Υπόθεση Cypra: Ποιοι τα έκαναν πλακάκια με ποιους;

Παρεμβάσεις, απειλές, εκβιασμούς, συνωμοσίες, ποδηγέτηση αρμόδιων οργάνων και υπηρεσιών, αντιδεοντολογική συμπεριφορά και άλλα πολλά ακόμη καταλόγισαν στον γενικό ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη και στον τέως διευθυντή Τεχνικού Ελέγχου στην Ελεγκτική Υπηρεσία Ανδρέα Χασαπόπουλο μάρτυρες που κατέθεσαν ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής που ερευνά το σφαγείο Cypra και τις συνδεδεμένες με αυτό εταιρείες. Βασικός κατήγορός τους είναι ο διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών Χριστόδουλος Πίπης, ο οποίος κατέθεσε και σχετική αλληλογραφία προς επίρρωση των λεγομένων του.

Η ερευνητική επιτροπή κάλεσε τον κ. Ανδρέα Χασαπόπουλο να καταθέσει ενώπιόν της αύριο Δευτέρα και τον κ. Οδυσσέα Μιχαηλίδη την ερχόμενη Τετάρτη προκειμένου να απαντήσουν στις βαρύτατες καταγγελίες που εξαπέλυσε εναντίον τους ο διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών Χριστόδουλος Πίπης. Ωστόσο, οι συνεδρίες αναβλήθηκαν για την ερχόμενη εβδομάδα καθώς μέλος της ερευνητικής επιτροπής είναι στενή επαφή κρούσματος της νόσου COVID-19. Για τον ρόλο καταλύτη που διαδραμάτισαν Οδυσσέας Μιχαηλίδης και Αντρέας Χασαπόπουλος αναφορικά με την κατακύρωση του διαγωνισμού για την επεξεργασία των ζωικών αποβλήτων στη Cypra Bioenergy Ltd αναφέρθηκε στη μαρτυρία της και η πρώην γενική διευθύντρια του Υπουργείου Γεωργίας Ολυμπία Στυλιανού. Καταγγέλλοντάς τους για αντιδεοντολογική και απαράδεκτη συμπεριφορά. Η ερευνητική επιτροπή έχει στη διάθεσή της γραπτώς και τα όσα καταλόγισε στους Οδυσσέα Μιχαηλίδη και Αντρέα Χασαπόπουλο ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος. Ο τελευταίος μπορεί να μην πρόλαβε να καταθέσει ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής λόγω του αδόκητου θανάτου του, ωστόσο οι καταγγελίες του και τα στοιχεία που προσκόμισε πρόσφατα ενώπιον της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής στο πλαίσιο αυτεπάγγελτης εξέτασης για τις αιτίες και τα αιτιατά που οδήγησαν το σφαγείο της Κοφίνου σε λουκέτο είναι καταγεγραμμένα σε πρακτικά τα οποία διαβιβάστηκαν από τη Βουλή στην ερευνητική επιτροπή για σκοπούς ενημέρωσης.



