Τσάρλτον Ίστον: Από το Μπεν Χουρ και τους κοινωνικούς αγώνες στα ιδιωτικά οπλοστάσια

Αν και δεν υπήρξε ο μεγάλος ηθοποιός, καθώς είναι λιγοστές οι ερμηνείες του που πραγματικά αξίζουν, ήταν ένας από τους θρύλους του αμερικάνικου σινεμά, ένας σταρ επικών διαστάσεων. Ο Τσάρλτον Ίστον, μία αντιφατική προσωπικότητα, που κατάφερε στα στερνά του να ισοπεδώσει το καλό του όνομα, που είχε δημιουργήσει με τους κοινωνικούς του αγώνες για τα δικαιώματα των μαύρων, τις κοινωνικές ελευθερίες, αλλά και ως μαχητικός συνδικαλιστής, σε εποχές - και πάλι - δύσκολες, θα μεταμορφωθεί σε έναν υπερσυντηρητικό άνθρωπο, υπέρμαχο της ελεύθερης οπλοκατοχής και ένθερμο υποστηρικτή του Ρίγκαν και του Μπους.

Συνυφασμένος με τον επικό κινηματογράφο, ο Τσάρλτον Ίστον θα καταστεί ως ένας από τους πλέον αγαπητούς σταρ, πρωταγωνιστώντας σε υπερπαραγωγές ιστορικού περιεχομένου, όπως το «Μπεν Χουρ», με το οποίο κέρδισε το Όσκαρ Α Ανδρικού Ρόλου, το «Ελ Σιντ», τις «Δέκα Εντολές», την «Ωραιότερη Ιστορία του Κόσμου» και αρκετές άλλες, ρομαντικές περιπέτειες ή πολεμικές ταινίες, όπως το «Όγδοο Θαύμα», «Πρίγκηψ και Φτωχός», «55 Μέρες στο Πεκίνο», «Η Ναυμαχία του Μίντγουεϊ».

Υπάρχει, όμως, και ο Τσάρλτον Ίστον του αριστουργηματικού φιλμ νουάρ «Ο Άρχων του Κακού» του Όρσον Γουέλς και των γουέστερν «Ματωμένοι Ορίζοντες» του Γουίλιαμ Γουάιλερ και «Η Ταξιαρχία των Εκδικητών» του Σαμ Πέκινπα, του φουτουριστικού και προφητικού θρίλερ «Νέα Υόρκη, έτος 2022 μ.Χ.», αλλά και κάποιων καλών εμφανίσεων, ανάμεσα στις περίπου 100 ταινίες που έπαιξε.

Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του (4 Οκτωβρίου 1923) είναι μια ευκαιρία να θυμηθούμε πώς δημιούργησε τον θρύλο του και κατάφερε να γίνει στα γεράματά του ένας από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του Χόλιγουντ και για πολλούς στις ΗΠΑ, ένας από τους πλέον μισητούς ανθρώπους.

Μοναχικός και συνεσταλμένος

Ο Τσάρλτον Ίστον γεννήθηκε το 1923, λίγο πριν το «κραχ» που συγκλόνισε την Αμερική. Ο πατέρας του Ράσελ Ουίτφοερντ Κάρτερ (Κάρτερ ήταν το πραγματικό επώνυμο του Ίστον) γεννήθηκε στο Γουίλμετ, ένα εύπορο προάστιο του Σικάγο. Σκοτσέζικης και αγγλικής καταγωγής οι πρόγονοί του ήταν μετανάστες που έφτασαν από την Αγγλία τη δεκαετία του 1600. Ο πατέρας του αναγκάστηκε λόγω της εργασίας του, χειριστής πριονιστήριου, να μετακομίσει στο Μίσιγκαν, όπου ως παιδί θα περάσει μια απομονωμένη αλλά ειδυλλιακή περίοδο της ζωής του, περνώντας τον περισσότερο χρόνο του κυνηγώντας και ψαρεύοντας στην παρθένα ακόμη περιοχή. Σε ηλικία 10 χρόνων, οι γονείς του πήραν διαζύγιο, αφού είχαν αποκτήσει ακόμη τρία παιδιά. Η μητέρα του θα ξαναπαντρευτεί και θα πάρει μαζί της τα παιδιά της στο Σικάγο. Εκεί ως έφηβος θα παραμείνει μοναχικός, μακριά από τις παρέες πλουσίων, ενώ και με τα κορίτσια ένιωθε μια συστολή.

Ο λοχίας Ίστον

Στην τελευταία χρονιά του στο γυμνάσιο, θα μπει σε ένα πρόγραμμα υποκριτικής, παίζοντας σε μία ερασιτεχνική βουβή ταινία, ενώ από το τοπικό θέατρο κατάφερε να κερδίσει μία υποτροφία θεάτρου στο Northwestern University. Παρακολούθησε το κολέγιο, όπου μεταξύ των δασκάλων του ήταν και η Αλβίνα Κράους. Το 1944 θα παντρευτεί τη συμφοιτήτριά του Λίντια Κλαρκ και την ίδια χρονιά θα καταταγεί στην Πολεμική Αεροπορία, για να υπηρετήσει δυο χρόνια ως χειριστής ασυρμάτου σε βομβαρδιστικό, φτάνοντας στο βαθμό του λοχία.

Για μια μόνο ταινία...

