Συνέντευξη Ρένας Γιαβάσης (ΕΔΕΚ/ΣΥΜ.ΠΟΛ.) στο politis.com.cy: Η ΔΔΟ είναι διχοτομική

Η Ρένα Γιαβάση είναι υποψήφια βουλεύτρια με το ψηφοδέλτιο της ΕΔΕΚ, στη Λευκωσία.

Σύντομο βιογραφικό

Γεννήθηκε το 1977 στη Λευκωσία. Αποφοίτησε από το Λύκειο Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ Δασουπόλεως και εν συνεχεία σπούδασε Νεοελληνική και Μεσαιωνική Φιλολογία στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι κάτοικος Αγλαντζιάς με καταγωγή από την κατεχόμενη κωμόπολη Λύση. Είναι παντρεμένη με τον δικηγόρο, Κυριάκο Ορφανίδη, και μητέρα δυο μικρών αγοριών, του Ανδρέα και του Σωτήρη. Είναι πρόεδρος της γυναικείας οργάνωσης «Συμμαχία Γυναικών», από το 2019, και κοινοβουλευτικός συνεργάτης του Κινήματος. Διετέλεσε διευθύντρια επικοινωνίας της Συμμαχίας Πολιτών και αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος. Εργάστηκε επί σειρά ετών στη δημοσιογραφία, τόσο σε εφημερίδα όσο και σε ραδιόφωνο.

Πείτε μας μια ιδέα που θέλετε να προωθήσετε και που θα πηγαίνει τον τόπο μπροστά.

Πιστεύω ακράδαντα ότι για να έχουμε σωτηρία σε αυτό τον τόπο, πρέπει να επενδύσουμε στην Παιδεία μας. Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή έχουμε ένα πεπαλαιωμένο σύστημα εκπαίδευσης. Θέλουμε ένα σχολείο που πρώτιστο στόχο θα έχει τη δημιουργία ολοκληρωμένων και ευτυχισμένων ανθρώπων μέσα τη δημόσια παιδεία. Ένα σχολείο που να ανταποκρίνεται στα σύγχρονα δεδομένα και προκλήσεις. Στόχος, κατά την άποψη μου, είναι να έχουμε ένα δημόσιο ολοήμερο σχολείο για όλους, το οποίο δεν θα σέρνει τα παιδιά μας, χλωμά από κούραση από το πρωί μέχρι το βράδυ, σε ένα σωρό φροντιστήρια (παράνομα και μη) για να καλύψουν την ύλη των εξετάσεων. Ένα σύστημα που δεν θα αναγκάζει γονείς και κηδεμόνες να πιέζονται οικονομικά για να πληρώνουν την παραπαιδεία. Ένα σύγχρονο σχολείο που να αναπτύσσει δεξιότητες, να καλλιεργεί την κουλτούρα της έρευνας, την κριτική σκέψη κι όχι την παπαγαλία. Η εκπαίδευση μας πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία ατόμων με δεξιότητες και ικανότητες, που να μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Ένα εκπαιδευτικό σύστημα που να πλάθει ανθρώπους με ενσυναίσθηση, αλληλοσεβασμό και αλληλεγγύη.

Όταν σας ζητάει ή θα σας ζητήσει μια χάρη ένας ψηφοφόρος ή εν δυνάμει ψηφοφόρος, τι απαντάτε/θα απαντήσετε;

Όλα αυτά τα χρόνια που βρίσκομαι παρασκηνιακά στην πολιτική και στα κοινά, έχω δεχθεί πολλά αιτήματα. Ανταποκρίνομαι πάντα εκεί και όπου υπάρχουν ανθρωπιστικά ζητήματα, γιατί ακριβώς δεν έχουμε κράτος πρόνοιας. Οπόταν, σε αυτές τις περιπτώσεις πάντοτε προσπαθώ να βοηθήσω. Στα άλλα αιτήματα, αρνούμαι ευγενικά.

