Συνέντευξη Γιώργου Κουκουμά (ΑΚΕΛ): Η Αριστερά νικά όταν είναι ο εαυτός της

Ο υποψήφιος του ΑΚΕΛ στην επαρχία Αμμοχώστου Γιώργος Κουκουμάς εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η Αριστερά σήμερα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ και καταθέτει τις θέσεις του σε μια σειρά από ζητήματα, όπως είναι τα ιδεολογικά, τα εργασιακά, το Κυπριακό, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η οικονομία.

Γιατί να ψηφίσει κάποιος υποψήφιο του ΑΚΕΛ;

Πρώτον, γιατί γνωρίζει τις θέσεις του σε όλα τα βασικά θέματα. Γνωρίζει δηλαδή πού θα πάει η ψήφος του. Δεν είναι ξυστό λαχείο όπως συμβαίνει στα ψηφοδέλτια-σούπερμαρκετ άλλων κομμάτων, όπου μπορεί να σου βγει ρατσιστής, αντιομοσπονδιακός, εθνικιστής, νεοφιλελεύθερος ή τα αντίθετά τους.

Δεύτερο. Γιατί οι υποψήφιοι/ες του ΑΚΕΛ ενώνονται σε ένα κοινό πρόγραμμα, που είναι το πιο προοδευτικό από όλα τα κόμματα και συνδυασμούς. Δεν είναι τυχαίο που μόνο το ΑΚΕΛ κατέθεσε προγραμματικές προτάσεις για όσα θα διεκδικήσουμε μέσα στη Βουλή. Για τα εργασιακά και την κοινωνική πολιτική. Τους μικρομεσαίους και τους αυτοεργοδοτούμενους. Τα περιβαλλοντικά, την παιδεία και τον πολιτισμό, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη διαφθορά.

Τρίτο. Γιατί η δύναμη του ΑΚΕΛ είναι η δύναμη του αγώνα της επανένωσης. Μπορεί διάφοροι να λένε πολλά για το Κυπριακό και τη μέχρι σήμερα πορεία του, αλλά το ΑΚΕΛ είναι η μόνη πολιτική δύναμη που έχει πρόταση –την οποία έχει καταθέσει και στο Πρόεδρο- για το πώς να προχωρήσουμε και να σπάσουμε το σημερινό επικίνδυνο αδιέξοδο. Άλλη δύναμη δεν έχει καταθέσει ανάλογη συγκεκριμένη εισήγηση.

Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το τέλος των ιδεολογιών. Το τέλος της Αριστεράς και της Δεξιάς. Δεν νομίζετε ότι είναι αναγκαίος ο επαναπροσδιορισμός της Αριστεράς;

Οι όροι «αριστερά» και «δεξιά» δεν είναι χωροταξικοί. Είναι κοινωνικοί και ταξικοί. Όχι μόνο δεν ήρθε το τέλος των ιδεολογιών λοιπόν, αλλά τώρα είναι πιο επίκαιρες από ποτέ. Γιατί ζούμε σε ένα κόσμο που εν καιρώ πανδημίας οι δισεκατομμυριούχοι της Ευρώπης αυξήθηκαν από 511 σε 628 και πρόσθεσαν 1 τρις δολάρια στα πλούτη τους. Ανοσία του πλούτου! Την ίδια ώρα, πάνω από 100 εκατομμύρια Ευρωπαίοι είναι κάτω από το όριο της φτώχειας. Αυτό είναι αρκετό για να προβληματιστεί κανείς ξανά για το σύστημα που ζούμε, πώς και για ποιον δουλεύει. Και για να επιβεβαιώσει ότι η Αριστερά οφείλει να έχει διεκδικήσεις για το σήμερα και όραμα για το αύριο. Προφανώς, χρειάζεται να βρίσκει και να επαναπροσδιορίζει συνεχώς τα λόγια και τα μέσα ώστε να εμπνέει μέσα στις σημερινές συνθήκες. Αλλά ο δρόμος και ο στόχος παραμένει ο ίδιος. Όποτε τίθεται αυτό το ζήτημα, η δική μου απάντηση είναι ότι η Αριστερά νικά όταν είναι ο εαυτός της. Με την Ιστορία της, τις ιδέες και τις αρχές της. Με διεκδικήσεις για το σήμερα και με όραμα για το αύριο.

