Χαμάς ή Νετανιάχου: Ποιον επιλέγουμε τελικά;

Είχα γράψει σε ένα από τα προηγούμενα άρθρα μου την τάση που έχουμε ως λαός να επιλέγουμε πλευρές χωρίς κατ’ ανάγκη να γνωρίζουμε εις βάθος γιατί το πράττουμε. Είμαστε εθισμένοι στους πόλους. Δεν αμφιβάλλω ότι αυτή η ανάγκη εμπίπτει στη φύση του ανθρώπου υποσυνείδητα, ίσως και συνειδητά. Η επιλογή του ισχυρού έναντι του αδύναμου. Επιλογή του καλού έναντι του κακού. Το τι όμως ερμηνεύει στο κεφάλι του κανείς ως αδύναμο ή ισχυρό ή κακό είναι μια άλλη ιστορία. Θεωρώ ότι στην Κύπρο ο εθισμός στους πόλους είναι για χάρη των πόλων, χωρίς καμιά ουσιαστική διερεύνηση, κριτική σκέψη ή βαθιά γνώση των γεγονότων. Οι πλείστοι, αν ερωτηθούν για τους λόγους που επιλέγουν ένα συγκεκριμένο πόλο, η απάντηση που θα λάβει κανείς θα κυμαίνεται από το «έτσι είναι το σωστό», «έτσι μου αρέσει», «έτσι πρέπει». Πολλοί λίγοι ξέρουν πραγματικά τι τους εκπροσωπεί και τι τους σπρώχνει προς μια συγκεκριμένη μεριά.

Αυτό όμως που παρακολουθούμε από τις 8 Οκτωβρίου στη Μέση Ανατολή είναι, κατά τη γνώμη μου, ένας φαύλος κύκλος μιας πολιτικής στάσης όπου επιδιώκω να υπάρχω και να επιβιώνω μέσα από την εξόντωση του άλλου. Μια τέτοια πολιτική στάση γεννά τις συνθήκες ο ένας πόλος να τρέφει τον άλλο και έτσι συντηρούνται και οι δυο. Και όσο συντηρούνται και οι δυο πόλοι, δημιουργείται μια παθογένεια που είναι ικανή να καταστρέψει όχι απλά την εξέλιξη και ανάπτυξη μιας χώρας αλλά την ίδια τη χώρα. Στην επιστήμη της Ψυχολογίας υποστηρίζεται ότι όπου υπάρχει υπερβολή υπάρχει παθολογία.

Η Χαμάς ενισχύθηκε, ενδυναμώθηκε και μεγάλωσε εξαιτίας ηγετών όπως το Νετανιάχου. Ο Νετανιάχου διατηρεί ακόμα και σήμερα την εξουσία βασισμένος στην ύπαρξη του πόλου που ονομάζεται Χαμάς. Και παρ’ όλες τις καταγγελίες εις βάρος του για διαφθορά, αυτός ο πόλεμος παρατείνει την παραμονή ενός διεφθαρμένου ηγέτη στην εξουσία.

Βέβαια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τέτοιες εξτρεμιστικές οργανώσεις, όπως η Χαμάς, επιβάλλεται να ελεγχθούν πλήρως και να εξαλειφθούν. Οι πιο πάνω διαπιστώσεις δεν αφορούν μόνο τη Μέση Ανατολή, έχουν καταγραφεί και καταγράφονται ακόμα και σήμερα στη χώρα μας. Τα ακραία στοιχεία και οι ακραίες απόψεις ηγετών της χώρας μας ιστορικά, μας καταδίκασαν εδώ και μισό αιώνα σχεδόν να ζούμε σε μισή πατρίδα μέσα σε μια αβεβαιότητα και αστάθεια. Οι εξτρεμιστικές ομάδες των δύο κοινοτήτων είναι υπεύθυνες για αυτό που βιώνουμε σήμερα. Σαφώς την πιο μεγάλη ευθύνη στην ενδυνάμωση των πόλων έχουν οι ιθύνοντες που ενισχύουν όχι μόνο οικονομικά, αλλά και με εξοπλισμό και προπαγάνδα τη διατήρησή τους (όπως για παράδειγμα η ανέκαθεν ενίσχυση της Χαμάς και της Χεζμπολάχ από το Ιράν).

Για αυτό και καμιά λύση δεν μπορεί να υπάρξει αν δεν εξαλειφθούν τα ακραία αυτά στοιχεία. Όσο εκλέγονται ηγέτες που συντηρούν φοβίες, που ενισχύουν εικόνες εχθρών, που κάνουν συμμαχίες με χώρες που χρηματοδοτούν τα ακραία στοιχεία της χώρας τους, καμιά ειρήνη δεν θα στεριώσει. Η πρώτη πράξη ενός σοβαρού ηγέτη σε χώρες με συγκρούσεις και άλυτα εθνικά ζητήματα είναι να αποδυναμώσει τους εξτρεμιστές της χώρας του. Το δεύτερο βήμα είναι ο διάλογος, η διαπραγμάτευση και η επίλυση. Στην Κύπρο εκλέγουμε ηγέτες που θρέφουν το ακραίο γιατί εξυπηρετεί το αφήγημα τους και τη διατήρησή τους στην εξουσία. Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας κακής πρακτικής είναι ότι οι ηγέτες καταλήγουν έρμαιο των ακραίων χωρίς περιθώριο απεγκλωβισμού. Ένα πρόσφατο τέτοιο παράδειγμα εξάρτησης από τις ακραίες ομάδες ήταν οι πρώτες αντιδράσεις της κυβέρνησης στο συμβάν με την Πύλα πριν δυο μήνες περίπου. Μια αντίδραση που στόχευε να ικανοποιήσει τα ακραία στοιχεία της χώρας, αντί με ορθολογισμό να δούμε τι συμφέρει την ίδια την πατρίδα μας. Εξάλλου, η αποδυνάμωση των ακραίων έρχεται πρώτα μέσα από πράξεις υπέρβασης, που περιθωριοποιούν τα άκρα και επικεντρώνονται στο καλό του τόπου.

Επομένως, αν τελικά η ειρήνη και η επίλυση είναι το ζητούμενο, μια είναι η επιλογή και ονομάζεται αποδυνάμωση ή εξάλειψη του ακραίου. Είτε αυτό ονομάζεται ακραία οργάνωση, είτε ακραίος ηγέτης. Όσο οι κοινωνίες δεν επιλέγουν την αποδυνάμωση του ακραίου είναι καταδικασμένες στην αστάθεια, ίσως και μακροπρόθεσμα, στον αφανισμό.