Χρ. Σχίζας: «Αχρείαστο το Coronapass/Safepass» - Φτου ξελευτερία... με Πράσινο Πιστοποιητικό

Εντατικά προετοιμάζονται όσα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) έχουν αποφασίσει να υιοθετήσουν το πράσινο πιστοποιητικό για την COVID-19, το οποίο θα εξασφαλίζει την ελεύθερη διακίνηση μέσα στην επικράτεια της κάθε ευρωπαϊκής χώρας, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εντός/εκτός με Τρίτες Χώρες που θα συνάψουν διμερείς συμφωνίες με ευρωπαϊκά κράτη μέλη ή/και με την ίδια την ΕΕ. Το εν λόγω έγγραφο -που θα διατίθεται σε ψηφιακή ή και έντυπη μορφή- θα διαβεβαιώνει ότι ένα άτομο είτε έχει εμβολιαστεί για τον SARS-CoV-2 με εμβόλιο εγκεκριμένο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, είτε έχει λάβει αρνητική διάγνωση μετά από PCR ή rapid τεστ (με χρονική ισχύ π.χ. 72 ώρες) είτε έχει αναρρώσει από τη νόσο. Οι κάτοχοι αυτού του πιστοποιητικού της ΕΕ για τη νόσο COVID-19 δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε πρόσθετους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, όπως καραντίνα, αυτοαπομόνωση ή διεξαγωγή διαγνωστικών τεστ.
Μιλώντας στον «Π», ο πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ηλεκτρονικής Υγείας και εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας στο eHealth Network της ΕΕ Χρίστος Σχίζας ανέφερε ότι τα πράσινα πιστοποιητικά θα ελέγχονται αυστηρά για την πρόληψη περιστατικών απάτης και πλαστογράφησης, ενώ θα ελέγχεται επίσης και η γνησιότητα των ηλεκτρονικών σφραγίδων που περιλαμβάνονται στο έγγραφο. Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που θα βρίσκονται στα πιστοποιητικά δεν θα μπορούν να αποθηκευτούν στα κράτη μέλη προορισμού και δεν θα δημιουργηθεί κεντρική βάση δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ. Επιπλέον, ο μηχανισμός που θα διαβάζει το πιστοποιητικό δεν θα μπορεί να αποθηκεύσει τα πολύ περιορισμένα στοιχεία που θα περιέχει. Σημειώνεται πως ο κατάλογος των φορέων που θα επεξεργάζονται τα δεδομένα θα είναι δημόσιος, ώστε οι πολίτες να μπορούν να ασκούν τα δικαιώματά τους όσον αφορά την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων βάσει του γενικού κανονισμού για την προστασία προσωπικών δεδομένων (GDPR).

Ποια η σημασία του πράσινου ψηφιακού πιστοποιητικού;
Είναι ο τρόπος να ανοίξει η οικονομία και να διευκολυνθεί η διακίνηση των πολιτών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει παραχωρήσει τον συντονισμό γι’ αυτό το έγγραφο στον Οργανισμό eHealth Network, στον οποίο μετέχουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Σημειώνεται ότι -παρόλο που δεν είναι υποχρεωτική η υιοθέτηση του πράσινου πιστοποιητικού- η χώρα μας έχει λάβει την απόφαση να συμμετάσχει στην όλη προσπάθεια λόγω τουρισμού κ.λπ. Ο eHealth Network έχει αναλάβει να στείλει τεχνικές λύσεις/προδιαγραφές/κατευθυντήριες γραμμές στα κράτη που ενδιαφέρονται για το πράσινο πιστοποιητικό για να διευκολυνθεί η ανάπτυξη των δικών τους εφαρμογών (ειδικά μέρη λογισμικού που θα ενσωματωθούν στην εφαρμογή της κάθε χώρας). Οι κατευθυντήριες γραμμές αφορούν και τα προσωπικά δεδομένα. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να μην παραβιάζεται καμία απολύτως αρχή προσωπικών δεδομένων για να μην υπάρξει εμπλοκή των αρμόδιων επιτρόπων της κάθε χώρας και άρα μπλοκάρισμα της προσπάθειας. Στο κάθε πιστοποιητικό θα υπάρχει αναφορά στη χώρα και στην αρμόδια αρχή που το εξέδωσε.

