Υπουργός Ενέργειας: Παρουσίασε την ενεργειακή στρατηγική για την πράσινη μετάβαση

Με στόχο η Κύπρος να φτάσει σε μια οικονομία χαμηλών ως μηδενικών ρύπων το 2050, η Υπουργός Ενέργειας Νατάσα Πηλείδου παρουσίασε την Παρασκευή την ενεργειακή στρατηγική του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, για ταχεία μετάβαση σε μία πράσινη οικονομία.

Παράλληλα με την παρουσίαση που έγινε σε εργαστήρι που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία, πραγματοποιήθηκε συζήτηση αναφορικά με την επικείμενη αναθεώρησης της Ενεργειακής Στρατηγικής της Κύπρου, στη βάση του νέου, φιλόδοξου νομοθετικού πλαισίου που ανακοινώθηκε την Τετάρτη, 14 Ιουλίου, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο στον κόσμο. Στη συζήτηση συμμετείχαν εκπρόσωποι οργανισμών, συνδέσμων, πανεπιστημίων, εταιρειών και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων.

Με βάση τους νέους στόχους της Κομισιόν στην αναθεωρημένη Πράσινη Συμφωνία, οι νέοι στόχοι αφορούν 39% μείωση της πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας και αύξηση της φιλοδοξίας κατά 9%. Η Υπουργός Ενέργειας είπε ότι αυτό θα επιτευχθεί με 36% μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας σε σχέση με 32,5%. Το Υπουργείο έθεσε ως νέα υποχρεωτικό στόχο το 3% αναφορικά με ανακαίνιση ετησίως όλων των δημοσίων κτηρίων και 1,7% ετήσια εξοικονόμηση στα δημόσια κτήρια. Τέθηκε επίσης ως δεσμευτικός στόχος, αύξηση κατά 1,1% του μεριδίου ΑΠΕ ετησίως στη θέρμανση και ψύξη και αύξηση γενικού στόχου κατά 8%, δηλαδή στο 40% από 32%.

Παρουσιάζοντας την Ενεργειακή Στρατηγική, η κα Πηλείδου εξήγησε πως ο πράσινος ενεργειακός μετασχηματισμός αποτελεί έναν από τους πέντε πυλώνες του κυβερνητικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Η Κύπρος το αύριο», το οποίο θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αναπτυξιακή στρατηγική της χώρας μας τις επόμενες δεκαετίες. Το ΥΕΕΒ αποτελεί βασικό βραχίονα της υλοποίησης αυτής της προσπάθειας, επισήμανε η Υπουργός.

Αναφερόμενη στο όραμα του Υπουργείου, έκανε λόγο για μετάβαση σε ένα πράσινο ενεργειακό προφίλ, το οποίο θα προσφέρει ευκαιρίες βιώσιμης διαβίωσης στους πολίτες, προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης στις επιχειρήσεις, ευημερία και εξωστρέφεια στη χώρα. «Αυτό θα το πετύχουμε», πρόσθεσε η Υπουργός, «με αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας, με τη σταδιακή υιοθέτηση πράσινων και περιβαλλοντικά πιο φιλικών προτύπων ανάπτυξης από τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και τον δημόσιο τομέα, και με την άρση της ενεργειακής απομόνωσης της χώρας μας».

Αναλύοντας τις ευκαιρίες και τα οφέλη από τη μετάβαση της Κύπρου σε μία οικονομία μηδενικού άνθρακα, η κα Πηλείδου έκανε λόγο, μεταξύ άλλων, για ένα πιο υγιές περιβάλλον για τους πολίτες, για τις νέες πράσινες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν, για τις αναδυόμενες ευκαιρίες για πράσινες επενδύσεις και για την παραγωγή φθηνότερου και περιβαλλοντικά φιλικότερου ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο θα καταστήσει και πιο ανταγωνιστικές τις κυπριακές επιχειρήσεις στις διεθνείς αγορές.

Όπως εξήγησε η Υπουργός, με αφετηρία τα έως σήμερα επιτεύγματα στον τομέα της ενέργειας, το ΥΕΕΒ έχει χαράξει μία πολυδιάστατη στρατηγική, συνεχίζοντας τις καλές πρακτικές και προωθώντας νέα Μέτρα και Πολιτικές για επίτευξη των στόχων που απορρέουν από το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, αλλά και αναλύοντας και εξετάζοντας διάφορα σενάρια με σκοπό τον μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας, ώστε να εκπληρωθούν οι κλιματικές φιλοδοξίες που συνοψίζεται στους πιο κάτω άξονες:

Πρώτον, στην ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού και στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου.

Δεύτερον, στη λειτουργία της ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς ηλεκτρισμού και στη λειτουργία εσωτερικής αγοράς φυσικού αερίου.

Τρίτον, στην ενίσχυση του ρόλου των καταναλωτών στην αγορά ενέργειας και στη μείωση του κόστους ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Τέταρτον, στην παροχή κινήτρων για ενθάρρυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας όσον αφορά στις επενδύσεις που πρέπει να γίνουν από νοικοκυριά και επιχειρήσεις προς μία πράσινη και κυκλική οικονομία και στην προώθηση έργων ενεργειακής απόδοσης και ΑΠΕ στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Πέμπτο, στην επένδυση σε έρευνα και νέες τεχνολογίες όπως τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, η ψηφιοποίηση του ενεργειακού τομέα και η χρήση του υδρογόνου.

Έκτο, σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις και νέες νομοθεσίες.

