Κοίτασμα «Αφροδίτη»: Περνά από τα κόμματα το deal

Μπορεί η αναθεώρηση του συμβολαίου αναλογικού καταμερισμού εσόδων με την κοινοπραξία Noble-Shell-Delek να μειώνει τα θεωρητικά έσοδα του κράτους από την εκμετάλλευση του κοιτάσματος Αφροδίτη σε βάθος 18ετίας, ωστόσο οι όροι του νέου συμβολαίου δεν είναι επαχθέστεροι των όρων του συμβολαίου που υπογράφηκε μεταξύ της Δημοκρατίας και της κοινοπραξίας ExxonMobil – Qatar Petroleum. Στην πραγματικότητα, οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι το νέο συμβόλαιο και οι κρίσιμοι όροι για την αναλογία εσόδων, την ανάκτηση εξόδων από τις εταιρείες και τις υποχρεώσεις των δύο πλευρών είναι στα πλείστα σημεία πανομοιότυποι με το συμβόλαιο που υπέγραψε η Δημοκρατία με τον αμερικανικό κολοσσό και την καταρινή εταιρεία. Σε κάποια σημεία μάλιστα οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το συμβόλαιο με τις Noble-Shell-Delek παραμένει καλύτερο για τη Δημοκρατία σε σύγκριση με όλα τα υπόλοιπα συμβόλαια. Επιπλέον, με την αναθεώρηση διασφαλίστηκαν τα συμφέροντα της Δημοκρατίας αναφορικά με τις υποχρεώσεις των εταιρειών για την εφαρμογή του προγράμματος ανάπτυξης του κοιτάσματος. Εν ολίγοις, το μήνυμα που στέλνει πλέον η κυβέρνηση στις εταιρείες μέσω του νέου συμβολαίου είναι απλό: «Είτε εφαρμόζετε τα χρονοδιαγράμματα για τις μελέτες, την τελική επενδυτική απόφαση, τη χρηματοδότηση και την πραγματοποίηση των αναγκαίων γεωτρήσεων, είτε παίρνουμε μέτρα εναντίον σας, περιλαμβανομένης της απώλειας του συμβολαίου και εκχώρησής του σε άλλη εταιρεία/κοινοπραξία».

Όπως γράψαμε και στη χθεσινή έκδοση, με βάση το σενάριο που η κυβέρνηση θεωρεί ως επικρατέστερο (τιμή brent 70 δολάρια την περίοδο 2020-22 και ελαφρά αύξηση τα επόμενα χρόνια), το κράτος θα απολέσει στα 18 χρόνια της ανάπτυξης του Αφροδίτη περίπου 850 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αρχικό συμβόλαιο με τα εταιρείες και θα εισπράξει περίπου 9,5 δισ. δολάρια, δηλαδή περίπου 520 εκατ. τον χρόνο κατά μέσον όρο (τα πρώτα τέσσερα χρόνια, από το 2025 έως το ’29 τα έσοδα θα περιοριστούν στα 200 εκατ. ετησίως). Το μερίδιο του κράτους επί των εσόδων μειώνεται από το 62,2% στο 57,2%. Σύμφωνα πάντα με τους υπολογισμούς της κυβέρνησης, αν η τιμή του πετρελαίου διεθνώς είναι κάτω από 70 δολάρια, τα έσοδα θα είναι μειωμένα σε σχέση με τα προβλεπόμενα. Αν όμως το πετρέλαιο είναι πάνω από 80 δολάρια, θα είναι και τα έσοδα του κράτους αυξημένα, και μάλιστα πιο πάνω και από το επίπεδο που προβλέπει το αρχικό συμβόλαιο με την κοινοπραξία. Ελλοχεύει όμως και ένας κίνδυνος: Αν κατά τα χρόνια των μελετών και της λήψης της τελικής επενδυτικής απόφασης (2020-22) η τιμή του brent είναι κάτω από τα 60 δολάρια το βαρέλι, τότε το έργο θα κριθεί μη βιώσιμο…

