ΕΕ: Ξεκινά έρευνα για επιδοτούμενα ηλεκτρικά αυτοκίνητα από την Κίνα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε επίσημα έρευνα κατά των επιδοτήσεων για τις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία (BEV) από την Κίνα. Η έρευνα θα καθορίσει πρώτα εάν οι αλυσίδες αξίας BEV στην Κίνα επωφελούνται από παράνομες επιδοτήσεις και εάν αυτή η επιδότηση προκαλεί ή απειλεί να προκαλέσει οικονομική ζημία στους παραγωγούς BEV της ΕΕ. Εάν και τα δύο αποδειχθούν αληθή, η έρευνα θα εξετάσει τις πιθανές συνέπειες και τον αντίκτυπο των μέτρων στους εισαγωγείς, χρήστες και καταναλωτές ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία στην ΕΕ. Με βάση τα πορίσματα της έρευνας, η Επιτροπή θα διαπιστώσει εάν είναι προς το συμφέρον της ΕΕ να διορθώσει τις επιπτώσεις των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών που διαπιστώθηκαν με την επιβολή δασμών κατά των επιδοτήσεων στις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία από την Κίνα.

Η έρευνα, που ανακοινώθηκε από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στις 13 Σεπτεμβρίου στην ομιλία για την κατάσταση της Ένωσης (SOTEU), θα ακολουθήσει αυστηρές νομικές διαδικασίες σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ και του ΠΟΕ, επιτρέποντας σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων της κινεζικής κυβέρνησης και των εταιρειών/εξαγωγέων, να παρουσιάσουν τα σχόλια, τα αποδεικτικά στοιχεία και τα επιχειρήματά τους.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι «οι κατασκευαστές αυτοκινήτων της ΕΕ και οι συναφείς τομείς ήδη επενδύουν και καινοτομούν για την πλήρη ανάπτυξη αυτού του δυναμικού. Όπου βρούμε στοιχεία ότι οι προσπάθειές τους παρεμποδίζονται από στρεβλώσεις της αγοράς και αθέμιτο ανταγωνισμό, θα ενεργήσουμε αποφασιστικά και θα το κάνουμε αυτό σεβόμενοι πλήρως τις ενωσιακές και διεθνείς μας υποχρεώσεις. Γιατί η Ευρώπη παίζει με τους κανόνες, εντός των συνόρων της και παγκοσμίως. Αυτή η έρευνα κατά των επιδοτήσεων θα είναι ενδελεχής, δίκαιη και βασισμένη σε γεγονότα».

Η Επιτροπή ξεκίνησε αυτήν την έρευνα με δική της πρωτοβουλία έχοντας συγκεντρώσει επαρκή στοιχεία σύμφωνα με τα οποία η πρόσφατη αύξηση των εισαγωγών ηλεκτρικών οχημάτων σε χαμηλές τιμές και επιδοτήσεις από την Κίνα στην ΕΕ αποτελούσε οικονομική απειλή για τη βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων της ΕΕ.

Αν και δεν ελήφθη επίσημη καταγγελία από τη βιομηχανία της ΕΕ για την έναρξη διαδικασίας, οι κανόνες της ΕΕ κατά των επιδοτήσεων ορίζουν ότι ο κλάδος της ΕΕ καλείται να συνεργαστεί στην αυτεπάγγελτη έρευνα.

Σύμφωνα με τις νομικές απαιτήσεις βάσει των κανόνων της ΕΕ και του ΠΟΕ, πραγματοποιήθηκαν προ της έναρξης διαβουλεύσεις με την κινεζική κυβέρνηση πριν από τη δημοσίευση της ανακοίνωσης (για την έναρξη).

Διαδικασία και επόμενα βήματα

Η ανακοίνωση για την έναρξη που δημοσιεύτηκε σήμερα συνοψίζει τους ισχυρισμούς και εξηγεί τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί για να προσδιοριστεί η πιθανή ύπαρξη επιδότησης που συνιστά απειλή για τον κλάδο της ΕΕ.

Η έρευνα θα ολοκληρωθεί το πολύ εντός 13 μηνών από την έναρξη. Εάν δικαιολογείται νομικά, τυχόν προσωρινοί δασμοί κατά των επιδοτήσεων μπορούν να επιβληθούν εντός 9 μηνών από την έναρξη, ενώ τυχόν οριστικά μέτρα θα επιβληθούν έως και 4 μήνες αργότερα ή εντός 13 μηνών από την έναρξη της έρευνας.

Ο κλάδος της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας

Σήμερα, ο κλάδος της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας απασχολεί 13,8 εκατομμύρια απασχολούμενους, άμεσα ή έμμεσα, με τον κύκλο εργασιών του να αντιπροσωπεύει πάνω από το 7% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, ο εν λόγω κλάδος αποτελεί τον «ρυθμιστή» της γερμανικής οικονομίας. Όμως, τα τελευταία δύο έτη, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και το αυξημένο ενεργειακό κόστος επηρέασαν αρνητικά τον κλάδο, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των ευρωπαϊκών εξαγωγών αυτοκινήτων, κυρίως, δε, των γερμανικών. Στον αντίποδα, βρίσκεται η Κίνα, η οποία εκτιμάται ότι θα γίνει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αυτοκινήτων στον κόσμο, το 2023, υπερβαίνοντας τη Γερμανία, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία.