Ο επίμαχος διαγωνισμός

Σύμφωνα με τα στοιχεία και τα έγγραφα που κατατέθηκαν και τις μαρτυρίες που ακούστηκαν ενώπιον της ερευνητικής επιτροπής, αλλά και με βάση τα όσα ειπώθηκαν στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία προσπαθούσε με κάθε τρόπο, σε σημείο που υπερέβη τα όρια της εξουσίας της, να κατακυρώσει τον δημόσιο διαγωνισμό για την επεξεργασία των ζωικών αποβλήτων στην εταιρεία Cypra. Στόχος ήταν, όπως δήλωσε ο γενικός ελεγκτής στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, να σπάσει το μονοπώλιο που υφίσταται ακόμη στον τομέα της επεξεργασίας των ζωικών αποβλήτων, με ό,τι αυτό σημαίνει και συνεπάγεται. Έτσι λοιπόν Οδυσσέας Μιχαηλίδης και Ανδρέας Χασαπόπουλος προωθούσαν τη Cypra, η οποία ναι μεν κατέθεσε χαμηλότερη προσφορά αλλά δεν διέθετε τις απαιτούμενες άδειες. Παρ' όλα αυτά, ο διαγωνισμός κατακυρώθηκε στη Cypra Bioenergy Ltd. Η σύμβαση συνομολογήθηκε στις 31/12/2015 μεταξύ των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών και του ιδιοκτήτη της Cypra κ. Γιώργου Γεωργίου με συμβατική αξία 540.000 ευρώ ανά έτος πλέον ΦΠΑ και με δυνατότητα ανανέωσης για ακόμη έναν χρόνο από την ημερομηνία έναρξής της (1.080.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ για τα δύο χρόνια). Η σύμβαση τέθηκε σε εφαρμογή από την ημερομηνία της υπογραφής της αλλά η ημερομηνία έναρξης της εκτέλεσης του αντικειμένου της σύμβασης καθορίστηκε το αργότερο εντός έξι μηνών από την ημερομηνία υπογραφής της νοουμένου ότι η Cypra θα εξασφάλιζε όλες τις απαραίτητες άδειες και εγκρίσεις για την εκτέλεση του αντικειμένου του διαγωνισμού. Στο πλαίσιο της πιο πάνω σύμβασης κατατέθηκε από τη Cypra εγγυητική επιστολή πιστής εκτέλεσης από πιστωτικό ίδρυμα για το ποσό των 54.000 ευρώ που αντιστοιχεί με το 10% του συμβατικού ποσού.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Cypra δεν είχε εξασφαλίσει όλες τις απαιτούμενες άδειες ώστε να ξεκινήσει η εκτέλεση του αντικειμένου της σύμβασης, η Κεντρική Επιτροπή Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ), στην οποία ο γενικός ελεγκτής συμμετέχει ως παρατηρητής αλλά σύμφωνα με τη μαρτυρία του κ. Πίπη «κάνει ό,τι θέλει», με διαδοχικές αποφάσεις της κατά τις συνεδρίες της στις 27/7/2016, 18/1/2017 και 8/2/2017 παραχώρησε τρεις κατά σειρά εξαμηνιαίες παρατάσεις στη Cypra για να προσκομίσει τις απαιτούμενες άδειες για την ενεργοποίηση της σύμβασης. Παρά τις διαδοχικές παρατάσεις, η Cypra δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες άδειες με αποτέλεσμα οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, που προκήρυξαν τον διαγωνισμό, να προχωρήσουν στην ακύρωσή του κατόπιν γνωμάτευσης που έλαβαν από τον γενικό εισαγγελέα στις 21/7/2017. Παράλληλα, κατάσχεσαν την εγγυητική των 54.000 ευρώ με τα γνωστά γεγονότα που ακολούθησαν και τα οποία αποτελούν σήμερα αντικείμενο πειθαρχικής έρευνας εναντίον της γενικής λογίστριας Ρέας Γεωργίου καθώς η επιταγή των 54.000 ευρώ αποσύρθηκε με οδηγίες του Γενικού Λογιστηρίου από τον λογαριασμό της Δημοκρατίας προς όφελος του συζύγου της και ιδιοκτήτη της εταιρείας Cypra.

Σημειώνεται ότι μετά την ακύρωση του επίμαχου διαγωνισμού η σύμβαση ανατέθηκε στην εταιρεία Sigan, όμως σε πολύ χαμηλότερη τιμή από αυτήν που χρέωνε τη Δημοκρατία τα προηγούμενα χρόνια.



Οι κατηγορίες

Στην πολύωρη κατάθεσή του στις 23/4/2021 όπως και στην αντεξέτασή του στις 26/4/2021 από τους δικηγόρους της Cypra, ο διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών Χριστόδουλος Πίπης αναφέρθηκε εκτενώς στις παρεμβάσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που σκοπό είχαν την κατακύρωση του επίμαχου διαγωνισμού στη Cypra. Μεταξύ άλλων, ο κ. Πίπης υποστήριξε τα εξής:



* Οι κ. Οδυσσέας Μιχαηλίδης και Ανδρέας Χασαπόπουλος σε προσυνεννόηση με το Γενικό Λογιστήριο προωθούσαν την προσφορά της Cypra που ανήκει στον σύζυγο της γενικής λογίστριας. Ο κ. Χασαπόπουλος με συστηματική εμμονή, παρεμβατισμό, απειλές και εκφοβισμό του προσωπικού των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών προσπαθούσε να πετύχει τη διευκόλυνση της Cypra. Όλες οι ενέργειες του κ. Χασαπόπουλου ήταν σε γνώση του γενικού ελεγκτή όπως ο ίδιος παραδέχθηκε ενώπιον της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής.



