Ποιοι είναι οι λόγοι που νιώθουμε εξαντλημένοι - Ούτε ένας δεν σχετίζεται με την έλλειψη ύπνου

Το αίσθημα κόπωσης προκύπτει ως αποτέλεσμα σωματικών ή διανοητικών διεργασιών που πραγματοποιούνται στο σώμα ή και ενός συνδυασμός των δύο, εξηγεί ο δρ. Γούλιαμ Γ. Λ, παθολόγος με έδρα τη Βοστώνη.

Το να νιώθουμε διαρκώς εξαντλημένοι, θα μπορούσε επομένως να σχετίζεται με την έλλειψη ύπνου, την έντονη άσκηση, την εξάντληση των αποθεμάτων ενέργειας, την ανεπαρκή τροφή, τυχόν ψυχολογικά προβλήματα ή διάφορες ορμονικές αλλαγές.

Αυτές όμως θεωρούνται κοινές αιτίες που πάνω-κάτω τις γνωρίζαμε ήδη. Υπάρχουν ακόμη οκτώ, που ούτε μας περνούσαν απ′ το μυαλό.

1. Το υπερβολικό άγχος

Πώς μπορούμε να έχουμε ενέργεια όταν προσπαθούμε να σβήσουμε τόσες ψυχολογικές πυρκαγιές; Προκειμένου να μειώσουμε τα επίπεδα του στρες, σπαταλάμε ενέργεια και ο οργανισμός μας εκκρίνει αδενοσίνη. Η αδενοσίνη διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο σε καταστάσεις όπως ο ύπνος και η εγρήγορση.

Η αύξηση της αδενοσίνης οδηγεί σε ισχυρό αίσθημα κόπωσης, πνευματικής, συναισθηματικής και σωματικής.

Η λύση που μας προτείνουν οι ειδικοί, είναι κάθε φορά που αισθανόμαστε ότι αδυνατούμε να ελέγξουμε το άγχος μας, να κάνουμε μερικές ασκήσεις αναπνοής. Αναπνέουμε από τη μύτη και εκπνέουμε από το στόμα μέχρι να αδειάσει η κοιλιά. Επαναλαμβάνουμε 3-4 φορές.

Η αναπνοή από την κοιλιά, που είναι γνωστή και ως διαφραγματική, βοηθά στη ρύθμιση του νευρικού συστήματος και στη φυσιολογική απόκριση του σώματός μας στο στρες.

2. Η αφυδάτωση

Οι πολυάσχολοι άνθρωποι, μερικές φορές ξεχνάμε να πιούμε αρκετό νερό κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όταν όμως είμαστε αφυδατωμένοι, πέφτει η αρτηριακή πίεση μπορεί να πέσει. Αυτό σημαίνει ότι διοχετεύεται λιγότερο αίμα στον εγκέφαλο και τους μύες μας, οδηγώντας σε μια αίσθηση κόπωσης.

Η λύση είναι μέσα στο 24ωρο να πίνουμε περισσότερα ενυδατικά ροφήματα και να τρώμε περισσότερα τρόφιμα πλούσια σε νερό.

3. Η υψηλή πρόσληψη «κενών» θερμίδων και η απουσία θρεπτικών συστατικών

Παρόλα τα μηνύματα που λαμβάνουμε από το εξωτερικό περιβάλλον για ριζικές αλλαγές στην κουλτούρα της σύγχρονης διατροφής, εξακολουθούμε να μην υιοθετούμε ισορροπημένα διατροφικά μοτίβα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ορισμένοι να καταναλώνουμε υπερβολικές ποσότητες «κενών» θερμίδων, μέσω σνακ παχυντικών, πλην όμως καθόλου θρεπτικών. Άλλοι πάλι, θεωρούν πως καλή διατροφή και διαχείριση του βάρους είναι συνώνυμα του υποσιτισμού.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου, βιταμίνης D και βιταμίνης Β12, που απειλούν να μας κάνουν να αισθανόμαστε κουρασμένοι, ανήσυχοι και αδύναμοι.

Η λύση είναι να συμπεριλάβουμε ένα μείγμα σύνθετων υδατανθράκων, υγιεινών λιπαρών και άπαχων πρωτεϊνών σε κάθε γεύμα. Επιλέγουμε τροφές που θα μας κρατήσουν χορτάτους, ενώ θα μας παρέχουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, που αποτρέπουν το αίσθημα κόπωσης.

Ταυτόχρονα, αποφεύγουμε τροφές που απειλούν να εξαντλήσουν την ενέργειά μας, όπως η ζάχαρη, το αλκοόλ και η καφεΐνη. Δεν χρειάζεται να τα κόψουμε τελείως, αλλά θα πρέπει σίγουρα να τα περιορίσουμε.

4. Η κατάθλιψη

Κάποιος που έχει κατάθλιψη, είναι πιθανό να αισθάνεται κουρασμένος, εξαντλημένος και χωρίς κίνητρο για ζωή.

