Τάκης Ταουσιάνης: Η κρίσιμη συνέντευξη

Το πόρισμα της ερευνητικής επιτροπής για τον Συνεργατισμό παραθέτει και το άγνωστο παρασκήνιο των εξελίξεων που οδήγησαν τελικά στην πώληση της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας (ΣΚΤ) και στην ανατροπή του σχεδιασμού για την ομαλή έξοδο του κράτους από τον Συνεργατισμό μέσω της εισόδου επενδυτών, σενάριο (με διάφορες παραλλαγές και τροποποιήσεις) το οποίο έτρεχε μέχρι το τέλος του 2017. Το παρασκήνιο αυτό προκύπτει και από τα έγγραφα που διέθεσε στην επιτροπή ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός της ΕΚΤ.

Καταλυτικό για τις καταιγιστικές εξελίξεις το πρώτο εξάμηνο του 2018 υπήρξε το λεγόμενο exit interview του Τάκη Ταουσιάνη, ο οποίος τον Οκτώβριο είχε παραιτηθεί από πρόεδρος της επιτροπείας της ΣΚΤ. Η διαδικασία προβλέπει ότι τα στελέχη των τραπεζών που αποχωρούν δίνουν συνέντευξη (exit interview) προκειμένου ο επόπτης να πληροφορηθεί τους λόγους της αποχώρησης.

«Η παραίτηση του προέδρου της Επιτροπείας κ. Χ. Ταουσιάνη (13/10/2017), σε συνδυασμό με την συνέντευξη εξόδου του (exit interview) που πραγματοποιήθηκε από τις εποπτικές αρχές, επιτάχυνε τις οποιεσδήποτε διαδικασίες», τονίζεται στο πόρισμα (σελ. 624).

Τι προηγήθηκε
Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση είχε δρομολογήσει από το πρώτο εξάμηνο του 2017 τη σταδιακή αποκρατικοποίηση του Συνεργατισμού, μέσω της εισαγωγής στο ΧΑΚ. Εκείνο το σχέδιο προέβλεπε τη διανομή μετοχών σε πελάτες του Συνεργατισμού, ώστε να εκπληρωθεί το κριτήριο της διασπορά των μετοχών. Σχέδιο που δεν περπάτησε, λόγω ισχυρών αντιρρήσεων των εποπτικών αρχών, και τον Σεπτέμβριο του 2017 ανατέθηκε στη Citi να βρει στρατηγικούς επενδυτές. Συγκεκριμένα ήδη από τον Ιούλιο η Επιτροπεία είχε εγκρίνει το κείμενο προδιαγραφών για εξεύρεση διεθνούς επενδυτικής τράπεζας η οποία θα υποστήριζε τη διαδικασία άντλησης κεφαλαίων ύψους περίπου 200 εκατ. ευρώ. Στις 11/9/2017, η Επιτροπεία διόρισε τη Citi.

Τον Οκτώβριο παραιτείται ο πρόεδρος της Επιτροπείας Χ. Ταουσιάνης.

Στο πόρισμα γίνεται εκτενής περιγραφή των γεγονότων από τον Σεπτέμβριο μέχρι και τον Δεκέμβριο (που πρώτη φορά βλέπει το φως της δημοσιότητας) και καταγράφεται πλέον μια αλλαγή στάσης των εποπτών και η σαφής επίδραση των όσων μετέφερε στους επόπτες ο κ. Ταουσιάνης.

H συνεδρίαση
Στις σελ. 621 - 622 το πόρισμα γράφει: «Στην ενημέρωση του γενικού διευθυντή κ. Ν. Χατζηγιάννη προς τα μέλη της Επιτροπείας (πρακτικά συνεδρίας Επιτροπείας, με ημερ. 24/11/2017) αναφέρεται στο ότι στη σχετική συζήτηση που είχε με τον συντονιστή της Μεικτής Εποπτικής Ομάδας διαφαίνεται πως υπάρχει έντονη, ξαφνική και απροειδοποίητη (ως προς τη ΣΚΤ) κινητικότητα και ανάλυση από τον ΕΕΜ, ως προς την αμφισβήτηση για τις προοπτικές και τη βιωσιμότητα της τράπεζας. Αναφέρει ότι έχει πληροφορηθεί πως έχει δημιουργηθεί ειδική ομάδα για την παρακολούθηση της τράπεζας καθώς θεωρείται υψηλού κινδύνου. Επίσης αναφέρει ότι ουσιαστικά διαφάνηκε ξεκάθαρα πως δεν είναι αποδεκτή πλέον η υφιστάμενη διαδικασία αύξησης κεφαλαίων και εάν δεν διαφοροποιηθεί σε αυτή που υποδεικνύουν θα υπάρξουν σοβαρότατες επιπτώσεις στην τράπεζα με άμεση επιβολή μέτρων παρέμβασης (Early Intervention Measures)».

