«Είναι σαν τους καρχαρίες», έλεγε ο Καλλής, με μια κίνηση του χεριού του, εκφράζοντας τον τρόπο με τον οποίο οι καρχαρίες κάνουν ελιγμούς προς τα αριστερά και προς τα δεξιά. «Μυρίζονται τα λεφτά και έρχονται», συνέχιζε. Με τη λέξη «καρχαρίες» εννοούσε εκείνους που έβγαζαν λεφτά, που αποκτούσαν οφέλη όπως «εξουσία», «στάτους», «ταξίδια στο εξωτερικό», «αναγνώριση» για κάτι που στην πραγματικότητα δεν άξιζαν, αφού δεν κατέβαλλαν καμία πραγματική προσπάθεια σε αυτό που έπρεπε να κάνουν.
«Οι καρχαρίες» για τους οποίους μιλούσε ο Καλλής ήταν παντού: Όχι μόνο σε επίσημες επιτροπές, σε κυβερνητικά γραφεία, σε ημικρατικές θέσεις αλλά και σε διάφορες «οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών» που υποτίθεται ότι «εκπροσωπούσαν» όσους είχαν ανάγκη να έχουν φωνή σε ανθρωπιστικά θέματα.
Υπήρχαν τόσα πολλά παραδείγματα γύρω μας και ξεπρόβαλλαν συνεχώς. Αλλά ο Καλλής με μια ματιά και μερικές προτάσεις με οποιονδήποτε «πιθανό ύποπτο» είχε μια σίγουρη ιδέα για το τι πραγματικά επεδίωκε αυτό το άτομο. «Είναι καρχαρίας, πρόσεχε», με προειδοποιούσε. «Βλέπεις, τέτοιοι άνθρωποι φέρονται πολύ 'έξυπνα' και όπου υπάρχει 'εξουσία' τη μυρίζονται και πάνε και φαίνονται σαν να είναι 'φίλοι' με το ένα ή το άλλο άτομο. Προσπαθούν να έχουν σχέσεις με όλους σε περίπτωση που τους χρειαστούν στο μέλλον».
Καρχαρίες της σύγκρουσης
Δεν χρησιμοποιούν μόνο το θέμα των «αγνοουμένων», αλλά και το ίδιο το «κυπριακό πρόβλημα» για να αποκομίζουν «οφέλη» και να γίνουν ένα είδος «εκ των έσω». Τέτοια πρόσωπα που γνωρίζουμε πολύ καλά γίνονται σαν βδέλλες γύρω από τη διπλωματική κοινότητα στην Κύπρο, συχνάζουν γύρω από τα Ηνωμένα Έθνη και το UNDP και την ΕΕ και είναι παρόντες σε κάθε δραστηριότητα, σε κάθε κοκτέιλ πάρτι, σε κάθε δεξίωση, είναι αυτοί που «συμβουλεύουν» τους ξένους στην Κύπρο για το ένα ή το άλλο θέμα, είναι αυτοί που «φροντίζουν» για τις «ανάγκες» τους προσπαθώντας να δείξουν ότι κάνουν κάτι «ουσιαστικό» στην Κύπρο. Είναι αυτοί που παρέχουν «υπηρεσίες» με αυτόν τον αλλόκοτο τρόπο στη διπλωματική κοινότητα στην Κύπρο –συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών και της ΕΕ και όποιων άλλων ενδιαφερόμενων– έτσι ώστε οι εν λόγω ξένες κοινότητες να έχουν κάτι «όμορφο» στις εκθέσεις τους για να το δείξουν προς τα έξω και αυτό θα τους βοηθήσει επίσης να ανέβουν τη διπλωματική σκάλα και ό,τι άλλο αφορούσε για να κερδίσουν κάτι.
Σεμινάρια, συνεντεύξεις
Τέτοιοι άνθρωποι διοργανώνουν σεμινάρια, συνεντεύξεις, podcasts, εργαστήρια και οτιδήποτε «χρειαζόταν» από τα Ηνωμένα Έθνη και τις άλλες ξένες κοινότητες που έπρεπε να δείξουν ότι έκαναν κάτι ουσιαστικό σε αυτό το διχοτομημένο νησί. Ο Καλλής έλεγε για τις «δραστηριότητές» τους ότι «αυτό είναι βιομηχανία!». Σίγουρα, δεν είναι κακό να υπάρχουν δραστηριότητες ειρήνης σε αυτό το νησί αλλά ποιος πραγματικά συμμετέχει σε τέτοιες δραστηριότητες; Ποιον εκπροσωπούν στην πραγματικότητα; Για παράδειγμα, οι συντεχνίες και από τα δύο μέρη του νησιού που συνεργάζονται από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 έχουν αποκλειστεί εντελώς από τέτοιες δραστηριότητες του ΟΗΕ και των ξένων διπλωματικών κοινοτήτων.