Από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά. Η εργατική τάξη δεν είναι αυτή που γνωρίζαμε. Τα συνδικάτα και οι συλλογικές συμβάσεις δείχνουν ξεπερασμένα. Με ποιο τρόπο λοιπόν η Αριστερά προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα;

Πρώτα από όλα, η εργατική τάξη μπορεί να άλλαξε μορφή, αλλά όχι περιεχόμενο. Εργατική τάξη δεν είναι μόνο οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια και στα εργοτάξια. Οι μισθωτοί επιστήμονες σε δεκάδες τομείς υπόκεινται στην ίδια ή ακόμα και σε μεγαλύτερη εργασιακή εκμετάλλευση. Οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες, σε λογιστικά, ελεγκτικά και δικηγορικά γραφεία, υπάλληλοι σε καταστήματα και γραφεία είναι κι αυτοί μέρος του κόσμου της εργασίας τον οποίο θέλει και πρέπει να εκφράζει η Αριστερά. Μαζί τους βέβαια είναι και ο κόσμος που απαρτίζει τις μικρές και οικογενειακές επιχειρήσεις, οι αυτοεργοδοτούμενοι του τόπου που στραγγαλίζονται καθημερινά από τον ανταγωνισμό των μεγαλοεπιχειρηματιών αλλά και την τραπεζική αυθαιρεσία.

Όσο δε αφορά τα συνδικάτα και τις συμβάσεις, αυτά παρουσιάζονται ως «ξεπερασμένα» από αυτούς που θέλουν τους εργαζόμενους να ανέχονται αδιαμαρτύρητα την εκμετάλλευση και την αυθαιρεσία σε βάρος τους. Η εμπειρία όμως, λέει το αντίθετο. Αν χαθεί η συλλογική οργάνωση και διεκδίκηση των εργαζομένων, τότε το βιοτικό τους επίπεδο θα πισωγυρίσει σε άλλες εποχές. Ευτυχώς βέβαια, αυτές οι θεωρίες του Αβέρωφ Νεοφύτου και του Χάρη Γεωργιάδη δεν πείθουν τους πάντες. Οι χιλιάδες εκπαιδευτικοί των ολοήμερων και των απογευματινών προγραμμάτων που εδώ και μέρες βρίσκονται σε απεργία και κινητοποιήσεις είναι απόδειξη ότι οι συλλογικοί αγώνες δεν ξεπεράστηκαν αλλά, αντίθετα, αποτελούν την ελπίδα.

Πάντως βλέπουμε να δημιουργούνται συνεχώς νέα επαγγέλματα που συμβάλουν σε αυτή τη διαδικασία της απορρύθμισης της αγοράς εργασίας. Εξ αποστάσεως εργασία με ακαθόριστα ωράρια κλπ. Υπάρχουν ρεαλιστικές πολιτικές θέσεις και προτάσεις;

Το ΑΚΕΛ έχει προτάξει προτάσεις-τομές για τα εργασιακά. Πρόκειται για επεξεργασμένες Προτάσεις Νόμου, όχι συνθήματα. Για την κατοχύρωση κατώτατων μισθών σε κάθε επάγγελμα. Για τη νομική κατοχύρωση των συλλογικών συμβάσεων, ώστε κάθε εργοδότης να υποχρεούται να την εφαρμόζει. Για να προσδιοριστούν νομικά τα χαρακτηριστικά της μισθωτής εργασίας ώστε να παταχθεί το φαινόμενο της ψευδούς αυτοαπασχόλησης όπου εργοδότες θέτουν εργαζόμενους στο καθεστώς αγοράς υπηρεσιών. Όπως έπραξε –παράνομα και ανάλγητα- η κυβέρνηση με τους εκπαιδευτικούς στα ολοήμερα και τα απογευματινά, στερώντας τους το 1/3 των εισοδημάτων τους. Προτάσεις απόλυτα ρεαλιστικές. Όμως η κυβέρνηση, ο ΔΗΣΥ και οι εργοδοτικές οργανώσεις τις απορρίπτουν.

