Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Εφιαλτική η κλιματική αλλαγή

Οι επιστήμονες ζητούν από τις κυβερνήσεις και τη διεθνή κοινότητα να δείξουν πολιτική βούληση, καλύτερη συνεργασία, και να καταφέρουν να συγκρατήσουν την άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος σήμερα και οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, την ώρα που οι ΗΠΑ και ο Τραμπ έχουν αποσυρθεί από τη Συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή.

Ο Τραμπ μάλιστα ετοιμάζει μαζί με τους αξιωματούχους του μια δική του έκθεση, στοχεύοντας στο να καταργήσει τα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση Ομπάμα για τη μείωση των εκπομπών ρύπων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Παράλληλα, ετοιμάζεται να εντείνει την επιρροή του προς αυτή την κατεύθυνση και προς άλλα κράτη. Ανησυχία προκαλεί και το γεγονός ότι ο Τραμπ μπορεί να χειραγωγήσει τις έρευνες που γίνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

Και την ίδια ώρα, νέα επιστημονική έκθεση 27 εθνικών Ακαδημιών της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων είναι και η Ακαδημία Αθηνών, προειδοποιεί πως η υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής ήδη έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία των ανθρώπων και η κατάσταση θα επιδεινωθεί στο μέλλον. Μια προειδοποίηση που δεν φαντάζει ως "προφητεία", αλλά είναι πέρα για πέρα ρεαλιστική.

Όπως παρατηρεί η έρευνα, οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν από τη μετάδοση λοιμωδών νόσων μέσω των κουνουπιών μέχρι την εμφάνιση ή την επιδείνωση διαφόρων προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως της διαταραχής μετατραυματικού στρες, της αγχώδους διαταραχής, της κατάθλιψης και της κατάχρησης ουσιών.

Οι πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού είναι οι ηλικιωμένοι, οι χρονίως πάσχοντες, τα παιδιά και οι μετανάστες, ενώ οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων είναι πιο εκτεθειμένοι σε υψηλά επίπεδα θερμικού στρες από ό,τι εκείνοι της επαρχίας.

Από γεωγραφικής πλευράς, η Μεσόγειος και οι αρκτικές περιοχές θεωρούνται οι πιο ευάλωτες στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής για την υγεία.

Η έκθεση της επιτροπής EASAC (επιστημονικού συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Ακαδημιών) με τίτλο "Η επιταγή της κλιματικής δράσης για την προστασία της ανθρώπινης υγείας στην Ευρώπη" επισημαίνει ότι η κλιματική αλλαγή πρέπει πλέον να ιεραρχηθεί ως μία από τις σοβαρότερες απειλές για την υγεία. Όπως υπογραμμίζει, "ο ρυθμός και το εύρος της κλιματικής αλλαγής συνιστούν σοβαρές προκλήσεις για τις προόδους στην παγκόσμια υγεία που έχουν γίνει κατά τις τελευταίες δεκαετίες", ενώ προσθέτει ότι "οι κίνδυνοι για την υγεία αυξάνονται με το πέρασμα του χρόνου".

Οι επιστήμονες, μεταξύ άλλων, αναφέρουν τα μελλοντικά οφέλη από μια περικοπή των εκπομπών άνθρακα για τη μείωση των ασθενειών και των πρόωρων θανάτων από την ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη, καθώς επίσης τις συνέπειες των ακραίων καιρικών συνθηκών, της ξηρασίας και των πλημμυρών για την παραγωγή τροφίμων, προβλέποντας μια μείωση κατά 5% έως 25% στις βασικές γεωργικές καλλιέργειες στην περιοχή της Μεσογείου, η γεωργία της οποίας αναμένεται να πληγεί περισσότερο από την άνοδο της θερμοκρασίας.

Οι προτάσεις
Οι Ακαδημίες προτείνουν περιορισμό της κατανάλωσης κρέατος, κάτι που θα βοηθήσει (και) στον έλεγχο των "αερίων του θερμοκηπίου", αλλά και άμεσα στην υγεία των ανθρώπων.

Προβλέπουν επίσης την εξάπλωση των λοιμωδών νόσων στην Ευρώπη, όσο το θερμόμετρο θα ανεβαίνει και θα επεκτείνεται η ακτίνα δράσης των κουνουπιών-φορέων. Ακόμη, αναμένουν αύξηση στις τροφικές δηλητηριάσεις, καθώς τα βακτήρια της σαλμονέλας κι άλλα ευνοούνται από τις πιο υψηλές θερμοκρασίες, ενώ ακόμη και η αντίσταση των μικροοργανισμών όπως του E.coli στα αντιβιοτικά (ήδη ένα σοβαρό πρόβλημα) θα γίνει μεγαλύτερο στο μέλλον.

Οι επιστήμονες των Ακαδημιών ζητούν από τις κυβερνήσεις και τη διεθνή κοινότητα να δείξουν πολιτική βούληση, καλύτερη συνεργασία μεταξύ τους και να καταφέρουν να συγκρατήσουν την άνοδο της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους δύο βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα (ήδη η άνοδος έχει φθάσει περίπου τον έναν βαθμό). Ο τελικός στόχος πρέπει να είναι μια οικονομία μηδενικών εκπομπών άνθρακα έως το 2050.

Από ελληνικής πλευράς στην έκθεση της EASAC συνέβαλε ο ακαδημαϊκός και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Χρήστος Ζερεφός.

Το μήνυμα Αντόνιο Γκουτέρες, ΓΓ ΟΗΕ:
"Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου, είναι η ημέρα ευαισθητοποίησης της παγκόσμιας κοινής γνώμης και την εμπνευσμένη δράση για την προστασία του περιβάλλοντός μας. Από τότε που ξεκίνησε το 1974, η Ημέρα αυτή εορτάζεται σε περισσότερες από 100 χώρες.Κάθε Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος οργανώνεται γύρω από ένα θέμα που εφιστά την προσοχή σε ένα ιδιαίτερα επείγον περιβαλλοντικό πρόβλημα.

Το θέμα για το 2019 είναι η "Ατμοσφαιρική ρύπανση". Είναι μια έκκληση για δράση για την καταπολέμηση μιας από τις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές προκλήσεις της εποχής μας. Επιλέχθηκε από τη χώρα υποδοχής για αυτό το χρόνο, την Κίνα, και το θέμα μας καλεί όλους να εξετάσουμε πώς μπορούμε να κάνουμε αλλαγές στην καθημερινότητά μας για να μειώσουμε την ποσότητα ατμοσφαιρικής ρύπανσης που παράγουμε και να σταματήσουμε τη συμβολή της στην παγκόσμια υπερθέρμανση και τις επιπτώσεις της στην υγεία μας".