Υποφέρετε από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου;

Οι γιατροί αναφέρονται στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου σαν μια λειτουργική διαταραχή του γαστρεντερικού. Στο παρελθόν, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου έπαιρνε άλλες ονομασίες, όπως σπαστική κολίτιδα ή βλεννώδης κολίτιδα.

Υπάρχουν τέσσερα είδη

• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με δυσκοιλιότητα


• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με διάρροια


• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου με δυσκοιλιότητα και διάρροια


• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου μη προσδιορισμένο

Συμπτώματα
Το ΣΕΕ επηρεάζει περίπου διπλάσιες γυναίκες από ό,τι άνδρες και συχνότερα εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας κάτω των 45 ετών.
Συμπτώματα ΣΕΕ:

• Πόνος και δυσφορία (πιο συχνά)


• Ενοχλήσεις του εντέρου


• Δυσκοιλιότητα


• Διάρροια


• Εναλλαγές δυσκοιλιότητας και διάρροιας


• Φούσκωμα

Το ΣΕΕ είναι μια χρόνια διαταραχή, ωστόσο οι ενοχλήσεις μπορεί να έρχονται και να φεύγουν. Οι διαταραχές του εντέρου συνήθως συμβαίνουν λίγο μετά τη κατανάλωση του γεύματός σας. Οι γυναίκες με ΣΕΕ συνήθως εμφανίζουν περισσότερα συμπτώματα όταν έχουν έμμηνο ρύση. Μπορεί το ΣΕΕ να είναι επώδυνο, αλλά δεν οδηγεί σε άλλα προβλήματα υγείας και δεν προκαλεί περισσότερη βλάβη στο γαστρεντερικό σας σύστημα.

Αίτια ΣΕΕ

• Φυσικά αίτια (λοιμώξεις, εντερικές βακτηριακές αναπτύξεις, κληρονομικότητα, ευαισθησία στο φαγητό από υπερκατανάλωση πικάντικων ή λιπαρών τροφών, καφεΐνης και αλκοόλ).


• Νοητικά προβλήματα (ψυχολογικά ή νοητικά προβλήματα όπως άγχος, κατάθλιψη, διαταραχή μετατραυματικού στρες, κρίσεις πανικού).

Διάγνωση ΣΕΕ
Η διάγνωση γίνεται ανάλογα με το ιατρικό ιστορικό κάθε ασθενούς (συμπτώματα, οικογενειακό ιστορικό, λοιμώξεις), με φυσική εξέταση, με αναλύσεις αίματος ή ακόμα και με κολονοσκόπηση.

Διατροφή και ΣΕΕ
Η διατροφή και συγκεκριμένα ορισμένες τροφές που καταναλώνονται μπορούν να επηρεάσουν τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου. Πολύς κόσμος που υποφέρει από ΣΕΕ παρατηρεί ότι τα συμπτώματα του φαίνεται να χειροτερεύουν μετά από ένα γεύμα. Αναρωτιούνται εάν έχουν κάποια διατροφική αλλεργία ή δυσανεξία. Μεγαλύτερη σύγχυση προκαλεί το γεγονός ότι ένα φαγητό φαίνεται να τους αναστατώνει τη μια μέρα και την επόμενη φορά που θα το καταναλώσουν να μην τους επηρεάζει.

Η πιο συχνή ερώτηση που κάνουν οι ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι ποιες τροφές να αποφεύγουν τις οποίες και θα δούμε παρακάτω.

Συμβουλές

• Η κατανάλωση μικρότερων ποσοτήτων και πιο συχνών γευμάτων και σνακ μέσα στη μέρα βοηθά στη μείωση των συμπτωμάτων, ενώ η κατανάλωση μεγάλων γευμάτων μπορεί να προκαλέσει κράμπες και διάρροια σε άτομα με ΣΕΕ.


• Τροφές χαμηλές σε λιπαρά και υψηλές σε υδατάνθρακες, όπως ζυμαρικά, ρύζι, ψωμί ολικής αλέσεως, δημητριακά, φρούτα και λαχανικά μπορούν να βοηθήσουν.


• Η κατανάλωση φυτικών ινών όπως προϊόντα ολικής αλέσεως, ρύζι, ψωμί, ζυμαρικά, φρούτα και λαχανικά βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου και έτσι στη μείωση της δυσκοιλιότητας που μπορεί να υπάρχει.


• Το μαγείρεμα των γευμάτων στη σχάρα, στον ατμό, στον φούρνο με λίγο ή και καθόλου λάδι.

Παρόλο όμως που οι φυτικές ίνες μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματα δυσκοιλιότητας, μπορεί να μην βοηθήσουν στη μείωση κοιλιακής δυσφορίας ή πόνου. Έτσι καλό είναι να εντάξουμε τις φυτικές ίνες στη διατροφή μας σιγά σιγά (2-3 γραμμάρια ημερησίως) για να αποφύγουμε αέρια και φουσκώματα διασφαλίζοντας την πρόσληψη νερού 1,5-2 λίτρα την ημέρα.

