Σενάριο υπερδήμου και στη Λάρνακα

Παρόλο ότι το επικρατέστερο σενάριο συνενώσεων δήμων και κοινοτήτων για τη Λάρνακα προέβλεπε μέχρι πρόσφατα τη δημιουργία τριών δήμων, με τον Δήμο Λάρνακας να ενώνεται με τους Δήμους Λιβαδιών και Δρομολαξιάς-Μενεού, τον Δήμο Λευκάρων να ενώνεται με 6 γειτονικές κοινότητες και τον Δήμο Αραδίππου να ενώνεται με τον Δήμο Αθηένου και το Αβδελλερό, οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι τις τελευταίες μέρες κερδίζει έδαφος ένα δεύτερο σενάριο, που προβλέπει τη συνένωση του Δήμου Λάρνακας και με τον Δήμο Αραδίππου, πέραν δηλαδή της συνένωσής του με Λιβάδια και Δρομολαξιά-Μενεού.

Οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί ακόμα. Περί τα μέσα Οκτωβρίου αναμένεται ότι το Υπουργείο Εσωτερικών θα είναι έτοιμο να προωθήσει το τελικό νομοσχέδιο της μεταρρύθμισης στη Νομική Υπηρεσία, πιθανόν και στην Ένωση Δήμων. Στο νομοσχέδιο θα ενσωματωθούν για πρώτη φορά και οι επιλογές του υπουργείου ως προς τις συνενώσεις και τη μείωση των δήμων κατά το ήμισυ ή και παραπάνω. Μετά τον νομοτεχνικό έλεγχο, το νομοσχέδιο θα πρέπει να εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και να κατατεθεί στη Βουλή, η οποία εκ του Συντάγματος έχει τον τελευταίο λόγο, τόσο για το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, όσο και για τις συνενώσεις.

Το 1ο σενάριο

Όπως έγραψε στις 23 Σεπτεμβρίου ο «Πολίτης», το επικρατέστερο -έως τότε- σενάριο για την επαρχία Λάρνακας προέβλεπε:

• Τη συνένωση των Δήμων Λάρνακας, Λιβαδιών, Δρομολαξιάς/Μενεού.


• Τη συνένωση του Δήμου Αραδίππου με τον Δήμο Αθηένου και την κοινότητα Αβδελλερού.


• Τη συνένωση του Δήμου Πάνω Λευκάρων με τις κοινότητες Βάβλας, Δελικήπου, Κάτω Δρυ, Κάτω Λευκάρων, Κόρνου και Κοφίνου.

Το 2ο σενάριο

Νεότερες πληροφορίες του «Π» αναφέρουν ότι αυξημένες πιθανότητες αποδοχής από το Υπουργείο Εσωτερικών συγκεντρώνει πλέον το ακόλουθο σενάριο:

• Συνένωση των Δήμων Λάρνακας, Λιβαδιών, Δρομολαξιάς/Μενεού και Αραδίππου.


• Συνένωση του Δήμου Αθηένου μόνο με την κοινότητα Αβδελλερού.


• Συνένωση του Δήμου Πάνω Λευκάρων με τις κοινότητες Βάβλας, Δελικήπου, Κάτω Δρυ, Κάτω Λευκάρων, Κόρνου και Κοφίνου.

Περισσότερες εξοικονομήσεις

Η τεχνοοικονομική μελέτη συνενώσεων που παραδόθηκε από τον σύμβουλο Χαράλαμπο Κουταλάκη στο Υπουργείο Εσωτερικών τον Ιανουάριο του 2019 (κι από τότε επικαιροποιήθηκε σε κάποια σημεία) προέβλεπε τα προαναφερθέντα δύο σενάρια, καθώς και κάποια άλλα, τα οποία δεν αποτελούν πλέον αντικείμενο αξιολόγησης στο υπουργείο (π.χ. η συνένωση του Δήμου Δρομολαξιάς/Μενεού με γειτονικές κοινότητες). Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι δεν συζητείται επίσης η συνένωση του Δήμου Λιβαδιών με την Αραδίππου ή και την Αθηένου, η οποία συνένωση ούτως ή άλλως δεν αναφέρεται σε κανένα σενάριο της μελέτης.