Τρεις βάσεις δεδομένων



Το τεχνικό κομμάτι ποιος το έχει αναλάβει στην Κύπρο;
Το πράσινο πιστοποιητικό θα αντλεί δεδομένα από τρεις διαφορετικές βάσεις δεδομένων (εμβολιασμοί, PCR/rapid τεστ, όσοι έχουν νοσήσει από COVID-19). Την αρχιτεκτονική της διασύνδεσης αυτών των βάσεων δεδομένων την έχει αναλάβει η Εθνική Αρχή Ηλεκτρονικής Υγείας, η οποία βρίσκεται σε συνεννόηση με το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής και με το Υπουργείο Υγείας. Έχει συσταθεί ομάδα υπό την εποπτεία μου για την ετοιμασία και εφαρμογή του εγγράφου, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του eHealth Network. Επιπλέον, χρειάζεται διαβούλευση και συνεννόηση με τους χρήστες αυτού του πιστοποιητικού, δηλαδή με τα αρμόδια υπουργεία, ταξιδιωτικούς πράκτορες, αερογραμμές, χώρους εστίασης, χώρους πολιτισμού κ.λπ. Προγραμματίζω ευρεία συνάντηση των εμπλεκόμενων χρηστών για ενημέρωση και απόψεις.

Προσωπικά δεδομένα



Έχουν επιλυθεί ζητήματα που αφορούν τα προσωπικά δεδομένα;
Το πολύ σημαντικό αυτό θέμα το έχει λάβει υπόψη του από την αρχή ο eHealth Network. Δεν θα γίνεται καμία διαχείριση ή αποθήκευση δεδομένων εκτός των εγκεκριμένων βάσεων που θα υπάρχουν σε κάθε χώρα. Δηλαδή, δεν θα μεταφέρονται τα προσωπικά δεδομένα από κράτος σε κράτος. Επίσης, ο αρμόδιος για τον έλεγχο αυτού του εγγράφου απλώς θα διαβάζει τα στοιχεία και δεν θα έχει δικαίωμα να τα αποθηκεύει ή να τα αντιγράφει ή να τα φωτογραφίζει. Όπως για παράδειγμα ισχύει με την άδεια οδήγησης. Ο Αστυνομικός ελέγχει απλώς τα στοιχεία και δεν δικαιούται να βγάλει φωτοαντίγραφο της άδειας. Έτσι περίπου θα λειτουργεί και αυτό το πιστοποιητικό. Επιπρόσθετα, ο έλεγχος θα γίνεται στην παρουσία του κατόχου του συγκεκριμένου εγγράφου. Σημειώνεται πως τα δικά μας δεδομένα δεν θα μπορεί να τα αποθηκεύει η χώρα στην οποία θα ταξιδεύουμε ούτε εμείς τα δεδομένα των τουριστών ή άλλων πολιτών που θα έρχονται στην Κύπρο - εμάς μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα η διακίνηση στην Κύπρο πολιτών που προέρχονται από μη ευρωπαϊκές χώρες. Εντός των ημερών θα καταθέσουμε τα σχετικά έγγραφα στην επίτροπο Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα για την επιβαλλόμενη μελέτη αντικτύπου.




«Αχρείαστο το coronapass»



Σύμφωνα με τον Χρίστο Σχίζα, το κάθε κράτος που θα υιοθετήσει το πράσινο πιστοποιητικό θα βάλει και τα ηλικιακά όρια για τους κατόχους του (π.χ. ένα κράτος μπορεί να ζητεί πιστοποιητικό για 12χρονα παιδιά και άλλο από 14 ετών και άνω). Το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής του πιστοποιητικού διαφέρει από χώρα σε χώρα. Η Κύπρος έχει δηλώσει ότι μπορεί να αρχίσει τους τεχνικούς ελέγχους του συστήματος γύρω στις 15 Μαΐου, και θα μπορεί να θέσει σε εφαρμογή το πιστοποιητικό έναν μήνα μετά, δηλαδή γύρω στις 17 Ιουνίου (προκαταρκτική ημερομηνία για έκδοση πιστοποιητικών). Το πιστοποιητικό θα έχει ημερομηνία λήξης. Π.χ. εάν η ισχύς του τεστ θα είναι 72 ώρες, θα παύει η ισχύς του πιστοποιητικού μετά από αυτό το χρονικό διάστημα.