Τι θα κάνετε για να περιοριστεί η διαφθορά στον τόπο μας;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να καταπολεμηθεί η διαφθορά, φτάνει να υπάρχει η πολιτική βούληση. Και προσωπικά την έχω. Ενδεικτικά να παραθέσω κάποιες προτάσεις:

1. Όλα τα πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα να δημοσιοποιούν την ετήσια φορολογική τους δήλωση και εξελεγμένους λογαριασμούς και όχι απλά τη δήλωση για το πόθεν έσχες.


2. Άνοιγμα όλων των φακέλων για σκάνδαλα, τα οποία καταγγέλθηκαν τα τελευταία είκοσι χρόνια και στα οποία εμπλέκονται πολιτικά πρόσωπα ή ανώτεροι δημόσιοι λειτουργοί.


3. Δημοσιοποίηση σε διαδικτυακή πλατφόρμα όλων των ερευνών που γίνονται και αφορούν σκάνδαλα.


4. Απόδοση ευθυνών και παραδειγματική τιμωρία όσων επιβεβαιώνεται η εμπλοκή τους σε σκάνδαλα, ευνοϊκή μεταχείριση, φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς κ.ά.


5. Αποστέρηση των ωφελημάτων που λαμβάνουν εκ του αξιώματός τους πολιτειακοί αξιωματούχοι ή δημόσιοι λειτουργοί σε περίπτωση καταδίκης τους για αδικήματα διαφθοράς.


6. Λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής για ανώνυμες ή μη καταγγελίες, για εμπλοκή πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων, αξιωματούχων και λειτουργών του δημοσίου σε σκάνδαλα, ευνοϊκή μεταχείριση, φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς κ.ά.


7. Να εισαχθεί ο θεσμός της αστικής και προσωπικής ευθύνης όσων διαχειρίζονται είτε δημόσιο χρήμα είτε ασκούν δημόσια εξουσία.

Ποιο μοντέλο οικονομίας πρέπει να υιοθετήσει η χώρα μας στην μετά Covid19 εποχή;

Επιβάλλεται να επανεύρουμε την εφευρετικότητα και δημιουργικότητα μας. Να αξιοποιήσουμε τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα όπως αυτά του μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της γεωγραφικής μας θέσης, του ανθρώπινου επιστημονικού μας δυναμικού. Να επενδύσουμε στην έρευνα και στην καινοτομία σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Μαζί με τις υπηρεσίες θα πρέπει να αναπτυχθούν και οι παραγωγικοί τομείς της γεωργίας και της βιομηχανίας, έτσι ώστε να πάψουμε να είμαστε μια κοινωνία η οποία ότι καταναλώνει το εισάγει. Μόνο, έτσι θα μπορέσουμε όχι απλά να επανεκκινήσουμε την οικονομία αλλά να θέσουμε στέρεες βάσεις για μια ανάπτυξη η οποία θα αντέξει στο χρόνο.

Πώς βλέπετε το ρόλο της Εκκλησίας στη χώρα μας;

Είμαι της άποψης, έκαστος στο είδος του. Άρα, η Εκκλησία θεωρώ ότι πρέπει να εστιάσει και να παραμείνει στον πολύ σημαντικό ρόλο που έχει να διαδραματίσει: τον θρησκευτικό και τον πνευματικό. Η εκκλησία πρέπει να επενδύσει πραγματικά σε αυτό το ρόλο και να αφήσει όλα τα υπόλοιπα. Καθώς όπως λέει και ο σοφός λαός «Παπάς που λειτουργεί δυο εκκλησίες, της μια γελά της»!

Σε ποιο επίπεδο βρίσκονται σήμερα στη χώρα μας τα δικαιώματα της γυναίκας στην εργασία, στην πολιτική, στην κοινωνική ζωή, εντός της οικογένειας; Πώς αλλάζουν τα πράγματα, εάν πιστεύετε ότι κάτι πρέπει να αλλάξει;

Δυστυχώς, τα γεγονότα και οι αριθμοί δεν είναι ικανοποιητικά αναφορικά με τα ζητήματα της ισότητας. Ιδιαίτερα σε αυτό το διάστημα με την πανδημία του κορωνοίου, οι γυναίκες βρέθηκαν σε ακόμη πιο δυσμενή θέση. Φυσικά, να σημειώσω ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου στα θέματα καταπολέμησης της σεξουαλικής κακοποίησης και προαγωγής της ισότητας των φύλων στην Κύπρο. Κυρώσαμε τη Σύμβασή της Κωνσταντινούπολης το 2017, αν και ακόμη δεν έχει εφαρμοστεί, λειτούργησε το Σπίτι της Γυναίκας, κατατέθηκαν αρκετές προτάσεις νόμου που ενισχύουν τη θέση της γυναίκας και οι οποίες, προήλθαν ως επί το πλείστον από βουλεύτριες.