Βάσει της τεχνοοικονομικής μελέτης, το πρώτο σενάριο (το οποίο κρατά χωριστούς τους Δήμους Λάρνακας και Αραδίππου) δύναται να οδηγήσει σε σημαντικές ετήσιες εξοικονομήσεις από οικονομίες κλίμακας, ύψους 4,2 εκατ. ευρώ, για τους Δήμους Λάρνακας, Λιβαδιών και Δρομολαξιάς/Μενεού. Αντίστοιχα, οι εξοικονομήσεις σε περίπτωση συνένωσης Αραδίππου-Αθηένου-Αβδελλερού μπορεί να ανέλθουν στα 1,9 εκατ. ευρώ ετησίως. Αν, όμως, στον νέο Δήμο Λάρνακας προστεθεί και ο Δήμος Αραδίππου, τότε σύμφωνα με τη μελέτη οι ετήσιες εξοικονομήσεις θα μπορούσαν να εκτοξευτούν στα 8,2 εκατ. ευρώ, δηλαδή σχεδόν διπλασιάζονται.

Επίσης, η μελέτη εκτιμά ότι αν ο νέος Δήμος Λάρνακας περιλάβει και την Αραδίππου, τότε «το νέο σχήμα θα έχει έναν από τους μεγαλύτερους δείκτες οικονομικής βιωσιμότητας παγκύπρια». Αναφέρεται ενδεικτικά ότι από συνολικά υπολογιζόμενα έσοδα του νέου Δήμου Λάρνακας (με την Αραδίππου), 33,5 εκατ. ευρώ, το 88% των εσόδων θα αντιστοιχεί σε ίδια έσοδα.

Προβληματίζει η έκταση

Σε κάποια σημεία της η τεχνοοικονομική μελέτη συνενώσεων καταγράφει και επιφυλάξεις ή ανησυχίες ως προς τη συνένωση των Δήμων Λάρνακας και Αραδίππου. Σε κάποια σημεία ο μελετητής φαίνεται να ευνοεί το σενάριο που κρατά την Αραδίππου εκτός του νέου Δήμου Λάρνακας, σε κάποια άλλα σημεία όμως τονίζονται τα πλεονεκτήματα της συνένωσης Λάρνακας - Αραδίππου, και κυρίως η πρόσθετη αύξηση των εν δυνάμει εξοικονομήσεων λειτουργικών εξόδων και ο ενιαίος αναπτυξιακός και πολεοδομικός σχεδιασμός.

Ειδικότερα, σημειώνεται μεταξύ άλλων πως σε περίπτωση που ενσωματωθεί και η Αραδίππου στον νέο Δήμο Λάρνακας θα δημιουργεί ένας μεγάλος σε έκταση (118,25 τ.χλμ, ενώ ο μέσος όρος των υφιστάμενων δήμων είναι 28,67 τ.χλμ) και σε πληθυσμό (85 χιλιάδες) δήμος. Αυτό που κυρίως απασχολεί τη μελέτη είναι η μεγάλη έκταση αυτού του δήμου, η οποία (σ.σ. πέραν των εξοικονομήσεων που προαναφέρονται) «θα δημιουργήσει με βεβαιότητα αρνητικές οικονομίες κλίμακας, λόγω της υψηλής διασποράς των οικισμών». Σε άλλο σημείο αναφέρεται πως, παρότι η μέση ετήσια κατά κεφαλή δαπάνη σε περίπτωση συνένωσης Λάρνακας-Αραδίππου θα είναι κατά 22% μειωμένη σε σχέση με το σενάριο που δεν ενώνει τους δύο δήμους, «υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις σχετικά με τη λειτουργικότητα του σεναρίου αυτού (σ.σ. ένωση Λάρνακας-Αραδίππου), λόγω κυρίως της μεγάλης γεωγραφικής έκτασης τού υπό εξέταση δήμου». Προβληματισμός, ωστόσο, εκφράζεται σε άλλα σημεία της μελέτης και για τα λειτουργικά προβλήματα που δυνατό να προκληθούν λόγω της μεγάλης έκτασης σε περίπτωση που η Αραδίππου συνενωθεί με την Αθηένου και το Αβδελλερό.