Τον προηγούμενο Μάρτιο, το Συμβούλιο Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Council of the EU, 27.03.2023) αποφάσισε, μετά από μία μακρά περίοδο διαβουλεύσεων, το τέλος των θερμικών κινητήρων σε καινούργια αυτοκίνητα από το 2035, με στόχο τον μηδενισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η απόφαση αυτή προσφέρει τη δυνατότητα και τον απαραίτητο χρόνο στις ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες να προσαρμοστούν, ώστε να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό της αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, κυρίως από την πλευρά της Κίνας.

Οι εμπορικές πρακτικές

Αναμφίβολα, οι γεωπολιτικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις και θέτουν νέα διλήμματα πολιτικής οικονομίας. Η προστασία της βιομηχανίας και η παροχή μεγαλύτερης κρατικής στήριξης ενδέχεται να αποτελέσουν αντίβαρο στις επεκτατικές εμπορικές πολιτικές της Κίνας. Οι εμπορικές πρακτικές της Κίνας αποτελούν κρίσιμη απειλή για την ευρωπαϊκή βιομηχανία και, δη, για την αυτοκινητοβιομηχανία. Βέβαια, η αντίδραση των κρατών-μελών δεν είναι ενιαία, αφού τα αντίποινα από μια εμπορική διαμάχη θα έχουν διαφορετική βαρύτητα. Προφανώς, οι μεγάλες γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν μεγαλύτερη έκθεση στην κινεζική αγορά, επειδή, αφενός, κατέχουν σημαντικό μερίδιο αγοράς στα αυτοκίνητα πολυτελείας και, αφετέρου, διατηρούν στην Κίνα τμήματα παραγωγής εξαρτημάτων. Η γαλλική και η ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία έχουν, σαφώς, μικρότερη έκθεση.

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια στροφή των καταναλωτών προς τα «καθαρότερα» οχήματα, η οποία, όμως, σημαίνει και υψηλότερο κόστος για τον αγοραστή. Σε αυτό το πεδίο, η Κίνα κατέχει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, με τις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων να έχουν αυξηθεί σημαντικά (Γράφημα 5β), ενώ είναι καθοριστικής σημασίας ότι το τελικό προϊόν κινεζικής προέλευσης πωλείται σε χαμηλότερη τιμή από το αντίστοιχο ευρωπαϊκής κατασκευής. Το 2009, η Κίνα θέσπισε πολιτικές για την ανάπτυξη των νέων ενεργειακών οχημάτων (New Energy Vehicles-NEV) και το 2017 υιοθέτησε ένα σχέδιο ανάπτυξης της αυτοκινητοβιομηχανίας, με πολιτικές στήριξης του τομέα, όπως φοροαπαλλαγές, επιδοτήσεις για έρευνα και ανάπτυξη, δάνεια με χαμηλό επιτόκιο και παροχή εκτάσεων για εγκατάσταση εργοστασίων. Παρά τις σημαντικές ανατιμήσεις στην αγορά νέων αυτοκινήτων, στην Ευρώπη σημειώθηκε μεγάλη αύξηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων στις νέες ταξινομήσεις, καθώς τα ηλεκτρικά οχήματα μπαταρίας (BEV) αντιπροσωπεύουν περίπου το 14%, το 2023 (Γράφημα 5α).

Όμως, οι ανησυχίες σχετίζονται με το αυξανόμενο μερίδιο της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη, με τις εκτιμήσεις να αναφέρουν ότι το μερίδιο των κινεζικών εμπορικών σημάτων ηλεκτρικών οχημάτων (EV) στην αγορά της Ε.Ε. έχει αυξηθεί από 1% σε 8%, τα τελευταία τρία έτη. Οι αυξημένες πωλήσεις κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων οφείλονται στους χαμηλούς δασμούς που επιβάλλει η Ε.Ε. (10%). Ο αντίστοιχος δασμός των ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα υψηλός (27,5%) και στοχεύει να κρατήσει τα κινεζικά μοντέλα εκτός της αμερικανικής αγοράς. Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα της BloombergNEF, η Ευρώπη είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά, παγκοσμίως, για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, διαθέτοντας τα διπλάσια μοντέλα από τις ΗΠΑ. Άλλωστε, η ευρωπαϊκή παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων είναι αρκετά εξαρτημένη από τις μπαταρίες και άλλα ηλεκτρονικά εξαρτήματα που εισάγονται από την Κίνα. Ο κίνδυνος της μεγάλης εξάρτησης της Ευρώπης από την Κίνα, κυρίως σε μπαταρίες ιόντων λιθίου για τα ηλεκτρικά οχήματα, αποτελεί μείζον ζήτημα και θα πρέπει να εξετασθούν άμεσα οι εναλλακτικές πηγές. Επίσης, ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι η εξάρτηση της Ε.Ε. από τα κινεζικά προϊόντα και η ενδεχόμενη επιβολή αντιποίνων από την Κίνα δύναται να οδηγήσουν σε αναθέρμανση των πληθωριστικών πιέσεων, με αρνητικές συνέπειες για την οικονομία της Ε.Ε.

Συνοψίζοντας, ο ευρωπαϊκός κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας έχει έρθει αντιμέτωπος με σημαντικές προκλήσεις, ιδιαίτερα, εν μέσω του μεταβαλλόμενου ενεργειακού μετασχηματισμού της Ε.Ε. Ως εκ τούτου, κρίνεται επιτακτική η δημιουργία κατάλληλων στρατηγικών, που θα προστατεύσουν και θα ενισχύσουν την ευρωπαϊκή βιομηχανία, σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ /ot.gr