Μετά τον πόλεμο, ο Ίστον θα μετακομίσει στη Νέα Υόρκη, όπου θα εργαστεί ως μοντέλο για ζωγράφους, ενώ το 1948 θα του δοθεί ένα ρολάκι σε μια παράσταση του Μπρόντγουεϊ, στο σαιξπηρικό «Αντώνιος και Κλεοπάτρα». Θα ακολουθήσουν αρκετές εμφανίσεις σε τηλεοπτικές σειρές του δικτύου CBS, εξαργυρώνοντας την αρρενωπή εμφάνισή του. Ο μεγάλος παραγωγός του Χόλιγουντ Χολ Γουόλις θα τον εντοπίσει σε μία τηλεοπτική σειρά και του πρόσφερε συμβόλαιο. Ο Ίστον δίσταζε, αλλά τελικά απάντησε θετικά, λέγοντας «ίσως μόνο για μια ταινία, να δω πως είναι»...

Το Όγδοο Θαύμα

Στον πρώτο πρωταγωνιστικό του ρόλο θα σταθεί τυχερός. Θα τον πάρει το 1952, στο αξιόλογο φιλμ νουάρ «Σκοτεινή Πόλις» του Γουίλιαμ Ντίτερλε, έχοντας δίπλα του την Ελίζαμπεθ Σκοτ. Η καλή του εμφάνιση, θα τον φέρει αγκαλιά με τον φημισμένο εκείνη την εποχή σκηνοθέτη Σεσίλ Ντε Μιλ, ο οποίος θα του δώσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο «Όγδοο Θαύμα», μια τεράστια εμπορική επιτυχία που κέρδισε και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Η φήμη του Ίστον απογειώθηκε. Θα ακολουθήσουν αρκετές ενδιαφέρουσες παραγωγές, με γνωστούς σκηνοθέτες, ενώ το 1956 θα μπει στη λεωφόρο των επικών ταινιών με το θρησκευτικό δράμα «Οι Δέκα Εντολές» του Ντε Μιλ, έχοντας δίπλα του τον Γιουλ Μπρίνερ και την Αν Μπάξτερ.

Το έπος του Μπεν Χουρ

Το 1959 θα είναι ίσως η πιο σημαντική χρονιά στη σταδιοδρομία του, όταν θα πάρει τον πρωταγωνιστικό ρόλο της μεγαλύτερης παραγωγής μέχρι εκείνη την εποχή, το θρησκευτικό έπος «Μπεν Χουρ», που γύρισε ιδιοφυώς ο μέγας Γουίλιαμ Γουάιλερ. Εντυπωσιακή υπερπαραγωγή, θαυμαστή σκηνοθεσία, υπέροχη μουσική, φωτογραφία καθηλωτική, άψογο σενάριο και φαραωνικά σκηνικά τα οποία γέμισαν χιλιάδες κομπάρσοι. Ο Τσάρλτον Ίστον ταιριαστός στον ρόλο, θα τα πάει περίφημα και θα κερδίσει το Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου, ένα από τα έντεκα που κέρδισε συνολικά η φημισμένη ταινία.

Πέκινπα, Γουέλς και Φλέισερ

Ο Ίστον, κορυφαίος σταρ πλέον, θα έχει την άνεση να επιλέξει τους ρόλους του, οι οποίοι τον ώθησαν σε μια θεαματική καριέρα. Ωστόσο, ξεχωρίζουν εμφανώς οι ταινίες «Η Ταξιαρχία των Εκδικητών» που γύρισε ο αντισυμβατικός Σαμ Πέκινπα, «Νέα Υόρκη, έτος 2022 μ.Χ.», του Ρίτσαρντ Φλέισερ, ένα φουτουριστικό θρίλερ που βλέπει αρκετά μπροστά για το ζοφερό μέλλον της ανθρωπότητας και «Ο Άρχων του Τρόμου», το διάσημο φιλμ νουάρ του Γουέλς.

Από τους κοινωνικούς αγώνες στον Ρίγκαν

Ο Τσάρλτον Ίστον θα έχει έντονη πολιτική και κοινωνική δράση τη δεκαετία του ‘60, διαδηλώνοντας υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων και των κοινωνικών ελευθεριών, ενώ υπήρξε και μαχητικός πρόεδρος του ισχυρού σωματείου των Αμερικάνων Ηθοποιών και του Αμερικάνικου Ινστιτούτου Κινηματογράφου. Όταν άρχισε να απομακρύνεται από τα κινηματογραφικά πλατό, τη δεκαετία του ‘80, θα αλλάξει ρότα και θα μεταλλαχθεί σε έναν ένθερμο υποστηρικτή του Ρίγκαν και των συντηρητικότερων απόψεων που κυκλοφορούσαν εκείνη την εποχή στις ΗΠΑ. Παράλληλα, θα είναι και υπέρμαχος της ελεύθερης οπλοκατοχής και των ιδιωτικών οπλοστασίων, καθώς και πρόεδρος της διαβόητης NRA, της Ένωσης για το δικαίωμα στην οπλοκατοχή, που ακόμη πονοκεφαλιάζει τις ΗΠΑ.

Ο Τσάρλτον Ίστον, έπειτα από πολλά προβλήματα υγείας αλλά και αλκοολισμού, θα αφήσει την τελευταία του πνοή στις 5 Απριλίου του 2008, στο σπίτι του στο Μπέβερλι Χιλς, έχοντας δίπλα του τη σύζυγό του Λίντια και τα παιδιά του. Στην τελετή της κηδείας του, θα παραβρεθεί η Νάνσι Ρίγκαν, αλλά όχι το πλήθος που τον αγάπησε στη μεγάλη οθόνη. Αυτό είχε καταφέρει να το απομακρύνει με τη στάση του, αλλά ουδείς μπορεί να του αφαιρέσει τους ρόλους που τον κατέστησαν ως έναν από τους θρύλους του αμερικάνικου σινεμά.

Χ. Αναγνωστάκης / ΑΠΕ-ΜΠΕ