Χωρίς χρηματοδότηση
Οι ΜΚΟ που δεν πήραν καμία «χρηματοδότηση» από τέτοιους κύκλους, αλλά πραγματοποιούν δραστηριότητες από μόνες τους, χωρίς να εξαρτώνται από εξωτερική χρηματοδότηση, ποτέ δεν προσκαλούνταν σε αυτές τις δεξιώσεις ή τα σεμινάρια και η φωνή τους πρακτικά «σκοτώνεται» στο κατώφλι της «νεκρής ζώνης» όπου λαμβάνουν χώρα τέτοιες δραστηριότητες. Ακόμα και όταν τους καλούν τέτοιες ΜΚΟ και συντεχνίες που σχηματίζουν ένα ευρύ μέτωπο, είναι εξαιρετικά σπάνιο να «εμφανιστούν» έστω και για μια εκδήλωση. Γιατί τι υπάρχει για να καυχηθείς στις εκθέσεις σου αν δεν τις έχεις πράγματι χρηματοδοτήσει και να τις παρουσιάζεις ως «πρόοδο» ή «δράση για την ειρήνη»;
Χρηματοδοτούμενες δραστηριότητες
Μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση ήταν μια γυναίκα που σε όλη της τη ζωή δεν είχε ποτέ εμπλακεί σε κανενός είδους δικοινοτική δραστηριότητα. Ήταν απασχολημένη κάνοντας καριέρα, διδάσκοντας και εξελίχθηκε σε ένα ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Και ήρθε η στιγμή που έγινε σύμβουλος ενός πολιτικού στο υψηλότερο επίπεδο. Και αφού αυτός έφυγε, συνέχιζε να κάνει «χρηματοδοτούμενες δικοινοτικές δραστηριότητες» με την πλήρη υποστήριξη της ξένης διπλωματικής κοινότητας στο νησί της Κύπρου. Κανένας δεν αμφισβητούσε την ακεραιότητα, το παρελθόν και την προσοδοφόρα χρηματοδότηση που λάμβανε για να πραγματοποιεί τέτοιες «δραστηριότητες για την ειρήνη». Αυτό ήταν το πολύ τραγικό πρόσωπο της Κύπρου, να επιτρέπεται σε αυτούς να κάνουν «δραστηριότητες για την ειρήνη» μόνο αν υπάρχει «χρηματοδότηση». Χωρίς χρηματοδότηση, τότε δεν υπάρχουν δραστηριότητες για την ειρήνη. Δεν είναι το μοναδικό παράδειγμα, υπάρχουν πολλά παρόμοια παραδείγματα.
Άσχημα άρθρα
Ένας άλλος τέτοιος «καρχαρίας» ήταν στην πραγματικότητα ένα άλλο άτομο που είχε γράψει πολύ άσχημα άρθρα με ψευδώνυμο όταν είχαν ανοίξει τα οδοφράγματα. Είχε μια στήλη με ψευδώνυμο σε μια δεξιά εφημερίδα και μετά τη διάνοιξη των οδοφραγμάτων το 2003, έγραψε κάποια άρθρα στα οποία ισχυριζόταν ότι όλες αυτές οι Τουρκοκύπριες που πήγαιναν και περνούσαν στο νότιο τμήμα του νησιού πήγαιναν εκεί για να «εκπορνευτούν», βάζοντας ωραία φορέματα και μακιγιάζ κ.λπ. Κάποιες ΜΚΟ Τουρκοκυπρίων γυναικών διαμαρτυρήθηκαν για τα άρθρα της και η στήλη της τερματίστηκε, αλλά άραγε σταμάτησε; Φυσικά και όχι. Μερικά χρόνια αργότερα, όταν η ΕΕ έκανε κάποιες δραστηριότητες στο βόρειο τμήμα του νησιού μας, επέλεγαν τον χώρο της για να κάνουν τέτοιες δραστηριότητες. Όταν κάποιοι από τους διοργανωτές της ΕΕ ενημερώθηκαν για το «σκοτεινό παρελθόν» της, όταν κατηγορούσε ως «πόρνες» τις Τουρκοκύπριες γυναίκες που περνούσαν στο νότιο τμήμα του νησιού, οι διοργανωτές είπαν ότι «δεν γνώριζαν» αλλά συνέχισαν να πραγματοποιούν τις δραστηριότητές τους στον χώρο της. Και πάλι, δεν είναι το μόνο παράδειγμα που έχει «οφέλη», αφού όσοι ασχολούνται με τη χορήγηση «χρηματοδότησης», δεν μπαίνουν στον κόπο να ελέγξουν την «ακεραιότητα» ή την «ειλικρίνεια» αυτών των «αποδεκτών».
