Αναζητείται η σύγχρονη «Ιφιγένεια εν Κύπρω»

Ο διορισμός της νέας απεσταλμένης του ΓΓ για το Κυπριακό, Κολομβιανής Μαρία Άνχελα Ολγκίν, ίσως σηματοδοτήσει μια νέα ευκαιρία, την τελευταία, για λύση του Κυπριακού. Πάντα μιλούμε για τελευταία ευκαιρία και πάντα αποδεικνύεται ότι η ευκαιρία δεν ήταν η τελευταία. Στην περίπτωση όμως αυτή, μετά το ΟΧΙ μας του 2004 και την εθνικά απαράδεκτη συμπεριφορά μας το 2017, η ευκαιρία που διανοίγεται για λύση θα είναι η τελευταία.

Με ή χωρίς συνομιλίες το Κυπριακό σύντομα θα λυθεί με τον έναν τρόπο ή τον άλλο. Ο διεθνής παράγοντας δεν μπορεί να συνεχίσει να ασχολείται με ένα πρόβλημα και να το αφήνει άλυτο όταν επηρεάζονται ζωτικά συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων της διεθνούς σκακιέρας και κυρίως γειτονικών χωρών.

Όπως έχει επανειλημμένα διευκρινιστεί από τον ΟΗΕ, στόχος της νέας προσπάθειας είναι η εξεύρεση κοινού εδάφους για επανέναρξη των συνομιλιών.

Δυστυχώς, όπως συμβαίνει συνήθως, μας διαφεύγουν τα αυτονόητα. Σε οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ δύο μερών, είτε αυτή είναι πολιτική είτε οικονομική, κοινό έδαφος σημαίνει συγκερασμός των θέσεων των δύο πλευρών. Στην προκειμένη περίπτωση αυτό που αναζητείται είναι μια φόρμουλα που θα φέρει κοντά τη δική μας θέση για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με την κυριαρχική ισότητα και ίση διεθνή εκπροσώπηση ή λύση δύο κρατών που επιζητεί η άλλη πλευρά. Αν νομίζουμε ότι θα επιστρέψουν στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, τότε πλανώμαστε πλάνην οικτράν.

Το λεγόμενο συμφωνημένο πλαίσιο το οποίο επικαλούμαστε, εμείς πρώτοι το απορρίψαμε. Το 2004 και το 2017. Ακόμα το 2018, όταν απορρίψαμε την πρόσκληση του Μουσταφά Ακιντζί να προσυπογράψουμε το πλαίσιο Γκουτέρες ως στρατηγική συμφωνία ως έχει. Η επίκληση των ψηφισμάτων των ΗΕ και η μη αποδοχή του πλαισίου του ΓΓ της 30^ής Ιουνίου του 2017 ως έχει, αποτελεί μια τεράστια αντίφαση και κοροϊδία, κάτι το οποίο έχουν πλήρως αντιληφθεί τα ΗΕ. Απλούστατα γιατί το πλαίσιο του ΓΓ είναι πλήρως συμβατό με τα ψηφίσματα των ΗΕ.

Βέβαια, μετά από τόσα χρόνια που απορρίψαμε το πλαίσιο ή εξεφράσαμε και δυστυχώς ακόμα εκφράζουμε επιφυλάξεις, η αποδοχή του από την άλλη πλευρά είναι όνειρο θερινής νυκτός. Εδώ δικαιώνεται πλήρως ο Αβέρωφ Νεοφύτου ο οποίος, αν και αυτός μιλούσε για το πλαίσιο φάντασμα της 4^ης Ιουλίου, έλεγε ότι θα το γυρεύουμε και δεν θα το βρίσκουμε.

Το παίζουμε και ξεπαίζουμε δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, ούτε από τον διεθνή παράγοντα ούτε από την άλλη πλευρά.

Η έξωθεν καλή μαρτυρία ότι θέλουμε λύση και επανένωση έχει χαθεί εδώ και δεκαετίες με δική μας ευθύνη. Το ότι το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής, μετά από μισό αιώνα αποτελεί για τους ξένους περσινά ξινά σταφύλια. Για αυτούς το Κυπριακό αποτελεί ένα διεθνές πρόβλημα το οποίο, λόγω της αδιαλλαξίας και των δύο πλευρών, παραμένει άλυτο. Άλλωστε, αυτό καταγράφεται σε όλες ανεξαιρέτως τις εκθέσεις του ΓΓ μετά το ναυάγιο στο Κραν Μοντανά. Ο ισχυρισμός ότι εσκεμμένα επιρρίπτουν ευθύνες και στις δύο πλευρές, για να κρατούν ίσες αποστάσεις, είναι αερολογίες. Μας επιρρίπτουν ευθύνες γιατί έτσι πιστεύουν.