Τελικά η Αριστερά και η οικονομική ανάπτυξη είναι δύο εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις; Μπορεί να γίνει ανάπτυξη με ανθρώπινους όρους χωρίς να θυσιάζεται η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον;

Αν δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη με ανθρώπινους όρους που να παράγει ευημερία για τους πολλούς, τότε γιατί συζητούμε; Για την ανάπτυξη των υπερκερδών του ενός ή του άλλου μεγαλοκαρχαρία; Για εμάς, κάθε συζήτηση περί ανάπτυξης έχει ως αφετηρία το ερώτημα: Ανάπτυξη για ποιον και πώς; Ανάπτυξη καταγράφηκε και με τη φούσκα των χρυσών διαβατηρίων. Όμως την ώρα που πραγματοποιούνταν συναλλαγές 7-8 δισεκατομμυρίων ευρώ με τα χρυσά διαβατήρια, το μερίδιο των μισθών των εργαζομένων στο ΑΕΠ της Κύπρου υποχωρούσε και αριθμητικά και ποσοστιαία. Την περίοδο που η κατασκευαστική βιομηχανία εκτινάχθηκε, οι μισθοί των εργαζομένων στον τομέα, σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, υποχώρησαν πιο πίσω από τα επίπεδα του 2013. Αντιστοίχως, ανάπτυξη θα σας πει ο Αρχιεπίσκοπος ότι είναι και η ανέγερση πύργων πάνω στα αρχαία μνημεία της Γεροσκήπου. Ανάπτυξη θα σας πουν και την ανέγερση επαύλεων στις Θαλασσινές Σπηλιές στην Πέγεια και τόσα άλλα περιβαλλοντικά εγκλήματα.

Όμως, η ανάπτυξη για την οποία μιλούμε εμείς είναι αυτή που σέβεται το περιβάλλον -το οποίο αν καταστραφεί δεν αναπληρώνεται με τίποτα- και πρωτίστως, αυτή που υπηρετεί τους εργαζόμενους, οι οποίοι είναι αυτοί που κινούν την οικονομία. Και όχι μόνο μπορεί να υπάρξει τέτοια ανάπτυξη, αλλά είναι αυτή που μπορεί να απελευθερώσει τις παραγωγικές δυνατότητες της Κύπρου, να σχεδιάσει μακροπρόθεσμα και ολιστικά την αξιοποίηση των πόρων και του δυναμικού της χώρας, να αναπτύξει υποδομές που να αντιστοιχούν στις ανάγκες του λαού και όχι στα υπερκέρδη του ενός ή του άλλου μεγαλοντιβέλοπερ και τραπεζίτη. Αλλιώς, θα μάς μείνουν οι φούσκες διαβατηρίων, ακινήτων και χρηματιστηρίου που είναι αρπαχτές για λίγους.

