ΕΔΑΔ: Aποφαίνεται για την υπόθεση Μαγκνίτσκι δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αναμένεται να αποφανθεί την Τρίτη για την υπόθεση του Ρώσου δικηγόρου και συμβούλου για θέματα φορολογίας, Σεργκέι Μαγκνίτσκι, 10 σχεδόν χρόνια μετά τον θάνατό του σε ρωσική φυλακή.

Η υπόθεση είχε έρθει στο προσκήνιο όταν ο Μαγκνίτσκι απεβίωσε ξαφνικά, ενώ κρατείτο στις ρωσικές φυλακές, εν μέσω καταγγελιών ότι ο θάνατος του προήλθε λόγω βασανισμού του. Οδήγησε μάλιστα το Κογκρέσο των ΗΠΑ να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία, στη βάση του νόμου με την ονομασία «Magnitsky Act».

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, το ΕΔΑΔ έχει ενώπιον του δύο αιτήσεις. Η πρώτη αίτηση είχε κατατεθεί από τον ίδιο τον Μαγκνίτσκι, ενώ τις διαδικασίες ενώπιον του ΕΔΑΔ συνέχισε η σύζυγός του, Nataliya Valeryevna Zharikova, μετά τον θάνατό του. Η δεύτερη αίτηση προέρχεται από τη μητέρα του αποθανόντος, Nataliya Nikolayevna Magnitskaya.

Η υπόθεση αφορά τον ισχυρισμό για πρόκληση θανάτου του Μαγκνίτσκι λόγω απουσίας ιατρικής φροντίδας και κακομεταχείρισης κατά την προφυλάκισή του, καθώς και την μετά θάνατον καταδίκη του για φοροδιαφυγή.

Το 2007 ρωσικό δικαστήριο είχε εγκρίνει την αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς τριών θυγατρικών του επενδυτικού ταμείου Hermitage, που ήταν πελάτης του νομικού και ελεγκτικού γραφείου στο οποίο εργαζόταν ο Μαγκνίτσκι. Ο αμερικανός Μπιλ Μπράουντερ ήταν επικεφαλής του γραφείου του επενδυτικού ταμείου στη Μόσχα.

Οι νέοι ιδιοκτήτες των τριών θυγατρικών εταιρειών αιτήθηκαν και πήραν επιστροφές φόρου, ύψους 145 εκ. ευρώ περίπου. Το Hermitage δεν ήταν αναμεμειγμένο σε αυτή τη διαδικασία, για την οποία έμαθε αργότερα μέσω αλληλογραφίας δικηγόρων, προστίθεται.

Οι δικηγόροι των τριών θυγατρικών κατηγόρησαν αξιωματούχους από το ελεγκτικό τμήμα του Υπουργείου Εσωτερικών για απάτη σε σχέση με την επανεγγραφή των θυγατρικών. Τον Φεβρουάριο του 2008 ειδικός ανακριτής ξεκίνησε τη διερεύνηση των ισχυρισμών του επενδυτικού ταμείου για την αλλαγή στο ιδιοκτησιακό καθεστώς και την επιστροφή της φορολογίας, με τον Μαγκίντσκι να καταθέτει ενώπιον του, κατηγορώντας για ποινικά αδικήματα και κατάχρηση εξουσίας τους αξιωματούχους του ρωσικού ΥΠΕΣ.

Ο Μαγκνίτσκι τέθηκε υπό κράτηση τον Νοέμβριο του 2008, κατηγορούμενος μαζί με τον Μπράουντερ για φοροδιαφυγή. Ήταν ακόμη προφυλακισμένος όταν πέθανε στις 16 Νοεμβρίου 2009. Πριν τον θάνατό του είχε παραπονεθεί αρκετές φορές για την κακή κατάσταση της υγείας του, ενώ κατά τη διάρκεια της κράτησής του μεταφέρθηκε σε άλλη φυλακή, όπου σύμφωνα με τους αιτητές, δεν υπήρχαν οι απαιτούμενες ιατρικές εγκαταστάσεις.

Λόγω της επιδείνωση της κατάστασής του μεταφέρθηκε σε άλλες εγκαταστάσεις για σκοπούς θεραπείας, αν και η μεταφορά του καθυστέρησε για αρκετές ώρες. Εξετάστηκε τελικά από γιατρό, η οποία καθώς έγραφε τις σημειώσεις της ανέφερε ότι ο Μαγκνίτσκι άρχισε να συμπεριφέρεται με επιθετικό τρόπο. Του πέρασαν χειροπέδες, ενώ σύμφωνα με επίσημη έκθεση, έγινε χρήση γκλοπ. Έως ότου φτάσει στο σημείο ομάδα ψυχιάτρων, ο Μαγκνίτσκι είχε αποβιώσει, συμπληρώνεται.

Αναφέρεται ακόμη ότι οι έρευνες των ρωσικών αρχών δεν κατέδειξαν ποινικές ευθύνες για τα άτομα που ήταν υπεύθυνα για την κράτηση και την θεραπευτική αγωγή του Μαγκνίτσκι. Τον Ιούλιο του 2013 βρεθεί μετά θάνατον ένοχος σε για φοροδιαφυγή.

Η σύζυγος και μητέρα του Μαγκνίτσκι κατηγορούν τις αρχές ότι απέτυχαν να του παράσχουν ιατρική περίθαλψη και ήταν υπεύθυνοι για το θάνατό του, στη βάση των προνοιών για το δικαίωμα στη ζωή και την απαγόρευση της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης. Η μητέρα του επίσης παραπονιέται για το γεγονός ότι η διερεύνηση των συνθηκών θανάτου του γιού της δεν έγινε σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Σύμβασης. Ισχυρίζονται επίσης ότι οι συνθήκες κράτησής του μεταξύ Δεκεμβρίου 2008 και Απριλίου 2009 ήταν άθλιες, ενώ γίνεται λόγος και για κακομεταχείρισή του από δεσμοφύλακες την ημέρα του θανάτου του, για την οποία δεν υπήρξε αποτελεσματική διερεύνηση.

Όσον αφορά την κράτησή του, οι αιτητές υποστηρίζουν ότι ο Μαγκνίτσκι δεν είχε προβεί σε κάποιο ποινικό αδίκημα και ότι η διάρκεια της κράτησής του ξεπερνούσε το εύλογο χρονικό διάστημα. Επίσης, αναφέρουν ότι οι δικαστικές διαδικασίες και η μετά θάνατον καταδίκη του παραβιάζουν το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, ενώ η μητέρα του υποστηρίζει ότι η καταδίκη του στρεφόταν ενάντια στο τεκμήριο της αθωότητας του γιού της.

ΚΥΠΕ