Παραπλανητικά τα ποσά, λένε στο ΑΚΕΛ

ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΕΛΑΜ, Αλληλεγγύη και ΔΗΠΑ εξέδωσαν χθες ανακοινώσεις, με τις οποίες λίγο-πολύ άναψαν πράσινο φως στην κυβέρνηση να προχωρήσει σε υπογραφή του νέου συμβολαίου με την κοινοπραξία του Αφροδίτη (γράφουμε σχετικά σε άλλη στήλη). Οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι και ΕΔΕΚ, Οικολόγοι και Συμμαχία θα στηρίξουν εν τέλει τη συμφωνία, με την οποία από το 2024-25 η Κύπρος φιλοδοξεί να καταστεί παραγωγός φυσικού αερίου. Πιο σύνθετα είναι τα πράγματα αναφορικά με το ΑΚΕΛ. Το κόμμα δεν εξέδωσε χθες ανακοίνωση για την κατάληξη των διαπραγματεύσεων με τις εταιρείες σε συμφωνία, ωστόσο οι πληροφορίες μας αναφέρουν ότι η τάση στο κόμμα, όχι χωρίς ενστάσεις, είναι να χαρακτηριστεί θετική εξέλιξη η κατάληξη σε συμφωνία ανάπτυξης του κοιτάσματος Αφροδίτη, παρόλο ότι το ΑΚΕΛ εμμένει ότι στρατηγικός στόχος της χώρας πρέπει να είναι η κατασκευή τερματικού υγροποίησης αερίου. Στο ΑΚΕΛ αισθάνονται έντονα ότι με τη νέα συμφωνία διαιωνίζονται καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση μελετών (FEED) και αποφάσεων για την τελική επένδυση (FID), αφού φαίνεται από την πληροφόρηση που είχαν τα κόμματα ότι η τελική επενδυτική απόφαση θα ληφθεί τέλη του 2022, ενώ στο ΑΚΕΛ πιστεύουν ότι θα μπορούσε να υπάρξει επίσπευση.

Στο ΑΚΕΛ πιστεύουν επίσης ότι οι δηλώσεις που έγιναν για έσοδα του κράτους της τάξης των 9,5 δισ. δολαρίων μέχρι το 2018 ή για μέσο όρο εσόδων 520 εκατομμυρίων ετησίως είναι παραπλανητικές. Όπως μας ελέχθη, αν υπολογιστούν (με discount factor) τα αναμενόμενα έσοδα μέχρι το 2043 με σημερινές τιμές (όπως κατά κανόνα γίνεται στα μεγάλα έργα), το συνολικό ποσό των εσόδων μειώνεται περίπου κατά το ήμισυ.

Στο ΑΚΕΛ εξακολουθούν να διατηρούν επιφυλάξεις έως διαφωνίες για τη διαδικασία που ακολουθήθηκε αναφορικά με την παραχώρηση των δικαιωμάτων έρευνας στο τεμάχιο 7 στην κοινοπραξία Total-ENI. Υποστηρίζεται ότι έπρεπε και σε αυτή την περίπτωση να προκηρυχθεί γύρος αδειοδότησης, ώστε να δοθεί η δυνατότητα σε όλες τις ενδιαφερόμενες εταιρείες να υποβάλουν προτάσεις.

Θετικά τα κόμματα

Με χθεσινή του ανακοίνωση, ο Δημοκρατικός Συναγερμός χαιρέτισε το αποτέλεσμα της στρατηγικής της κυβέρνησης στα θέματα ενέργειας, η οποία καθιστά τη χώρα μας παραγωγό φυσικού αερίου αλλά και στην πράξη πλέον, εκ του αποτελέσματος, βασικό ενεργειακό παίκτη της περιοχής.

Στη δική του ανακοίνωση, την οποία υπογράφει ο Θόδωρος Τσακίρης, το ΔΗΚΟ αναφέρει ότι με δεδομένη την κλιμακούμενη τουρκική επιθετικότητα, δεν υπάρχει πλέον κανένα περιθώριο για πειραματισμούς ή άλλο χάσιμο χρόνου. Οι εμπορικές συμφωνίες προς την Αίγυπτο πρέπει να υπογραφούν το συντομότερο δυνατό. Εκφράζεται ωστόσο και κριτική για καθυστέρηση έναρξης παραγωγής «που μετατίθεται για το 2024 με 2025, περίπου 15 δηλαδή χρόνια μετά την ανακάλυψη του κοιτάσματος το 2011».
Το ΕΛΑΜ σημειώνει ότι η συμφωνία για δημιουργία αγωγού φυσικού αερίου από το οικόπεδο «Αφροδίτη» προς τον σταθμό υγροποίησης του Ίντκου στην Αίγυπτο, κινείται προς την ορθή κατεύθυνση, πόσω μάλλον τη στιγμή που υπάρχει κλιμακούμενη τουρκική επιθετικότητα.

Το Κίνημα Αλληλεγγύη σημειώνει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να διερευνήσει τη συμμετοχή της στην κοινοπραξία που θα αναλάβει την κατασκευή του αγωγού (η οποία κοστολογείται περίπου στα 1,1 δισ. ευρώ), αξιοποιώντας οικονομικούς πόρους του Ταμείου Υδρογονανθράκων προς όφελος τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων.

Θετικά τοποθετείται έναντι της νέας συμφωνίας και η ΔΗΠΑ.