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της κόπωσης που σχετίζεται με τα συμπτώματα της κατάθλιψης, είναι να θεραπεύσουμε την ίδια την κατάθλιψη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από έναν συνδυασμό μεθόδων, συμπεριλαμβανομένης της θεραπείας, της λήψης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και της βελτίωσης της διατροφής και των συνηθειών του τρόπου ζωής.

5. Ο κοινωνικός περίγυρος και οι συναναστροφές μας

Όταν αγωνιζόμαστε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες των άλλων και βάζουμε τελευταία στη λίστα τη φροντίδα του εαυτού μας, αυτό μας στερεί ενέργεια και μας οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην εξάντληση.

Οι προσδοκίες που έχει από εμάς η κοινωνία είναι ένα βαρύ φορτίο, που ώρες-ώρες μας πιέζει ασφυκτικά. Το κλειδί εδώ είναι να εστιάσουμε στην αυτοφροντίδα και τη σύνδεση με τον εαυτό.

Ξεκινάμε αφιερώνοντας λίγα λεπτά της ημέρας μένοντας μόνοι, σε απόλυτη ησυχία. Τότε μπορούμε να απευθυνθούμε στον εαυτό μας και να εξετάσουμε πότε ήταν η τελευταία φορά που κάναμε κάτι για μας.

Aν πραγματικά αδυνατούμε να θυμηθούμε, ίσως θα πρέπει να φτιάξουμε ένα πρόγραμμα που να περιλαμβάνει καθημερινά και τις δραστηριότητες που αρέσουν σε εμάς τους ίδιους, όχι μόνο αυτές που μας επιβάλλουν οι άλλοι. Είτε αυτό σημαίνει να ακούσουμε ένα podcast, είτε να διαβάσουμε ένα βιβλίο, είτε να βγούμε για περίπατο ή ακόμη-ακόμη να ξαπλώσουμε στον καναπέ και απλώς να κοιτάζουμε το ταβάνι.

Μάθε να ακούς το σώμα σου και τον εαυτό σου, να αναγνωρίζεις τα προειδοποιητικά σημάδια και να βρίσκεις χρόνο να χαλαρώνεις.

6. Η εγκυμοσύνη ή άλλες ορμονικές διαταραχές και μεταβολές

Η κούραση είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα της ορμονικής ανισορροπίας. Η χαμηλή προγεστερόνη μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο μας, ενώ τα υψηλά επίπεδα προγεστερόνη ενδέχεται να προκαλέσουν αισθήματα κόπωσης. Από την άλλη οι μεταβολές των οιστρογόνων, που πάνε χέρι-χέρι με την εμμηνόπαυση, επίσης απειλούν να προκαλέσουν σημαντικά ζητήματα στον ύπνο και τα επίπεδα της ενέργειάς μας.

Ως εκ τούτου καταλαβαίνουμε ότι η εγκυμοσύνη, ο θηλασμός, η περίοδος μετά τον τοκετό και ο εμμηνορροϊκός μας κύκλος συγκαταλέγονται στους παράγοντες που μεταβάλλουν τα επίπεδα της ενέργειάς μας, συχνά χωρίς την παραμικρή προειδοποίηση.

Αν διαπιστώσουμε σημαντική ανισορροπία θα πρέπει οπωσδήποτε να συζητήσουμε το ζήτημα με τον γυναικολόγο μας.

7. Η αναιμία

Όταν δεν έχουμε αρκετή αιμοσφαιρίνη, το μέρος των ερυθρών αιμοσφαιρίων που μεταφέρει το οξυγόνο σε ολόκληρο το σώμα, είναι λογικό να αισθανόμαστε πιο κουρασμένοι. Η αναιμία μπορεί να προκληθεί από αιμορραγία, συμπεριλαμβανομένης της έντονης εμμηνορροϊκής αιμορραγίας, της νεφρικής νόσου, των χρόνιων ασθενειών όπως ο καρκίνος και της έλλειψης σιδήρου.

Η θεραπεία για την κόπωση που συνδέεται με την αναιμία έγκειται στην αντιμετώπιση των αιτιών της ίδιας της αναιμίας, η οποία συχνά συνδέεται με τον σίδηρο ή μάλλον με την έλλειψη του. Ο γιατρός μας μπορεί να μας βοηθήσει να προσδιορίσουμε την ακριβή αιτία με μια απλή εξέταση αίματος και στη συνέχεια να μας προτείνει συμπληρώματα σιδήρου ή τροφές που θα πρέπει να ενσωματώσουμε στο πλάνο διατροφής μας.

8. Η καρδιοπάθεια ή άλλες χρόνιες παθήσεις

Υπάρχουν επίσης πολλές ιατρικές παθήσεις, όπως η καρδιακή ανεπάρκεια, ο καρκίνος, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η ινομυαλγία, οι αυτοάνοσες παθήσεις, οι παθήσεις του θυρεοειδούς, η νεφρική ή η ηπατική νόσος, που επίσης μπορούν να προκαλέσουν χρόνια κόπωση.

Είναι ζωτικής σημασίας να λαμβάνουμε εξατομικευμένη θεραπεία για την πάθησή μας, τόσο για τη θεραπεία της ίδιας της διαταραχής όσο και της κόπωσης που προκύπτει εξαιτίας της.