Στην ίδια συνεδρία ο κ Δ. Διονυσίου, προϊστάμενος της Μονάδας Διαχείρισης αναφέρθηκε στη συνάντηση που είχαν νωρίτερα την ίδια μέρα, ο υπουργός Οικονομικών, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών και ο ίδιος, με τη διοικήτρια, μέλη του διοικητικού συμβουλίου και αξιωματούχους της ΚΤΚ, όπου εκφράστηκαν σημαντικές ανησυχίες για τον Συνεργατισμό από πλευράς ΚΤΚ. Ο κ. Διονυσίου ανέφερε ότι μεταφέρθηκε στον υπουργό μια μη θετική εικόνα για τις προοπτικές της τράπεζας, με αναφορές στην περιορισμένη πρόοδο στον τομέα των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων, την πραγματική κερδοφορία, τις διαδόσεις στην Κύπρο για το μέλλον της τράπεζας, ενώ έγινε συσχέτιση των πολύ σοβαρών, κατά την άποψη των εποπτών, προβλημάτων εταιρικής διακυβέρνησης, με τις συνεντεύξεις εξόδου (exit interview) που είχε ο κ Ταουσιάνης μετά την παραίτησή του με εκπροσώπους της ΚΤΚ και του ΕΕΜ».

Ο επιτόπιος έλεγχος

Tο λεκτικό  που χρησιμοποιεί η επιτροπή στο πόρισμά της εκθέτει τον κ. Ταουσιάνη, καθώς οι αναφορές του στην ποιότητα των δεδομένων που παρείχε ο Συνεργατισμός στους επόπτες οδήγησαν τις εξελίξεις σε μια κατεύθυνση διαφορετική από αυτή που ήταν σε εξέλιξη στα τέλη του 2017.
Εκ του αποτελέσματος οι ισχυρισμοί του κ. Ταουσιάνη δεν επαληθεύτηκαν, καθώς η συναλλαγή με την Ελληνική Τράπεζα έγινε στη βάση των δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων του εννεαμήνου του 2017, καταστάσεις που μέχρι και σήμερα δεν άλλαξαν.

Με βάση τα γεγονότα, όπως παρατίθενται στο πόρισμα (σελ. 623), η Επιτροπεία είχε αποφασίσει στις 12/12/2017 να προτείνει προς τους μετόχους (δηλαδή το κράτος) τη διαδικασία άντλησης κεφαλαίων που πρότεινε η Citi, δηλαδή την έκδοση δευτεροβάθμιου κεφαλαίου 100 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2018 και άντληση κεφαλαίων 200 εκατ. ευρώ μέσω μιας ανοικτής διαδικασίας προς στρατηγικούς επενδυτές το δεύτερο τρίμηνο του 2018.

Δύο ημέρες αργότερα ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός αποφασίζει τη διεξαγωγή επιτόπιου ελέγχου, τερματίζοντας πρακτικά την αναζήτηση επενδυτών.

«Το Εποπτικό Συμβούλιο του ΕΕΜ σε συνεδρία ημερ. 14/12/2017, αποφάσισε όπως διενεργήσει εντός Ιανουαρίου 2018, επιτόπιο έλεγχο στη ΣΚΤ και ενημέρωσε σχετικά τη ΣΚΤ στις 27/12/2017. Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους θεωρήθηκε αναγκαία η διεξαγωγή επιτόπιου ελέγχου στη ΣΚΤ ήταν η μη αποτελεσματική διαχείριση των ΜΕΔ, η αδύναμη δομή και μη συμμόρφωση σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης και η εντύπωση που διαμόρφωσε το Εποπτικό Συμβούλιο του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού ότι τα οικονομικά στοιχεία, δεδομένα και λογαριασμοί της ΣΚΤ, δεν ήταν αξιόπιστα και ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζουν την πραγματική εικόνα της ΣΚΤ» (σελ. 623-624).