Το Κυπριακό ως πρόβλημα αποτελεί μια καλή ευκαιρία για την οποιαδήποτε Αριστερά να αποδείξει την αξία της ύπαρξης και του ρόλου της. Είναι δηλαδή ένα ζήτημα που δίνει ζωή νόημα στον ειρηνισμό και τον διεθνισμό. Γιατί όμως το ΑΚΕΛ δεν πραγματοποιεί ειρηνικές πορείες και διαδηλώσεις με συστηματικό τρόπο και δεν εκδηλώνει τον δυναμισμό του;

Αν κάποιος πραγματοποιεί κινητοποιήσεις για τη λύση και την επανένωση, αυτός είναι το ΑΚΕΛ και ευρύτερα η Αριστερά του τόπου. Δεν είναι τυχαίο που οι αντικατοχικές εκδηλώσεις του ΑΚΕΛ για την ανακήρυξη του ψευδοκράτους και τις μαύρες επετείους, η πορεία Καβάζογλου-Μισιαούλη ακόμα και οι Πρωτομαγιάτικες εκδηλώσεις προτάσσουν στην πρώτη γραμμή τη λύση του Κυπριακού, την επανένωση, την επαναπροσέγγιση. Και δεν είναι τυχαίο που το ΑΚΕΛ είτε οργανώνει είτε συμμετέχει σε κάθε κινητοποίηση για λύση του Κυπριακού στη συμφωνημένη βάση και πλαίσιο. Ακόμα και από την ερώτηση σας προκύπτει μια μεγάλη αλήθεια. Το ΑΚΕΛ καλείται να απαντά πόσα κάνει -ακόμα και από τη θέση της αντιπολίτευσης- για τη λύση του Κυπριακού. Ενώ οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις καλούνται να απαντήσουν αν θέλουν τελικά και πραγματικά τη λύση. Για αυτό λοιπόν, η Αριστερά είναι η μόνη επιλογή στην κάλπη για τον κόσμο που αγωνιά για την επανένωση.

Τελικά η ΕΕ αποτελεί για την ελληνοκυπριακή Αριστερά ένα κατάλληλο πολιτικό πλαίσιο για την επιδίωξη ενός καλύτερου μέλλοντος;

Η αλήθεια είναι ότι η σημερινή ΕΕ συσσωρεύει αδιέξοδα και υποκρισία. Βρίσκει λεφτά για τις πολεμικές βιομηχανίες, αλλά δεν βρίσκει για τους άνεργους και τους φτωχούς που πολλαπλασιάζονται. Διυλίζει τη Ρωσία αλλά καταπίνει τα εγκλήματα της Τουρκίας και του Ισραήλ. Η απάντηση σε αυτά βέβαια δεν είναι ο ακροδεξιός ευρωσκεπτικισμός και οι νεοεθνικισμοί, αλλά ο αγώνας για μια άλλη Ευρώπη και για αυτήν παλεύει η κυπριακή Αριστερά. Μαζί με κινήματα, δυνάμεις, συνδικάτα από όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο. Και μέσα και έξω από το Ευρωκοινοβούλιο.

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα μεγάλα στοιχήματα της ελληνοκυπριακής κοινωνίας και πόσα από αυτά μπορούμε να κερδίσουμε αν το δούμε ρεαλιστικά;

Πρώτον, να υψώσουμε τώρα, με μέτρα και πολιτικές, μια κοινωνική ασπίδα προστασίας για όσους εργαζόμενους και μικρομεσαίους πλήγηκαν από την πανδημία. Δεύτερο, να τολμήσουμε να προχωρήσουμε σε μεγάλα βήματα όπως ο έμπρακτος διαχωρισμός Εκκλησίας-Κράτους και η κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΙ, των Ατόμων με Αναπηρία, των προσφύγων και των μεταναστών. Και βέβαια, η λύση του Κυπριακού ώστε να ανοίξει μια εντελώς καινούρια σελίδα στη σύγχρονη ιστορία του τόπου μας, η σελίδα της επανένωσης που πιστεύω ότι μπορεί να καταστεί το ολικό restart που χρειάζεται η Κύπρος. Και είναι ταυτόχρονα ο μόνος τρόπος για να σωθεί η πόλη μας, η Αμμόχωστος, από τον εποικισμό, κάτι που θα σημάνει κυριολεκτικά την αρχή του τέλους.