Παγκόσμια Ημέρα Στοματικής Υγείας: Η καλή υγεία ξεκινά από το στόμα

Αποφεύγοντας παράγοντες κινδύνου, υιοθετώντας συνήθειες που εξασφαλίζουν την καλή στοματική υγιεινή και φροντίζοντας για την τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο για τσεκάπ θα προστατεύσεις τόσο το στόμα όσο και το σώμα σου.

Αυτό είναι το βασικό μήνυμα για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Στοματικής Υγείας, όπως αυτή έχει καθιερωθεί από την Παγκόσμια Οδοντιατρική Ομοσπονδία (FDI) και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 20 Μαρτίου.

Κάνε «Ααα!»
Το σύνθημα της Παγκόσμιας Ημέρας Στοματικής Υγείας για την τριετία 2018-2020 είναι «Κάνε Ααα!», με υπο-σύνθημα «Σκέψου το στόμα σου, σκέψου την υγεία σου» για το 2018, και επικεντρώνεται στο γεγονός ότι η διατήρηση της υγείας του στόματος έχει αποφασιστική σημασία για τη διατήρηση της γενικής μας υγείας.

Η φράση «Κάνε Ααα» είναι συνώνυμη της υγείας και έχει ευρεία απήχηση διεθνώς. Είναι μια συνηθισμένη, καθημερινή έκφραση που χρησιμοποιούν τόσο οι γιατροί όσο και οι οδοντίατροι στη διάρκεια του τακτικού ελέγχου, με την οποία ζητούν από τον ασθενή να ανοίξει το στόμα του για την εξέταση. Σε συνδυασμό με διαφορετικά υπο-συνθήματα κάθε χρόνο, η καμπάνια με τίτλο «Κάνε Ααα» δίνει πνοή στην έννοια του στόματος ως καθρέφτη του σώματος που αντανακλά τη συνολική υγεία.

Όλο και περισσότερες έρευνες παρέχουν ενδείξεις ότι η στοματική υγεία μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών παθήσεων. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι η επιμελής φροντίδα των δοντιών, προσφέρει πολύ περισσότερα από ένα όμορφο χαμόγελο. Πολλοί, ωστόσο, δεν έχουν ακόμη πειστεί να βουρτσίζουν τακτικά τα δόντια τους και δεν επισκέπτονται προληπτικά τον οδοντίατρο, παρά μόνο όταν ανακύψει κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα ή σύμπτωμα.

Μία από τις κύριες παθήσεις της στοματικής κοιλότητας, που ενδεχομένως αποτελεί προάγγελο παθήσεων σε ζωτικά όργανα του ανθρώπινου οργανισμού, είναι η περιοδοντίτιδα, η φλεγμονή δηλαδή των ούλων, που σταδιακά προκαλεί βλάβη στο οστό που στηρίζει τα δόντια, με τελικό αποτέλεσμα την απώλεια των δοντιών («τα δόντια πέφτουν»). Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι 44%-57% των ανθρώπων, εμφανίζουν μέτριας βαρύτητας περιοδοντική νόσο (γνωστή και ως ουλίτιδα), ενώ ένα 10% περίπου παρουσιάζει βαρύτερες μορφές της νόσου.

Δεκάδες έρευνες, τα τελευταία χρόνια συσχετίζουν την περιοδοντική νόσο με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, αν και ο μηχανισμός μέσω του οποίου η περιοδοντίτιδα επηρεάζει τη γενική υγεία παραμένει εν πολλοίς άγνωστος. Από τις επικρατούσες θεωρίες, η μία υποστηρίζει ότι τα βακτήρια της στοματικής κοιλότητας προκαλούν τη φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού και, μαζί με αυτήν, βλάβες στις αρτηρίες, ενώ η δεύτερη, ότι τα βακτήρια προκαλούν απευθείας προβλήματα στο κυκλοφορικό και συγκεκριμένα στη διαστολή των αγγείων. Οι σχετικές έρευνες εκτιμούν πως, όσοι πάσχουν από περιοδοντική νόσο, διατρέχουν 2-7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.

Έρευνες έχουν συσχετίσει την περιοδοντίτιδα και την κακή στοματική υγιεινή και με την εμφάνιση νόσων του αναπνευστικού, όπως είναι η πνευμονία και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), ειδικά στις μεγαλύτερες ηλικίες. Και στην περίπτωση αυτή, η νόσος θεωρείται αποτέλεσμα της εισρόφησης μικροβίων από τον στοματοφάρυγγα.
Η κακή στοματική υγεία, όμως, μπορεί να οδηγήσει και στη γέννηση ελλιποβαρών βρεφών, σε πρόωρο τοκετό ή σε αποβολή. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, οι έγκυες με βαριά περιοδοντική νόσο, έχουν 7,5 φορές υψηλότερο κίνδυνο να γεννήσουν πρόωρα, σε αντίθεση με τις έγκυες, που έχουν υγιή δόντια. Πρόσφατα καταγράφηκε μάλιστα και το πρώτο τεκμηριωμένο περιστατικό βρέφους, που γεννήθηκε νεκρό εξαιτίας της ουλίτιδας από την οποία έπασχε η μητέρα του. Στο αίμα του βρέφους, στους πνεύμονες και στο στομάχι του, βρέθηκαν βακτήρια ίδια με αυτά που βρέθηκαν στην στοματική κοιλότητα της μητέρας του που έπασχε από περιοδοντίτιδα...