Η κα Πηλείδου ανέλυσε στη συνέχεια τα κομβικής σημασίας έργα που προωθούνται από το ΥΕΕΒ για κάθε έναν από τους έξι άξονες.

Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκε στην ανέγερση υποδομών για εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου και αεριοποίησή του, με κόστος €289 εκατ. και εξασφάλιση χορηγίας €101 εκατ. από την ΕΕ. Στόχος είναι η έλευση φυσικού αερίου περί τα τέλη 2022 και σε πρώτη φάση το αέριο θα χρησιμοποιηθεί για σκοπούς ηλεκτροπαραγωγής.

Επίσης στην κατασκευή του έργου Κοινού Ενδιαφέροντος EuroAsia Interconnector, ενός εναλλακτικού διαδρόμου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από Ανατολική Μεσόγειο προς Ευρώπη και στην κατασκευή του EuroAfrica Interconnector για ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου, Αιγύπτου και Ελλάδας. Δύο έργα, όπως είπε, τα οποία τα θα συμβάλουν στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου.

Ακόμα στη δημιουργία υποδομών αποθήκευσης ενέργειας και στην ετοιμασία από τη ΡΑΕΚ του πλαισίου αποθήκευσης ενέργειας.

Αναφέρθηκε επίσης στη δημιουργία πλαισίου για Ανανεώσιμες Ενεργειακές Κοινότητες και προώθηση μικροδικτύων, στην εγκατάσταση 400.000 έξυπνων μετρητών από τον Διαχειριστή Συστήματος Διανομής την περίοδο 2022-2025 και στην προώθηση του net metering και net billing, ώστε μέχρι το 2030 τα εγκαταστημένα συστήματα να τριπλασιαστούν και να ξεπεράσουν τα 300 MW.

Έκανε επίσης λόγο για τα σχέδια χορηγιών για ενθάρρυνση της ενεργειακής αναβάθμισης οικιών και επιχειρήσεων. Όπως είπε η Υπουργός, το 2021 προκηρύχθηκαν έργα πέραν των €45 εκατ. για ενθάρρυνση της πράσινης ενέργειας. Το 2022, πρόσθεσε, θα προκηρυχθούν σχέδια €80 εκατ. για ενεργειακή αναβάθμιση επιχειρήσεων, κατοικιών και κτηρίων του δημοσίου.

Αναφέρθηκε επίσης σε άλλα κίνητρα και χρηματοδοτήσεις. Το ΥΕΕΒ, όπως είπε, έχει εξασφαλίσει €334 εκατ. ευρώ από συγχρηματοδοτούμενα ταμεία για προώθηση έργων που εμπίπτουν στην πράσινη οικονομία, καθώς και €208 εκατ. ευρώ για την προώθηση της επιχειρηματικότητας, εκ των οποίων μεγάλο μέρος θα διατεθεί στην πράσινη ανάπτυξη.

Αναφέρθηκε ακόμα στη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα με στόχο την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ και την επένδυση σε νέες τεχνολογίες.

Σημείωσε επίσης την προώθηση ψηφιακής πλατφόρμας για διευκόλυνση και καθοδήγηση επενδυτών για υλοποίηση έργων ΑΠΕ και ενεργειακή ανακαίνιση κτηρίων και στην ανακαίνιση των κατοικιών και των κτηρίων για εξοικονόμηση ενέργειας και αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.

Η Υπουργός Ενέργειας σημείωσε πως το ΥΕΕΒ επεξεργάζεται πρόσθετες πολιτικές και μέτρα που θα είναι στην κατεύθυνση της κλιματικής ουδετερότητας και των νέων κανόνων που προωθεί η ΕΕ και τα οποία θα βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα, την ποιότητα ζωής και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας. «Στόχος, να ανεβάσουμε τον πήχη ακόμα πιο ψηλά, με περισσότερα οφέλη για την ευημερία των πολιτών, των επιχειρήσεων και της χώρας», κατέληξε.

Η πράσινη οικονομία της Κύπρου σήμερα σε αριθμούς

Με βάση στοιχεία του Υπουργείου η Κύπρος διαθέτει 430 MW εγκατεστημένη ισχύς από ΑΠΕ μέχρι 5/2021, 230 εμπορικά έργα ΑΠΕ υπό υλοποίηση και επιπλέον αιτήματα για έργα ΑΠΕ >400 MW στη ΡΑΕΚ για αδειοδότηση.

Η παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ το 2020 ήταν 625 GWh, 38% από αιολικά πάρκα, 52% από φωτοβολταϊκά συστήματα και 10% από βιομάζα.

Υπήρξε επίσης διπλασιασμός συνεισφοράς ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας την περίοδο 2011-2018 (13,84% ξεπερνώντας τον στόχο του 13% για το 2020).

Το 35,1% ήταν η συνεισφορά του τομέα θέρμανσης και ψύξης, ξεπερνώντας το 23,5% που ήταν ο ενδεικτικός στόχος του Εθνικού Σχεδίου το  2020).

Το 7,3% ήταν η συνεισφορά των ΑΠΕ από τις μεταφορές το 2020, ποσοστό χαμηλότερο από τον δεσμευτικό στόχο 10%.

Τέλος, πέραν των €350 εκατ. διατέθηκαν ως χορηγίες σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά για επενδύσεις σε έργα ΑΠΕ και σε σχέδια εξοικονόμησης ενέργειας την περίοδο 2005-2020.

Πηγή: ΚΥΠΕ