* Σε επιστολή των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών που κατατέθηκε ως τεκμήριο στην ερευνητική επιτροπή καταγράφεται ο προς όφελος της Cypra πιεστικός και με εμμονή τρόπος δράσης της Ελεγκτικής Υπηρεσίας έναντι των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών προκειμένου η Ελεγκτική Υπηρεσία να πετύχει με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο την ανάθεση της σύμβασης στη Cypra επικαλούμενη αποκλειστικά και μόνο το θέμα της τιμής και αδιαφορώντας για το θέμα της νομιμότητας από πλευράς κατοχής των απαιτούμενων αδειών.



* Στις 8/9/2015 σε συνάντηση στην Ελεγκτική Υπηρεσία ο Χριστόδουλος Πίπης ζήτησε εξηγήσεις για τον εκφοβισμό, τις απειλές και τις καταγγελίες περί διαφθοράς που εξαπέλυε ο κ. Χασαπόπουλος εναντίον λειτουργών των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών κατηγορώντας τους συγκεκριμένα ότι προωθούσαν την προσφορά της Sigan και το μονοπώλιο, με αποτέλεσμα να ανάψουν τα αίματα και ο κ. Χασαπόπουλος να διώξει από το γραφείο του τον κ. Πίπη. Ο τελευταίος κατήγγειλε τον Ανδρέα Χασαπόπουλο στον πολιτικό του προϊστάμενο, υπουργό Γεωργίας για εκφοβιστική και απαράδεκτη συμπεριφορά.



* Ο γενικός ελεγκτής κάθε άλλο παρά παρατηρητής είναι στην ΚΕΑΑ. Αυτός αποφασίζει και δεν τολμά κανένας να του πει όχι, ανέφερε στην κατάθεσή του ο κ. Πίπης. Καταγγέλλοντας, παράλληλα, ότι είναι με υπόδειξη και καθοδήγηση του Οδυσσέα Μιχαηλίδη που η ΚΕΑΑ κατακύρωσε τον διαγωνισμό για την επεξεργασία ζωικών υποπροϊόντων στη Cypra παρόλο που δεν διέθετε τις απαιτούμενες άδειες. Και είναι με τις οδηγίες του γενικού ελεγκτή που η ΚΕΑΑ με διαδοχικές αποφάσεις της έδινε παρατάσεις στη Cypra μπας και καταφέρει να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες άδειες για την ενεργοποίηση της σύμβασης, αλλά δεν τα κατάφεραν, είπε ο κ. Πίπης.



* Όταν ο εκ των δικηγόρων της Cypra κ. Ηλίας Στεφάνου ρώτησε τον διευθυντή των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών κατά πόσο θεωρεί ότι οι προσπάθειες που κατέβαλλε η Ελεγκτική Υπηρεσία για κατακύρωση του διαγωνισμού στη Cypra είχαν σκοπό να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα του συζύγου της γενικής λογίστριας ή το δημόσιο συμφέρον, «εφόσον θα έσπαζε το μονοπώλιο που για χρόνια επικρατούσε στον τομέα της επεξεργασίας των ζωικών αποβλήτων και για το οποίο η Δημοκρατία κατέβαλλε εκατομμύρια ευρώ ετησίως», απάντησε ως εξής ο κ. Πίπης: «Δεν νομίζω η Ελεγκτική Υπηρεσία να ενδιαφερόταν περισσότερο από εμάς να κατακυρώσει την πιο οικονομικά συμφέρουσα προσφορά για το κράτος».