• Αξίζει να σημειωθεί ότι στη μελέτη αναφέρεται πως και τα δύο αυτά σενάρια οδηγούν σε σημαντική βελτίωση της οικονομικής βιωσιμότητας των δήμων, μείωση του μέσου ετήσιου κόστους παροχής υπηρεσιών και βελτίωση της διοικητικής τους επάρκειας.

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των δύο επιλογών

Πρέπει να επισημανθεί ότι η τεχνοοικονομική μελέτη για τις συνενώσεις έγινε πριν οριστικοποιηθούν οι διαβουλεύσεις Υπουργείου Εσωτερικών και Ένωσης Δήμων για την τροποποίηση του περί Δήμων Νόμου και κυρίως για το εύρος των νέων αρμοδιοτήτων που θα αναλάβουν οι νέοι δήμοι, αλλά και των αυξημένων εσόδων που θα έχουν. Όπως πληροφορούμαστε, οι νέες αρμοδιότητες και τα αυξημένα έσοδα των νέων -συνενωμένων- δήμων βελτιώνουν ακόμα περισσότερο τις αρχικά υπολογισθείσες οικονομίες κλίμακος, αλλά επίσης τις αναπτυξιακές προοπτικές και τις ωφέλειες σε ό,τι αφορά τον ενιαίο πολεοδομικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό, σε βαθμό που πλέον στο Υπουργείο Εσωτερικών οι τεχνοκράτες πιστεύουν ότι ευνοείται η δημιουργία πιο μεγάλων δήμων απ’ ότι προέβλεπε η αρχική μελέτη. Πάντως, στη μελέτη αναφέρεται πως ακόμα και χωρίς την Αραδίππου, ο νέος Δήμος Λάρνακας (Λάρνακα, Λιβάδια, Δρομολαξιά/Μενεού) θα είναι ένας από τους ισχυρότερους και πιο βιώσιμους δήμους της Κύπρου.

Στη μελέτη επιχειρείται και μια συγκριτική ανάλυση πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων των δύο εναλλακτικών επιλογών. Συγκεκριμένα:

• Ο νέος Δήμος Λάρνακας, Λιβαδιών και Δρομολαξιάς/Μενεού κρίνεται ως ισχυρός και βιώσιμος δήμος, που εξασφαλίζει ενοποίηση παραλιακού μετώπου, κοινό αναπτυξιακό σχεδιασμό και σημαντικές οικονομίες κλίμακος. Σε περίπτωση που σε αυτόν τον δήμο προστεθεί και η Αραδίππου, αναφέρεται ως πρόσθετο πλεονέκτημα ο πολύ ισχυρός δείκτης οικονομικής βιωσιμότητας. Σε περίπτωση που η Αραδίππου συνενωθεί με Αθηένου και Αβδελλερό, εξασφαλίζονται σύμφωνα με τη μελέτη κρίσιμη πληθυσμιακή μάζα, οικονομίες κλίμακας, άρση της απομόνωσης της Αθηένου και εξασφάλιση προϋποθέσεων βιωσιμότητας.


• Για τον νέο Δήμο Λάρνακας (χωρίς την Αραδίππου) αναφέρεται ως μειονέκτημα η μεγάλη έκταση. Για έναν δήμο στον οποίο θα προστεθεί και η Αραδίππου αναφέρεται ως μειονέκτημα η… πολύ μεγάλη έκταση και οι εν δυνάμει αρνητικές οικονομίες κλίμακας.


• Και για τα δύο σενάρια καταγράφεται ως απειλή η πολυδιάσπαση υπηρεσιών και δομών.