Πώς θα αποκτούμε το πράσινο πιστοποιητικό;
Τα δεδομένα για το πράσινο πιστοποιητικό ανήκουν στον πολίτη και γι’ αυτό δεν θα υπάρχει συγκεκριμένη υπηρεσία που θα εκδίδει αυτό το έγγραφο, αλλά ο καθένας θα μπορεί να μπαίνει σε μια ηλεκτρονική πύλη και θα το εκδίδει για τον εαυτό του. Για τη συντριπτική πλειονότητα του κόσμου που είναι εγγεγραμμένος στο ΓεΣΥ η είσοδος για την εξασφάλιση αυτού του πιστοποιητικού θα γίνεται από την Πύλη του ΟΑΥ, αλλά δεν θα επηρεάζεται η λειτουργικότητα του συστήματος υγείας. Θα είναι μόνο για ταυτοποίηση. Γι’ αυτούς που δεν είναι στο ΓεΣΥ και έχουν εμβολιασθεί τα δεδομένα τους θα υπάρχουν στη βάση δεδομένων της Εθνικής Αρχής Ηλεκτρονικής Υγείας. Άρα θα αποταθούν σε ειδικό πόρταλ για το πιστοποιητικό, το οποίο θα εκδίδεται μέσω αυτού. Για όσους δεν είναι καταρτισμένοι τεχνολογικά ή δεν διαθέτουν δυνατότητα πρόσβασης, θα μπορεί να γίνεται αυτή η ενέργεια από εξουσιοδοτημένο από αυτούς άτομο.

Ποια η διαφορά του πράσινου πιστοποιητικού από το κυπριακό coronapass;
Είναι κάτι ανάλογο και σίγουρα δεν θα απαιτείται το coronapass όταν θα τεθεί σε εφαρμογή το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό, σε περίπου έναν μήνα. Προσωπικά θεωρώ αχρείαστη την προσπάθεια για έκδοση του coronapass ή freepass για πολλούς λόγους που δεν θα ήθελα επί του παρόντος να σχολιάσω. Το συζητώ με τον υφυπουργό Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.

Ποιος θα χρηματοδοτήσει όλη αυτήν την εργασία;
Η ΕΕ θα χρηματοδοτήσει το κάθε κράτος μέλος της που θα υιοθετήσει αυτό το πιστοποιητικό και θα συμμετάσχει στη διασυνοριακή λειτουργικότητά του. Είμαστε στη διαδικασία της ετοιμασίας της σχετικής τεκμηριωμένης πρότασης για τη χρηματοδότηση αυτού του έργου. Σχεδόν εξολοκλήρου το κονδύλι θα προέρχεται από ευρωπαϊκό ταμείο. Συνεργαζόμαστε με την εταιρεία με την οποία είναι συμβεβλημένος ο ΟΑΥ για τις ανάγκες του ΓεΣΥ (NCR) και με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, που έχει αναπτύξει ήδη την πλατφόρμα για τη διασυνοριακή υγειονομική περίθαλψη. Αυτό είναι ένα διασυνοριακό έργο που χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ. Το Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Υγείας του Πανεπιστημίου Κύπρου έχει αναπτύξει μαζί με το Υπουργείο Υγείας και την Εθνική Αρχή Ηλεκτρονικής Υγείας την πλατφόρμα διασυνοριακής πρόσβασης για την υλοποίηση του Εθνικού Σημείου Επαφής για την Ηλεκτρονική Υγεία. Το πράσινο πιστοποιητικό εντάσσεται σε αυτήν την υφιστάμενη εργασία ως επέκταση και η οποία εποπτεύεται επίσης από το eHealth Network.