Ο τσακωμός στην ΚΕΑΑ

Ο διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών καταθέτοντας στην ερευνητική επιτροπή αναφέρθηκε και σε περιστατικό που έλαβε χώρα ενώπιον συνεδρίας της ΚΕΑΑ στις 25/11/2015 όπου, σύμφωνα με τον κ. Πίπη, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης με παρέμβασή του πρόσβαλε τους λειτουργούς των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών αποκαλώντας τους ουσιαστικά διεφθαρμένους, αναφέροντας επί λέξει: «Είνταλος εννά το λύσουν αφού θέλουν να τα διούν στον Γαλαταρκώτη (σ.σ. εταιρεία Sigan) για τον οποίο, για τυπικούς λόγους, ακύρωσαν την προσφορά που είχε πολύ πιο φθηνό προσφοροδότη». Mετά τη δήλωση αυτή ακολούθησε, σύμφωνα με τον κ. Πίπη, «εντονότατη και σφοδρή σύγκρουση με τον Οδυσσέα και Χασαπόπουλο». Όπως κατέθεσε ο Χριστόδουλος Πίπης, «μετά από αυτό το συμβάν και με σκοπό να πετύχει την ανάθεση του διαγωνισμού στη Cypra ο Οδυσσέας εντατικοποίησε ακόμη περισσότερο την εμμονική του αντιμετώπιση στην Υπηρεσία μας παρεμβαίνοντας ακόμα και στα εσωτερικά της θέματα με την ευκαιρία της διαδικασίας προαγωγής και πλήρωσης της θέσης Πρώτου Κτηνιατρικού Λειτουργού και Διευθυντή. Το περιστατικό αυτό καταδεικνύει ακόμη μία φορά τον παρεμβατικό χαρακτήρα και την εκτός πλαισίου αρμοδιοτήτων του δράση του Οδυσσέα προκειμένου να πετύχει η Cypra».

Σε άλλο σημείο της κατάθεσή του ο Χριστόδουλος Πίπης κατήγγειλε τα εξής: Η ΚΕΑΑ, που ποδηγετήθηκε από τους Οδυσσέα και Χασαπόπουλο, με επιστολή της στις 13/2/2017 ζήτησε, κατά παράβαση των περί Δημοσίων Συμβάσεων Κανονισμών και παρά την από μέρους των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών επίμονη αντίδραση και ένσταση ως προς το νόμιμο της διαδικασίας, από τους δύο ενδιαφερομένους προσφορές σε κλειστούς φακέλους για τη διαχείριση των ζωικών υποπροϊόντων. «Ακολούθως, μας ζητούσε η ΚΕΑΑ να μελετήσουμε τις προτάσεις και να της υποβάλουμε σχόλια επί των οικονομικών προτάσεων των δύο αναδόχων (Sigan Management Ltd και Cypra Bioenergy Ltd) χωρίς να έχει υπάρξει υποβολή από μέρους μας, ως η αναθέτουσα αρχή, σχετικής εισήγησης», ανέφερε ο κ. Πίπης.

 

