Καλοκαίρι και τροφικές δηλητηριάσεις

Κάθε χρόνο, ακούμε και διαβάζουμε την ίδια συμβουλή: διατηρήστε σωστά τα τρόφιμα το καλοκαίρι γιατί λόγω των υψηλών θερμοκρασιών είναι πιο εύκολο να χαλάσουν και υπάρχει κίνδυνος τροφικών δηλητηριάσεων.

Η τροφική δηλητηρίαση συμβαίνει όταν καταναλώσετε τρόφιμα που περιέχουν συγκεκριμένα μικρόβια ή τοξίνες. Οι τοξίνες μπορούν να προκαλέσουν άμεσα επιπλοκές στον οργανισμό ενώ τα μικρόβια όταν φθάσουν στο έντερο αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται.

Οι περισσότερες τροφικές δηλητηριάσεις εμφανίζονται απότομα και διαρκούν για μικρό χρονικό διάστημα. Μερικές φορές όμως, μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρότερα προβλήματα. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι παθαίνουν τροφικές δηλητηριάσεις κάθε χρόνο ενώ εκατοντάδες χιλιάδες χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους από αυτό το λόγο σε ολόκληρο το κόσμο. Τα βρέφη, οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν ευαίσθητο και αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι και θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στο τι καταναλώνουν.

Τα συμπτώματα τροφικής δηλητηρίασης είναι εμετοί, διάρροιες, κοιλιακοί πόνοι, πυρετός ή ρίγη και μπορεί να διαρκέσουν από μερικές ώρες έως και αρκετές μέρες. Τα συμπτώματα και η διάρκεια της δηλητηρίασης εξαρτώνται από το είδος του μικροβίου ή της τοξίνης που έχει καταποθεί.

Ορισμένα τρόφιμα που αγοράζει ο καταναλωτής και που μπορεί να περιέχουν μικρόβια είναι το ωμό κρέας, τα φρούτα και τα λαχανικά. Έτσι, πρέπει να πλένονται καλά και μετά να μαγειρεύονται ή να καταναλώνονται. Επίσης, εάν κάποια τρόφιμα δεν έχουν αποθηκευτεί σωστά μπορούν σε αυτά να αναπτυχθούν βακτήρια.

Γιατί αυξάνονται οι πιθανότητες για τροφικές δηλητηριάσεις τους καλοκαιρινούς μήνες;

• Από φυσικά αίτια, αφού τα βακτήρια που υπάρχουν στο έδαφος, στο νερό, στον αέρα, στα ανθρώπινα σώματα και στα ζώα μπορούν να αναπτυχθούν ταχύτερα κατά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες σε θερμοκρασίες από 30 έως 45 ⁰ κελσίου και σε μέρη όπου υπάρχει υγρασία. Έχοντας τις κατάλληλες συνθήκες, τα επιβλαβή βακτήρια μπορούν να πολλαπλασιαστούν σε μεγάλους αριθμούς στα τρόφιμα που όταν καταναλωθούν μπορεί να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση.


• Τους ζεστούς μήνες ποιός δεν αγαπά να βγαίνει έξω για πικ-νικ ή να οργανώνει φιλικές συνάξεις στις βεράντες των σπιτιών του ή να πηγαίνει για κάμπινγκ και να τρώει νόστιμα φαγητά; Κανείς! Αλλά οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν τις πιθανότητες τα τρόφιμα να χαλάνε με αποτέλεσμα τροφικές δηλητηριάσεις. Σίγουρα δεν είναι εύκολο να κρατήσει κανείς τα τρόφιμα ασφαλή για κατανάλωση στους ζεστούς μήνες, ειδικά όταν προετοιμάζει ή καταναλώνει τα τρόφιμα έξω. Σε τέτοιες συνθήκες θα πρέπει πάντα να φροντίζουμε να κρατάμε τα τρόφιμα κρύα και να τα ψήνουμε στην κατάλληλη θερμοκρασία αλλά και να πλένουμε τα χέρια και τα σκεύη καλά αν θέλουμε να αποφύγουμε τροφικές δηλητηριάσεις.

4 απλά βήματα για ασφαλή κατανάλωση τροφίμων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες:

1. Πλένετε τα χέρια σας και τις επιφάνειες συχνά

Τα λερωμένα χέρια είναι μία από τις κύριες αιτίες για τροφική δηλητηρίαση.

• Πλύνετε τα χέρια σας για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα με σαπουνόνερο πριν και μετά το χειρισμό του φαγητού, μετά τη χρήση του μπάνιου, εάν αλλάζετε πάνες ή μετά από άγγιγμα σε κάποιο ζώο.


• Όταν τρώτε εκτός σπιτιού προσπαθείτε να έχετε πάντα μαζί σας υγρά μαντηλάκια για κάθε ενδεχόμενο.

2. Φυλάξτε χωριστά τα φαγητά για να αποφύγετε μολύνσεις

Οι μολύνσεις κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, του ψησίματος και του σερβιρίσματος του φαγητού είναι μια πρωταρχική αιτία τροφικής δηλητηρίασης.