Δυστυχώς και σε αυτήν την περίπτωση αρχίζουμε λάθος. Ο Πρόεδρος θα συγκροτήσει τη διαπραγματευτική ομάδα του Κυπριακού με άτομα που θα υποδείξουν τα κόμματα. Είτε μας αρέσει είτε όχι, το Κυπριακό το διαχειρίζεται ο εκάστοτε Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο οποίος προσέρχεται στις συνομιλίες ως ο ηγέτης της ε/κ κοινότητας. Συνεπώς, προς τι η συγκρότηση της ομάδας του Κυπριακού στη βάση των εισηγήσεων των κομμάτων; Ό,τι έχουν να πουν τα κόμματα, να συμφωνήσουν ή να διαφωνήσουν, μπορούν να το πράξουν στα πλαίσια του Εθνικού Συμβουλίου.

Αν, για παράδειγμα, στη διαπραγματευτική ομάδα υπάρχουν άνθρωποι του ΕΛΑΜ και της ΕΔΕΚ, πώς θα λειτουργήσει η ομάδα; Στο τέλος θα γυρεύουμε κοινό έδαφος μεταξύ μας και όχι μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Τουλάχιστον σε γενικές γραμμές η ομάδα που θα πλαισιώσει τον Ε/Κ διαπραγματευτή και τον ΠτΔ θα πρέπει να έχει θέσεις, αναφορικά με το εθνικό θέμα, συμβατές και τις διακηρυγμένες θέσεις του Προέδρου. Τι έχουν να προσφέρουν, εκτός από φασαρία, οι θιασώτες του ενιαίου κράτους;

Η κατάσταση είναι τόσο κομβική και κρίσιμη που πρέπει, επιτέλους, να καταλάβουμε ότι το Κυπριακό είναι το μέλλον των επομένων γενεών σε αυτήν τη μαρτυρική γη και όχι ημικρατικός οργανισμός όπου πρέπει τα κόμματα να εκπροσωπούνται.

Μετά τα εθνικά εγκλήματα στο Κραν Μοντανά, δυστυχώς θα χρειαστούν και άλλες υποχωρήσεις για να αποφύγουμε την οριστική διχοτόμηση.

Όταν ο τέως ΠτΔ αποκαλούσε την πολιτική ισότητα ως πολιτική ανισότητα, τώρα στο σημείο που φτάσαμε θα πρέπει όχι μόνο να την αποδεχθούμε αλλά και να συμφωνήσουμε σε μια διευρυμένη που να ικανοποιεί σε ένα σημείο την κυριαρχική ισότητα που ζητούν οι Τ/Κ και η Τουρκία.

Δυστυχώς για το Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, καλείται να διαχειριστεί το Κυπριακό στη χειρότερη και τελευταία φάση του. Το διλήμματα βαρετά και ασήκωτα. Όπως και να ενεργήσει, δεν πρόκειται να επιτύχει μια δίκαιη λύση. Εδώ που φτάσαμε, αυτό που θα πρέπει να επιδιώξουμε είναι λύση στη βάση του μη χείρον βέλτιστον. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Όταν μας πρόσφεραν το βέλτιστο σφυρίζαμε αδιάφορα και κυνηγούσαμε το ιδεατό. Αυτό που μας έμεινε, ως αποτέλεσμα των εγκληματικών μας λαθών, είναι τοι εφικτό, που δυστυχώς είναι πολύ πιο κάτω των προσδοκιών μας.

Αυτό που καλείται να επιλέξει ο Πρόεδρος είναι, είτε συνέχιση του στάτους κβο με απρόβλεπτες συνέπειες, είτε μια ομοσπονδία με χαρακτηριστικά που να μπορούν να ερμηνευθούν από την άλλη πλευρά ως ένα είδος κυριαρχικής ισότητας, για να αποφευχθεί η προσάρτηση των κατεχομένων ή η αναγνώριση. Άλλωστε, η μία κυριαρχία, στη βάση των συμφωνιών, πηγάζει και από τις δυο κοινότητες. Αν ακόμα δούμε το θέμα αυτό χωρίς συναισθηματισμούς, ένα είδος κυριαρχικής ισότητας προνοείτο και στις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και συνεπώς τους επιστρέφουμε κάτι το οποίο είχαν.

Αν έχει το θάρρος να το πράξει είναι αμφίβολο. Ό,τι και να κάνει θα επικριθεί, είτε από τους μεν είτε από τους δε. Αν επιλέξει το μη χείρον βέλτιστον, θα επικριθεί αρχικά ως μειοδότης, αλλά σύντομα θα τον δικαιώσει η Ιστορία.

Χρειάζεται μια «Ιφιγένεια εν Κύπρω» για να θυσιαστεί, όχι για έναν «μάταιο και καταστροφικό επεκτατικό πόλεμο» όπως ήταν η εκστρατεία για την Τροία, αλλά για στοιχειώδη, υπό τας περιστάσεις, σωτηρία της πατρίδας.

Υπάρχει όμως μια σύγχρονη «Ιφιγένεια εν Κύπρω», η οποία αναζητείται εδώ και δεκαετίες;

Στο Χ: @Theodoros1958