Στην κουζίνα
Λαχανικά

• Να τα μαγειρεύετε στον φούρνο μικροκυμάτων για να εξοικονομήσετε χρόνο και θρεπτικά συστατικά


• Μην τα μαγειρεύετε πολύ, μόνο μέχρι να μαλακώσουν για να διατηρηθεί η γεύση τους και τα θρεπτικά συστατικά τους

Όσπρια

• Αντικαταστήστε το κρέας στις σαλάτες σας και στα κύρια πιάτα σας με αποξηραμένα φασόλια ή μπιζέλια


• Η παραγωγή αερίων μειώνεται αν βράσουμε ελαφρά και ξεπλύνουμε τα όσπρια πριν τα βάλουμε να ψηθούν

Φρούτα

• Καταναλώνετε φρούτα για σνακ


• Πειραματιστείτε με εξωτικά φρούτα (μάνγκο, ακτινίδιο, ανανά)


• Αφήστε τη φλούδα στα φρούτα που δεν σας ενοχλούν


• Χρησιμοποιήστε αποξηραμένα φρούτα σε muffins ή στο γιαούρτι

Αμυλούχες τροφές

• Διαλέξτε ολικής αλέσεως ποικιλίες ψωμιών


• Δοκιμάστε μια γρήγορη σαλάτα ζυμαρικών με λαχανικά και μακαρόνια

Μικρά tips

• Όταν είστε σε πάρτι ή στο σπίτι ενός φίλου, αν μπορείτε, ενημερώστε τον οικοδεσπότη να γνωρίζει τις προτιμήσεις και τις ανάγκες σας σε τρόφιμα, αν όχι προτιμήστε φαγητό που γνωρίζετε ότι δεν θα σας προκαλέσει κάποιο σύμπτωμα. Εάν εξακολουθείτε να είστε πεινασμένοι, φάτε κάτι όταν επιστρέψετε στο σπίτι.


• Όταν πρόκειται για φαγητό έξω, προσπαθήστε να επιλέξετε τροφές που θα ήταν παρόμοιες με αυτές που θα τρώγατε στο σπίτι. Παραγγείλετε σάλτσες και dressings όχι μέσα αλλά στο πλάι του πιάτου σας για να χρησιμοποιήσετε όσο θέλετε, αποφύγετε τηγανητά τρόφιμα, ζητήστε να υπάρχουν περιορισμένα καρυκεύματα, αποφύγετε τα τρόφιμα που περιέχουν πολύ λάδι, καταναλώστε μια μικρή μερίδα επιδόρπιο και προσπαθήστε να μην φάτε υπερβολικά!

Καλύτερα να αποφύγετε...
Κάποιες τροφές ή ροφήματα μπορεί να χειροτερέψουν τα συμπτώματα, όπως:

• Τροφές υψηλές σε λιπαρά


• Κάποια γαλακτοκομικά προϊόντα εάν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη


• Ροφήματα με αλκοόλ ή καφεΐνη


• Ροφήματα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες τεχνητών γλυκαντικών ουσιών


• Πικάντικες τροφές ή σάλτσες, τηγανητά τρόφιμα, πολλά καρυκεύματα


• Φασόλια, λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, φακές, άλλα όσπρια, αρακάς, λαχανάκια Βρυξελλών, σταφίδες, κρεμμύδια που μπορεί να προκαλέσουν αέρια

Μάθετε μόνοι σας

1. Καλό θα ήταν εάν κρατούσατε ένα ημερολόγιο με το τι καταναλώνετε καθημερινά, τι συμπτώματα έχετε με αυτά που τρώτε και πότε εκδηλώνονται τα συμπτώματα αυτά, έτσι ώστε να σας είναι πιο εύκολο να διαπιστώσετε ποια τρόφιμα σας ενοχλούν.


2. Όταν βρείτε τα τρόφιμα που σας ενοχλούν καταγράψτε τα και αρχίστε να αποφεύγετε ένα τρόφιμο κάθε φορά για 12 εβδομάδες.


3. Εάν δεν δείτε καμία διαφορά τότε μπορείτε να το εντάξετε στη διατροφή σας ξανά.

Ποιο είδος διατροφής είναι κατάλληλο για τα άτομα με ΣΕΕ;
FODMAP διατροφή ή διατροφή χαμηλή σε FODMAP χρησιμοποιείται για να μειωθούν ή να αποφευχθούν συγκεκριμένες τροφές που περιέχουν βραχείας αλυσίδας υδατάνθρακες, που δεν χωνεύονται εύκολα. Πρόκειται για μια μεγάλη ομάδα διαιτητικών σακχάρων (ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες) που βρίσκονται σε πολλά κοινά τρόφιμα, όπως γαλακτοκομικά προϊόντα, σιτάρι και άλλους σπόρους, καθώς και σε φρούτα και λαχανικά τα οποία δεν απορροφώνται εύκολα, προκαλώντας υπερβολική συσσώρευση υγρών και αερίων.

Τροφές και προϊόντα υψηλά σε FODMAP που μπορείτε να μειώσετε ή να αποφύγετε είναι:

• Φρούτα όπως μήλα, βερίκοκα, βατόμουρα, κεράσια, μάνγκο, νεκταρίνια, αχλάδια, δαμάσκηνα και καρπούζι ή χυμοί που περιέχουν οποιοδήποτε από αυτά τα φρούτα


• Κονσερβοποιημένα φρούτα σε φυσικό χυμό φρούτων ή μεγάλες ποσότητες χυμού φρούτων ή αποξηραμένων φρούτων


• Λαχανικά όπως αγκινάρες, σπαράγγια, φασόλια, λάχανο, κουνουπίδι, σκόρδο, φακές, μανιτάρια, κρεμμύδια, ζάχαρη ή μπιζέλια


• Γαλακτοκομικά προϊόντα όπως γάλα, μαλακά τυριά, γιαούρτι, κρέμα γάλακτος και παγωτό


• Προϊόντα σιταριού και σίκαλης


• Μέλι και τρόφιμα με σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη


• Καραμέλες και τσίχλες με γλυκαντικά όπως σορβιτόλη, μαννιτόλη, ξυλιτόλη

Νικόλ Πηλείδη
Kλινική διαιτολόγος - Διατροφολόγος, M.Sc.
nicolepileidi@gmail.com
+357 97838941