Ο κατώτατος μισθός στη χρονιά της ανισότητας

Η αύξηση του κατώτατου μισθού στα χίλια ευρώ ήταν μια σπάνια στιγμή ρεαλισμού για το πού έχει φτάσει το κόστος ζωής, αλλά και πόσο πίσω έχουν μείνει οι μισθοί στα επαγγέλματα «μπλε κολάρου», και όχι μόνο.

Αντίθετα, οι μισθολογικές αυξήσεις μέσω μιας αναχρονιστικής ΑΤΑ, η προώθηση ατζέντας προνομιούχων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, αλλά και η συνεχής αύξηση των τιμών σε βασικά προϊόντα και υπηρεσίες τσιμέντωσαν τις ανισότητες στην κυπριακή κοινωνία, ακολουθώντας τις τάσεις για αυξημένες ανισότητες όπως καταγράφονται διεθνώς. Το 2023 ήταν η χρονιά των ανισοτήτων, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Είναι τέτοια και για την Κύπρο.

Όσοι θεωρούν πως είναι υπερβολικά τα χίλια ευρώ, καλά κάνουν να το ξανασκεφτούν. Με λιγότερα οι κοινοτικοί εργαζόμενοι εγκαταλείπουν την Κύπρο ή δεν έρχονται, με αποτέλεσμα τομείς της οικονομίας να αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω έλλειψης προσωπικού. Με λιγότερα από χίλια ευρώ είναι και πολλοί Κύπριοι που δεν βρίσκουν το νόημα να αναζητήσουν δουλειά ή να παραμείνουν σε μια εργασία, καθώς αυτά που πληρώνει δεν απέχουν πολύ από τα ωφελήματα που παρέχει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Είναι κίνητρο ακόμα και γι' αυτούς που «κόλλησαν» στα λίγο πιο πάνω από χίλια ευρώ να ζητήσουν επιτέλους την αύξηση στον μισθό τους, αν τη δικαιούνται. Και θα πρέπει να την πάρουν όσο και αν δυσανασχετούν οι επόπτες, οι οποίοι φοβούνται πως αυτή η αλυσίδα θα φέρει αύξηση του πληθωρισμού αλλά και οι εργοδότες το μετρούν ως επιπλέον κόστος. Το όποιο κόστος της μη αύξησης των μισθών για την οικονομία και την κοινωνία είναι πολύ μεγαλύτερο. Γι' αυτό, είναι καλό οι εργοδότες να ψάξουν να βρουν πώς θα αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, πώς θα μειώσουν τα έξοδά τους και από πού θα βρουν φθηνότερες πρώτες ύλες και όχι από πού θα περιορίσουν τους μισθούς. Το ίδιο και οι επόπτες.

Αν είναι να δούμε ποιοι με τις αυξήσεις που πήραν έσπρωξαν την κατανάλωση και τις τιμές προς τα πάνω, αυτό δεν θα είναι από την ομάδα των εργαζομένων που ζουν με τον κατώτατο μισθό. Θα τις βρούμε ωστόσο στις αυξήσεις που μοιράστηκαν σε προνομιούχες ομάδες εργαζομένων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μέσα από την κοινωνικά άδικη και δημοσιονομικά επικίνδυνη παροχή αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής. Αυξήσεις που στους υψηλόμισθους υπερκάλυψαν τις απώλειες που είχαν στην καταναλωτική τους δύναμη και, το χειρότερο, διαιώνισαν την πεποίθηση πως αυτές είναι εργασιακό κεκτημένο. Όπως κεκτημένο είναι να δίνονται αυξήσεις χωρίς να συνδυάζονται με αύξηση της παραγωγικότητας.

Το κυριότερο ωστόσο είναι ότι όλοι θα πρέπει να το πάρουν απόφαση πως οι μισθοί τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσουν να αυξάνονται και πως η παραγωγικότητα θα πρέπει να αυξηθεί για να τους καλύψει. Κι αυτό θα συμβεί όχι μόνο γιατί αυξάνεται το κόστος ζωής ή γιατί ξαφνικά οι συνδικαλιστικές οργανώσεις απέκτησαν «τσαγανό» ή καλύτερα νεκραναστήθηκαν. Ούτε βέβαια γιατί είναι ο Γιάννης Παναγιώτου υπουργός Εργασίας. Αυτό θα συμβεί διότι αυτός είναι ο κανόνας στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της βιομηχανικής εποχής. Πώς ήταν δηλαδή εξαίρεση τις προηγούμενες δύο δεκαετίες στις οποίες το φθηνό εργατικό προσωπικό από την Ασία και την Ανατολική Ευρώπη σε συνδυασμό με τον χαμηλό, ενίοτε και αρνητικό, πληθωρισμό συγκράτησαν τους μισθούς. Τώρα, τίποτα από αυτά δεν ισχύει και όσοι επενδύουν στους χαμηλούς μισθούς για να καλύψουν τις αδυναμίες και τις ελλείψεις τους θα βρεθούν χαμένοι.

Ωστόσο, οι πραγματικά χαμένοι της χρονιάς είναι οι πολίτες σε κράτη που δεν κατάφεραν να αναπληρώσουν το χαμένο έδαφος από την πανδημία, σε εμπόλεμες ζώνες και με άλυτα μεγάλα κοινωνικοοικονομικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Κράτη που βλέπουν τους πολίτες τους να μεταναστεύουν και στην Κύπρο. Είναι γι' αυτό που και η Παγκόσμια Τράπεζα στέλνει πλέον επιτακτικά το μήνυμα για ενσωμάτωση αυτών των προσφύγων και των μεταναστών στις κοινωνίες υποδοχής τους. Αυτές τις μέρες όσοι μιλάμε για ανισότητες δεν μπορούμε να τους αγνοήσουμε. Καλά Χριστούγεννα σε όλους.