Παιδιά: Καλή στοματική υγεία βήμα-βήμα
Φροντίστε να διδάξετε από νωρίς στα παιδιά σας, πώς να βουρτσίζουν σωστά τα δόντια τους και να φροντίζουν επιμελώς τη στοματική τους υγιεινή. Με βάση τα παραπάνω, είναι προφανές ότι με τον τρόπο αυτό, θα τα βοηθήσετε να θέσουν γερές βάσεις για την καλή τους υγεία στο μέλλον. Το βούρτσισμα πρέπει να ξεκινά από τη στιγμή που θα βγει το πρώτο δόντι στο στόμα του παιδιού. Αμέσως μετά την ανατολή (εμφάνιση) των δοντιών στο στόμα του παιδιού, θα πρέπει να αρχίζει η στοματική υγιεινή. Στην ηλικία του νεογνού και του νηπίου, αποκλειστικοί υπεύθυνοι για τη στοματική υγιεινή του παιδιού είναι οι γονείς του, οι οποίοι θα πρέπει να καθαρίζουν τα δόντια των παιδιών με μικρή βούρτσα ή να τα σκουπίζουν με βρεγμένη γάζα. Όταν το παιδί αρχίζει να κρατά αντικείμενα μπορεί να του δοθεί μία οδοντόβουρτσα, όχι ασφαλώς για να καθαρίζει τα δόντια του, αλλά για να παίζει και να εξοικειώνεται με την ιδέα της βούρτσας.

Βουρτσίζετε τα δόντια σας μαζί με τα παιδιά σας, πρωί και βράδυ. Μέχρι την ηλικία των 6 ετών είναι καλό το βούρτσισμα να γίνεται από το γονέα, γιατί το παιδί δεν μπορεί να το κάνει σωστά μόνο του. Ωστόσο, μόλις 15% των γονιών βουρτσίζουν τα δόντια των παιδιών τους.

Το παιδί πρέπει να μάθει να βουρτσίζει χωριστά τα πάνω και τα κάτω δόντια και να ακολουθεί μια σειρά μέχρι να φτάσει ως το τελευταίο δόντι. Έτσι, το βούρτσισμα θα είναι σωστό και ολοκληρωμένο.

Ανανεώνετε την οδοντόβουρτσα του παιδιού κάθε 3 μήνες. Μετά από ένα τρίμηνο χρήσης, η οδοντόβουρτσα έχει πια φθαρεί και δεν πληροί τους κανόνες υγιεινής.
Πηγαίνετε το παιδί σας τακτικά στον οδοντίατρο για έλεγχο της στοματικής του υγείας. Προτιμήστε έναν ειδικευμένο παιδοδοντίατρο, ώστε η εμπειρία της επίσκεψης να είναι ευχάριστη για το παιδί.

Κανόνες στοματικής υγιεινής
-Βούρτσισμα των δοντιών μετά από κάθε γεύμα, με οδοντόκρεμα και μαλακή οδοντόβουρτσα. Πρόκειται για τον πιο σημαντικό κανόνα για τη διατήρηση της στοματικής υγείας.
-Οδοντικό νήμα ή μεσοδόντια βουρτσάκια τουλάχιστον κάθε βράδυ. Είναι ο μόνος τρόπος να αφαιρεθούν τα υπολείμματα τροφών και η καταστρεπτική πλάκα και να αποτραπεί η ανάπτυξη βακτηριδίων στα διαστήματα μεταξύ των δοντιών, εκεί δηλαδή όπου δε μπορεί να φτάσει η οδοντόβουρτσα.
-Χρήση ειδικών στοματικών διαλυμάτων. Αποτελούν συμπληρωματικό όπλο στον αγώνα κατά των μικροβίων που απειλούν τη στοματική υγεία. Η χρήση στοματικών διαλυμάτων δεν αντικαθιστά το βούρτσισμα ή το νήμα και τα μεσοδόντια βουρτσάκια.
-Ισορροπημένη διατροφή. Η υπερκατανάλωση τροφών που περιέχουν σάκχαρα ή όξινες ουσίες π.χ. ανθρακούχα αναψυκτικά, ιδιαίτερα στα ενδιάμεσα των γευμάτων, βοηθά την ανάπτυξη των βακτηριδίων και την ανάπτυξη τερηδόνας. Επίσης, η μειωμένη πρόσληψη ορισμένων βιταμινών (π.χ. βιταμίνης C), έχει συσχετισθεί με αυξημένη συχνότητα ουλίτιδας.