Το Γιαβούζ στο «7» και… εμείς παρακολουθούμε

Όσοι εκτιμούσαν ότι η αποχώρηση -μέσα Σεπτεμβρίου- του Γιαβούζ από τα κυπριακά χωρικά ύδατα, νοτίως της χερσονήσου της Καρπασίας, ήταν αποτέλεσμα τεχνικών προβλημάτων ή πολιτικών πιέσεων συνεπεία κυπριακών παρεμβάσεων σε ξένα κέντρα αποφάσεων ή ότι ήταν μια ένδειξη αποκλιμάκωσης των τουρκικών προκλήσεων ενόψει νέων διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό διαψεύστηκαν χθες από την επιστροφή του πλωτού γεωτρύπανου στην κυπριακή ΑΟΖ και την ταυτόχρονη έκδοση τουρκικής navtex για δέσμευση θαλάσσιας περιοχής στο βόρειο τμήμα του αδειοδοτημένου από την Κυπριακή Δημοκρατία τεμαχίου 7.

Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η Τουρκία κλιμακώνει την παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, προετοιμάζοντας την πρώτη γεώτρησή της εντός αδειοδοτημένου τεμαχίου της κυπριακής ΑΟΖ. Δύο προηγούμενες γεωτρήσεις του Φατίχ (η μία είναι ακόμα σε εξέλιξη) επιλέχθηκε να γίνουν εντός της κυπριακής ΑΟΖ αλλά όχι σε αδειοδοτημένο τεμάχιο, όπως και η τρίτη γεώτρηση, από το Γιαβούζ, η οποία όμως έγινε εντός των 12 ναυτικών μιλίων της Δημοκρατίας. Συνάγεται από τη νέα τουρκική επιθετική κίνηση και τα χρονοδιαγράμματα που περιλαμβάνει η νέα navtex (η δέσμευση για γεώτρηση στο 7 θα διαρκέσει μέχρι 21 Ιανουαρίου) ότι οι διαβουλεύσεις για συμφωνία των δύο πλευρών επί των όρων αναφοράς, ενδεχομένως και η πιθανή τριμερής συνάντηση ή και άτυπη πενταμερής θα διεξαχθούν -αν αυτό συμφωνηθεί- κάτω από την πίεση και την ένταση που προκαλούν οι τουρκικές γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ και πλέον εντός αδειοδοτημένου τεμαχίου. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει πολλές φορές καταστήσει σαφές ότι δεν θα εισέλθει σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις με συνεχιζόμενες τις τουρκικές δραστηριότητες στην ΑΟΖ.

Έως το απόγευμα χθες το Γιαβούζ συνέχιζε να πλέει παράλληλα προς τις ακτές της Πάφου, με προφανή κατεύθυνση τον επιλεγέντα στόχο Γκιουζέλγιουτ 1 (Μόρφου) στο τεμάχιο 7, πάνω από τον οποίο άρχισε διαδικασία σταθεροποίησης γύρω στις 8.20 το βράδυ. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι συντεταγμένες που καθορίστηκαν μέσω της navtex αφορούν σημείο στο βόρειο τμήμα του τεμαχίου 7, εντός της ζώνης (που καλύπτει επίσης τα βόρεια τμήματα των τεμαχίων 4, 5 και 6) που οι Τούρκου διεκδικούν ως τμήμα της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Το τεμάχιο 7 παραχωρήθηκε πρόσφατα από την Κυπριακή Δημοκρατία στη γαλλοϊταλική κοινοπραξία Total - ENI (με διαχειρίστρια τη γαλλική εταιρεία) και προγραμματίζεται η πρώτη γεώτρηση εντός του 2020, σε σημείο αρκετά νοτιότερα από τον χώρο στον οποίο ετοιμάζεται να επιχειρήσει το Γιαβούζ.

• Τη δράση του τουρκικού γεωτρύπανου παρακολουθούν συνεχώς η Total και η ENI, οι οποίες έχουν επαφές με τα συναρμόδια υπουργεία και προφανώς δεν αιφνιδιάστηκαν, καθώς ήταν ορατές οι τουρκικές προθέσεις για γεώτρηση σε ένα από τα τεμάχια στα οποία κατά την τουρκική κυβέρνηση εκτείνεται η υφαλοκρηπίδα τους. Από κυβερνητικές πηγές δινόταν χθες η διαβεβαίωση πως δεν πρόκειται ούτε αυτή τη φορά οι τουρκικές προκλήσεις να ανατρέψουν το γεωτρητικό πρόγραμμα των εταιρειών που συνεργάζονται με το κράτος. Ωστόσο, είναι μάλλον απίθανο -βάσει και του προγράμματος- να πραγματοποιηθεί νέα γεώτρηση εντός του 2019.


• Από κυβερνητικής πλευράς αναφερόταν χθες ανεπίσημα ότι δρομολογούνταν επαφές σε υψηλό επίπεδο με χώρες που έχουν εμπλοκή με τις νόμιμες δραστηριότητες στην κυπριακή ΑΟΖ και αναμένονται, κατά τις ίδιες πηγές, εξελίξεις σήμερα. Η μόνη δημόσια αναφορά από κυβερνητικής πλευράς έγινε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, ο οποίος ερωτηθείς από δημοσιογράφο είπε πως «το έχουμε υπόψη μας και λαμβάνουμε όλα τα ενδεικνυόμενα με βάση το διεθνές δίκαιο μέτρα».


• Από τουρκικής πλευράς, την κίνηση του Γιαβούζ προς τον στόχο «Μόρφου 1» επιβεβαίωσε με ανάρτησή του στο twitter ο υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ, μαζί με φωτογραφίες που εμφανίζουν το Γιαβούζ να συνοδεύεται από φρεγάτες.