Εντυπωσιακά ευρήματα: Διαρίζος με μακρά ιστορία

Νέα ευρήματα αυτή τη φορά στην κοιλάδα του Διαρίζου και συγκεκριμένα στην τοποθεσία Πραστειό - Μεσόροτσος φέρνει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Μεταξύ άλλων ανακαλύφθηκε μία τεραστίων διαστάσεων μνημειακή αναβαθμίδα ποταμού, κτίσματα και κατάλοιπα που χρονολογούνται στη Νεολιθική, Χαλκολιθική, Πρώιμη και Μέση Εποχή του Χαλκού. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, με αφορμή τη λήξη της ανασκαφικής περιόδου του 2019 της αρχαιολογικής αποστολής του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, οι ανασκαφές στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν από τις 10 Ιουλίου μέχρι τις 10 Αυγούστου 2019 και τα ευρήματα εντοπίστηκαν σε ένα βραχώδες έξαρμα, το οποίο αποτελεί ένα από τα χαρακτηριστικότερα τοπόσημα της περιοχής. Οι ανασκαφές έγιναν υπό τη διεύθυνση του δρος Andrew McCarthy, μέλους του Τμήματος Ιστορίας, Κλασικών Σπουδών και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου και καθηγητή στο Κολέγιο Νότιας Νεβάδας, ενώ στο ανασκαφικό πρόγραμμα συνεργάζονται ειδικοί από διάφορες χώρες αλλά και φοιτητές. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων, στο σημείο αυτό βρισκόταν στο σταυροδρόμι που συνέδεε την πεδιάδα με τις ορεινές περιοχές και τη δυτική Κύπρο με το υπόλοιπο νησί. Η ιδιαίτερη αυτή γεωγραφική θέση σε συνδυασμό με τις πλούσιες πρώτες ύλες είναι παράγοντες που συνεισέφεραν στην εντυπωσιακή μακροζωία του οικισμού, ο οποίος διατηρεί ενδείξεις κατοίκησης από την Ακεραμική Νεολιθική Περίοδο μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Συμπληρώνεται ότι η αρχαιολογική αποστολή διερεύνησε το εσωτερικό ενός κτηρίου, το οποίο εικαζόταν ότι ανήκε στη Χαλκολιθική Περίοδο.

Εμφανίστηκαν μια καλά διατηρημένη εστία με επίχρισμα όπως και ένα καλοφτιαγμένο δάπεδο Πρώιμης - Μέσης Εποχής του Χαλκού. Αποκαλύφθηκε εξ ολοκλήρου η τελευταία φάση χρήσης μιας εστίας, με ένα τριβείο που βρέθηκε στη θέση του και δίπλα μια μεγάλη λίθινη λεκάνη τοποθετημένη στα θεμέλια του κτηρίου. Φαίνεται ότι το κτίσμα ήταν ελλειψοειδούς ή ακανόνιστης τετράγωνης κάτοψης και ίσως χρονολογείται στην Πρώιμη παρά στη Μέση Χαλκολιθική Περίοδο. Ακόμη, αναφέρεται ότι οι φετινές εργασίες επικεντρώθηκαν στις πρώιμες φάσεις της Εποχής του Χαλκού, περιλαμβανομένης και της μετάβασης από τη Χαλκολιθική στην ούτω καλούμενη Φάση της «Φιλιάς» και στην Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Επίσης αποκαλύφθηκαν τα θεμέλια κυκλικής οικίας με εστία σε μορφή λάκκου, που χρονολογείται στη μεταβατική αυτή περίοδο. Παρόλο που οι κάτοικοι της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού φαίνεται να δίσταζαν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής και τις συνήθειές τους, σημειώνονται αλλαγές που εξελίχθηκαν σταδιακά στην αρχιτεκτονική, ενώ οι ζωές των κατοίκων φαίνεται ότι άλλαξαν αισθητά κατά τη Μέση Εποχή του Χαλκού (ΜΕΧ).

Τεράστιες αναβαθμίδες
Οι αλλαγές που σημειώνονται κατά τη ΜΕΧ συνοδεύονται από μια σειρά από τεράστιες σε μέγεθος αναβαθμίδες, με αρχιτεκτονική ορθογώνιας κάτοψης και νέα είδη αντικειμένων, μεταξύ των οποίων και ένα μοναδικό δισκοειδές περίαπτο από πικρόλιθο, με εγχάρακτη κόσμηση και οπή στο κέντρο μιας ροζέτας. Επιπλέον, αναφέρεται ότι οι φετινές έρευνες αποκάλυψαν μια τεραστίων διαστάσεων, μνημειακή αναβαθμίδα ποταμού η οποία θα είχε οικοδομηθεί κατά τη διάρκεια μιας ευρύτερης προσπάθειας τοπιοτέχνησης του χώρου με αναβαθμίδες κατά τη ΜΕΧ. Πιθανολογείται το στοιχείο αυτό να αποτελούσε τμήμα περιμετρικού τείχους που περιέκλειε τον οικισμό. Δωμάτια που είχαν ανασκαφεί παλιότερα φαίνεται τώρα ότι χρονολογούνται μετά την κατασκευή της μεγάλης αυτής αναβαθμίδας ενώ οι βοηθητικοί χώροι είχαν προστεθεί σε μορφή πύργου πάνω από τον ποταμό. Η κατασκευή αυτή θα ήταν ιδιαίτερα εντυπωσιακή και αντανακλά μια πιο σύνθετα οργανωμένη κοινωνία με κοινωνική ιεράρχηση των μελών της, μια κοινότητα που εξελίχθηκε ραγδαία προτού εγκαταλείψει τον οικισμό, καταλήγει η ανακοίνωση του Τμήματος Αρχαιοτήτων.