Είναι όμως αυτά αρκετά; Ασφαλώς και όχι. Το σημαντικότερο κατ’ εμένα είναι η αλλαγή κουλτούρας. Είναι η μετάβαση από την πατριαρχική κοινωνία στην κοινωνία της ισότητας και των ίσων δικαιωμάτων. Και τούτο μπορεί να επιτευχθεί μέσω της Παιδείας, ώστε να οικοδομήσουμε ένα καλύτερο αύριο. Είναι εδώ που καλείται το υπουργείο Παιδείας να διαδραματίσει μεγαλύτερο ρόλο στον αγώνα που γίνεται για την καταπολέμηση της σεξουαλικής βίας και την εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων. Επιβάλλεται να διδάσκεται από το νηπιαγωγείο μέχρι και την τελευταία βαθμίδα του Λυκείου το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, συστηματικά και από εκπαιδευμένους παιδαγωγούς. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά θα μάθουν να υπερασπίζονται τον εαυτό τους από τις απειλές, αλλά και να ενεργοποιούνται όταν βλέπουν μια παραβίαση στο περιβάλλον τους. Ταυτόχρονα, οι σχολικές μονάδες με τις δράσεις τους, πρέπει να δίνουν βιώματα ίσης μεταχείρισης και ίσων ευκαιριών ανδρών και γυναικών που να ανατρέπουν τα λανθασμένα κοινωνικά στερεότυπα.

ΝΑΙ ή ΟΧΙ στη λύση του Κυπριακού στη βάση της ΔΔΟ με πολιτική ισότητα;

Ως ΕΔΕΚ-Συμμαχία Πολιτών απορρίπτουμε τη ΔΔΟ γιατί εκτιμούμε πως για να λειτουργήσει θα πρέπει είτε να ακυρώσει ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αυτό της ελεύθερης εγκατάστασης, είτε να ακρωτηριάσει τις δημοκρατικές ελευθερίες. Κατά συνέπεια, η διζωνική εκ φύσεως αφαιρεί από τους νόμιμους πολίτες της Κύπρου το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης, της ελεύθερης εγκατάστασης, της ελεύθερης ιδιοκτησίας σε όλη την Κύπρο και το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι σε όλες τις περιφέρειες της Κύπρου. Γι’ αυτό είναι διχοτομική. Η λύση για να έχει νόημα θα πρέπει να ανατρέπει τα δεδομένα της εισβολής και της κατοχής και όχι να εδράζεται σε αυτά και να τα νομιμοποιεί. Να αποκαθιστά την εδαφική κυριαρχία και ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θα πρέπει να επιτρέπει σε όλους τους νόμιμους πολίτες της να ζουν, να εργάζονται και να συνεργάζονται σε συνθήκες ασφάλειας και ευημερίας. Η λύση θα πρέπει να διασφαλίζει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και δημοκρατικές ελευθερίες για όλους, Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις οποιασδήποτε μορφής. Αυτή και μόνο η λύση εξυπηρετεί τα πραγματικά συμφέροντα τόσο των Ελληνοκυπρίων όσο και των Τουρκοκυπρίων.