Για τις δικές τους ανάγκες
Μια άλλη «καρχαρίας» ίδρυσε διάφορους «συνδέσμους» προκειμένου να πάρει χρηματοδότηση από την ΕΕ για να κάνει «έρευνα» και «εργασία» σε διάφορους τομείς σχετικά με τη «σύγκρουση». Την ξέραμε καλά –δεν ήταν μόνο για τα «λεφτά» και τη «χρηματοδότηση», στην πραγματικότητα δεν τα χρειαζόταν– αλλά αυτοί που παίρνουν τις περισσότερες χρηματοδοτήσεις είναι αυτοί που στην πραγματικότητα δεν τις χρειάζονται, είναι περισσότερο για την «εξουσία» και τη χρήση αυτής της εξουσίας για τις δικές τους ανάγκες και ανησυχίες.
«Πυροτεχνήματα»
Όλα αυτά τα χρόνια συναντήσαμε πολλούς καρχαρίες, όχι μόνο στα «ανθρωπιστικά θέματα» ή στο «Κυπριακό», αλλά και σε οποιονδήποτε άλλο τομέα μπορείτε να σκεφτείτε. Ο Καλλής αποκαλούσε μερικούς από αυτούς «πυροτεχνήματα». «Βλέπεις, ανάβουν σπίθες και κάνουν ένα μεγάλο σόου σαν πυροτεχνήματα, σε μαγεύουν αλλά στο τέλος δεν μένει τίποτα. Πρόσεχε από τα πυροτεχνήματα», μου έλεγε. Μια φορά προκάλεσε ένα τέτοιο «άτομο των πυροτεχνημάτων», όπως τον ονόμασε. Είπε: «Γιατί δεν πας να κάνεις αυτό και αυτό; Γράψε αυτήν την επιστολή στον ΟΗΕ, κάνε αυτήν την έρευνα σε αυτό το γραφείο κ.τλ.» και όπως προέβλεψε, τίποτε δεν έγινε. Εξαφανίστηκε μετά από λίγο καιρό από το προσκήνιο, αφού δεν μπορούσε να «επωφεληθεί» από αυτό που κάναμε για το ανθρωπιστικό θέμα των «αγνοουμένων».
Ένας άλλος τέτοιος καρχαρίας επικοινώνησε μαζί μου και μου έστειλε το υλικό του και στην αρχή δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι ήταν πραγματικός «καρχαρίας». Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα μου τηλεφώνησε και μου ζήτησε να υποβάλω αίτηση για «χρηματοδότηση» προκειμένου να «γράψουμε μαζί ένα βιβλίο με ιστορίες». Στο μεταξύ συνειδητοποίησα ότι οι ιστορίες που έγραφε δεν βασίζονταν στην πραγματικότητα, στην αλήθεια, αλλά ήταν «μυθοπλασία». Του είπα ότι δεν πρόκειται να ζητήσω καμία χρηματοδότηση για τις ιστορίες και εξαφανίστηκε πολύ γρήγορα από τη ζωή μου, όπως ακριβώς ένας «καρχαρίας» κολυμπά και απομακρύνεται, αφού δεν υπήρχε μυρωδιά «λεφτών». Πολλοί άλλοι σαν κι αυτόν (τόσο Τουρκοκύπριοι όσο και Ελληνοκύπριοι) με πλησίασαν για να μου ζητήσουν «να υποβάλω αίτηση για χρηματοδότηση για να γράψω βιβλία ή να γυρίσω ντοκιμαντέρ για αγνοούμενους» ή «να δώσω όλο μου το υλικό για να μπορέσουν να παράγουν πράγματα με αυτό» και εγώ αρνιόμουν. Συνάντησα πολλούς από αυτούς όλα αυτά τα χρόνια. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι δεν είναι λίγοι, το νησί μας είναι γεμάτο από αυτούς και στις δύο πλευρές. «This is Cyprus – Αυτή είναι η Κύπρος» φυσικά και πάντα θα υπάρχουν «καρχαρίες», όπως πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι με αρκετή ανθρωπιά για να εργαστούν εθελοντικά με όλη τους την καρδιά, για να κάνουν αυτό το νησί ένα καλύτερο μέρος. Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι η ξένη διπλωματική κοινότητα στο νησί είναι πανέτοιμη να λάβει «υπηρεσίες» από τέτοιους «καρχαρίες», αντί να αγγίξει τις καρδιές των πραγματικών ανθρώπων που εργάζονται εθελοντικά για την ανθρωπιά σε αυτή τη γη.
Τηλ: 99 966518