• Όταν προετοιμάζετε το μικρό φορητό ψυγείο για μια εκδρομή, τυλίξτε ξεχωριστά τα ωμά κρέατα για ασφάλεια. Αποφύγετε τα υγρά των ωμών κρεάτων να έρθουν σε επαφή με έτοιμα τρόφιμα προς κατανάλωση.


• Πλύνετε τις πλάκες, τα σκεύη και τις σανίδες κοπής που ήρθαν σε επαφή με τα ωμά κρέατα ή πουλερικά πριν τα χρησιμοποιήσετε ξανά.

3. Μαγειρέψτε σε σωστές θερμοκρασίες

Τα τρόφιμα είναι μαγειρεμένα με ασφάλεια όταν θερμαίνονται για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα και σε υψηλή ένταση αφού τα επιβλαβή βακτήρια σκοτώνονται.

• Τα πουλερικά και το κρέας όταν ψήνονται στη σχάρα το εξωτερικό τους μέρος παίρνει γρήγορα έντονο καφέ χρώμα. Ωστόσο, το εσωτερικό τους μπορεί να μην είναι ακόμα ψημένο καλά. Έτσι ελέγξτε με ένα θερμόμετρο για τρόφιμα τη θερμοκρασία στο εσωτερικό του κρέατος.


• Ψήστε τις μπριζόλες βοδινού, χοιρινού, αρνιού, μοσχαριού με εσωτερική θερμοκρασία το λιγότερο στους 65⁰ κελσίου μετρώντας την με θερμόμετρο τροφίμου εφόσον βρίσκονται ακόμα στη φωτιά. Για ασφάλεια και καλύτερη ποιότητα αφήστε το κρέας για 3 περίπου λεπτά εκτός φωτιάς και μετά καταναλώστε. Άλλα είδη κρεάτων απαιτούν ψηλότερη θερμοκρασία. Για παράδειγμα, το ακατέργαστο βοδινό κρέας, χοιρινό, αρνί, και μοσχάρι απαιτεί εσωτερική θερμοκρασία 70 ° κελσίου ενώ για τα πουλερικά μια ασφαλής ελάχιστη εσωτερική θερμοκρασία είναι 75 ° κελσίου.
  
  

4. Καταψύξτε αμέσως (ειδικά για κάμπινγκ)

Μια πρωταρχική αιτία της τροφικής δηλητηρίασης είναι όταν τα τρόφιμα είναι σε μια μη ασφαλή θερμοκρασία. Κρατήστε το κρύο φαγητό κρύο!

• Κρύα έτοιμα για κατανάλωση φαγητά όπως γεύμα με κρέας, αλλαντικά, κοτόπουλο, πατάτες, σαλάτες ζυμαρικών πρέπει να διατηρούνται στο ψυγείο. Εάν θα προτιμήσετε να κάνετε κάμπιγνκ καλό είναι τα τρόφιμα αυτά να τα διατηρήστε σε κρύο χώρο με πάγο.


• Εάν θα κάνετε κάμπινγκ θα πρέπει τα τρόφιμα να τα έχετε σε σκιά ή σε δροσερό μέρος στο αυτοκίνητο.


• Όταν έχετε τα τρόφιμα σε μικρό φορητό ψυγείο καλό είναι να διατηρείτε τη ψυχρή θερμοκρασία του ψυγείου βάζοντας περισσότερο πάγο όταν αρχίσει να λιώνει


• Εάν δεν έχετε διαθέσιμο μικρό φορητό ψυγείο τότε προτιμήστε να πάρετε μαζί σας φρούτα, λαχανικά, σκληρά τυριά, κονσερβοποιημένα ή αποξηραμένα κρέατα, αποξηραμένα δημητριακά, ψωμί, ξηρούς καρπούς ή κράκερ


• Εάν αγοράσετε κάτι το οποίο δεν σκοπεύετε να το καταναλώσετε μέσα στις επόμενες 2 ώρες τότε καλύτερα να το βάλετε στο ψυγείο.

5. Φαγητό που περίσσεψε

Φαγητό που έχει μαγειρευτεί και έχει μείνει πάνω από 2 ώρες έξω από το ψυγείο δεν είναι ασφαλές για κατανάλωση.

• Πάνω από 30 ° κελσίου, τα τρόφιμα δεν πρέπει να μένουν εκτός ψυγείου για περισσότερο από 1 ώρα. Για να μην κινδυνεύσετε από τροφική δηλητηρίαση καλύτερα τοποθετήστε το φαγητό που περίσσεψε πίσω στο ψυγείο αμέσως μετά την κατανάλωση του.

Εάν ξεχάσατε το φαγητό εκτός ψυγείου για κάποιο χρόνο και έχετε κάποια αμφιβολία, τότε μην ρισκάρετε, καλύτερα πετάξτε το.

Από τη Νικόλ Πηλείδη

Διατροφολόγος-Kλινική Διαιτολόγος (BSc(Hons), MSc)

nicolepileidi@gmail.com

+357 97838941