Αντιδεοντολογική συμπεριφορά

Για προώθηση της εταιρείας Cypra από την Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρθηκε και στη δική της κατάθεση στην ερευνητική επιτροπή η πρώην γενική διευθύντρια του Υπουργείου Γεωργίας Ολυμπία Στυλιανού. Συγκεκριμένα, ερωτηθείσα κατά πόσο η ίδια διαπίστωσε οποιαδήποτε προσπάθεια από πλευράς της Ελεγκτικής Υπηρεσίας υπέρ της εταιρείας Cypra, απάντησε επί λέξει: «Ναι, εμφανέστατα από τον γενικό ελεγκτή και κυρίως από τον κ. Χασαπόπουλο που παρακολουθούσε το θέμα. Ο γενικός ελεγκτής του είχε μεγάλη εμπιστοσύνη και δεχόταν τις εισηγήσεις του χωρίς διερεύνηση. Ο κ. Χασαπόπουλος είχε ένα Α χαρακτήρα, έπαιρνε αυτές τις θέσεις ενώ ο ρόλος του στην ΚΕΑΑ ήταν συμβουλευτικός, τραβούσε με τις θέσεις του και τους άλλους», εννοώντας τα υπόλοιπα μέλη της ΚΕΑΑ. Όταν κλήθηκε, όμως, να διευκρινίσει πού αποδίδει το γεγονός αυτό, η κ. Ολυμπία Στυλιανού απάντησε: «Δεν μπορώ να μιλήσω για τα κίνητρα. Ήταν γνωστός ο κ. Χασαπόπουλος στην κυβέρνηση ότι έπαιρνε ακραίες θέσεις. Ήταν θέμα χαρακτήρα, αν είχε κάτι άλλο δεν μπορώ να γνωρίζω. Η άποψη της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι ότι θεωρούσαν πως ενεργούσαν προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος. Δεν μπορώ να ξέρω αν υπάρχει κάτι άλλο». Παράλληλα, η κ. Στυλιανού κατηγόρησε την Ελεγκτική Υπηρεσία για αντιδεοντολογική συμπεριφορά. Όπως υπέδειξε τόσο ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης όσο και ο Ανδρέας Χασαπόπουλος αντί να περιοριστούν σε συμβουλές και εισηγήσεις προς στους ελεγχόμενούς τους, που στην προκειμένη περίπτωση ήταν οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, προσπαθούσαν να επιβάλλουν τις θέσεις τους ως προς την κατακύρωση του επίμαχου διαγωνισμού στη Cypra.

Όσον αφορά την έρευνα που ζητούσε ο γενικός ελεγκτής εναντίον λειτουργών των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών τους οποίους ουσιαστικά κατάγγελλε ότι τα είχαν κάνει πλακάκια με την εταιρεία Sigan, η κ. Στυλιανού ανέφερε ότι διενήργησε η ίδια τη διοικητική έρευνα που διέταξε ο υπουργός Γεωργίας κατόπιν επιστολής του γενικού ελεγκτή και διαπίστωσε ότι δεν ευσταθούν οι καταγγελίες. «Έγιναν κάποια λάθη από πλευράς των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών αλλά δεν δικαιολογούσαν πειθαρχική έρευνα. […] Δεν ευσταθούν οι καταγγελίες του κ. Οδυσσέα Μιχαηλίδη», είπε.



Η εκ των έσω πληροφόρηση

Ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης όσο και ο κ. Χασαπόπουλος θα κληθούν από την ερευνητική επιτροπή να εξηγήσουν και τις παρεμβάσεις τους για το σφαγείο της Κοφίνου που αποτέλεσαν, σύμφωνα με τον Σωκράτη Χάσικο, τροχοπέδη στην ενοικίασή του σε ιδιώτες με αποτέλεσμα το κυβερνητικό σφαγείο να οδηγηθεί σε λουκέτο καθώς θα ήταν παράνομη η όποια κρατική ενίσχυσή του. Συναφώς, επισημαίνεται ότι στη δική του κατάθεση στην ερευνητική επιτροπή ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Νεοκλής Συλικιώτης αναφέρθηκε σε έναν συνεχή πόλεμο εκ των έσω για να κλείσει το κυβερνητικό σφαγείο της Κοφίνου «σε σημείο που αναγκάστηκα, το 2011, να καταγγείλω δημόσια ότι λειτουργοί του Δημοσίου υποσκάπτουν τις προσπάθειες διάσωσης του σφαγείου της Κοφίνου». Σημειώνοντας, παράλληλα, και τα εξής: «Προβάλλοντας το επιχείρημα ότι δεν πρέπει να υπάρχει κρατικό μονοπώλιο κάποιοι φρόντισαν στο τέλος να δημιουργήσουν ένα ιδιωτικό μονοπώλιο, το σφαγείο Cypra». Το ότι το σφαγείο Cypra είχε πληροφόρηση από τη δημόσια υπηρεσία υποστήριξαν σε καταθέσεις τους στην ερευνητική επιτροπή και ο πρώην δήμαρχος Λάρνακας και πρώην πρόεδρος του δ.σ. του σφαγείου της Κοφίνου (2002-2011) Ανδρέας Μωυσέως καθώς και ο αντιπρόεδρος του σφαγείου της Κοφίνου Σταύρος Γερολατσίτης.