Πήγαινε πλύνε τα χέρια σου και έλα

Μια παλιά καραβάνα πεθαίνει ήσυχα στο Προσφυγοχώρι σε ηλικία 89 χρόνων, θάβεται ήσυχα και μόνο μετά από μια βδομάδα το μαθαίνουμε εμείς αυτό. Ο Μουλαγίμ Ουστά. Ένας από τους πιο στενούς φίλους του Ντερβίς Αλί Καβάζογλου. Ένας από εκείνους που αγωνίζονταν μαζί στο ΑΚΕΛ. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνη την ημέρα. Είχε έρθει σαν «αέρας» στο γραφείο μου στην εφημερίδα. Του έδωσα το χέρι, αλλά αυτός όχι. «Πήγαινε πλύνε τα χέρια σου», μου είπε, «διότι έσφιξες το χέρι ενός δολοφόνου». Δεν κατάλαβα. Ποιου είχα σφίξει το χέρι; «Του δολοφόνου του Ντερβίς Αλί Καβάζογλου», είπε. Τότε το συνειδητοποίησα. Πριν μερικές μέρες ήμουν στη Λουρουτζίνα. Εκεί σταματήσαμε με φίλους και στο καφενείο του χωριού. Υπήρχε πολύς κόσμους στο καφενείο. Όμως, σε κάποιους δεν είχε αρέσει το γεγονός ότι πήγαμε εκεί. Προσπαθούσαν να βάλουν λόγια στις συνομιλίες μας. Ύστερα πλησίασε στο τραπέζι μας ένας ψηλός άνδρας. Δεν ήξερα ποιος ήταν. Μου έδωσε το χέρι του. Το έδωσα εγώ. Πού να ξέρω ότι ήταν το άτομο που σκότωσε ύπουλα τον Καβάζογλου; Αν το ήξερα, μήπως θα του έσφιγγα το χέρι; Δήθεν ήταν αριστερός και ένας από τους φίλους του Καβάζογλου. Άλλωστε όταν σταμάτησαν το αυτοκίνητο, ο Καβάζογλου τον αναγνώρισε, λέει, και έβγαλε το κεφάλι του έξω από το παράθυρο για να τον χαιρετήσει. Όμως, ο ποταπός άνθρωπος έκανε αυτό που ήταν να κάνει. Αρπάζοντας το κεφάλι του Καβάζογλου του κάρφωσε τη σφαίρα. Είχε δίκαιο ο Μουλαγίμ Ουστά, ο οποίος είπε «πήγαινε πλύνε τα χέρια σου και έλα».

Τα παλιά ύπουλα εγκλήματα. Που ζήσαμε μαζί με τους δολοφόνους σε αυτό το νησί χωρίς να τιμωρήσουμε κανέναν τους. Δύο υπόγειες οργανώσεις. Δολοφόνησαν πάρα πολλούς αθώους ανθρώπους σε αυτά τα χώματα. Και οι δύο ήταν ανηλεείς. Όμως, μου φαίνεται πως ήταν πιο ανηλεείς οι Γριβικοί. Το 1958 ήταν μια χρονιά σωστός εφιάλτης. Κύλησε ποτάμι το αίμα. Χτυπήθηκε άγρια και δολοφονήθηκε εκ μέρους Γριβικών δολοφόνων ο Παναγιώτης Στυλιανού. Εκτελέστηκαν ο Νικόδημος Ιωάννου, η Μαρία Χαρίτου και η 13χρονη Δεσπούλα. Την ίδια χρονιά, δολοφονήθηκαν στην τουρκική κοινότητα οι Φαζίλ Οντέρ και Αχμέτ Γιαχιά. Πυροβολήθηκαν και τραυματίστηκαν βαριά ο Αχμέτ Σαντί και η σύζυγός του. Πέθανε ο Μουλαγίμ Ουστά. Πέθαναν άραγε και εκείνοι οι δολοφόνοι; Ή μήπως ακόμα ζουν ανάμεσά μας; Κανείς δεν δήλωσε μεταμέλεια! Σε αυτό το νησί οι Τούρκοι και οι Έλληνες δεν σκότωσαν μόνο ο ένας τον άλλον, σκότωσαν και οι Τούρκοι Τούρκους και οι Έλληνες Έλληνες.

Δεν μείναμε μόνο στη μη τιμωρία των δολοφόνων. Τους επιβραβεύσαμε κιόλας! Ένας Ελληνοκύπριος φίλος μου, ο οποίος είδε πόσο εξεπλάγην όταν έμαθα ότι είναι πραξικοπηματίας της 15^η Ιουλίου ένας από τους κατέχοντες ένα ανώτατο αξίωμα στον νότο, μου είπε: «Δεν είναι μόνο αυτός. Να ήξερες πόσοι άλλοι υπάρχουν». Άρα θεωρήθηκαν και άξιοι παρασήμων εκείνοι που έφτιαξαν τον δρόμο που οδήγησε στην τραγωδία αυτό το νησί. Και τώρα ακόμα περιμένουμε να βγούμε στο φως; Αυτό μου θύμισε τη Γερμανία της μετά τον Χίτλερ περιόδου. Καθώς κτιζόταν ξανά από την αρχή η Γερμανία, σε πάρα πολλές θέσεις κλειδιά βρίσκονταν πρώην ναζί. Και είχαν φασιστικό πνεύμα όπως παλιά. Σαν να μην είχε μείνει κανείς να κάνει εκείνες τις δουλειές στη Γερμανία. Μήπως και στην Κύπρο δεν έμεινε; Στον βορρά δόθηκαν παράσημα σε όλους τους «παλαιούς πολεμιστές» που σκότωσαν Ελληνοκύπριους. Ενώ στον νότο έμειναν ατιμώρητοι και επιβραβεύθηκαν οι πραξικοπηματίες, αποκαταστάθηκαν οι δολοφόνοι και στον βορρά. Και εμείς ακόμα ονειρευόμαστε κουτσά στραβά την ειρήνη και την επανένωση ανάμεσα σε αυτούς τους δολοφόνους.

Μόνο με απαλλαγή από τις βρομιές μας θα έρθει η ειρήνη και η λύση. Είμαστε βρόμικοι. Τα χέρια μας που σφίγγουν τα χέρια δολοφόνων. Είναι πολύ βρόμικα. Θέτουν υποψηφιότητα για να ξαναγίνει ένα έγκλημα που έμεινε ατιμώρητο και μάλιστα επιβραβεύθηκε. Μήπως ανατρέφουμε εν δυνάμει δολοφόνους; Ξέρω ότι υπάρχουν πολλά κακά πνεύματα έτοιμα να χύσουν αίμα ανάμεσά μας. Δεν τρέφονται μόνο από τον σοβινισμό. Τρέφονται και από εκείνους που δεν αναζητούν το δίκιο των νεκρών μας. Άλλωστε στήνουν πάντα καραούλι οι σοβινιστές. Ενώ εμείς ακόμα δεν μπορέσαμε να έρθουμε σε κατάσταση που να μην τους επιτρέπουμε να ανοίξουν τα μάτια τους από εδώ και μπρος. Να πλύνουμε τα βρόμικα χέρια μας. Να καθαρίσουμε…