Η επικοινωνία και η ουσία στις σχέσεις Κύπρου-Ελλάδας

Όταν ανέλαβε ο Νίκος Χριστοδουλίδης τον Μάρτιο του 2023 τη διακυβέρνηση του τόπου, είχε κάνει ως είθισται την πρώτη του επίσκεψη στην Αθήνα. Όταν επέστρεψε μετά από αυτό το πρώτο ταξίδι, ανακοίνωσε με ύφος νικητή ότι με την κυβέρνηση της Ελλάδας συμφώνησαν τη δημιουργία ενός συμβουλίου, που στόχο θα είχε τον συντονισμό ανάμεσα στις δύο χώρες (τη σημερινή διακυβερνητική σύνοδο). Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και η ίδια η κυπριακή κυβέρνηση παρουσίασαν αυτό το γεγονός με τέτοιο τρόπο, δίνοντάς του, θα τολμήσω να γράψω, διαστάσεις Ένωσης! Δύο μέρες μετά από αυτή τη συμφωνία κυπριακής και ελληνικής κυβέρνησης, στις 20 Μαρτίου, ανακοινώνεται η εκατέρωθεν στήριξη Ελλάδας-Τουρκίας για το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και ΔΝΟ. Δηλαδή, στη συνάντηση στις Βρυξέλλες Δένδιας και Τσαβούσογλου ανακοίνωσαν ότι η Άγκυρα θα ψηφίσει την Ελλάδα για την υποψηφιότητά της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως μη μόνιμο μέλος και η Αθήνα θα στηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τη θέση του γενικού γραμματέα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.

Μετά από αυτή την ανακοίνωση, Χριστοδουλίδης και Λετυμπιώτης τελούσαν υπό σύγχυση όχι μόνο εκείνη την ημέρα της ανακοίνωσης, αλλά και τις υπόλοιπες που ακολούθησαν. Μια πλήρης ασυνεννοησία ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις που δεν είχε ξαναγίνει ποτέ στα ιστορικά των δύο χωρών. Ή μάλλον είχε γίνει στις αρχές της δεκαετίας του '80, όταν ο Σπύρος Κυπριανού τότε, από την Ινδία, ανακοίνωσε ανακίνηση του Κυπριακού με τις ιδέες Ντε Κουεγιάρ, αδειάζοντας τότε τον Παπανδρέου για την επανατοποθέτηση του Κυπριακού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το γραφείο του τότε Πρωθυπουργού να βγάλει ανακοίνωση εναντίον του Κυπριανού και των δηλώσεών του.

Ας αφήσω όμως τις ασυνεννοησίες, που θεωρητικά τέτοιες διακυβερνητικοί σύνοδοι όπως της Παρασκευής διασφαλίζουν ότι δεν θα συμβαίνουν και ας ασχοληθούμε με την ουσία και τη χρησιμότητα που θα μπορούσαν να έχουν αν είχαν σοβαρό σκοπό και όχι επικοινωνιακό. Αν η διακυβερνητική σύνοδος στοχεύει στην ευθυγράμμιση των δύο χωρών και τις στρατηγικές συμφωνίες σε καυτά θέματα όπως η επανέναρξη συνομιλιών του Κυπριακού με τη βοήθεια του νέου κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις θα είχε κάποιο σοβαρό νόημα! Αλλά το να στέλνουμε περίπου όλο το Υπουργικό Συμβούλιο με τους βοηθούς τους είναι δυσανάλογο και του πραγματικού κόστους, και του αποτελέσματος. Και εν πάση περιπτώσει η υπερβολή πάντα ζημιώνει. Φανταστείτε απλά, την κινητοποίηση του μηχανισμού που χρειάστηκε να γίνει, χωρίς στο τέλος της ημέρας μέχρι την ώρα που γράφτηκε αυτό το άρθρο να ανακοινωθεί μια κάποια τόσο σοβαρή απόφαση από αυτή τη σύνοδο. Πέρα από τα διαδικαστικά, συντονισμό κάποιων δράσεων, και δεύτερης βαθμίδας αποφάσεις τεχνικού χαρακτήρα δεν υπήρξε καμιά σοβαρή απόφαση. Αν και οι ειδήσεις το βράδυ της Παρασκευής παρουσίαζαν το γεγονός ως μέγιστο κατόρθωμα, ως έναν θρίαμβο, λες και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας πήρε Νόμπελ.

Αντί λοιπόν να γίνεται διασπάθιση δημόσιου χρήματος όπως έγινε σε αυτή τη σύνοδο, θα μπορούσε εκεί που υπάρχουν σοβαρά θέματα προς συζήτηση ανάμεσα στις δύο χώρες να οργανώνονται συναντήσεις ανάμεσα στους αρμόδιους υπουργούς. Είναι αχρείαστο να τις βαφτίζουμε και να τους δίνουμε ονόματα ως διακρατικές, διακυβερνητικές, στέλνοντας λανθασμένα μηνύματα προς τα έξω και τρέφοντας ψευδαισθήσεις πατριωτισμού σε ένα κοινό που ιστορικά αποδείχθηκε ανώριμο να κινηθεί στη λογική του παν μέτρον άριστον.

Ακόμα και αν υπήρχαν συγκεκριμένες θεματικές, αν ο Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν ένας αποτελεσματικός και σοβαρός ηγέτης, πρώτον, δεν θα διοργάνωνε τις συναντήσεις αυτές 9 μήνες από τότε που τις ανακοίνωσε. Και δεύτερον, ένας σοβαρός ηγέτης θα παρότρυνε τους υπουργούς του, μακριά από υπερβολές, να κάνουν επαφή με τους ομολόγους τους στην Ελλάδα με στόχο τον καλύτερο συντονισμό και ενδεχόμενες συμφωνίες ουσίας. Αντί αυτού καταλήξαμε σε ένα πανηγύρι που είχε καθαρά επικοινωνιακό χαρακτήρα όπου ο Χριστοδουλίδης ήθελε να καυχηθεί για την «επιτυχημένη δική του πολιτική»! Εύχομαι ο Μητσοτάκης, να διατηρήσει τις ορθές αποστάσεις και τη σοβαρότητα που τον διακρίνει στη διαχείριση των εθνικών θεμάτων ώστε να μην επιτρέψει τη μικροπολιτική εκμετάλλευση του γεγονότος της συνόδου για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης.