Η Χαμάς δεν είναι το μόνο πρόβλημα του Ισραήλ

Τα τραγικά γεγονότα εκείνου του Σαββάτου έχουν έναν υπεύθυνο: τη Χαμάς. Ωστόσο, υπάρχουν δύο κενά στην οπτική μας που μας εμπόδισαν στο να εντοπίσουμε και να αποτρέψουμε αυτό που έπρεπε να είχαμε προβλέψει. Το πρώτο σχετίζεται με την πολιτική κατευνασμού του εχθρού, με την ελπίδα ότι η Χαμάς τελικά θα απεκδυθεί τις τζιχαντιστικές καταβολές της. Αντί αυτού, όμως, η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς μεγεθύνθηκε - και κατέστη από ένας μικρός οργανισμός ένας ισχυρός στρατός. Το δεύτερο είναι ότι αναλωθήκαμε στις εσωτερικές πολιτικές διαφορές μας, γεγονός που απέσπασε την προσοχή μας από τις εξωτερικές απειλές και δίχασε την κοινωνία και κυρίως τον στρατό.

Σε διάστημα τεσσάρων ετών, το Ισραήλ διεξήγαγε τρεις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα κατά του Παλαιστινιακού Ισλαμικού Τζιχάντ, ενός οργανισμού που δρα ως πληρεξούσιος του Ιράν. Η Χαμάς, το κυβερνών κόμμα της Γάζας, που ελέγχει έναν στρατό εξοπλισμένο με δεκάδες χιλιάδες πυραύλους και επίλεκτες μονάδες κομάντο, αφέθηκε εν πολλοίς στο απυρόβλητο μετά την επιχείρηση Guardian of the Walls, το 2021. Πληρώσαμε το τίμημα του πολέμου -όπως και οι άμαχοι στη Γάζα- χωρίς ουσιαστικό, στρατηγικό όφελος. Γιατί; Διότι ο Παλαιστινιακός Ισλαμικός Τζιχάντ ήταν ο ευκολότερος στόχος. Το Ισραήλ ήθελε να αποφύγει έναν ευρύ πόλεμο στη Γάζα και καταλήξαμε στη σφαγή του Ισραήλ.

Εν τω μεταξύ, η Χαμάς προετοιμαζόταν γι’ αυτήν τη στιγμή. Εξασφάλισε de facto ασυλία από τις στρατιωτικές δυνάμεις του Ισραήλ και τσέπωνε χρήματα από το Κατάρ κάθε μήνα για την κάλυψη βασικών αναγκών ώστε να διασφαλίσει πως δεν θα ξεσηκωθεί ο κόσμος. Τόσο οι πολιτικοί όσο και οι αξιωματούχοι του στρατού τα δύο τελευταία χρόνια έκαναν τον λαό μας να πιστεύει ότι η Χαμάς δεν ενδιαφέρεται πλέον για μια πλήρη κλιμάκωση της σύγκρουσης και εστιάζει στην ενίσχυση του εσωτερικού ρόλου της ως νόμιμης κυβέρνησης της Γάζας.

Πλέον, όμως, πολλοί άνθρωποι στο Ισραήλ αναρωτιούνται, εύλογα, πώς μία από τις ικανότερες υπηρεσίες πληροφοριών στον κόσμο απέτυχε να εντοπίσει την απειλή. Μια απάντηση είναι ότι τείνουμε να αγνοούμε λεπτομέρειες που σχετίζονται με τις προκαταλήψεις μας - που στην προκειμένη περίπτωση επρόκειτο για μια εσφαλμένη αντίληψη όσον αφορά το ποιόν και τις προθέσεις της Χαμάς. Αλλά αυτό είναι μόνο ένα μέρος της όλης ιστορίας.

Τα τελευταία πέντε χρόνια, καθώς το Ισραήλ παρέπαιε ανάμεσα σε εναλλασσόμενες κυβερνήσεις και πολωτικές εκλογικές αναμετρήσεις, και πολύ περισσότερο τον τελευταίο χρόνο, από τότε που ο Βενιαμίν Νετανιάχου επανεξελέγη Πρωθυπουργός, η χώρα αναλώνεται σε μια εμφύλια διαμάχη. Το εβραϊκό κράτος φαίνεται να έχει ξεχάσει τον έτερο ρόλο που έχει σε αυτόν τον κόσμο, ως ο τόπος που ενσαρκώνει την ιδέα της εβραϊκής αλληλεγγύης. Αντί αυτού, οι Ισραηλινοί ενεπλάκησαν σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο - όχι έναντι των τρομοκρατών αλλά αναμεταξύ τους.

Τις τελευταίες 40 εβδομάδες περίπου, και εν μέσω της βίαιης κόντρας που ξέσπασε με αφορμή τη ριζική μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, παλιά ζητήματα ταυτότητας και θρησκευτικών πεποιθήσεων, καθώς και εθνοτικού και ταξικού χαρακτήρα, διέρρηξαν την ενότητα του λαού. Στόχος είναι ένα Ισραήλ πιο εβραϊκό ή πιο δημοκρατικό; Μια ανησυχία κατέλαβε πολλούς ανθρώπους στο Ισραήλ: η δικαστική μεταρρύθμιση, που προωθεί η πιο δεξιά κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας, φάνηκε να απειλεί το ελεύθερο πνεύμα που διέπει τη χώρα τους. Αισθάνθηκαν ότι πολεμούν για την ψυχή του έθνους και ότι σε αυτή τη μάχη όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά και τίποτα δεν είναι θέσφατο - ακόμα και η μέχρι πρότινος αδιανόητη σκέψη να αποφύγουν να υπηρετήσουν ως έφεδροι στον στρατό. Παρά τις διαδηλώσεις, η κυβέρνηση συνασπισμού αρνήθηκε να αποδεχθεί το γεγονός ότι η μικρή πλειοψηφία της δεν μπορούσε να επιβάλλει τόσο μεγάλες αλλαγές χωρίς ευρύτερη συναίνεση, συνεχίζοντας να προωθεί ολοένα και πιο ανησυχητικές πολιτικές μέρα με την ημέρα.

Για να μπορέσει να υπάρξει μια συμφιλίωση μετά από αυτές τις μαύρες μέρες, θα πρέπει το Ισραήλ να επιστρέψει στις βασικές αξίες του, να αφήσει πίσω του την πολιτική κρίση και να σχηματίσει μια κυβέρνηση ενότητας. Πρέπει να ληφθούν πολλές, δύσκολες αποφάσεις μετά το πένθος μας, με κυριότερη το πώς θα φέρουμε πίσω στην πατρίδα τα παιδιά και τόσους άλλους που πιάστηκαν όμηροι από τους τρομοκράτες της Χαμάς.

*O Shimrit Meir είναι ανώτερος σύμβουλος του τέως Πρωθυπουργού του Ισραήλ Naftali Bennett

Πηγή: New York Times