Στα μισά ακόμα για το αέριο

Οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στον διαγωνισμό της ΔΕΦΑ για κατασκευή υποδομών αποθήκευσης και επαναεριοποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό δεν είναι ο μοναδικός πονοκέφαλος της κυβέρνησης αναφορικά με την έλευση του εναλλακτικού καυσίμου και τη λειτουργία αγοράς φυσικού αερίου στην Κύπρο. Καθυστέρηση παρατηρείται επίσης στην ανακήρυξη της αγοράς φυσικού αερίου ως αναδυόμενης, στη δημιουργία νέου ημικρατικού οργανισμού που θα οριστεί ως ο αποκλειστικός εισαγωγέας / προμηθευτής φυσικού αερίου σε μεγάλους καταναλωτές, στη βάση συγκεκριμένων παρεκκλίσεων που επιτρέπει στην Κύπρο η σχετική οδηγία της ΕΕ, στον καθορισμό του ρόλου που θα έχει η ΔΕΦΑ στη νέα αγορά, στην κατάθεση αιτήσεων στη ΡΑΕΚ για τις άδειες κατασκευής και λειτουργίας σταθμού αποϋγροποίησης (FSRU) και άλλων υποδομών και φορέων που σχετίζονται με την εισαγωγή και διάθεση αερίου στην κυπριακή αγορά. Εκκρεμεί, επίσης, η υλοποίηση απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου για παραχώρηση στην ΑΗΚ έως και του 30% των μετοχών της ΕΤΥΦΑ (Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου), η οποία ως θυγατρική της ΔΕΦΑ θα είναι ο ιδιοκτήτης των υποδομών στο Βασιλικό.

Πιέζει ο χρόνος
Οι πληροφορίες του «Πολίτη» αναφέρουν ότι στο Υπουργείο Ενέργειας τρέχουν διάφορες διαδικασίες για να μην χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος για τη δημιουργία του νομικού πλαισίου λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου και για τη λήψη των απαραίτητων αδειών από τη ΔΕΦΑ, την ΕΤΥΦΑ (κρατικές εταιρείες) ή από όποιαν άλλη κρατική υπηρεσία κριθεί αναγκαία για τις ανάγκες της αναδυόμενης αγοράς. Φαινομενικά υπάρχει διαθέσιμος αρκετός χρόνος μέχρι την έλευση φυσικού αερίου στην Κύπρο: Όπως ξαναέγραψε ο «Πολίτης», στα έγγραφα του διαγωνισμού για την κατασκευή και διαχείριση των υποδομών αποϋγροποίησης και μεταφοράς φυσικού αερίου από την πλωτή μονάδα στις εγκαταστάσεις της ΑΗΚ στο Βασιλικό αναφέρεται πως η ολοκλήρωση του έργου από τον ανάδοχο πρέπει να γίνει εντός 24 μηνών από την υπογραφή της συμφωνίας για τις κατασκευές. Νοουμένου ότι ακόμα δεν έχουν παραδοθεί οι προσφορές για αξιολόγηση (εκκρεμεί ο καθορισμός νέας ημερομηνίας για την κατάθεση των προσφορών), συνάγεται πως στην καλύτερη των περιπτώσεων θα μπορούσε να γίνει ανάθεση του έργου περί τα τέλη του 2019, συνεπώς τέλη του 2021 θα πρέπει να είναι έτοιμες οι νέες εγκαταστάσεις. Από το Υπουργείο Ενέργειας εκτιμούν ότι ο διαθέσιμος χρόνος είναι αρκετός για να διευθετηθούν όλες οι άλλες διαδικαστικές εκκρεμότητες για την κήρυξη της αγοράς ως αναδυόμενης και την εξασφάλιση των αναγκαίων αδειοδοτήσεων από τη ΡΑΕΚ και από αλλού.

Ωστόσο, η διαδικασία κήρυξης της αγοράς ως αναδυόμενης (έτσι ώστε ένας ημικρατικός οργανισμός να κατέχει το μονοπώλιο εισαγωγής και διάθεσης αερίου) είναι σε εξέλιξη εδώ και αρκετό καιρό (αυτή είναι η εκπεφρασμένη πολιτική πρόθεση της κυβέρνησης), χωρίς να έχει ολοκληρωθεί και δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να χρειαστεί αρκετός ακόμα χρόνος μέχρι να τεθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου σχετική πρόταση για έγκριση και στη συνέχεια θα απαιτηθεί η έγκριση της Βουλής. Νοουμένου ότι κάποιοι φορείς του ιδιωτικού τομέα δεν βλέπουν με καλό μάτι τη δημιουργία μονοπωλίου και στο φυσικό αέριο (παρότι το επιτρέπει η ΕΕ και έτσι έγινε σε όλες τις χώρες όπου ξεκινούσε η λειτουργία αγοράς φυσικού αερίου) και ότι προ καιρού υπήρξε ενδιαφέρον από εταιρείες για λήψη άδειας εισαγωγής αερίου, θα πρέπει να υπολογιστεί και κάποιος χρόνος για να εξασφαλιστεί πλειοψηφία στη Βουλή. Ακόμα και αν η μετατροπή της αγοράς κηρυχθεί χωρίς προβλήματα και άλλες καθυστερήσεις ως αναδυόμενη, δεν μπορεί να λεχθεί το ίδιο για τη σύσταση νέου ημικρατικού οργανισμού, ο οποίος θα αναλάβει τη διαχείριση της αγοράς φυσικού αερίου και θα αποκτήσει το μονοπώλιο. Βάσει του Άρθρου 25 του Συντάγματος, δεν μπορεί η μονοπωλιακή προμήθεια φυσικού αερίου στην Κύπρο να δοθεί σε ιδιωτική εταιρεία, έστω κρατικής ιδιοκτησίας, όπως η ΔΕΦΑ, αφού προβλέπεται ρητά πως η διαχείριση πηγών ενέργειας και φυσικών πόρων μπορεί να ανατεθεί μόνο σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Νοουμένου ότι η ΔΕΦΑ σήμερα είναι εξόφθαλμα υποστελεχωμένη, εκτός από τις νομικές διαδικασίες σύστασης νέου ημικρατικού οργανισμού, η κυβέρνηση θα πρέπει το συντομότερο να βάλει μπρος και για την επαρκή στελέχωσή του, λόγω της κρισιμότητας του ρόλου που θα ασκήσει.

Οι αδειοδοτήσεις
Πρόβλημα δυνατόν να υπάρξει και με τις αδειοδοτήσεις της ΕΤΥΦΑ ή της ΔΕΦΑ ή του ημικρατικού οργανισμού που θα συσταθεί, αναφορικά με την εισαγωγή φυσικού αερίου. Οι πληροφορίες μας από τη ΡΑΕΚ αναφέρουν ότι δεν έχουν κατατεθεί μέχρι στιγμής αιτήσεις που να αφορούν την αγορά φυσικού αερίου ή και τις υποδομές που θα ανεγερθούν στο Βασιλικό. Μεταξύ άλλων απαιτούνται άδειες από τη ΡΑΕΚ για την κατασκευή των εγκαταστάσεων, την αποθήκευση φυσικού αερίου, τη σύνδεση του εργοστασίου επαναεριοποίησης με τον σταθμό της ΑΗΚ, τις πωλήσεις αερίου σε προμηθευτές και καταναλωτές κ.λπ. Η εξέταση και η έγκριση των πιο πάνω αιτήσεων δυνατόν να αποβούν χρονοβόρες, με κίνδυνο κάποιες δράσεις να χρειαστεί να καθυστερήσουν.