Έχει ευθύνες και η πλευρά μας για το αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται σήμερα το Κυπριακό;

Ασφαλώς και έχει. Δεν έχουμε αντιληφθεί τη σοβαρότητα τής κατάστασης. Δεν έχουμε σεβαστεί την πατρίδα μας. Για τούτο εδώ και 47 χρόνια το εθνικό μας πρόβλημα, η επιβίωση μας ουσιαστικά στην Κύπρο, έχει αναχθεί ως πεδίο λαμπρό για κομματικές αντιπαραθέσεις και ατάκες εντυπωσιασμού. Αναλωνόμαστε σε αυτά, τσακωνόμαστε μεταξύ μας και χάνουμε την ουσία. Και ποια είναι αυτή; Να διαμορφώσουμε μια εθνική στρατηγική. Να ζητήσουμε από ειδικούς, συνταγματολόγους, διεθνολόγους, διπλωμάτες στρατιωτικούς κτλ να μελετήσουν όλα τα σενάρια και τις επιλογές που έχουμε μπροστά μας, να καταγράψουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε επιλογής αλλά και τα βήματα και τις κινήσεις που χρειάζονται για να την πετύχουμε, και να καταλήξουμε ομόγνωμα στην καλύτερη και σε αυτή που μπορούμε να πετύχουμε. Και στη βάση αυτού να πορευτούμε και να παλέψουμε. Γιατί επαναλαμβάνω, αυτό που γίνεται εδώ και 47 χρόνια είναι μια κατάσταση αλλαλούμ, που μας οδηγεί σε απανωτές ήττες, μεταξύ μας έριδες και κινήσεις πανικού. Δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο αυτό. Δεν μπορεί να συνεχίσουμε να μην σεβόμαστε την πατρίδα μας και την ιστορία μας.

Είναι υγιής η πολιτική/κομματική σκηνή του τόπου; Τι πρέπει να αλλάξει και πως θα αλλάξει;

Ασφαλώς και δεν είναι. Δυστυχώς. Όμως για να αλλάξει θα πρέπει στην πολιτική και κομματική ζωή αλλά και στο Κοινοβούλιο να υπάρχουν άνθρωποι που βλέπουν τους πολίτες ως συνανθρώπους τους και όχι ως ψήφους. Άνθρωποι που θέλουν να προσφέρουν και να απολαμβάνουν τα προνόμια της εξουσίας που τελικά τους εξουσιάζουν. Αυτή είναι η δική μου θεώρηση για το τι πρέπει να είναι μια βουλεύτρια και ένας βουλευτής, και αυτό έχω σκοπό να πράξω.

Έχετε εμβολιασθεί;

Ναι, το έχω ήδη πράξει καθώς  ο εμβολιασμός αποτελεί τη μόνη λύση για να αναχαιτίσουμε τον κορονοιό και να μην πεθαίνουν συνάνθρωποι μας. Για να πάρουμε πίσω τη ζωή μας, για να έχουμε εργασία, για να έχουμε ανθρώπινη επαφή. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν χιλιάδες επιχειρήσεις που λόγω της πανδημίας έχουν οδηγηθεί είτε σε κλείσιμο είτε βρίσκονται στα όρια της πτώχευσης. Δεκάδες χιλιάδες οικογένειες εδώ και ένα χρόνο αγωνίζονται και αγωνιούν για ένα πιάτο φαγητό. Οπόταν για μένα το στοίχημα είναι να βρεθεί ο αμεσότερος τρόπος να εργαστούν ξανά. Αυτό και αν είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Όπως ανθρώπινο δικαίωμα είναι η αξιοπρεπής διαβίωση. Πρέπει επιτέλους όλοι, η κυβέρνηση αλλά και η κοινωνία, να συναισθανθούμε σε πόσο τραγική κατάσταση βρισκόμαστε. Η κοινωνία πρέπει να λειτουργεί στη βάση του αλληλοσεβασμού και της αλληλεγγύης.

Πώς θα πήγαμε στο θέμα της πανδημίας;

Σίγουρα δεν μπορεί να δώσει κανείς τα εύσημα στην κυβέρνηση για τη διαχείριση της πανδημίας. Ακόμα και τα ίδια τα στελέχη της, δεν μπορούν πλέον να δικαιολογούν τα αδικαιολόγητα. Η διαχείριση της πανδημίας δυστυχώς ακολουθεί το μοτίβο σχεδόν όλων των πολιτικών αυτής της κυβέρνησης. Και το μοτίβο αυτό είναι ο αυτοσχεδιασμός, η αναποφασιστικότητα, η προχειρότητα και η αποτυχία.