Μεταβολισμός, μια λέξη που φοβίζει πολλούς από εμάς -Της Νικόλ Πηλείδη

Έχω γρήγορο μεταβολισμό; Δεν χάνω βάρος γιατί ο μεταβολισμός μου είναι μπλοκαρισμένος; Είναι δύο από τις συχνές ερωτήσεις για τις οποίες πολύς κόσμος αναζητά απαντήσεις, σε μια προσπάθεια να κατανοήσει... πώς δουλεύει ο μεταβολισμός του, ώστε να βρει τη λύση μόνος του, με κίνδυνο πολλές φορές να επιφέρει και χειρότερα αποτελέσματα στον οργανισμό του.

Τι είναι ο μεταβολισμός;
Ο μεταβολισμός ορίζεται από την ενέργεια που σπαταλάμε μέσα στην ημέρα σε θέση ηρεμίας, δηλαδή χωρίς να κάνουμε κάτι, συν την ενέργεια που σπαταλάμε μέσα στην ημέρα όταν κινούμαστε.

Πως επηρεάζεται ο μεταβολισμός;
Πολλοί παράγοντες μπορεί να τον επηρεάσουν και είναι εξατομικευμένες για κάθε έναν από εμάς. Η ηλικία, το ύψος, το βάρος, οι διατροφικές συνήθειες, η άσκηση, και παράγοντες που αφορούν την υγείας μας επηρεάζουν το μεταβολισμό.

Τι είναι το ενεργειακό ισοζύγιο;
Το ενεργειακό ισοζύγιο είναι η ενέργεια που λαμβάνουμε από το φαγητό συν την ενέργεια που καίμε, ωστόσο επηρεάζεται από 3 παράγοντες:

• Το βασικό μεταβολικό ρυθμό, δηλαδή η ενέργεια που χρειαζόμαστε για να μπορούν να λειτουργούν οι βασικές μας λειτουργίες, όπως το να βλέπουμε, να αναπνέουμε


• Τη θερμογένεση, δηλαδή την ενέργεια που χρειαζόμαστε για να μπορεί να μεταβολιστεί ένα τρόφιμο στον οργανισμό μας όπως με τη πέψη, την απορρόφηση και τελευταίο


• Την άσκηση, ανάλογα την ενέργεια που καίμε κατά την διάρκεια της άσκησης.

Αν το ενεργειακό ισοζύγιο έχει μηδενικό αποτέλεσμα δηλαδή αν καταναλώνουμε και καίμε τις ίδιες θερμίδες τότε τα κιλά μας μένουν σταθερά.

Αν υπάρχει ένα θετικό ισοζύγιο τότε σημαίνει πως καταναλώνουμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που καίμε, και κατά συνέπεια αυξάνεται το βάρος μας.

Τέλος αν υπάρχει αρνητικό ισοζύγιο τότε σημαίνει πως καίμε περισσότερες θερμίδες από αυτές που καταναλώνουμε και έτσι χάνουμε βάρος.

Ωστόσο δεν είναι τόσο εύκολο να γίνει στην πράξη το πιο πάνω για το λόγο ότι το ενεργειακό ισοζύγιο ρυθμίζεται από πολύπλοκους βιολογικούς μηχανισμούς όχι μόνο από μια απλή μαθηματική πράξη.

Πολλές έρευνες έχουν δείξει ότι για να μπορέσει ένα παχύσαρκο άτομο να χάσει βάρος και να είναι σταθερός σε αυτό το βάρος μακροχρόνια, ένας καλός τρόπος είναι με την αύξηση της σωματικής του άσκησης παρά με τη αυξημένη και επίπονη μείωση θερμίδων.

Όσο περισσότερα κιλά χάνονται σε μικρό χρονικό διάστημα, τόσο πιο εύκολο είναι να επανέλθουν. Έτσι, οι μικροί και επιτεύξιμοι στόχοι είναι αυτό που βοηθά σε σταθερό, μη επώδυνο αλλά και ευχάριστο τρόπο μείωσης βάρους.

Νικόλ Πηλείδη
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.