αερίου μέσω αγωγού στο Ίντκου. Τη χρηματοδότηση και κατασκευή του αγωγού θα αναλάβουν κατά κύριο λόγο τα μέλη της κοινοπραξίας, με άλλους επενδυτές, χωρίς να αποκλείεται και η συμμετοχή του κράτους.

Ανάκτηση κοιτάσματος

Ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Λακκοτρύπης επανέλαβε χθες ότι έχουν κατοχυρωθεί τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, στο συμβόλαιο και το σχέδιο ανάπτυξης, ώστε σε περίπτωση που τα χρονοδιαγράμματα για την εκτέλεση του έργου δεν τηρηθούν από την κοινοπραξία, το κράτος να μπορεί να σπάσει το συμβόλαιο και να ανακτήσει πλήρη έλεγχο του κοιτάσματος. Αυτές οι ρήτρες για ανάκτηση του κοιτάσματος μπήκαν, σύμφωνα με τον υπουργό, ως αντάλλαγμα για την αναθεώρηση του συμβολαίου αναλογικού καταμερισμού εσόδων, την οποία αξίωσαν τα μέλη της κοινοπραξίας.

Από 6 μέχρι 12,5 δισ. δολ. τα έσοδα της Κύπρου

Σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας, τα υπολογιζόμενα (σ.σ. καθαρά) έσοδα για τη Δημοκρατία, με βάση το επικρατέστερο σενάριο, ανέρχονται στα 9,3 δισεκατομμύρια δολάρια για 18 χρόνια που υπολογίζεται να κρατήσει η ανάπτυξη του Αφροδίτη και κατά μέσο όρο περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Κατά τα πρώτα χρόνια τα έσοδα του κράτους θα είναι λιγότερα, μέχρι να καλυφθούν οι κεφαλαιουχικές δαπάνες της κοινοπραξίας.

Το πιο πάνω σενάριο βασίζεται σε μέση τιμή πετρελαίου μπρεντ, ορίζεται 70 δολάρια το βαρέλι το 2022, με έναν υπολογισμό αύξησης 2%.

Υπάρχουν άλλα δύο σενάρια στους υπολογισμούς: Αν το 2022 η τιμή μπρεντ είναι 60 δολάρια, με υπολογισμό αύξησης 2%, η Κύπρος μπορεί να έχει έσοδα περίπου 6 δισεκατομμυρίων για τη 18χρονη περίοδο ανάπτυξης του Αφροδίτη (μέσος όρος 350 εκατ. ετησίως). Αν όμως η τιμή μπρεντ φθάσει το 2022 τα 80 δολάρια το βαρέλι, τα έσοδα του κράτους μπορούν να εκτοξευτούν στα 12,5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τα έσοδα του κράτους διατηρούνται ελαφρά πάνω από το 50% των καθαρών εσόδων στα πρώτα δύο σενάρια και αρκετά πάνω από το 50% στο τρίτο σενάριο.

Το κόστος της επένδυσης

Από όσα λέχθηκαν στη χθεσινή τελετή υπογραφής του συμβολαίου και του σχεδίου ανάπτυξης και παραγωγής του Αφροδίτη, η κεφαλαιουχική δαπάνη για τα έργα της πρώτης φάσης θα ανέλθει στα 3 δισεκατομμύρια, για τη δεύτερη φάση άλλα δύο δις, ενώ τα λειτουργικά έξοδα για τη 18ετή ανάπτυξη του κοιτάσματος τα έξοδα θα φθάσουν τα 3 δις.

Η αλλαγή συμβολαίου

Με βάση το νέο Αναθεωρημένο Συμβόλαιο Αναλογικού Καταμερισμού γίνεται, σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας, αναπροσαρμογή των οικονομικών όρων του προηγούμενου συμβολαίου έτσι ώστε το έργο να είναι βιώσιμο για την κοινοπραξία σε περίπτωση που υπάρξουν χαμηλές τιμές πετρελαίου, ενώ η Δημοκρατία θα επωφελείται σε περίπτωση που οι τιμές είναι υψηλότερες. Ο μηχανισμός αυτός, που ονομάζεται R-factor, ισχύει σε όλα τα άλλα συμβόλαια που υπέγραψε η ΚΔ με τις εταιρείες στην ΑΟΖ, εκτός από αυτό του πρώτου γύρου (Noble).

Ο κ. Λακκοτρύπης σημείωσε σύμφωνα με το ΚΥΠΕ τη δυσκολία που υπήρξε, όταν η κοινοπραξία ισχυριζόταν ότι δεν μπορούσε να προχωρήσει λόγω των χαμηλών τιμών πετρελαίου που επικρατούν στην αγορά εδώ και μερικά χρόνια, ενώ υπήρχαν και δυσκολίες στο να την αναγκάσουν να προχωρήσει γιατί δεν υπήρχαν οι πρόνοιες στο συμβόλαιο που να επέτρεπαν αποτελεσματικό έλεγχο. Σε αντάλλαγμα της αναπροσαρμογής του συμβολαίου, η ΚΔ πήρε από την κοινοπραξία δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα, «ορόσημα», με αυστηρούς όρους σε περίπτωση παραβίασης, που φτάνουν μέχρι και τη δυνατότητα τερματισμού του συμβολαίου. «Έχουμε δώσει κάποια ελάφρυνση στην κοινοπραξία σε ό,τι αφορά τις χαμηλές τιμές, με την προοπτική ότι θα μπορούσαμε να πάρουμε περισσότερα αν είναι οι τιμές υψηλές και σε αντάλλαγμα πήραμε αυστηρά χρονοδιαγράμματα ότι το έργο θα προχωρήσει», είπε ο υπουργός.